กรุงเทพฯ--25 พ.ค.--สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสกรณ์
นายปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ขณะนี้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์กำลังเร่งดำเนินโครงการอนุรักษ์และพัฒนาการผลิตกระบือ ภายใต้โครงการปรับโครงสร้างการผลิตปศุสัตว์ มีระยะเวลาดำเนินการ 5 ปี (ปี 2558-2562) โดยปีแรกนี้มีเป้าหมายเพิ่มปริมาณฐานแม่กระบือ จำนวน 25,000 ตัว เกษตรกร 5,000 ราย และขยายจำนวนเพิ่มเป็น 45,250 ตัวภายในอีก 5 ปีข้างหน้า ทั้งยังมุ่งพัฒนาประสิทธิภาพการผลิตกระบือ พร้อมปกป้องพันธุ์กระบือเพศเมียวัยเจริญพันธุ์ และเสริมสร้างความเข้มแข็งให้เครือข่ายเกษตรกรผู้เลี้ยงกระบือกว่า 500 กลุ่ม ขณะเดียวกันยังมีแผนส่งเสริมสนับสนุนการปลูกพืชอาหารสัตว์กว่า 5,000 ไร่ และส่งเสริมการผสมเทียมกระบือด้วยน้ำเชื้อพ่อพันธุ์ดีอีกว่า 20,000 ตัวด้วย เนื่องจากนับวันจำนวนกระบือของไทยยิ่งลดลงอย่างรวดเร็ว ดังนั้น จึงจำเป็นต้องเร่งอนุรักษ์พันธุ์กระบือให้คงอยู่คู่ระบบไร่นาไทย และขยายพันธุ์เพื่อเพิ่มปริมาณมากขึ้น พร้อมพัฒนาการเลี้ยงกระบือเนื้อในเชิงพาณิชย์ ซึ่งการดำเนินโครงการฯนี้คาดว่า จะทำให้อัตราการเพิ่มจำนวนกระบือเฉลี่ยรายปีประมาณ 10 % ทั้งยังมีแม่กระบือพันธุ์ดีเพิ่มมากขึ้นในประเทศ และคาดว่าเกษตรกรผู้เลี้ยงกระบือที่เข้าร่วมโครงการฯจะมีรายได้เพิ่มขึ้นปีละ 100,000 บาท/ราย/ปี
นายปีติพงศ์ กล่าวเพิ่มเติมถึงสถานการณ์การผลิตกระบือขณะนี้ว่า จำนวนกระบือของไทยมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่องจากปี 2547 ที่มีมากถึง 1,494,238 ตัว เกษตรกรผู้เลี้ยงกระบือ 371,086 ราย ในปี 2557 ลดเหลือ 840,064 ตัว เกษตรกร 185,702 ราย โดยมีอัตราลดลงเฉลี่ย 5.6 % ต่อปี ซึ่งภายในอีก 5 ปีข้างหน้า คาดว่า กระบือของไทยจะเหลือ ประมาณ 600,000 ตัว ทั้งนี้ เนื่องจากเกษตรกรที่ประกอบอาชีพทำนาได้นำเครื่องจักรกลมาใช้แทนแรงงานกระบือเกือบ 100 % ทำให้กระบือหมดความสำคัญและมีการจำหน่ายเข้าโรงฆ่าสัตว์ ประกอบกับมีการนำกระบือเพศเมีย และกระบืออายุน้อยมาบริโภคมากขึ้น
ขณะเดียวกัน เกษตรกรยังมีปัญหาขาดแคลนพื้นที่เลี้ยงกระบือและแรงงาน โดยเฉพาะฤดูเพาะข้าวปลูกทำให้ขาดแคลนหญ้าอาหารสัตว์ และปัจจุบันเกษตรกรที่ยังคงเลี้ยงกระบือส่วนใหญ่ไม่ได้เลี้ยงเป็นอาชีพหลัก จึงไม่ได้ให้ความสำคัญด้านการจัดการเลี้ยงดู การปรับปรุงพันธุ์ รวมถึงการป้องกันกำจัดโรค ส่งผลให้กระบือมีผลผลิตต่ำ รวมถึงไทยยังมีการส่งออกกระบือมีชีวิตไปต่างประเทศด้วย อาทิ เวียดนาม และจีน ซึ่งนำไปทำพันธุ์และเพื่อการบริโภค โดยปีที่ผ่านมา มีมูลค่าการส่งออกกระบือมีชีวิตรวมกว่า 927.78 ล้านบาท จึงเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้กระบือของไทยมีปริมาณลดลงค่อนข้างมาก