คณะกรรมการหมู่บ้าน หรือ กม. จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พุทธศักราช ๒๔๕๗ โดยถือกำเนิดขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ ๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๖ และในปี ๒๕๕๑ กระทรวงมหาดไทยได้ปรับปรุงโครงสร้างและอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการหมู่บ้าน (กม.) แล้วประกาศกำหนดให้วันที่ ๙ มีนาคม ของทุกปี เป็นวันคณะกรรมการหมู่บ้าน (กม.) โดยโครงสร้างของคณะกรรมการหมู่บ้าน ประกอบด้วย
๑. ผู้ใหญ่บ้าน
๒. ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน
๓. สมาชิกสภาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
๔. ผู้นำหรือผู้แทนกลุ่มหรือองค์กรในหมู่บ้าน
๕. กรรมการหมู่บ้านผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน ๒ - ๑๐ คน
สำหรับบทบาทและหน้าที่ของคณะกรรมการหมู่บ้านที่โดดเด่น คือ คอยช่วยเหลือแนะนำให้คำปรึกษาแก่ผู้ใหญ่บ้านเกี่ยวกับกิจการอันเป็นอำนาจหน้าที่ของผู้ใหญ่บ้าน, ปฎิบัติหน้าที่ตามกฏหมายหรือที่นายอำเภอมอบหมาย, เป็นองค์กรหลักที่รับผิดชอบในการบูรณาการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้าน, บริหารจัดการกิจกรรมที่ดำเนินงานในหมู่บ้าน เป็นต้น สังเกตว่าการแบ่งหน้าที่ของ กม. แบ่งออกเป็นคณะทำงานด้านต่าง ๆ นั้น ครอบคลุมทุกเรื่องที่เกี่ยวกับ วิถีชีวิตของประชาชนในหมู่บ้านรวมถึงหน้าที่ของผู้ใหญ่บ้านที่จะต้องปฏิบัติเพื่อ "บำบัดทุกข์ บำรุงสุข" ให้แก่ประชาชนในหมู่บ้าน
๙ มีนาคม วันคณะกรรมการหมู่บ้าน
"คณะกรรมการหมู่บ้าน รากฐานของแผ่นดิน"