สถานการณ์ทั่วไป
ถึงแม้ว่าภาวะการณ์ทางเศรษฐกิจจะมีแนวโน้มถดถอยและชะลอตัว เนื่องจากมีปัจจัยลบสำคัญหลายประการที่ส่งผลกระทบต่อภาคการผลิต และการส่งออกอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม อาทิ ปัญหาค่าเงินบาทที่แข็งค่าขึ้นตั้งแต่ต้นปี ราคาสินค้าที่ทยอยปรับตัวสูงขึ้น ปัญหาเงินเฟ้อ อัตรา ดอกเบี้ย ราคาน้ำมัน อีกทั้งต้นทุนแรงงานที่สูงขึ้นเมื่อเทียบกับจีนและเวียดนาม ล้วนกระทบต่อการบริโภคของประชาชน แต่อาจจะไม่กระทบต่อ อุตสาหกรรมเสื้อผ้าสำเร็จรูปของไทยมากนัก เนื่องจากยังมีการนำเข้าเสื้อผ้าสำเร็จรูปราคาถูกมากกว่าร้อยละ 50 จากประเทศที่มีต้นทุนการผลิตต่ำ อย่างจีน ลาว และกัมพูชา เพื่อรองรับกลุ่มผู้ซื้อที่มีกำลังซื้อจำกัด ในปี 2551 อุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มไทยส่งออกไปตลาดสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป อาเซียน และญี่ปุ่น มีสัดส่วนส่งออกร้อยละ 26.4, 18.8, 14.3 และ 6.6 ตามลำดับ อย่างไรก็ตามผู้ประกอบการสิ่งทอได้ลดการส่ง ออกไปสหรัฐอเมริกาหันมาส่งออกจำหน่ายในตลาดอาเซียน และญี่ปุ่นเพิ่มขึ้น
การผลิต
การผลิตและการจำหน่ายเส้นใยสิ่งทอปี 2551 เมื่อพิจารณาจากดัชนีอุตสาหกรรม การผลิตเส้นใยสิ่งทอฯ ดัชนีผลผลิตชะลอตัวลงร้อยละ 6.3 ส่งผลให้การจำหน่ายปรับตัวลดลงร้อยละ 4.1 เมื่อเทียบกับปีก่อน เนื่องจากความไม่มั่นใจของผู้บริโภคต่อภาวะเศรษฐกิจที่ยังซบเซาเมื่อเทียบกับ ปีก่อน ทำให้ผู้บริโภคชะลอการใช้จ่ายประกอบกับราคาน้ำมันที่ปรับตัวสูงขึ้น ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น อีกทั้งผู้ประกอบการได้มีการนำเข้าเส้นใยฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 35.0 เนื่องจากราคาถูกกว่าที่จะผลิตในประเทศ
สำหรับการผลิตผ้าฯ ดัชนีผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 15.4 แต่การจำหน่ายชะลอตัวเล็กน้อย การผลิตเครื่องแต่งกายยกเว้นเครื่องแต่งกายจาก ขนสัตว์ ดัชนีผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 6.1 การจำหน่ายเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.6 เมื่อเทียบกับปีก่อน ทั้งนี้คาดว่าในปี 2552 การผลิตและการจำหน่ายจะขยาย ตัวมากขึ้นกว่าปี 2551 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 5
การส่งออก
ปี 2551 คาดว่าอุตสาหกรรมสิ่งทอของไทยมีมูลค่าการส่งออกรวม 7,303 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 4.8 เมื่อเทียบกับปีก่อน มี มูลค่าการส่งออก 6,967.2 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ผลิตภัณฑ์สิ่งทอส่งออกที่สำคัญ ปี 2551 ได้แก่
1. เสื้อผ้าสำเร็จรูป คาดว่ามีมูลค่าการส่งออก 3,048 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.1 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าส่งออก 2,987.1 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกหลัก คือ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร และญี่ปุ่น มีสัดส่วนการส่งออกร้อยละ 45.6, 5.9 และ 5.3 ตามลำดับ
2. ผ้าผืนและด้าย มีมูลค่าการส่งออก 2,077 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.6 เมื่อเทียบกับปีก่อนซึ่งมีมูลค่าส่งออก 2,005.4 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกคือ จีน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เวียดนาม และฮ่องกง สัดส่วนร้อยละ 6.7, 5.9, 5.6 และ 5.5 ตามลำดับ โดยมี ผลิตภัณฑ์ที่สำคัญ ได้แก่
