กรุงเทพฯ--6 มี.ค.--สถาบันวัคซีนแห่งชาติ
ข้อมูลชี้!!ความไม่เพียงพอของบุคลากรด้านวัคซีนทำให้เกิดข้อด้อยต่อคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการด้านวัคซีนและเป็นอุปสรรค์สำคัญต่อการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทย สถาบันวัคซีนแห่งชาติ เดินหน้าสู่ปีที่สอง เร่งผลิตวิทยากรด้านวัคซีน หวังแก้ปัญหาขาดแคลนบุคลากรด้านวัคซีน
ดร.นพ.จรุง เมืองชนะ ผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติ(องค์การมหาชน)กล่าวในการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การเป็นวิทยากรหลักสูตรเชิงปฏิบัติการสำหรับเจ้าหน้าที่สร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค”ตามโครงการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทยปี 2557 ว่าปัจจุบันประเทศไทยยังคงประสบปัญหาการขาดแคลนบุคลากรที่มีศักยภาพในการเป็นวิทยากรด้านวัคซีนที่จะเป็นผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ต่างๆเกี่ยวกับวัคซีนให้แก่ผู้ปฏิบัติงานด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพและทั่วถึง ซึ่งประเทศไทยมีเจ้าหน้าที่ให้บริการด้านวัคซีนไม่ต่ำกว่า 10,000 คน ขณะที่มีวิทยากรซึ่งมีศักยภาพในการเป็นผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านวัคซีนไม่ถึง 100 คน
จากการประเมินสถานการณ์การพัฒนางานด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2550 พบว่าคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการด้านวัคซีนมีข้อด้อยหลายประการ นอกจากจะใช้วัคซีนที่มีคุณภาพแล้ว เจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการต้องมีศักยภาพด้วย เพราะจะส่งผลต่อการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคที่ไม่ถูกต้อง ไม่ทั่วถึง และจะทำให้เกิดข้อผิดพลาดจากการให้บริการ ซึ่งข้อมูลนี้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันที่พบว่ามีบางโรคกลับมาระบาดใหม่อีก เช่น โรคคอตีบ ไอกรน วัณโรค ฯลฯ ทั้งๆที่เป็นโรคที่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน โดยอาจมีสาเหตุมาจากคุณภาพของการให้บริการด้านวัคซีนที่ไม่ถูกต้องและไม่ได้มาตรฐาน จึงทำให้วัคซีนไม่มีประสิทธิภาพในการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคได้อย่างครอบคลุม
ที่ผ่านมาถึงแม้การจัดอบรมบุคลากรด้านวัคซีนอาจมีมาแล้วหลายสิบปี แต่หลักสูตรเฉพาะสำหรับบุคลากรผู้ให้บริการด้านวัคซีนอย่างเป็นระบบในประเทศไทยยังไม่มี มีแต่การเรียนการสอนในคณะแพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขฯ ตามสถาบันต่างๆ ซึ่งเป็นการสอนแบบกว้าง ๆ เมื่อเจ้าหน้าที่เหล่านั้นมาปฏิบัติงาน จึงไม่สามารถดึงความรู้มาใช้ในการให้บริการได้อย่างถูกต้อง และส่วนใหญ่เจ้าหน้าที่จะมีการหมุนเวียนเปลี่ยนงานกันไปเรื่อย ๆ การให้บริการวัคซีนอย่างมีมาตรฐานจึงเป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วงมากในหลักสูตรทั่ว ๆ ไป
“ทั้งนี้เพื่อเดินหน้าแก้ไขข้อจำกัดเรื่องจำนวนวิทยากรด้านวัคซีนที่ไม่เพียงพอ ให้สามารถดำเนินการได้อย่างดี มีประสิทธิภาพ มีความต่อเนื่อง และครอบคลุมบุคลากรผู้ปฏิบัติงานด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคมากยิ่งขึ้น ปี 2557 นี้ สถาบันวัคซีนแห่งชาติ (องค์การมหาชน)ในฐานะหน่วยงานกลางแห่งชาติด้านวัคซีน ซึ่งมีหน้าที่สำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านวัคซีนของประเทศ โดยการส่งเสริมสนับสนุนให้มีการวิจัยพัฒนา การผลิตวัคซีนภายในประเทศ และการส่งเสริมการพัฒนางานด้านต่างๆที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ประชาชนได้มีวัคซีนใช้ในการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคอย่างเพียงพอและปลอดภัย จึงได้จัดทำโครงการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทยปี 2557 ขึ้นโดยหลักสูตรในการอบรมครั้งนี้ประกอบไปด้วยกิจกรรมเพื่อการพัฒนาวิทยากรรุ่นใหม่และการจัดอบรมหลักสูตรเชิงปฏิบัติการสำหรับเจ้าหน้าที่งานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ซึ่งมีเนื้อหาที่เข้มข้นในเรื่องความรู้ที่จำเป็นทางด้านวัคซีน ความรู้เกี่ยวกับโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน การจัดให้บริการวัคซีนตั้งแต่เรื่องการคำนวณจำนวนวัคซีน การเก็บรักษาวัคซีน การนำวัคซีนไปให้บริการว่าวัคซีนไหนจะต้องให้บริการอย่างไร วิธีการฉีดที่ถูกต้องตามมาตรฐานและเป็นที่ยอมรับ การปฏิบัติที่จำเป็นเมื่อมีอาการข้างเคียงจากการได้รับวัคซีน รวมทั้งการดำเนินการที่เหมาะสม การรายงานการปฏิบัติทางด้านวัคซีนว่าต้องรายงานอย่างไร ซึ่งบุคคลที่เข้ารับการฝึกอบรมในหลักสูตรนี้จะสามารถพัฒนาสู่การเป็นวิทยากรด้านวัคซีนที่มีศักยภาพ ส่งผลโดยตรงต่อการให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศได้อย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ ถูกต้องและปลอดภัยแก่ประชาชนผู้รับบริการ”./ดร.นพ.จรุงกล่าว
ด้านดร.อัญชลี ศิริพิทยาคุณกิจ ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมและสนับสนุนเครือข่ายด้านวัคซีนในฐานะผู้รับผิดชอบโครงการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทยปี 2557 กล่าวว่าการจัดอบรมเรื่องการเป็นวิทยากรหลักสูตรเชิงปฏิบัติการสำหรับเจ้าหน้าที่สร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคครั้งนี้ถือเป็นปีที่ 2 รุ่นที่ 3 ได้จัดทำขึ้นเพื่อสอนวิทยากรที่เข้าร่วมอบรมให้มีความรู้ ความเข้าใจอย่างชัดเจนเกี่ยวกับการให้บริการวัคซีนแก่ประชาชน เพื่อสามารถให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคได้อย่างถูกต้องเหมาะสมเป็นมาตรฐานเดียวกัน รวมทั้งเป็นการสร้างวิทยากรรุ่นใหม่ที่มีความรู้ ความสามารถและมีทักษะในการถ่ายทอดความรู้ในงานให้บริการงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศ เพื่อการลดโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีนแก่ประชาชนได้อย่างครอบคลุม
โดยการอบรมวิทยากรด้านวัคซีนรุ่นนี้มีหลักสูตรการอบรม 7 หัวข้อหลักด้วยกันคือ 1.สอนในเรื่องความรู้พื้นฐานด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ทำไมต้องมีการให้บริการวัคซีนอย่างครอบคลุมกลุ่มประชากรและในชุมชน 2.เน้นความสำคัญของวัคซีนแต่ละชนิด มีโรคอะไรบ้างที่ต้องให้วัคซีน กำหนดในการให้และการเก็บรักษาวัคซีนควรทำอย่างไร 3.การให้บริการวัคซีนในแต่ละครั้งควรประมาณการวัคซีนอย่างไร เพื่อให้ประชาชนสามารถได้รับวัคซีนครบทุกคนในทุกครั้งที่มารับบริการ โดยไม่มีวัคซีนเหลือใช้มากเกินไป 4.การจัดทำทะเบียนรายงาน เพื่อให้สามารถติดตามกลุ่มเป้าหมายให้มารับวัคซีนได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน เป็นการสร้างความครอบคลุมในการให้บริการวัคซีน 5.วัคซีนถือเป็นสิ่งที่มีมูลค่า ดังนั้นการเก็บรักษาจึงมีความจำเป็นเมื่อนำวัคซีนออกมาจากโรงงานควรเก็บดูแลรักษาอย่างไรเพื่อให้วัคซีนอยู่ในอุณหภูมิที่เหมาะสม และมีคุณภาพจนถึงมือผู้รับบริการ 6. การเตรียมการให้บริการวัคซีน อาทิ การให้บริการในคลินิกหรือการให้บริการในโรงเรียนควรเตรียมการอย่างไร เพื่อป้องกันวัคซีนเสื่อมคุณภาพและไม่ให้เกิดอาการข้างเคียงจากการได้รับวัคซีน และ 7. อาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นภายหลังการได้รับวัคซีน
ทั้ง 7 หัวข้อหลักของการอบรมในหลักสูตรนี้ผู้เข้าอบรมทุกคนจำเป็นต้องรู้และสามารถนำมาใช้ เพื่อเชื่อมโยงในการทำงานให้ได้ ซึ่งคาดหวังว่าผู้ที่ผ่านการอบรมจะได้รับการเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการให้บริการและการบริหารจัดการงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค และเป็นวิทยากรที่มีความรู้และสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปขยายผลและถ่ายทอดสู่เจ้าหน้าที่ที่ให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคได้อย่างมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพครอบคลุมทั่วประเทศ ซึ่งจะเป็นกำลังสำคัญในการเสริมสร้างความเข้มแข็งในการให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค รวมทั้งการบริหารจัดการวัคซีนและระบบข้อมูลการให้บริการวัคซีน ส่งผลให้ประเทศไทย สามารถรักษาระดับความครอบคลุมในการให้บริการวัคซีนให้อยู่ในระดับสูงจนสามารถกำจัด กวาดล้างและควบคุมโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีนได้อย่างมีประสิทธิภาพ /.ดร.อัญชลีกล่าว