กรุงเทพฯ--26 ส.ค.--โรงพยาบาลรามคำแหง
การปฏิบัติเมื่อมีอาการปวดหลัง
อาการปวดหลังเป็นอาการที่พบบ่อยหลายท่านมักมีแนวทางปฏิบัติเบื้องต้นที่ไม่ถูกต้องในที่นี้ขอกล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติโดยสังเขปสำหรับอาการปวดหลังจากสาเหตุที่พบบ่อยและในสถานะต่างๆ กัน
ปวดหลังจากการบาดเจ็บ
กรณีที่ได้รับบาดเจ็บรุนแรง เช่น ลื่นล้มจนลุกยืนเดินไม่ได้ควรไปพบแพทย์ เพื่อเอกซเรย์ดูว่ามีกระดูกสันหลังหักหรือเคลื่อนหรือไม่แต่ถ้าการบาดเจ็บนั้นไม่รุนแรง ลุกยืนเดินได้ตามปกติก็ให้ปฏิบัติดังนี้
-นอนพัก
-ใช้น้ำแข็งประคบบริเวณที่บาดเจ็บ (อย่านวดหรือประคบร้อน)
ถ้าปฏิบัติตามนี้แล้ว อาการปวดหลังไม่ทุเลา ทานยาแก้ปวดถ้าไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ ทั้งนี้เพราะอาจเกิดกล้ามเนื้อหลังอักเสบได้ในภายหลัง ซึ่งควรได้รับการรักษาด้วยยากายภาพบำบัดและการบริหารร่างกายที่เหมาะสมเพื่อป้องกันภาวะปวดหลังเรื้อรัง
การนั่งขับรถยนต์
เลื่อนที่นั่งให้ใกล้พวงมาลัยเมื่อเวลาเหยียบครัทช์เข่าสูงกว่า สะโพกหลังควรมีหมอนรองตรงช่วงเอว
การดันรถ
ใช้สะโพกดันรถ
การฉุดลาก
หันหลังให้ของที่จะฉุดลาก ให้ลากไปข้างหน้า
ปวดหลังจากการยกของหนัก
การออกแรงยกของหนักเกินกำลัง เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ปวดหลังได้ หากมีอาการปวดเฉพาะบริเวณกล้ามเนื้อหลังมีหลักปฏิบัติดังนี้คือ ให้นอนพักใช้หมอนรองใต้เข่าและรับประทานยาแก้ปวด เมื่อปฏิบัติตามนี้แล้ว ภายใน 3 วันหากอาการไม่ดีขึ้นก็ควรไปพบแพทย์
การไอจาม
ยืดหลังตรงหรือแอ่นขณะไอจาม อย่าก้มหลัง
แต่ถ้าอาการปวดเสียวลงขา ควรรีบไปพบแพทย์เพราะอาจเป็นอาการของหมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนกดทับเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงส่วนขา หลักในการปฏิบัติเบื้องต้นคือ นอนพักให้เต็มที่ ระวังอย่าให้ท้องผูก เวลาไอหรือจามควรแอ่นหลังไว้ อย่าก้มเด็ดขาด หลีกเลี่ยงการนั่งนาน และการเดิน หลักการรักษา นอกจากใช้ยารับประทานแล้ว การรักษาด้วยกายภาพบำบัดส่วนใหญ่ได้ผลดี ควรบริหารร่างกายด้วยการออกกำลังให้กล้ามเนื้อหลังและท้องแข็งแรงหลีกเลี่ยงการยกของหนัก อย่าก้มเด็ดขาด ถ้าจะหยิบของให้นั่งลงยองๆ ก่อนหยิบ และควบคุมน้ำหนักตัวเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นซ้ำอีก แต่ถ้าไม่ดีขึ้น อาจต้องได้รับการพิจารณาผ่าตัดต่อไป
ในรายที่มีหมอนรองกระดูกสันหลังแตก จะมีอาการปวดหลังมากแม้กระทั่งเวลานอนจะปวดทั้งหลังและขา แต่บางครั้งอาจปวดหลังไม่มาก แต่ปวดขามาก มีอาการชาหรือปัสสาวะลำบากร่วมด้วยผู้ป่วยในกลุ่มนี้ต้องได้รับการผ่าตัด
การยกของ
ให้ย่อตัวลง หลังตรงตลอดเวลา ลุกขึ้นด้วยกำลังขา
ปวดหลังจากการทำงาน
ถ้าท่านขับรถวันละหลายๆ ชั่วโมง นั่งทำงานตลอดทั้งวันพักผ่อนไม่เพียงพอ เคร่งเครียดและไม่ได้ออกกำลังกายจะทำให้เกิดภาวะการตึงตัวของกล้ามเนื้อหลังเป็นสาเหตุให้มีอาการปวดหลังได้
วิธีแก้ไขให้ยึดถือปฏิบัติดังนี้
-ปรับเบาะรถให้พอเหมาะกับท่าน อาจต้องใช้หมอนช่วยหนุนหลัง
-ปรับลักษณะโต๊ะ เก้าอี้ที่ทำงานให้เหมาะสม เวลานั่งให้หลังพิงพอดี เท้าทั้งสองข้างวางบนพื้น
-เปลี่ยนอิริยาบถบ่อย ๆ
-พยายามพักผ่อนให้เพียงพอ
- ออกกำลังกายมากขึ้นและสม่ำเสมอ เช่นว่ายน้ำ เดินเต้นแอร์โรบิก วิ่ง โยคะ
-ถ้าท่านน้ำหนักมาก ควรลดน้ำหนักด้วย
-ถ้าเป็นสตรีควรหลีกเลี่ยงการใส่รองเท้าส้นสูงเกิน 1 1/2 นิ้ว
นอกจากนี้ควรบริหารร่างกายด้วยการยืดกล้ามเนื้อหลังและออกกำลังให้กล้ามเนื้อหลังและกล้ามเนื้อหน้าท้องแข็งแรงขึ้น
การนั่ง
การนั่งเก้าอี้ที่เหมาะสม เวลานั่งให้หลังชิดพนัก ที่รองนั่งรองตลอดต้นขา เท้าวาง บนพื้นพอดี
ควรนั่งให้เข้าสุดที่รองสะโพกหลังพิงชิดกับพนัก เท้าวางลงบนพื้นเต็มที่
ปวดหลังในผู้สูงอายุ
ในผู้สูงอายุ กระดูกสันหลังมักเสื่อมตามวัยจะมีอาการปวดหลังได้ในตอนเช้าๆ หลังแข็ง เวลาเดินไกลจะปวดตึงหลังและสะโพกบางรายอาจปวดตึงลงขาข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง ซึ่งพบได้ในกรณีที่มีการกดทับเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงขา กรณีนี้ควรไปพบแพทย์เพื่อเอกซเรย์ประเมินว่า กระดูกสันหลังเสื่อมมากหรือน้อยหรือมีกระดูกสันหลังเคลื่อนจากภาวะกระดูกสันหลังเสื่อมหรือไม่หรือเป็นมะเร็งในกระดูก โดยเฉพาะในรายที่ปวดมากเฉพาะตอนกลางคืนจนนอนไม่ได้หรือมีกระดูกสันหลังบางมีการยุบตัวของกระดูกถึงแม้จะไม่มีการบาดเจ็บ ถ้าประเมินแล้วพบว่าเป็นจากกระดูกสันหลังเสื่อมการรักษาทางกายภาพบำบัดจะช่วยได้มาก ซึ่งอาจต้องใช้เวลาในการบำบัดประมาณ 2-3 สัปดาห์ ในรายที่เป็นมากอาจต้องบำบัดเป็นเดือนและควรใส่เสื้อประคองหลังไว้ ในรายที่มีกระดูกหลังเคลื่อน หรือกระดูกยุบตัว หลีกเลี่ยงการก้มๆ เงยๆ นั่งยองๆ ห้ามยกของหนัก
ในกรณีที่กระดูกสันหลังเสื่อมมากจนทำให้ช่องไขสันหลังตีบแคบถ้าหากการบำบัดด้วยกายภาพไม่ได้ผล อาจต้องได้รับการพิจารณาผ่าตัด
การนอน
- ที่นอนควรแข็งไม่ยุบตรงกลางบริเวณเอว
-ควรนอนหงายงอสะโพกและเข่า หลังแบนเรียบติดที่นอนหมอนรอง ใต้เข่า
-นอนตะแคงเข่างอ หลังตรง
-ไม่ควรนอนคว่ำ
การลุกจากที่นอน
ให้งอเข่าขึ้นก่อนตะแคงตัวในขณะเข่างอ ใช้ข้อศอกและมือยันตัวขึ้นในขณะที่ห้อยเท้าทั้งสองข้างลงจากเตียง ดันตัวขึ้นตรง
ปวดหลังในเด็กวัยรุ่น
วัยรุ่นที่มีอาการปวดหลังควรสังเกตดูลักษณะของกระดูกสันหลังว่าคดหรือไม่ สังเกตง่ายๆ จากขอบกางเกงหรือกระโปรงเวลาใส่ว่าเบี้ยวหรือไม่ หรือลองให้ก้มหลังดูสังเกตแนวกระดูก และความโค้งของหลังทั้งข้างซ้ายและขวาว่าเท่ากันหรือไม่ ถ้าไม่เท่ากันแสดงว่ากระดูกสันหลังคดควรไปปรึกษาแพทย์ แพทย์จะพิจารณาว่าจำเป็นต้องใส่อุปกรณ์เสริมช่วยหรือไม่ ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้คดมากขึ้นโดยเฉพาะภายในช่วงอายุที่กำลังสูงขึ้นอย่างรวดเร็วและควรได้รับการแนะนำให้บริหารกล้ามเนื้อหลังให้แข็งแรงกีฬาที่เหมาะสม คือ การว่ายน้ำ,โหนบาร์
การยืนนาน ๆ
ควรมีที่รองเท้า เพื่อยกเท้าขึ้นพักสลับข้างกัน
สามารรถดูรายละเอียดเพิ่มเติมและรูปภาพประกอบได้ที่
http://www.ram-hosp.co.th/Backpain1.htm
สายด่วนสุขภาพโทร 0-2743-9999