2.1 ผ้าผืน มีมูลค่าการส่งออก 1,221 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 5.0 เมื่อเทียบกับปีก่อนซึ่งมีมูลค่าส่งออกม1,162.5 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกคือสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เวียดนาม จีน และลาว สัดส่วนร้อยละ 9.1, 6.7,6.3 และ 5.8 ตามลำดับ
2.2 ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ มีมูลค่าการส่งออก 856 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยล1.6 เมื่อเทียบกับปีก่อนซึ่งมีมูลค่าส่งออก 842.9 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกคือ ตุรกี บราซิล และจีน สัดส่วนร้อยละ 9.4, 8.0 และ 7.3 ตามลำดับ
3. เส้นใยประดิษฐ์ มีมูลค่าการส่งออก 535 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.8 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าส่งออก 520.1 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกคือ อินโดนีเซีย ตุรกี และเวียดนาม สัดส่วนร้อยละ 16.9, 14.7 และ 14.4 ตามลำดับ
4. เคหะสิ่งทอ มีมูลค่าการส่งออก 366 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 10.2 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าส่งออก 332.5 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกคือ สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และ ออสเตรเลีย สัดส่วนร้อยละ 41.9, 12.3 และ 5.3 ตามลำดับ
5. สิ่งทออื่นๆ มีมูลค่าการส่งออก 542 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 14.4 เมื่อเทียบกับปีก่อนซึ่งมีมูลค่าส่งออก 473.8 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดส่งออกคือ ญี่ปุ่น อินเดีย และจีน สัดส่วนร้อยละ 15.4, 9.9 และ 9.1 ตามลำดับ
ตลาดส่งออก
ตลาดส่งออกที่สำคัญๆ ของการส่งออกผลิตภัณฑ์สิ่งทอ ปี 2551 ได้แก่
สหรัฐอเมริกา เป็นตลาดส่งออกหลักของไทย ซึ่งการส่งออกสิ่งทอไปสหรัฐอเมริกา มีมูลค่า 1,927 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลงร้อยละ 2.2 เมื่อเทียบกับปีก่อน คิดเป็นสัดส่วนประมาณร้อยละ 26.4 ของการส่งออกสิ่งทอทั้งหมดของไทย โดยสินค้าส่งออกของไทยส่วนใหญ่เป็นกลุ่มของเสื้อ ผ้าสำเร็จรูป เครื่องยกทรง รัดทรงและส่วนประกอบ และเคหะสิ่งทอ
สหภาพยุโรป มีมูลค่าการส่งออก 1,373 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.7 เมื่อเทียบกับปีก่อน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 18.8 ของ การส่งออกสิ่งทอทั้งหมด โดยสินค้าส่งออกของไทยส่วนใหญ่เป็นกลุ่มของเสื้อผ้าสำเร็จรูป ผ้าผืน เครื่องยกทรง รัดทรงและส่วนประกอบ และสิ่งทอ อื่นๆ
ญี่ปุ่น มีมูลค่าการส่งออก 482 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 27.3 เมื่อเทียบกับปีก่อน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 6.6 ของการส่งออก สิ่งทอทั้งหมด โดยสินค้าส่งออกของไทยส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มของเสื้อผ้าสำเร็จรูป สิ่งทออื่นๆ ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ และเคหะสิ่งทอ
อาเซียน มีมูลค่าการส่งออก 1,046 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 13.1 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน คิดเป็นสัดส่วนร้อย ละ 14.3 ของการส่งออกสิ่งทอทั้งหมด โดยสินค้าส่งออกของไทยส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มของผ้าผืน เส้นใยประดิษฐ์ ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ และสิ่งทอ อื่นๆ
