กรุงเทพฯ--9 ส.ค.--สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
ข้าวคือพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย แต่ในปัจจุบันสถานการณ์ข้าวไทยต้องประสบปัญหาความผันผวนทั้งทางด้านราคาและปริมาณผลผลิต ทั้งยังมีแนวโน้มที่จะทวีความรุนแรงขึ้น สาเหตุส่วนหนึ่งที่ก่อให้เกิดปัญหาคือ ความปรวนแปรของสภาพอากาศ โรคแมลงต่างๆ การเลือกใช้พันธุ์ข้าวที่ไม่เหมาะสมกับภูมิประเทศและภูมิอากาศ นักวิชาการหลายสถาบันเสนอทางออกหนึ่งและเป็นที่ยอมรับสำหรับการแก้ปัญหานี้ คือ การปรับปรุงพันธุ์ข้าว เพื่อให้ได้ข้าวที่มีผลผลิตปริมาณสูง และต้านทานโรคแมลงได้มากขึ้น
โดยปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นล้วนมาจากความไม่เข้าใจในวัตถุประสงค์ของเมล็ดพันธ์ข้าวที่ใช้ปลูกในแต่ละพื้นที่ การหาเมล็ดพันธุ์ข้าวบริสุทธิ์ยากขึ้น ปัญหาข้าวปลอมปน การซื้อขายแลกเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าวกันในชุมชน ระหว่างชุมชน รายบุคคล รายกลุ่ม และซื้อขายจากพ่อค้าทั่วไป ส่งผลให้ผลผลิตลดลง คุณภาพไม่ได้มาตราฐาน ส่งผลเสียกับราคาข้าว และรายได้ของเกษตรกร
ดร.วีระชัย นาควิบูลย์วงศ์ เลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม(ส.ป.ก.) เปิดเผยถึงโครงการพัฒนาศักยภาพแกนนำเกษตรกร (โรงเรียนชาวนาต้นแบบ : Training of Trainer) ที่ได้ดำเนินการมาแล้วว่าโครงการนี้จัดทำขึ้น เพื่อสร้างและพัฒนาแกนนำศูนย์ต้นแบบ โดยเน้นสร้างกระบวนการเรียนรู้ และการฝึกทักษะการเป็นวิทยากร (Training of Trainer) กระบวนการผลิตเมล็ดพันธ์ การจัดแปลงนา ตลอดจนขยายองค์ความรู้ ให้กับผู้ที่สนใจเพื่อผลิตเมล็ดพันธ์ข้าวไว้ใช้ในแปลงของตนเอง โดยมีสาระสำคัญ คือ การคัดเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยเฉพาะพันธุ์ข้าวพื้นเมือง โดยมุ่งหวังให้เกษตรกรได้เรียนรู้กระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ การคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ รวมถึงการกระจายเมล็ดพันธุ์ มีเป้าหมายสูงสุด คือการผลิตเมล็ดเมล็ดพันธุ์ข้าวบริสุทธิ์เพื่อใช้และจำหน่าย โดยเกษตรกรจะเป็นผู้ถ่ายทอดแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันเอง โดยมีนักวิชาการ นักพัฒนา และนักส่งเสริม คอยเป็นพี่เลี้ยงให้การสนับสนุนตลอดการอบรม
ทั้งนี้ โครงการโรงเรียนชาวนาต้นแบบที่ได้ดำเนินการในพื้นที่ 14 จังหวัดภาคอีสาน มาประมาณ 3 ปี แล้วนั้น ถือว่าประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี ในปี 2556 ส.ป.ก. จึงได้จะเร่งขยายโครงการ โรงเรียนชาวนาต้นแบบในพื้นที่ภาคอีสานและภูมิภาคอื่นๆ ให้มากขึ้น โดยบูรณาการการทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อสร้างต้นแบบชาวนาที่เข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ และจะขยายโครงการฯ ไปยังพื้นที่ภาคใต้ เน้นในพื้นที่ปลูกปาล์ม และสวนยางที่เปิดใหม่ ด้วยการนำองค์ความรู้ที่ได้ ไปถ่ายทอดให้แก่เกษตรกร สร้างชาวนาต้นแบบ ควบคู่กับการส่งเสริมการปลูกข้าวไร่แซมในสวนปาล์ม และสวนยางพารา เป็นพืชหมุนเวียน ในช่วงที่ยังไม่สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ หรือ ช่วงการเปิดกรีด ยางปลูกใหม่ได้ สนับสนุนการใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างคุ้มค่า และข้าวที่ได้ยังสามารถนำมาบริโภคภายในครัวเรือนได้ ถือเป็นการพัฒนาเกษตรกรแบบยั่งยืน ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
จากความสำเร็จที่เกิดขึ้น ส.ป.ก. ตั้งใจจะขยายผลโครงการโรงเรียนชาวนาต้นแบบไปทั่วประเทศ เพื่อให้เกิดเครือข่ายเกษตรกรที่เชื่อมโยงถึงกัน และเป็นการเตรียมความพร้อมแก่เกษตรกรในการสร้างความมั่นคงด้านอาหาร และเพื่อก้าวสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ AEC ในปี พ.ศ.2558 นี้!!
สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.)
กลุ่มโครงการพระราชดำริและโครงการพิเศษ สำนักพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยี
โทร.02-2814956 www.alro.go.th
ติดต่อ:
alronews@hotmail.com
http://www.alro.go.th/