![คณะแพทย์ฯ มข. สุดเจ๋ง คิดค้นนวัตกรรมตรวจโรคพยาธิใบไม้ในตับ – พยาธิเส้นด้าย แบบรวดเร็วชุดแรกของโลก ง่าย เร็ว เหมือนชุดตรวจครรภ์]()
กรุงเทพฯ--3 มี.ค.--สกสว.
มข. จับมือ สกสว. ร่วมยินดีนักวิจัยคณะแพทย์ฯ มข. คิดค้นชุดตรวจโรค
พยาธิใบไม้ในตับ -
พยาธิเส้นด้ายแบบรวดเร็วชุดแรกของโลก ง่าย เร็ว เหมือนชุดตรวจครรภ์ ประหยัดงบ ประหยัดเวลา ไม่ต้องรอผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
รศ.นพ.ชาญชัย พานทองวิริยะกุล รักษาการอธิการบดีมหาวิทยาลัขอนแก่น และ ศาสตราจารย์นายแพทย์ สุทธิพันธ์ จิตพิมลมาศ ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและ
นวัตกรรม (สกสว.) เป็นประธานการประชุมวิชาการเชิงปฏิบัติการ สร้าง
นวัตกรรมอุทิศต่อสังคม : “ชุดทดสอบโรค
พยาธิใบไม้ตับและโรค
พยาธิเส้นด้ายในคนแบบรวดเร็ว ช่วยผู้ป่วยให้รอดชีวิต” ณห้องประชุมสารสิน ตึกสิริคุณากรมหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่จัดขึ้นเพื่อถ่ายทอด
นวัตกรรม “ชุดทดสอบโรค
พยาธิใบไม้ตับและชุดทดสอบโรค
พยาธิเส้นด้ายแบบรวดเร็ว” ให้กับบุคลากรทางการแพทย์โดยเฉพาะนักเทคนิคการแพทย์ ที่จะนำชุดทดสอบโรคฯ ดังกล่าวไปใช้ใน รพ.สังกัดกระทรวงสาธารณสุข ตลอดจน นักศึกษา อาจารย์ นักวิจัย นำไปใช้ประโยชน์
ศาสตราจารย์ ดร.วันชัย มาลีวงษ์ นักวิจัยจากภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ม.ขอนแก่น เมธีวิจัยอาวุโส สกว. เปิดเผยข้อมูลว่า ชุดทดสอบโรค
พยาธิใบไม้ตับและโรค
พยาธิเส้นด้ายแบบรวดเร็ว เป็น
นวัตกรรมจากโครงการวิจัย “เครือข่ายบูรณาการองค์ความรู้พื้นฐานและประยุกต์ใช้ของปรสิตและเวกเตอร์ สำหรับผลิต
นวัตกรรมต้นแบบที่นำไปสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์และการใช้ประโยชน์ทางสังคม” ซึ่งได้รับการสนับสนุนภายใต้ทุน “ทุนศาสตราจารย์วิจัยดีเด่น สกสว.” จาก มหาวิทยาลัยขอนแก่นและ สกสว.
การคิดค้นครั้งนี้ มีที่มาจากในแต่ละปีโรค
พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เป็นปัญหาคร่าชีวิตคนไทยโดยเฉพาะชาวอีสานอัตราสูงสุดของโลก มีประชากรอีสานที่เสียชีวิตจากมะเร็งท่อน้ำดี ปีละกว่าสองหมื่นคน จำนวนกว่า 6 ล้านคน ติดเชื้อ
พยาธิใบไม้ตับ จากการบริโภคอาหารโดยเฉพาะก้อยปลาที่มีระยะติดต่อของ
พยาธิใบไม้ การติด
พยาธิซ้ำหลายครั้งร่วมกับปัจจัยก่อมะเร็งอื่น ทำให้เกิดการอักเสบของท่อน้ำดีจนเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดี ที่ผ่านมารัฐต้องสูญเสียงบประมาณไปกับการรักษาพยาบาลจำนวนมาก ในขั้นตอนการตรวจคัดกรองเพื่อติดตามหาผู้ติดเชื้อ