การนำเข้า
ปี 2551 คาดว่าจะมีการนำเข้าสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มคิดเป็นมูลค่าการนำเข้าทั้งหมด 3,529 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ปรับตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 22.6 เมื่อเทียบกับปีก่อน ผลิตภัณฑ์สิ่งทอฯ สำคัญที่นำเข้า ได้แก่
เส้นใยที่ใช้ในการทอ มีมูลค่าการนำเข้า 935 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 37.4 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าการนำเข้า 680.2 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตลาดนำเข้าคือ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และ อินเดีย คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 36.2, 10.7 และ 8.9 ตามลำดับ
ด้ายทอผ้า มีมูลค่าการนำเข้า 605 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 29.1 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าการนำเข้า 468.5 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดนำเข้าคือ จีน ญี่ปุ่น ไต้หวัน และอินโดนีเซีย คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 21.0, 17.3, 11.9 และ 10.5 ตามลำดับ
ผ้าผืน มีมูลค่าการนำเข้า 1,614 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 12.2 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าการนำเข้า 1,437.8 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดนำเข้าคือ จีน ไต้หวัน ญี่ปุ่น และฮ่องกง สัดส่วนร้อยละ 43.3, 15.7, 7.9, และ 6.4 ตามลำดับ
เสื้อผ้าสำเร็จรูป มีมูลค่าการนำเข้า 294 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 18.0 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าการนำเข้า 248.6 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตลาดนำเข้าคือ จีน ฮ่องกง อิตาลี และญี่ปุ่น สัดส่วนร้อยละ 51.3, 9.0, 4.7 และ 3.5 ตามลำดับ
เครื่องจักรสิ่งทอ มีมูลค่านำเข้า 333 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลงร้อยละ 3.2 เมื่อเทียบกับปีก่อน ซึ่งมีมูลค่าการนำเข้า 344.4 ล้าน เหรียญสหรัฐฯ ตลาดนำเข้าคือ ญี่ปุ่น เยอรมนี จีน และไต้หวัน สัดส่วนร้อยละ 21.4, 17.9, 15.8 และ 12.9 ตามลำดับ
สรุปและแนวโน้ม
สถานการณ์ในปี 2551 การผลิตเส้นใยสิ่งทอฯ ปรับตัวลดลง อันเป็นผลจากสถานการณ์ค่าเงินบาทที่แข็งค่าขึ้นอย่างต่อเนื่อง ราคาน้ำมันที่ ปรับตัวสูงขึ้น ประกอบกับความไม่ชัดเจนด้านการเมืองส่งผลให้ภาคประชาชนระมัดระวังการใช้จ่าย หันไปเลือกซื้อสินค้าที่มีราคาไม่แพงมากนักเหมาะกับ กำลังซื้อที่มีจำกัด แต่การผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูป ยังขยายตัวอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าภาวะเศรษฐกิจของไทยเข้าสู่ภาวะชะลอตัวก็ตาม ทั้งนี้ผู้ประกอบการเสื้อ ผ้าสำเร็จรูปยังคงผลิตเพิ่มขึ้นเพื่อขยายส่งออกไปตลาดอาเซียน และญี่ปุ่น ตามคำสั่งซื้อ
