กรุงเทพฯ--5 ต.ค.--ยูเอ็น เอดส์
ระวังเอดส์แพร่กระจายหากไม่รีบเตรียมมาตราการป้องกัน; เตือนบางประเทศอยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการแพร่กระจายอย่างกว้างขวางของเชื้อเอชไอวี
เมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย--รายงานสถานการณ์และแนวโน้มของเชื้อเอชไอวี/เอดส์ (HIV/AIDS) ในเอเซียและแปซิฟิค ได้ถูกนำเสนอก่อนการประชุมนานาชาติว่าด้วยเอดส์ในเอเชียและแปซิฟิค ครั้งที่ 6 (the 6th International Congress on AIDS in Asia and the Pacific - ICAAP) ระบุว่า "มีความเป็นไปได้อย่างสูงที่จะเกิดการแพร่กระจายของไวรัสเอชไอวี (HIV) หากการป้องกันไม่เพียงพอหรือไม่ทันเวลา" การป้องกันที่ได้ทำในระยะแรกและในระดับกว้างสามารถลดการแพร่กระจายของเชื้อเอดส์ในเอเชียได้ แต่รายงานยังระบุอีกว่าอัตราการติดเชื้อที่ต่ำนี้ ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นเช่นนี้ตลอดไป "บางคนอาจจะอุ่นใจกับข้อมูลที่ว่า มีเพียง 3 ประเทศในภูมิภาคเอเชียที่มีอัตราการแพร่ของเชื้อเอชไอวี เอดส์ ถึงปัจจุบันมากกว่า 1%" เมื่อเทียบกับอัตราการติดเชื้อที่สูงมากกว่าของบางประเทศในแถบอัฟฟริกา ยิ่งไปกว่านั้น รายงานยังกล่าวถึง อัตราเฉลี่ยของทั้งประเทศไม่มีความหมายมากนักสำหรับสถานการณ์ในเอเชีย ซึ่งการแพร่ของเชื้อเอชไอวียังไม่เข้าขันรุนแรง รายงานยังกล่าวต่อว่า อัตราการติดเชื้อของคนในประเทศที่เฉลี่ย 3% "ไม่สามารถเป็นตัวชี้ถึง 'ขีดจำกัดตามธรรมชาติ (ของการแพร่กระจายของเชื้อ)' ที่เกิดจากพฤติกรรมของคนในภูมิภาคนี้"
"บางประเทศในภูมิภาคนี้ได้เริ่มมาตรการการป้องกันแต่เนิ่น ๆ แล้ว และก็ได้ส่งผลประโยชน์มาจนถึงทุกวันนี้" นายปีเตอร์ พีออท ผู้อำนวยการบริหารโครงการโรคเอดส์แห่งสหประชาชาติ (the Joint United Nations Programme on HIV/AIDS - UNAIDS) กล่าว "อย่างไรก็ตาม การระบาดของเชื้อเอชไอวียังคงจะมีต่อไป เว้นแต่จะมีมาตรการป้องกันในกลุ่มประชากรกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อเอชไอวีโดยเร็ว" ดร. พีออท กล่าวระหว่างการแถลงข่าวเปิดตัวรายงานฯ โดยรายงานนี้จัดพิมพ์โดย ผู้ติดตามการแพร่กระจายของเอดส์ (Monitoring the AIDS Pandemic - MAP) ซึ่งเป็นเครือข่ายนานาชาติของผู้เชี่ยวชาญด้านเอชไอวี
ข้อมูลจากรายงานชี้ว่า การเพิ่มขึ้นของผู้ติดเชื้อเอชไอวีในระยะหลัง ที่เกิดขึ้นเฉพาะที่เฉพาะแห่ง ควรถือเป็นสัญญาณเตือนที่สำคัญว่าประเทศนั้น ๆ มีความเสี่ยงต่อการแพร่กระจายของโรคที่กว้างขวางขึ้น ตัวอย่างเช่นจังหวัดกวางสี ในประเทศจีน พบว่าในไตรมาสที่ 2 ของปี 2543 อัตราการติดเชื้อของผู้มีอาชีพให้บริการทางเพศ อยู่ที่ 9.9% และได้เพิ่มเป็น 10.7% ในไตรมาสที่ 4 ของปีเดียวกัน
บางเมืองในประเทศเวียดนาม ระดับการติดเชื้อกำลังเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และในบางกรณีที่เพิ่มขึ้นแบบทวีคูณ ในเมืองโฮชินมินฮ์ อัคราการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มผู้มีอาชีพให้บริการทางเพศและผู้ใช้บริการเพิ่มขึ้นจากศูนย์ในปี 2539 เป็นมากกว่า 20% ในปี 2543
"เป็นที่ชัดเจนว่า พฤติกรรมเสี่ยงและระดับการติดเชื้อเอชไอวีกำลังเพิ่มขึ้นในหลายประเทศ" แคเรน สแตนเน็คกี้ ประธานของเครือข่าย MAP กล่าว "และไม่มีสังคมใดที่มีภูมิคุ้มกันต่อการแพร่กระจายอย่างรวดเร็วของเชื้อนี้"
ข้อมูลเมื่อเร็ว ๆ นี้จากประเทศอินโดนีเซียพบว่า ในที่ที่ไม่เคยตรวจพบการติดเชื้อเลย กลับมีการเพิ่มขึ้นของการติดเชื้อเอชไอวีอย่างมีนัยสำคัญ อินโดนีเซียเคยมีสถิติการเพิ่มอย่างก้าวกระโดดของผู้ติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มผู้ให้บริการทางเพศ จาก 6% เป็น 26% ในสามพื้นที่ และสถิติอีกหลายกรณีทั่วประเทศเกี่ยวกับการแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวีในกลุ่มผู้เสพยาโดยใช้เข็มฉีด ในระดับประเทศ สัดส่วนของผู้บริจาคโลหิตที่พบว่าติดเชื้อเอชไอวี - ซึ่งในที่นี้ถือเป็นตัวบ่งชี้การแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวีในหมู่ประชากรทั่วไป - เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ จากเกือบไม่พบเลยในช่วงต้นคริสศตวรรษก่อน เป็นอัตรา 1 ต่อ 1,000 ในปลายคริสศตวรรษ ช่วงปี 2542-2543
สถานการณ์ของเอดส์ในภูมิภาคเอเชียเป็นอย่างไร การแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวี ในภูมิภาคเอเชียมีลักษณะพิเศษของตัวเอง คือ
- ข้อแรก มีเพียง 3 ประเทศในภูมิภาคเอเซีย คือ กัมพูชา พม่า และไทย ที่มีอัตราการแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวี ในระดับประเทศที่สูงกว่า 1% รายงานกล่าวว่า อัตราที่ต่ำนี้แสดงถึงการแพร่กระจายของเชื้ออย่างไม่เท่ากันในแต่ละพื้นที่ และเตือนว่าต้องมีการวิเคราะห์ตัวเลขระดับประเทศอย่างละเอียดมากขึ้น
- ข้อที่สอง เมื่อการแพร่กระจายของเชื้อจำกัดอยู่เฉพาะในบางกลุ่ม จึงเป็นการไม่ถูกต้องที่จะใช้อัตราเฉลี่ยการแพร่กระจายของเชื้อฯ เป็นตัวชี้วัดการแพร่กระจายของทั้งประเทศ และ
- สุดท้าย ตัวเลขเฉลี่ยของประเทศจะไม่มีความหมายเลยสำหรับประเทศขนาดใหญ่อย่างจีนและอินเดีย ซึ่งบางรัฐหรือบางจังหวัดมีประชากรมากกว่าจำนวนประชากรทั้งประเทศของประเทศส่วนใหญ่ในโลก
"สิ่งที่พบจากการทำรายงานฉบับนี้คือ การแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวีในภูมิภาคนี้ มีความหลากหลายต่างกันในแต่ละพื้นที่ ขณะที่เชื้อเอชไอวีแพร่ไปอย่างรวดเร็ว แต่สถานการณ์มีความแตกต่างกันอย่างสูงมากระหว่างประเทศ และภายในแต่ละประเทศเอง" นายร้อบ มูดี้ รองประธานการประชุมฯ กล่าว
การติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มหญิงมีครรภ์ ซึ่งมักถูกใช้เป็นตัววัดการแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวีในประชากรทั่วไป นับว่าอยู่ในระดับสูงในบางประเทศ และประเทศที่มีอัตราการติดเชื้อต่ำ ก็ไม่มีหลักประกันว่าระดับการแพร่กระจายฯ จะคงอยู่เช่นนั้น ในทางกลับกัน รายงานฉบับนี้ได้เตือนว่า ในหลายประเทศ - รวมถึง จีน อินโดนีเซีย และเวียดนาม - กำลังอยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการแพร่กระจายอย่างกว้าวขวางของเชื้อเอชไอวี
รายงานกล่าวว่า การแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวี ในภูมิภาคเอเชียเกิดจาก 5 สาเหตุด้วยกัน คือ ผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายด้วยกัน กลุ่มผู้ติดยาเสพติด โดยใช้เข็มฉีด ผู้ให้บริการทางเพศและลูกค้าที่มาเที่ยวบริการ ภรรยาและเพื่อนหญิง และสุดท้ายคือการติดเชื้อจากแม่สู่ลูก (ทารกเกิดใหม่รวมทั้งทารกที่กินนมแม่)
"พวกติดยาเสพติดส่วนใหญ่มักเป็นผู้ชายที่มีกิจกรรมทางเพศสูง หลายคนมีคู่ขาประจำหลายคน หลายคนเป็นลูกค้าของผู้ขายบริการทางเพศ และบางคนก็หาเงินจากการขายบริการทางเพศเพื่อมาซื้อยา ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นใหม่ไม่นานมานี้คือ กลุ่มผู้ให้บริการทางเพศได้หันมาเสพยาโดยการใช้เข็มฉีดมากขึ้น" รายงานระบุ "การข้ามกลุ่มและคาบเกี่ยวในลักษณะที่คล้ายกันนี้ เกิดขึ้นในกลุ่มรักร่วมเพศและรักต่างเพศด้วย ผู้ชายที่ชอบการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายด้วยกัน อาจมีเพศสัมพันธ์ทางเพศอย่างไม่ระวังและซื้อบริการทางเพศกับผู้หญิงด้วย ผู้ชายส่วนใหญ่มักจะแต่งงานหรือมีครอบครัว เพราะกรอบการยอมรับของสังคม
การควบคุมการแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวี
ถึงแม้โอกาสที่จะสู้กับการแพร่กระจายของเชื้อเอชไอวีจะมืดมน แต่รายงานก็ยังให้ความหวังไว้ ความจริงที่ว่าการแพร่กระจายของเชื้อฯ ในเอเชียจนถึงปัจจุบันยังเกิดอยู่ในวงจำกัด นับว่า "เป็นโชคดี" และ "มีความเป็นไปได้อย่างสูงในการควบคุมการแพร่กระจาย" ในรายงานได้แสดงการรับรู้ถึงอุปสรรค์สำคัญต่าง ๆ ในการดำเนินการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อฯ - เช่น ความร้ายแรงของผลจากพฤติกรรมเสี่ยงบางประเภท และการขาดความร่วมมือจากประชาชนทั่วไปในการป้องกันตัวเอง อย่างไรก็ตาม ความพยายามในการป้องกันอย่างจริงจังของกลุ่มประชากรในพื้นที่ที่มีการติดเชื้อเอชไอวีแล้ว สามารถเป็นไปได้และเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพด้วย
เพื่อกระตุ้นให้เกิดการตอบรับอย่างมีประสิทธิภาพ แผนการต่าง ๆ ที่มุ่งสำหรับประชากรทั่วไปควรเกิดควบคู่ไปกับโครงการที่มุ่งสำหรับกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง โดยอาศัยข้อมูลและนโยบายที่นำไปสู่การลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และการให้ความรู้ในเรื่องเพศศึกษาด้วย
ขณะนี้ MAP Report (รายงานสถานการณ์และแนวโน้มของเชื้อเอชไอวี/เอดส์ (HIV/AIDS) ในเอเซียและแปซิฟิค) ได้ on-line แล้ว ท่านสามารถเข้าไปดูได้ที่ http://www.unaids.org/hivaidsinfo/statistics/MAP/MAP2001.doc
ต้องการทราบข้อมูลเพิ่มเติมกรุณาติดต่อ
คุณเพ็ญศรี ทรรศนะวิเทศ / ทิพวรรณ วอทอง
UNAIDS Media Consultant โทรศัพท์: 257-0300 โทรสาร: 257-0312--จบ--
-อน-