พยาธิ โดยการตรวจอุจจาระ ต้องใช้บุคลากรนักปรสิตที่น่าเชื่อถือและใช้เวลานานต้องการ และในรายที่ติดเชื้อเรื้อรังไม่สามารถตรวจพบไข่
พยาธิในอุจจาระได้ นอกจากนี้การตรวจคัดกรองด้วยอัลตร้าซาวน์ตับในบุคคลกลุ่มเสี่ยงก็มีค่าใช้จ่ายสูง
ชุดทดสอบโรค
พยาธิใบไม้ตับในคนนี้ ผลิตด้วยมาตรฐาน ISO 13485 ถือเป็น
นวัตกรรมชุดทดสอบแบบรวดเร็วที่ทันสมัยชุดแรกของโลก ใช้วินิจฉัยโรค
พยาธิใบไม้ตับทั้งชนิดโอพิสทอร์คิส วิเวอรินี่ ที่พบในคนไทย และชนิดคลอนอร์คิส ไซเนนสิส ที่พบในจีน เกาหลี และเวียดนาม ด้วยเทคนิคที่เรียกว่า “แลทเทอรัลโฟลว์” (Lateral flow) คล้ายชุดตรวจการตั้งครรภ์ ที่ใช้ตรวจหาแอนติบอดีในน้ำเลือด (ซีรั่ม) ของคน ซึ่งใช้งานง่าย สะดวก อ่านผลด้วยตาเปล่า ณ จุดทดสอบ ไม่ต้องอาศัยเครื่องมือราคาแพง บุคลากรในห้องปฏิบัติการทั่วไปสามารถใช้ชุดทดสอบได้ โดยไม่จำเป็นต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ในส่วนของการคิดค้นชุดทดสอบโรค
พยาธิเส้นด้าย เกิดจากในประเทศไทยพบผู้ป่วย “โรค
พยาธิเส้นด้าย” หรือ “โรค
พยาธิสตรองจิลอยด์ในคน” (
พยาธิตัวกลมขนาดเล็กในลำไส้คน) จำนวนมากในทุกภาคของไทย บางพื้นที่พบความชุกสูงถึง 60% โดยผู้ป่วยจะมีอาการท้องร่วงเรื้อรัง ดูดซึมสารอาหารผิดปกติ ร่างกาย ขาดสารอาหารที่จำเป็น เกิดภาวะทุโภชนาการ ข้อควรระวังของโรค
พยาธิเส้นด้ายคือ ในรายที่มีภาวะภูมิต้านทานต่ำ เช่นเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ เป็นโรคทางภูมิคุ้มกันหรือกินยาชุดแก้ปวดเมื่อยที่มีสเตียรอยด์เป็นประจำ หากวินิจฉัยไม่ได้ จะทำให้ติดเชื้อรุนแรงนอกลำไส้ เกิดภาวะแทรกซ้อนจนเสียชีวิตได้ กรณีผู้ป่วยได้รับยาฆ่า
พยาธิแต่ ไม่หายขาดหรือตรวจอุจจาระไม่พบ แพทย์สามารถใช้ชุดทดสอบนี้เพื่อเพิ่มความมั่นใจ ก่อนรักษาด้วยยากลุ่มสเตียรอยด์ได้ชุดทดสอบนี้ผลิตด้วยมาตรฐาน ISO 9001 (2015) และ ISO 13485 ในประเทศไทย ด้วยเทคนิคที่ “แลทเทอรัลโฟลว์” คล้ายชุดตรวจการตั้งครรภ์ อ่านผลด้วยตาเปล่า ได้ภายใน 15 นาที ปัจจุบันถือเป็นชุดทดสอบรวดเร็วโรค
พยาธิเส้นด้ายชุดแรกของโลก เช่นเดียวกับชุดทดสอบโรค
พยาธิใบไม้ตับทั้ง 2 ผลงานนี้ ถือเป็นความสำเร็จในการผลิต
นวัตกรรมชุดทดสอบ เพื่อวินิจฉัยโรค
พยาธิใบไม้ตับและโรค
พยาธิเส้นด้าย ที่สามารถนำไปใช้ช่วยสนับสนุนการวินิจฉัยโรคได้อย่างถูกต้องแม่นยำ มีผลงานวิจัยตีพิมพ์ ในวารสารระดับนานาชาติรับรอง ที่ผ่านมาได้มีการนำไปใช้ในห้องปฏิบัติการโรงพยาบาลในชนบทของประเทศไทยและประเทศภูมิภาคลุ่มน้ำโขงแล้ว โดยปัจจุบันบริษัทเคสเทรล ไบโอไซเอ็นซ์ (ประเทศไทย) ได้รับสิทธิ์จาก สกสว. และมหาวิทยาลัยขอนแก่นในการผลิตเชิงพาณิชย์เพื่อจำหน่ายทั้งในและต่างประเทศ