กรุงเทพฯ--8 ส.ค.--กปน.
เมื่อเอ่ยถึง "น้ำอาร์ซี (R.C.)" น้อยคนนักที่จะไม่รู้จัก ความเห่อเรื่องน้ำอาร์ ซี หรืออาหารชีวจิต ยังคงอยู่ในใจของคนมากมาย โดยเฉพาะวัยกลางคนขึ้นไปที่นิยมหามาดื่มมารับประทานกัน แม้ว่ากระแสความเห่อนี้จะค่อย ๆ ซาลงแล้วก็ตาม คราวนี้ก็มีน้ำอีกชนิดหนึ่งที่เรียกว่า "น้ำอาร์ โอ" (R.O.) น้ำชนิดนี้อาจจะยังไม่ค่อยดังเท่าน้ำ อาร์ ซี แต่ก็เป็นเรื่องที่ควรให้ความสนใจและรับทราบข้อมูลไว้เพื่อเป็นประโยชน์ในการตัดสินใจเลือกซื้อมาดื่ม
น้ำ อาร์ โอ คือน้ำที่ผ่านการกรองด้วยกระบวนการรีเวิร์สออสโมซีส (Reverse Osmosis หรือ R.O.) ซึ่งหลักการกรองอธิบายได้ง่าย ๆ ก็คือ การกรองน้ำโดยให้น้ำผ่านเยื่อบาง ๆ ที่เรียกว่า เมมเบรน (Membrane) ซึ่งจะมีแต่โมเลกุลของน้ำที่ผ่านไปได้ ส่วนสารละลายอื่น ๆ แร่ธาตุอาหารต่าง ๆ ที่อยู่ในน้ำจะถูกกรองไว้ น้ำที่ผ่านระบบอาร์ โอ จึงเป็นน้ำที่บริสุทธิ์คล้ายน้ำกลั่น มีสภาพเป็นกรดอ่อน ๆ เหมาะสำหรับใช้ในวงการแพทย์ เช่น การล้างไต และอุตสาหกรรมผลิตยา ไม่เหมาะที่จะนำมาใช้เป็นน้ำดื่ม
เนื่องจากตามหลักวิชาการนั้นน้ำบริสุทธิ์ไม่ใช่น้ำสำหรับดื่ม คนปกติต้องการน้ำสะอาดไม่จำเป็นต้องดื่มน้ำบริสุทธิ์หรือ น้ำกลั่น น้ำดื่มควรเป็นน้ำที่สะอาดปราศจากเชื้อโรคที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย และมีเกลือแร่ต่าง ๆ ที่ร่างกายต้องการในปริมาณที่พอเหมาะตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกและประกาศของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งน้ำประปาก็มีเกลือแร่ต่างๆ อยู่ในมาตรฐานขององค์การอนามัยโลก เช่นกัน
เนื่องจากน้ำที่ผ่านระบบ อาร์ โอ เป็นน้ำที่มีแร่ธาตุต่าง ๆ ที่ร่างกายต้องการผสมอยู่น้อยมากหรือไม่มีเลย ดังนั้นผู้ที่ดื่มน้ำ อาร์ โอ มาก ๆ จะทำให้ร่างกายเสียสมดุล เพราะน้ำบริสุทธิ์จะสามารถละลายหรือสกัดเกลือแร่ออกจากร่างกายได้ แม้ว่าจะยังไม่มีการวิจัยทางการแพทย์ที่ชี้ชัดว่า การดื่มน้ำ อาร์ โอ จะก่อให้เกิดโทษต่อร่างกาย แต่ในบางประเทศ ก็มีรายงานการศึกษาพบว่า ผู้ที่ดื่มน้ำที่ผ่านกรรมวิธี กำจัดเกลือแร่บางชนิดออกไป กับผู้ที่ดื่มน้ำประปา พบว่าผู้ที่ดื่มน้ำประปาจะมีโอกาสเป็นโรคหัวใจได้น้อยกว่า เพราะการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจต้องอาศัยเกลือแร่
ปัจจุบันน้ำ อาร์ โอ มีจำหน่ายทั้งในรูปบรรจุขวด บางรายมีการนำเครื่องผลิตน้ำ อาร์ โอ ซึ่งมีราคาเป็นหมื่นขึ้นไปเสนอขายให้กับผู้บริโภค โดยมีการสาธิตด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์เชิงเล่นกลเพื่อชี้นำให้ผู้บริโภคเข้าใจผิดว่า น้ำประปาหรือน้ำดื่มทั่วไปไม่สะอาดเท่ากับน้ำที่ผ่านระบบ อาร์ โอ ล่าสุดได้มีการค้าชนิดหนึ่งที่เรียกว่า ระบบแฟรนไชส์ (Franchise) นำตู้น้ำดื่มระบบ อาร์ โอ ขายตามปั๊มน้ำมัน ห้างสรรพสินค้า หรืออพาร์ทเม้นท์ต่าง ๆ ซึ่งตู้น้ำดื่มที่ว่า จะกรองน้ำจากท่อประปาจำหน่ายให้ผู้บริโภคในราคาลิตรละ 2 บาท โดยผู้บริโภคจะต้องนำภาชนะไปรองน้ำเอง ซึ่งเป็นการฉีกแนวหาช่องทางตลาดเพื่อให้ผู้บริโภคได้เลือกซื้อน้ำดื่มในราคาที่ถูกกว่า น้ำดื่มบรรจุขวด
โดยปกติน้ำประปาก็เป็นน้ำที่ผ่านกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐานมีเกลือแร่ที่มีประโยชน์ ดื่มได้อย่างปลอดภัยอยู่แล้ว เมื่อเอาเครื่อง อาร์ โอ มากรองน้ำประปาอีกครั้งหนึ่ง จึงทำให้แร่ธาตุต่าง ๆ ในน้ำลดลงไป ถ้ามองในแง่ของการใช้ทรัพยากร ก็นับว่าสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุ เพราะน้ำประปาเป็นน้ำที่ดื่มได้ ตามมาตรฐานองค์การอนามัยโลก (WHO) อีกทั้งราคาก็ไม่แพง เพียงลิตรละ 1 สตางค์เท่านั้น แต่พอนำไปผ่านระบบ อาร์ โอ กลับมีราคาพุ่งขึ้นถึง 200 เท่า และยังเป็นการตอกย้ำให้ประชาชนคิดว่าน้ำประปาไม่สะอาดพอ ต้องนำมากรองเสียก่อนจึงจะดื่มได้ แต่หากนำเครื่อง อาร์ โอ นี้ไปกรองน้ำทะเลหรือน้ำบาดาลในที่ที่ขาดแคลนน้ำดื่มที่สะอาดก็คงจะเป็นเรื่องที่เหมาะสมกว่า แต่ก็ไม่แน่ว่าระบบของเครื่องจะสามารถรองรับสภาพน้ำเค็มหรือน้ำบาดาลเหล่านั้นได้แค่ไหน และจะสามารถจำหน่ายให้กับผู้บริโภคในราคาลิตรละ 2 บาทหรือเปล่า
น้ำประปาเป็นน้ำที่ผลิตไว้สำหรับอุปโภคและบริโภค ซึ่งแน่นอนว่าจะต้องให้ความสนใจในเรื่องคุณภาพน้ำเป็นหลัก แต่ในระบบการจ่ายน้ำ บางครั้งก็มีท่อแตก-รั่ว เกิดขึ้น มีการตัดบรรจบ เพิ่มขนาดท่อเพื่อเพิ่มแรงดันและปริมาณน้ำให้กับประชาชน ซึ่งในการดำเนินการดังกล่าวก็จำเป็นต้องปิดประตูน้ำหยุดจ่ายน้ำชั่วคราว เมื่องานแล้วเสร็จจึงจะจ่ายน้ำให้ต่อไป ในช่วงที่เริ่มจ่ายน้ำใหม่นี้ แรงดันน้ำที่เกิดขึ้นใหม่หลังจากที่น้ำแห้งท่อไปแล้วย่อมจะไปพัดพาเอาตะกอนที่ค้างอยู่ในเส้นท่อออกมาพร้อมกับน้ำ ดังนั้นการประปาจึงต้องมีการปล่อยน้ำล้างท่อเสียก่อนที่จะจ่ายน้ำจริง ซึ่งน้ำเหล่านี้จะถูกปล่อยทิ้งไปตามคลองหรือท่อระบายต่าง ๆ แต่บางครั้งก็อาจจะล้างได้ไม่หมด หลงเหลือหลุดไปตามบ้านผู้ใช้น้ำได้ จึงทำให้ผู้ใช้น้ำได้น้ำประปาที่มีสภาพ ขุ่น ๆ แต่ก็เป็นเพียงช่วงระยะแรก ๆ เท่านั้น แต่หลังจากนั้นน้ำก็จะกลับใสเป็นปกติ สามารถนำไปดื่มได้
ดังนั้นหากเห็นน้ำประปาขุ่นเพียงชั่วครั้งชั่วคราวจึงไม่น่าเป็นเหตุผลและทำให้เกิดเป็นความเชื่อฝังใจว่าน้ำประปาดื่มไม่ได้ เพราะน้ำที่ใช้หุงข้าว ต้มแกงของผู้คนในเมือง ก็ล้วนแต่น้ำประปาทั้งนั้น ส่วนคนที่กลัวว่าดื่มน้ำประปาจะเป็นนิ่วนั้น ก็เลิกกลัวได้เพราะนิ่วไม่ได้มีสาเหตุจากการดื่มน้ำประปาอย่างแน่นอน
หากยังมีข้อสงสัยในเรื่องน้ำดื่มหรือคุณภาพน้ำประปาที่บ้านก็สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ กองควบคุมคุณภาพน้ำประปา การประปานครหลวง โทร. 270-0998 ในเวลาราชการ--จบ--
-อน-