แนะการใช้ยาสมุนไพรกับโควิด ควรมีการแนะนำให้ส่งต่อกับแพทย์แผนปัจจุบันก่อนเป็นเบื้องต้น เพื่อลดอันตรายและลดภาวะแทรกซ้อนในการรักษา
นางสาวนพวรรณ หัวใจมั่น โฆษกกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมฝ่ายการเมือง (ดีอีเอส) กล่าวว่า ในขณะนี้มีประชาชนให้ความสนใจซื้อสมุนไพรจำนวนมาก จึงมีผลิตภัณฑ์ปลอม หรือผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้คุณภาพมาตรฐานมาจำหน่าย ขณะนี้ตามที่ได้มีข่าวปรากฏในสื่อออนไลน์ต่าง ๆ ในประเด็นเรื่อง กระชาย บอระเพ็ด ไม้ก้องขม และฟ้าทะลายโจร บดเป็นผงบรรจุแคปซูล กินช่วยรักษาโควิด-19 ทางศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข พบว่าข้อมูลดังกล่าวนั้น เป็นข้อมูลเท็จ
จากที่มีการแชร์ข้อมูลว่าให้นำกระชาย บอระเพ็ด ไม้ก้องขม และฟ้าทะลายโจร มาบดเป็นผงบรรจุแคปซูลกิน เพื่อรักษาโควิด-19 นั้น ทางกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข ได้ตรวจสอบเรื่องดังกล่าวและชี้แจงว่า ขณะนี้ยังไม่พบการศึกษาวิจัยใด ๆ ที่ระบุว่าการผสมหัวกระชายขาว บอระเพ็ด ไม้ก้องขม และฟ้าทะลายโจร ช่วยรักษาโควิด-19 ได้
โดยกระชาย และ panduratin A มีฤทธิ์ยับยั้งการติดเชื้อ SARS-CoV-2 ทั้งในระยะก่อนการติดเชื้อ และหลังการติดเชื้อ นอกจากเซลล์ ใน เซลล์ Vero E6 แล้ว การรักษาด้วยสารสำคัญนี้สามารถยับยั้งการติดเชื้อไวรัสในเซลล์เยื่อบุผิวทางเดินหายใจของมนุษย์ได้ ส่วนบอระเพ็ด มีสารออกฤทธิ์ทางพฤกษเคมีที่แยกได้จาก GC-MS พบว่าเป็นสารยับยั้ง SARS-CoV-2 main protease (Mpro) โดยใช้การศึกษาเทียบเท่าระดับโมเลกุล (molecular docking) แต่ทั้งนี้จากการสืบค้น ไม่พบการศึกษาเชิงประจักษ์ของไม้ก้องขม เนื่องจากเป็นพันธ์ไม้เฉพาะถิ่น และสุดท้ายการใช้ยาจากผงฟ้าทะลายโจรในบัญชียาหลักแห่งชาติในการรักษาโรคโควิด-19 ในขณะนี้ได้กำหนดการใช้ ดังนี้ (สั่งจ่ายโดยแพทย์เวชกรรม เนื่องจากโรคโควิด 19 ต้องได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์) เงื่อนไขของการใช้ฟ้าทะลายโจร
จากที่มีการเพิ่มเติมรายละเอียดของการใช้ฟ้าทะลายโจรเพื่อบรรเทาอาการของโรคหวัด และการใช้เพื่อรักษาโรคโควิด-19 แต่ยังไม่มีการรายงานว่าสามารถใช้เพื่อการป้องกันโรคได้
อีกทั้งตำรับยานี้เป็นยารสขมทั้งหมด รสยาของตำรับ แก้ไข้ได้ แก้ร้อนในกระหายน้ำได้ แต่ยารสขมอยู่ในกลุ่มยาเย็น จะทำให้ธาตุไฟอ่อนลง (การลดไข้) ถ้ากินนานจะไม่ดีต่อธาตุไฟในร่างกาย (ธาตุไฟอ่อน) ลมกำเริบเฉพาะที่ได้ (ไม่พัด) ธาตุกำเริบเฉพาะที่ (น้ำคั่ง) และลมเริบเฉพาะที่ได้ (ปวดเมื่อยหรือชาเฉพาะที่ได้) ทั้งนี้ตำรับนี้ไม่มีตัวยาช่วย ไม่มีตัวยาคุม ไม่มีน้ำกระสายยา ซึ่งเป็นการตั้งตำรับยาหมอพื้นบ้านอย่างแท้จริง (มีแต่ตัวยาหลัก) เท่านั้น ยานี้รักษาอาการไข้ได้ แต่รักษาโควิค-19 ไม่ได้ การตั้งตำรับยานี้ไม่เป็นไปตามองค์ความรู้แพทย์แผนไทย เพราะองค์ประกอบในการตั้งตำรับยาไม่ครบ คือ มีแต่ตัวยาหลัก คือ ยารสขมทั้ง 4 ตัว และตัวยาหลักมีจำนวนมากเกินไป ไม่มีตัวยาช่วย (ช่วยลดฤทธิ์ให้ขมหรือเย็นให้น้อยลง) ไม่มีตัวยาคุมฤทธิ์ ที่ทำให้ตัวยานั้นเย็นน้อยลงเพื่อไม่ให้เกิดอันตรายกับร่างกาย และไม่มีตัวยาแต่งรสของยาเพื่อทำให้ยานั้นกินได้ง่ายขึ้น (ขมมากเกินไป) และอีกประการหนึ่ง คือ การใช้ยาสมุนไพรกับโควิค ซึ่งเป็นโรคติดต่อเฉียบพลันและร้ายแรง ควรมีการแนะนำให้ส่งต่อกับแพทย์แผนปัจจุบันก่อนเป็นเบื้องต้น เพื่อลดอันตรายและลดภาวะแทรกซ้อนในการรักษา
ดังนั้นขอให้ประชาชนอย่าหลงเชื่อ และขอความร่วมมือไม่ส่ง หรือแชร์ข้อมูลดังกล่าวต่อในช่องทางสื่อสังคมออนไลน์ต่างๆ และขอแนะนำว่าก่อนซื้อผลิตภัณฑ์ ขอให้ตรวจสอบการอนุญาตที่ www.fda.moph.go.th หรือ Oryor Smart Application เพื่อจะได้ไม่เสี่ยงกับผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้คุณภาพ มาตรฐาน หรือผลิตภัณฑ์ปลอม
นอกจากนี้ หากพี่น้องประชาชนพบเบาะแสการกระทำความผิด สามารถแจ้งผ่าน 4 ช่องทาง ได้แก่ เว็บไซต์ https://www.antifakenewscenter.com ,เฟซบุ๊ก ANTI-FAKE NEWS CENTER, ทวิตเตอร์ @AFNCThailand, ไลน์ @antifakenewscenter และช่องทางโทรศัพท์โทรสายด่วน GCC 1111 ต่อ 87 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง