กรุงเทพฯ--7 พ.ย.--ยธ.
ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้และประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม กระทรวงยุติธรรม (ศนธ.ยธ.)กฎหมายใกล้ตัวเป็นสิ่งที่ประชาชนทุกคนควรรู้ เพราะบ่อยครั้งที่ความไม่รู้กฎหมายทำให้คนจำนวนไม่น้อยต้องตกเป็นเหยื่อถูกเอารัดเอาเปรียบไม่ได้รับความเป็นธรรมตามครรลองกระบวนการยุติธรรมที่ควรเป็น กระทรวงยุติธรรม จึงมอบหมายให้ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้และประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม(ศนธ.ยธ) ดำเนินการช่วยเหลือในรูปแบบต่าง ๆ โดยบูรณาการร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอกกระทรวง เร่งรัดบรรเทาความเดือดร้อนที่เกิดขึ้น เนื่องจากปัญหาดังกล่าวมักเกิดขึ้นกับกลุ่มผู้มีรายได้น้อย ผู้ด้อยโอกาส ไม่มีความรู้กฎหมายและเข้าไม่ถึงกระบวนการยุติธรรม
ทั้งนี้ตามที่รัฐบาลมีนโยบายให้ความสำคัญในการเสริมสร้างความเป็นธรรมในสังคมควบคู่กับการแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน โดยเฉพาะปัญหาหนี้สินภาคประชาชน หรือปัญหาหนี้นอกระบบ พล.ต.อ.ประชา พรหมนอก รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ได้ขับเคลื่อนนโยบายดังกล่าว โดยมอบหมายให้ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้และประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม ดำเนินการเพื่อทำให้ประชาชนได้รับความเป็นธรรม โดยการเผยแพร่องค์ความรู้ทางกฎหมาย สิทธิและหน้าที่ของลูกหนี้ เจ้าหนี้ ข้อควรปฏิบัติและ ข้อห้าม และช่วยส่งเสริมให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม การเข้าถึงแหล่งเงินทุนโดยไม่พึ่งพาแหล่งเงินกู้นอกระบบ ซึ่งเป็นต้นเหตุให้นายทุนเงินกู้เอารัดเอาเปรียบฉ้อฉลหลอกลวง ด้วยการทำนิติกรรมอำพราง หรือถูกเอาเปรียบในการทำสัญญาที่ไม่เป็นธรรม การกู้ยืมเงินโดยเรียกดอกเบี้ยในอัตราเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด เป็นเหตุให้ลูกหนี้ต้องรับภาระชำระหนี้เกินกว่าความเป็นจริงและเมื่อถูกฟ้องร้องบังคับคดีลูกหนี้ไม่ได้เข้าต่อสู้คดีตามกระบวนการยุติธรรม
พล.ต.อ. ประชาฯ กล่าวว่า นอกจากนี้ยังมีปัญหาด้านที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติ อาทิ กรณีประชาชนร้องขอความเป็นธรรมกรณีถูกกลุ่มนายทุนฟ้องร้องขับไล่ออกจากที่ทำกินโดยมีการออกเอกสารสิทธิโดยมิชอบ และกลุ่มประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรมในด้านอื่น ๆ อาทิ กรณีการจับผิดตัว ซึ่งต้องมีกระบวนการค้นหาความจริง ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ฯ ดำเนินการภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงการยุติธรรม โดยการบูรณาการบุคลากรผู้เชี่ยวชาญจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมสอบสวนคดีพิเศษ กรมบังคับคดี ทำการเผยแพร่ความรู้ด้านกฎหมาย ตรวจสอบข้อเท็จจริง รวบรวมข้อมูลเพื่อให้การช่วยเหลือตามกระบวนการยุติธรรม ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในและนอกกระทรวงเพื่อให้การช่วยเหลืออย่างเป็นระบบตามแต่ละภารกิจที่แต่ละหน่วยงานรับผิดชอบ เพื่อให้ประชาชนเกิดความมั่นใจได้ว่า ความยุติธรรมต้องเกิด ความเป็นธรรมต้องมี เป็นกระบวนการยุติธรรมที่ประชาชนสามารถเข้าถึงและได้รับความยุติธรรมอย่างแท้จริง
ขณะเดียวกัน กระทรวงยุติธรรมยังมีบทบาทและภารกิจด้านกฎหมายและการบังคับใช้กฎหมายเพื่อให้เกิดความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย สภาพปัญหาการขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องกฎหมาย ส่งผลให้ประชาชนบางส่วนถูกเอารัดเอาเปรียบและไม่ได้รับความเป็นธรรม โดยเฉพาะกรณีการทำสัญญากู้ยืมเงินนอกระบบ ซึ่งส่งผลกระทบไปยังระบบเศรษฐกิจและสังคมในวงกว้าง หลายหน่วยงานภาครัฐทั้งหน่วยงานภายในกระทรวงยุติธรรมและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงประสานความร่วมมือกันเพื่อผลักดันนโยบายการให้ความช่วยเหลือเยียวยาผู้เดือดร้อนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม และมีการหาแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ มีมาตรฐาน เป็นไปตามบทบัญญัติของกฎหมาย อันจะส่งผลสืบเนื่องให้ประชาชนเกิดความเชื่อมั่นศรัทธาในกระบวนการยุติธรรมมากขึ้น
พต.ต.อ. ประชา ฯ กล่าวว่า ได้มอบนโยบายให้แก่ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ฯโดยการค้นหาความจริง ตามที่ได้รับร้องเรียนและขอความเป็นธรรม รวมถึงประสานให้เกิดการทำงานร่วมกันของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่เป็น one stop service ดูว่าปัญหาเกิดจากอะไร และจะช่วยเหลือเยียวยาชาวบ้านได้อย่างไร หน่วยงานใดรับผิดชอบและดำเนินการอย่างไร บทบาทของศูนย์ของศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ฯจึงเน้นการอำนวยความยุติธรรมทั้งทางแพ่งและอาญา ให้เกิดความยุติธรรมจากกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม เพราะว่าปัญหาที่เกิดขึ้นมาจากการมีผู้ที่รู้กฎหมายและใช้วิธีการทางกฎหมายมาดำเนินคดีกับลูกหนี้นอกระบบ ซึ่งไม่รู้กฎหมายและไม่สามารถเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมอย่างแท้จริง
“เราต้องการแก้ปัญหาให้เบ็ดเสร็จ เพราะหลายเรื่องแม้ตำรวจจะดำเนินคดีส่งฟ้องคดีอาญา แต่ปัญหาเฉพาะหน้าก็ยังอยู่กับผู้เสียหาย เช่น กรณีเกษตรที่เป็นสมาชิกสหกรณ์แม่เปิน จ.นครสวรรค์ จำนวนกว่า 300 คน ซึ่งได้รับผลกระทบจากกรณีผู้จัดการสหกรณ์ทุจริตจากการดำเนินกิจการและเมื่อรับซื้อผลผลิตมันเส้นของชาวบ้านไปแต่ไม่ยอมจ่ายเงิน แม้จะมีการลงโทษดำเนินคดีกับผู้ทุจริต แต่ความเสียหายก็ยังตกอยู่กับชาวบ้านว่าจะได้รับเงินค่าผลผลิตที่ขายไปหรือไม่เท่าไหร่ เพียงพอใช้หนี้ที่กู้ยืมมาลงทุนหรือไม่ การทำงานร่วมกันในพื้นที่จึงต้องหาแนวทางช่วยเหลือในส่วนนี้ด้วย หน้าที่ของเราคือการประสานอำนวยการให้กระบวนการยุติธรรมขับเคลื่อนไปได้คล่องตัวและรวดเร็วมากขึ้นและเดียวกันก็ทำหน้าที่ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่ออำนวยความยุติธรรมให้กับผู้เดือดร้อนไม่ได้รับความเป็นธรรม” สมดังเจตนารมย์ของศูนย์ช่วยเหลือฯ ที่พร้อมจะเป็น “สื่อกลาง นำความเป็นธรรมสู่สังคม”
ผลการดำเนินงานของศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ฯในช่วงที่ผ่านมา สามารถช่วยเหลือผู้ไม่ได้รับความเป็นทำทั้งรายเล็กและรายใหญ่ หลายคดี เช่น คดีฉ้อโกงชาวนาชัยนาท ปัญหาหนี้นอกระบบที่จังหวัดชัยภูมิ และกรณีการฟ้องร้องเรื่องที่ดินระหว่างวัดบ้านพรานกับชาวบ้านที่จังหวัดชัยนาท ซึ่งศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ฯเข้าไปให้ความช่วยเหลือตรวจสอบกรรมสิทธิ์แท้จริง สืบค้นข้อเท็จจริงให้กับชาวบ้านซึ่งเรื่องอย่างนี้หากเป็นชาวบ้านทั่วไปก็คงไม่สามารถไปค้นหาความจริงได้ แต่กลไกลการทำงานของศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ฯซึ่งมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถเป็นผู้ชำนาญเฉพาะด้านมาเป็นแกนหลักในการดำเนินการแต่ละขั้นตอนเช่น พนักงานสอบสวนคดีพิเศษจากดีเอสไอ และบุคลากรสำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม เป็นต้น
อย่างไรก็ตามในเบื้องต้นนี้ คดีหรือข้อร้องเรียนที่ ศนธ.ยธ. จะไปดำเนินการในทั้ง 3 ปัญหาคือ ปัญหาหนี้สินภาคประชาชน ปัญหาที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติ และปัญหาการไม่ได้รับความยุติธรรมด้านอื่นๆ นั้น การให้ความช่วยเหลืออำนวยความยุติธรรมด้านหนี้นอกระบบเน้นให้การช่วยเหลือ ลูกหนี้ตั้งแต่ 50 รายขึ้นไป(จากเจ้าหนี้รายเดียวกัน) หรือประชาชนกลุ่มใหญ่ที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม หรือเรื่องรุนแรง ขัดต่อศีลธรรม กระทบต่อความสงบเรียบร้อยอันดีของสังคม จากปัญหาทั้งสามด้านดังกล่าวข้างต้น โดยสามารถร้องเรียนหรือติดต่อขอรับความช่วยเหลือได้ที่ โทรศัพท์ 02-141-5440 และนับตั้งแต่วันที่ 12พฤศจิกายนเป็นต้นไปติดต่อ ศนธ.ยธ.ได้ที่ ชั้น 4 อาคารศูนย์ฝึกอบรม บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด (ปณท.) ถนนแจ้งวัฒนะ แขวงทุ่งสองห้อง เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร 10210 โทร.02-575-3344,02-575-3355 หรือ อีเมล์ ladvi@moj.go.th. หรือ facebook ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้และประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม