กรุงเทพฯ--13 ก.ย.--ที่ปรึกษากฎหมายสากล
โดยไพบูลย์ อมรภิญโญเกียรติ
บริษัท ที่ปรึกษากฎหมายสากล จำกัด
paiboona@mail.ilct.co.th
หากจะกล่าวถึงการพนันกับสังคมไทยอาจจะพูดได้ว่ามีความผูกพันกันมาเนิ่นนานพอสมควร โดยเฉพาะการพนันที่ถูกกฎหมายซึ่งรัฐบาลจัดให้มีการเสี่ยงโชคเกิดขึ้น เช่น การซื้อล็อตเตอรี่ หรือการซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล ส่วนการพนันที่ต้องห้ามตามกฎหมาย เช่น หวยใต้ดิน การพนันประเภทไฮโลว์ ไพ่สามใบ หรือแบล็คแจ๊ค (Black Jack) สลอตแม็ทชีน (Slot Machine) ซึ่งตำรวจก็ดำเนินการปราบปรามไม่เว้นแต่ละวัน ยิ่งเมื่อมีเทคโนโลยีเข้ามาเกี่ยวข้อง การเล่นการพนันบนอินเตอร์เน็ตสามารถทำได้ทุกๆ ที่ที่ท่านมีคอมพิวเตอร์ โดยท่านอาจนั่งอยู่เมืองไทย แต่สามารถเล่นการพนันผ่านสื่ออินเตอร์เน็ตได้ โดยบ่อนคาสิโนในประเทศสหรัฐอเมริกาจะส่งเงินรางวัลมาให้ท่านถึงที่บ้าน นอกจากนี้ในโลก cyberspace ยังมีการจัดอันดับเว็บไซท์การพนันเพื่อให้ผู้เล่นอินเตอร์เน็ตสามารถเลือกเล่นได้ตามสบาย เช่น เว็บไซท์ www.casinoranking.com ได้จัดลำดับเว็บไซท์การพนันที่มีชื่อเสียง 5 อันดับแรก คือ 1) เว็บไซท์ www.goldenpayouts.com 2) เว็บไซท์ www.captaincookscasino.com 3) เว็บไซท์ www.caribbeangold.com 4) เว็บไซท์ www.jackpotpalace.com 5) เว็บไซท์ www.englishharbour.com
นิตยสาร The Economist ฉบับเดือน ตุลาคม 2543 ได้รายงานว่า ปัจจุบันมีนวัตกรรมใหม่ทำให้ผู้บริโภคที่ใช้โทรศัพท์มือถือสามารถเล่นการพนันผ่านโทรศัพท์มือถือได้โดยใช้ระบบส่งข้อมูลผ่านเทคโนโลยี 3G ดังนั้นปัญหาการพนันผิดกฎหมายดังกล่าวจึงทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้นเรื่อยๆในส่วนของกฎหมายนั้น ปัจจุบันนี้ประเทศไทยมีกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการพนัน คือ พระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ที่ได้แบ่งแยกการพนันออกเป็น 2 ประเภท คือ
1) การพนันที่กฎหมายระบุว่า ห้ามเล่นโดยเด็ดขาด เว้นแต่จะมีพระราชกฤษฎีกาอนุญาต คือการเล่นการพนันตามหมวดบัญชี ก. ซึ่งรวมถึงการพนันทั้งหมด 28 ประเภท อันมีรายละเอียดพอสังเขปดังนี้ หวยก.ข โปปั่น โปกำ ถั่ว แปดเก้า ต่อแต้ม ไพ่สามใบ ไม้ดำไม้แดง บิลเลียดรู น้ำเต้า ไฮโลว์ บาการา ฯลฯ
2) การพนันที่กฎหมายอนุญาตให้เล่นได้ แต่ต้องขออนุญาตจากเจ้าหน้าที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติ อันได้แก่ การเล่นต่างๆ ที่ใช้สัตว์ต่อสู้หรือแข่งกัน (ชนโค ชนไก่) วิ่งวัวคน ชกมวย มวยปล้ำ บิงโก สลากกินแบ่ง สลากกินรวบ ไพ่นกกระจอก ไพ่ต่อแต้ม ฟุตบอลโต๊ะ ฯลฯดังนั้น หากบุคคลใดมิได้ขออนุญาตเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง แต่จัดให้มีการพนันหรือเข้าเล่น หรือเข้าพนัน ในการเล่นก็มีความผิดต้องระวางโทษจำคุกตามที่กฎหมายกำหนดไว้ ซึ่งมีรายละเอียดของกฎหมายดังนี้
มาตรา 4 ห้ามมิให้อนุญาตจัดให้มี หรือเข้าเล่น หรือเข้าพนันในการเล่นอันระบุไว้ในบัญชี ก. ท้ายพระราชบัญญัตินี้ หรือการเล่นซึ่งมีลักษณะคล้ายกัน หรือการเล่นอันร้ายแรงอื่นใด ซึ่งรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่ ออกกฎกระทรวงระบุเพิ่มเติมห้ามไว้ แต่เมื่อรัฐบาลพิจารณาเห็นว่า ณ สถานที่ใดสมควรจะอนุญาตภายใต้บังคับเงื่อนไขใดๆ ให้มีการเล่นชนิดใด ก็อนุญาตได้โดยออกพระราชบัญญัติกฤษฎีกา
มาตรา 12 ผู้ใดจัดให้มีการเล่น หรือทำอุบายล่อ ช่วยประกาศโฆษณา หรือชักชวนโดยทางตรงหรือทางอ้อมให้ผู้อื่นเข้าเล่น หรือเข้าพนันในการเล่น ซึ่งมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน หรือรับอนุญาตแล้ว แต่เล่นพลิกแพลง หรือผู้ใดเข้าเล่นหรือพนันในการเล่นอันขัดต่อบทแห่งพระราชบัญญัตินี้ หรือกฎกระทรวง หรือข้อความในใบอนุญาต ผู้นั้นมีความผิด
ปัญหาที่ผู้ประกอบการ E-Commerce โดยทั่วไปมักจะถามถึงก็คือ การจับฉลาก หรือจับรางวัลชิงโชค ผ่านเว็บไซท์โดยแลกของรางวัลซึ่งจะมีสปอนเซอร์ต่างๆ มากมายให้การสนับสนุน เช่น การแจกบัตรชมภาพยนตร์ฟรี การแจกของที่ระลึกจากภาพยนตร์ฮอลลีวู๊ดต่างๆ จะถือว่าผิดกฎหมายหรือไม่ และต้องขออนุญาตอย่างไร ยกตัวอย่างเช่น เว็บไซท์ ก. ต้องการเพิ่มจำนวนสมาชิกที่เข้าเยี่ยมชมเว็บไซท์และต้องการให้มีโฆษณาหรือแบนนอร์ในเว็บไซท์ตนเองมากขึ้น จึงจัดให้มีการจับฉลากหมายเลขสมาชิก เพื่อหาสมาชิกผู้โชคดีที่จะได้รับรางวัล เป้สะพาย หมวก และกระติกน้ำ จากภาพยนตร์เรื่อง Pearl Harbour เว็บไซท์ดังกล่าวต้องทำอย่างไร
ตามพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 การแจกของรางวัลให้แก่สมาชิก โดยการจับฉลากอาจถือได้ว่าเป็นการพนันซึ่งเจ้าของเว็บไซท์จะต้องขออนุญาตจากกองทะเบียนสำนักงานตำรวจแห่งชาติ โดยต้องใช้หลักฐานประกอบการยื่นอนุญาตดังนี้
1. หลักฐานการเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้า หรือเจ้าของสินค้าที่นำมาแจกเสี่ยงโชคนั้น
2. หลักฐานการเป็นตัวแทนจำหน่ายจ่ายแจกสินค้าที่ถูกต้อง
3. หนังสือยินยอมให้ใช้สถานที่ในการแจกแถมพก หรือเสี่ยงโชคจากเจ้าของสถานที่
4. เอกสารประกอบเกี่ยวกับรางวัลที่ใช้แจก เช่น ชนิด ประเภท จำนวน และราคา หรือหลักฐานที่ยืนยันว่ามีสิ่งของรางวัลแจกตามที่ยื่นขออนุญาตจริง
5. ตัวอย่างสินค้าที่ใช้แจก
6. หลักฐานเกี่ยวกับบุคคลหรือ นิติบุคคลที่ดำเนินการขออนุญาต
ปัญหาประการต่อมา คือ ปัญหาในเรื่องสถานที่ที่ต้องขออนุญาต เนื่องจากการจับสลากเสี่ยงโชคนั้น ทั้งหมดกระทำโดยการสุ่มตัวเลขโดยเครื่องคอมพิวเตอร์บนอินเตอร์เน็ต จึงไม่อาจกำหนดวันเวลาและสถานที่ที่แน่นอนได้ ดังนั้น จะถือเอาสถานที่ใดเป็นที่จับสลาก จากปัญหาดังกล่าวกระทรวงมหาดไทยจึงมีหนังสือเวียนที่ มท 0207/ว 1035 ฉบับลงวันที่ 14 กันยายน 2530 ระบุให้กรณีที่ไม่สามารถควบคุมให้มีการเล่นการพนันตามวันเวลาที่ระบุไว้ได้ ผู้จัดการเสี่ยงโชคนั้นก็ต้องขออนุญาตจากเจ้าพนักงานผู้กรอกใบอนุญาตในท้องที่ที่ตนเองมีภูมิลำเนาอยู่ กล่าวคือ ก็ต้องยึดเอาสถานที่ที่เป็นที่ตั้งของคอมพิวเตอร์ server ของเว็บไซท์นั้นเป็นหลักครับ
ข้อมูลข้างต้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการขออนุญาตเท่านั้น ดังนั้น หากท่านผู้ประกอบการรายใดต้องการที่จะจัดให้มีการละเล่นการพนัน หรือจับสลากเสี่ยงโชคบนอินเตอร์เน็ต ก็ควรสอบถามไปยังสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เพื่อรับทราบข้อมูลและดำเนินการขออนุญาตให้ถูกต้อง เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมายฉบับดังกล่าว--จบ--
-อน-