สำหรับแนวโน้มการผลิตสิ่งทอและเสื้อผ้าสำเร็จรูปในปี 2552 คาดว่าจะมีคำสั่งซื้อเพิ่มขึ้น หลังจากที่ข้อตกลงความร่วมมือหุ้นส่วนทาง เศรษฐกิจไทย-ญี่ปุ่น (JTEPA) มีผลบังคับใช้ ซึ่งคาดว่ายอดคำสั่งซื้อและการส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่นจะเพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 20 การผลิตผลิตภัณฑ์สิ่งทอ และเสื้อผ้าสำเร็จรูป รวมทั้งการส่งออกผลิตภัณฑ์สิ่งทอจะขยายตัวไม่ต่ำกว่าร้อยละ 8.0 และเครื่องนุ่งห่มจะขยายตัวไม่น้อยกว่าร้อยละ 3.0 ซึ่งจะ เน้นในตลาดอาเซียนและญี่ปุ่นมากขึ้น เพื่อลดผลกระทบจากตลาดสหรัฐ อเมริกาและสหภาพยุโรปชะลอตัว
ดัชนี 2546 2547 2548 2549 2550 2551* อัตราการขยายตัว(%)
เทียบปี 2550
ผลผลิต 94.8 92.1 89.1 83.5 75 70.3 -6.3
การส่งสินค้า 97.1 95.5 92.1 85.1 77.7 74.5 -4.1
สินค้าสำเร็จรูปคงคลัง 151 154 157 148 172 159.8 -6.9
ตารางที่ 2 ดัชนีการผลิตผ้าที่ได้จากการถักนิตติ้งและโครเชท์
ดัชนี 2546 2547 2548 2549 2550 2551* อัตราการขยายตัว(%)เทียบปี 2550
ผลผลิต 113 129 136 130 138 159.2 15.4
การส่งสินค้า 94.7 96.7 103 98.5 101 97.6 -3.1
สินค้าสำเร็จรูปคงคลัง 110 117 124 127 119 121.6 2.6
ตารางที่ 3 ดัชนีการผลิตเครื่องแต่งกายยกเว้นเครื่องแต่งกายที่ผลิตจากขนสัตว์
ดัชนี 2546 2547 2548 2549 2550 2551* อัตราการขยายตัว(%)เทียบปี 2550
ผลผลิต 121 135 147 149 155 164.2 6.1 การส่งสินค้า 113 122 133 134 136 141.2 3.6 สินค้าสำเร็จรูปคงคลัง 140 183 200 238 256 341 33.5
ที่มา : ตารางที่ 1-3 สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม
หมายเหตุ : ฐานเฉลี่ยปี 2543 และเป็นดัชนีที่ยังไม่ได้ปรับผลกระทบของฤดูกาล (*) ตัวเลขเบื้องต้น
มูลค่า : ล้านเหรียญสหรัฐฯ
รายการ 2548 2549 2550 2551* อัตราการขยายตัว(%)
เทียบ 2550
สิ่งทอ 6,693.50 6,834.60 6,967.20 7,303.40 4.8 1 เครื่องนุ่งห่ม 3,469.00 3,545.30 3,367.60 3,470.70 3.1 (1) เสื้อผ้าสำเร็จรูป 3,150.20 3,198.80 2,987.10 3,048.70 2.1 (2) เครื่องยกทรง รัดทรงฯ 249.9 277.4 308.9 338.9 9.7 (3) ถุงเท้าและถุงน่อง 59.4 58.3 60.2 68 12.9 (4) ถุงมือผ้า 9.5 10.7 11.3 15.1 33.5 2 ผ้าผืนและด้าย 1,832.80 1,822.80 2,005.40 2,076.80 3.6 (1) ผ้าผืน 1,078.90 1,104.00 1,162.50 1,220.50 5 (2) ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ 754 718.8 842.9 856.3 1.6 3 เคหะสิ่งทอ 240.9 283.5 332.5 366.3 10.2 4 เส้นใยประดิษฐ์ 443.6 450.5 520.1 534.8 2.8 5 ผ้าอื่นๆ 237.1 291.7 267.7 313 16.9 6 สิ่งทออื่นๆ 470 440.8 473.8 541.9 14.4 ตารางที่ 5 มูลค่าการนำเข้าผลิตภัณฑ์สิ่งทอไทย
มูลค่า : ล้านเหรียญสหรัฐฯ
รายการ 2548 2549 2550 2551* อัตราการขยายตัว(%)
เทียบ 2550
เครื่องจักรสิ่งทอ 420.2 404.6 344.4 333.3 -3.2
ด้ายและเส้นใย 1,297.90 1,256.40 1,254.70 1,664.50 32.7
1 เส้นใยใช้ในการทอ 760.1 698.2 680.2 934.5 37.4
2 ด้ายทอผ้าฯ 439.1 455.9 468.5 604.8 29.1
3 วัตถุทออื่น ๆ 98.8 102.3 106 125.2 18.1
ผ้าผืน 1,338.90 1,368.50 1,437.80 1,613.90 12.2
ผลิตภัณฑ์สิ่งทออื่น ๆ 145.1 149.6 185.2 250.7 35.4
เสื้อผ้าสำเร็จรูป 148.3 200 248.6 293.5 18
รวมสิ่งทอ 2,782.00 2,774.40 2,877.70 3,529.10 22.6
รวมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม 2,930.30 2,974.50 3,126.30 3,822.60 22.3ที่มา : ตารางที่ 4- 5 ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์
หมายเหตุ : 2551* เป็นตัวเลขเบื้องต้น
--สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม--