กรุงเทพฯ--5 ก.ค.--ทริสเรทติ้ง
ทริสเรทติ้งยืนยันอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” โดยแนวโน้มยังคง “Stable” หรือ “คงที่” ทั้งนี้ อันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนคุณภาพที่ดีของสินเชื่อ และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ซึ่งสร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจจนทำให้สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาต สิทธิพิเศษทางกฎหมายที่ให้แก่สหกรณ์ออมทรัพย์ช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไป อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากสถิติผลงานที่ยังมีไม่มากในการดำรงและบริหารจัดการสินทรัพย์ขนาดใหญ่ที่มีอยู่ในปัจจุบัน รวมถึงนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่ค่อนข้างพึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบ ความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหาร และโครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอ ในขณะที่แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ การเปลี่ยนแปลงบุคลากรหลักในคณะผู้บริหารซึ่งมีความสามารถน้อยกว่าบุคคลในปัจจุบัน หรือการเปลี่ยนแปลงใดใดที่ทำให้นโยบายการดำเนินงานเป็นไปในเชิงรุกมากขึ้น หรือการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายที่จะลดสิทธิพิเศษแก่สหกรณ์ออมทรัพย์ลง อาจมีผลกระทบต่ออันดับเครดิตทั้งสิ้น อย่างไรก็ตาม ทริสเรทติ้งคาดว่าการเปลี่ยนแปลงในเชิงลบดังกล่าวจะยังไม่เกิดขึ้นในระยะสั้นถึงระยะกลาง
สอ.รพ. ก่อตั้งในปี 2545 เพื่อให้เป็นสหกรณ์ออมทรัพย์สำหรับบุคลากรของโรงพยาบาลตำรวจ สอ.รพ. ให้บริการแก่สมาชิกด้วยบริการทางการเงินที่จำกัดเฉพาะการรับฝากเงินและการให้เงินกู้ เช่นเดียวกับสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ สอ.รพ. ยังจัดระบบสวัสดิการต่าง ๆ ให้แก่สมาชิกด้วย เช่น สวัสดิการการรักษาพยาบาล เงินสงเคราะห์งานศพ และทุนการศึกษา
สอ.รพ. ได้เพิ่มสวัสดิการต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องให้แก่สมาชิกเช่นเดียวกับสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ที่ก่อตั้งมานาน ทั้งนี้ เพื่อดึงดูดให้สมาชิกทั้งหลายคงสถานะความเป็นสมาชิกไว้ สหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไปมีข้อได้เปรียบกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ จากการได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี โดยสหกรณ์และสมาชิกจะได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท เช่น ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาจากดอกเบี้ยเงินฝากออมทรัพย์ที่ได้รับจากสหกรณ์ และภาษีเงินได้ในเงินปันผลที่ได้รับจากสหกรณ์ นอกจากนี้ เงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็เป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติโดยทั่วไปของสหกรณ์ออมทรัพย์ด้วยเช่นกัน การชำระคืนเงินให้กู้ใช้วิธีหักออกจากเงินเดือนของสมาชิกสามัญ ตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ นอกเหนือจากภาระหนี้ที่มีตามกฎหมายเฉพาะต่าง ๆ แล้ว สหกรณ์ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วย สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้แก่สหกรณ์ นอกจากนี้ คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจ รวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการยังช่วยให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์มีเสถียรภาพด้วย ทั้งนี้ จำนวนสมาชิกที่มีเสถียรภาพจะช่วยเพิ่มทุนให้แก่สหกรณ์จากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
ในปี 2555 สอ.รพ. จัดอยู่ในลำดับที่ 93 จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งสิ้น 1,326 แห่งในประเทศไทย เพิ่มขึ้นจากลำดับที่ 103 จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งสิ้น 1,297 แห่งเมื่อปี 2554 สินทรัพย์ของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากสิ้นสุดรอบปีบัญชี 2554 (ณ เดือนกันยายน 2554) โดยปรับเพิ่มขึ้นเป็น 4,666 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2555 และ 5,777 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 แม้ว่า สอ.รพ. จัดเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์เกือบ 1,300 แห่ง แต่ขนาดสินทรัพย์ของ สอ.รพ. ในปัจจุบันยังถือว่ามีขนาดค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับสหกรณ์ออมทรัพย์ขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งที่ก่อตั้งมานานและมีสินทรัพย์รวมมากกว่า 60,000 ล้านบาท การเพิ่มขึ้นของสินทรัพย์รวมที่ค่อนข้างมากในช่วง 3 ปีที่ผ่านมาเป็นผลมาจากการที่ สอ.รพ. เปิดรับสมาชิกสมทบ
เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ แต่คุณสมบัติไม่เข้มงวดเท่า โดยสมาชิกสมทบของ สอ.รพ. เป็นการเปิดรับโดยทั่วไปสำหรับผู้ที่ทำคุณประโยชน์แก่โรงพยาบาลตำรวจ ดังนั้น ด้วยอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับ สอ.รพ. จึงสามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ โดย ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 สอ.รพ. มีเงินฝากจำนวน 4,547 ล้านบาท ทั้งนี้ 91% เป็นเงินฝากจากสมาชิก และอีก 9% เป็นเงินฝากจากสหกรณ์อื่น เงินฝากจากสมาชิกจำนวน 4,132 ล้านบาทเป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบถึง 79% ในขณะที่เพียง 21% เป็นเงินฝากจากสมาชิกสามัญ ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์ใดใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยที่ได้รับจากเงินฝากเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบัน ความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของสหกรณ์ยังอยู่ในระดับต่ำเนื่องจากสถานะของสมาชิกสามัญของสหกรณ์ที่มีการเงินเข้มแข็งอยู่แล้ว เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ.รักษาระดับอยู่ที่ 45% ในรอบปีบัญชี 2555 และปรับเพิ่มขึ้นเป็น 51% ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 โดย 87% ของเงินให้กู้ยืมจำนวน 2,650 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิก สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นโดยการขยายฐานลูกค้าเงินกู้สหกรณ์ เงินให้กู้คงค้างจากลูกหนี้สหกรณ์ 3 ลำดับแรกคิดเป็น 23% ของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 อัตราส่วนดังกล่าวลดลงอย่างมากจากมากกว่า 40% ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2555 สอ.รพ. ไม่มีสินเชื่อที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญ
แม้ว่าเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นมากตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 แต่อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมต่อเงินฝากปรับปรุงรวมยังคงอยู่ในระดับต่ำที่ 46.1% ในรอบปีบัญชี 2555 สอ.รพ. มีผลประกอบการที่ดีในด้านกำไรสุทธิ โดยกำไรสุทธิปรับเพิ่มขึ้นจาก 13.4 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2551 เป็น 32.7 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2552 และ 60.1 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2553 การปรับเพิ่มขึ้นเป็นผลมาจากกำไรจากการจำหน่ายเงินลงทุนในช่วง 2 ปีดังกล่าว กำไรสุทธิของ สอ.รพ. ปรับลดลงเป็น 31.8 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2554 เนื่องจาก สอ.รพ. ได้กลับมาเน้นธุรกิจปกติของสหกรณ์ในการรับฝากและการให้กู้เงินในขณะที่ยังคงดำรงเงินลงทุนไว้เป็นสินทรัพย์สภาพคล่องและรับผลตอบแทนตามปกติ แม้ว่าผลประกอบการของ สอ.รพ. จะปรับลดลงในรอบปีบัญชี 2554 แต่ผลการดำเนินงานดังกล่าวก็อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเมื่อพิจารณาจากอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของทุนเฉลี่ยของสหกรณ์ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลจากการที่ สอ.รพ. มีฐานทุนที่ต่ำ กำไรสุทธิปรับเพิ่มขึ้นเป็น 58.7 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2555 และ 42.1 ล้านบาทสำหรับครึ่งแรกของรอบปีบัญชี 2556 ด้วยผลประกอบการที่ดีและฐานทุนที่ต่ำ ส่งผลให้ สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาต คือ 10% ของทุนชำระแล้ว ทุนของ สอ.รพ. จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยอัตโนมัติจากระบบการซื้อหุ้นรายเดือนของสมาชิก หาก สอ.รพ. มีนโยบายเชิงรุกในการขยายฐานเงินฝากจากสมาชิกสมทบเพิ่มเติมก็จะทำให้อัตราส่วนโครงสร้างเงินทุนถดถอยลงอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งซึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. นโยบายและทิศทางของ สอ.รพ. โดยส่วนใหญ่จะมาจากการริเริ่มของสมาชิกรายดังกล่าว อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามจะใช้นโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐาน รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
สหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (PHSC)
อันดับเครดิตองค์กร: BBB+
แนวโน้มอันดับเครดิต: Stable