กรุงเทพฯ--27 ก.ย.--โรงพยาบาลรามคำแหง
ข้อเข่าเสื่อมเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ปวดข้อเข่าในผู้สูงอายุ โดยอาการปวดที่เกิดจากภาวะข้อเข้าเสื่อมนี้เกิดจากสาเหตุ
1.แรงที่กดผ่านผิวข้อเข่า ยิ่งถ้าน้ำหนักตัวมาก แรงกดก็จะมากจะทำให้ปวดเวลาลุก ยืน เดิน นั่งเฉยๆจะไม่ปวด
2.อาการอักเสบของข้อเข่า เกิดจากการใช้งานหรือมีกิจกรรมที่งอเข่ามากๆ เช่น นั่งพับเพียบ ขัดสมาธิ นั่งย่องๆ ขี่จักรยานอานเตี้ย ขึ้นลงบันไดมากๆ ทำให้ผิวข้อเข่ากดดันมาก เกิดการอักเสบของข้อเข่าจะทำให้มีอาการปวดถึงแม้จะไม่ลุกยืน เดิน บางรายอาจมีอาการเข่าบวมร้อน
3.ภาวะกล้ามเนื้อเอ็นรอบเข่าตึงตัว บางรายเมื่อข้อเข่าอักเสบจะงอเข่าไว้หรือเดินมาก ทำให้กล้ามเนื้อรอบๆเข่าตึงตัว เกร็ง ทำให้มีอาการปวดได้
หลักการรักษา
1.ลดแรงกดที่ผ่านผิวข้อเข่าโดย
- ลดน้ำหนักตัวถือเป็นหัวใจของการรักษาก็ว่าได้ ผู้ป่วยบางรายข้อเข่าเสื่อมมาก แต่น้ำหนักน้อย อาจทำให้ไม่มีอาการปวดได้
-ใส่อุปกรณ์เสริมพยุงข้อเข่า
-ใช้เครื่องมือช่วยเดิน เช่น ไม้เท้า
2.ลดอาการอักเสบที่เกิดขึ้น
-ใช้ยาลดการอักเสบ
-ใช้เครื่องมือกายภาพบำบัดในระยะอักเสบมาก บวมร้อน ควรประคบเย็น
-พักเข่าให้มากขึ้นโดยให้เดินน้อยลง ในระยะที่มีอาการอักเสบ
3.ลดอาการตึงของกล้ามเนื้อและเอ็นรอบข้อเข่า
-ใช้เครื่องมือกายภาพบำบัด
-ใช้ประคบอุ่นช่วยให้ลดอาการตึงกล้ามเนื้อ
-นวดและยืดกล้ามเนื้อ
4.ปฎิบัติตนให้ถูกต้อง โดย
-หลีกเลี่ยงการเดินมากๆ ขึ้นลงบันไดมาก นั่งย่องๆ ขัดสมาธิ พับเพียบ เพราะจะเพิ่มแรงเครียดในข้อเข่าทำให้เข่าอักเสบปวดได้
-ให้บริหารกล้ามเนื้อ ที่จะช่วยประคองข้อเข่า โดยการบริหารดังนี้
นอนเหยียดเข่า เกร็งเข่ากดกับเตียงค้างไว้ 6 วินาที แล้วปล่อย เกร็งเท่าที่ไม่เจ็บ ทำจาก 10 ครั้ง ค่อยๆเพิ่มปริมาณจำนวนครั้งไปเรื่อยๆ อาจใช้ผ้าหรือขวดรองใต้เข่า
นอนหงายใช้หมอนรองใต้เข่า เหยียดเข่าตรงจากท่างอเกร็งเข่าค้างไว้ 6 วินาที แล้วงอเข่าลงเหมือนเดิม ทำเริ่มต้น 10 ครั้ง ค่อยๆเพิ่มจำนวนครั้งเท่าที่ทำได้
นอนชันเข่าด้านตรงข้ามกับที่เจ็บ ยกขาด้านที่เจ็บขึ้นตรงๆ ท่าเข่าเหยียดตรง ทำเริ่มต้น 10 ครั้ง ค่อยเพิ่มเท่าที่ทำได้
เมื่ออาการปวดเข่าทุเลาแล้ว จึงเริ่มบริหารโดยใช้หมอนรองใต้เข่าในท่านอน ผูกน้ำหนักไว้ที่ข้อเท้าประมาณ 1/2 ก.ก. เริ่มจาก 5-10 ครั้งก่อน ถ้าไม่เจ็บจึงค่อยๆเพิ่มจำนวนครั้งไป เท่าที่ไม่เจ็บ
ให้ยืนเกร็งเข่า งอเข่าเล็กน้อย คล้ายท่ายืนรำมวยจีน แล้วยืดตัวขึ้นให้เข่าตรงทำสลับกัน เท่าที่ทำได้
ในคนไข้ที่ไม่มีอาการปวดหลัง ให้บริหารท่านั่งได้โดยนั่งพิงเก้าอี้เริ่มเหยียดเข่าตรง เกร็งค้างไว้ 6 วินาที ค่อยๆทำจาก 10 ครั้ง เพิ่มจำนวนเท่าที่ทำได้ ถ้าทำได้ดีแล้วให้เอาน้ำหนักผูกข้อเท้าเริ่มจาก 1/2 ก.ก.ค่อยๆเพิ่มทั้งจำนวนครั้งแล้วจึงค่อยเพิ่มน้ำหนักขึ้น ถ้าทำแล้วเจ็บเข่ามากขึ้น แสดงว่าบริหารมากไป ให้ลดจำนวนครั้งและน้ำหนักลง
ข้อควรระวัง
ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดเข่าทั้งสองข้าง ในการบริหารท่านอน ที่ใช้หมอนรองใต้เข่าไม่ควรยกขาพร้อมกันทั้งสองข้างควรทำทีละข้าง เพราะอาจทำให้มีอาการปวดหลังได้
หัวใจในการรักษาเรื่องข้อเข่าเสื่อมนี้ก็คือ ควรจะลดน้ำหนัก หมั่นบริหารเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และยืดกล้ามเนื้อไม่ให้ตึงตัว ระวังกิจกรรมประจำวัน แนะนำให้ไปออกกำลังกายด้วยการเดินในน้ำหรือ
สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
http://www.ram-hosp.co.th/Osteoarthritis.htm
สายด่วนสุขภาำพโทร 0-273-9999