รู้หรือไม่ ? คนไทยกว่า 20 ล้านคน เป็นโรคอ้วนหรือน้ำหนักที่เกินกว่ามาตรฐานซึ่งโรคอ้วนสามารถทำให้เกิดความเสี่ยงของโรคเรื้อรังได้หลายอย่างในคนเดียวกัน โรคกลุ่มนี้จะค่อยๆสะสมอาการจนเกิดทวีความรุนแรงมากขึ้น ส่งผลให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพ และเป็นสาเหตุของการเกิดอาการเรื้อรังต่างๆ ตามมา
นพ.สุทธิพงษ์ ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการแพทย์ รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์ ได้ให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับ 10 โรคฮิตภัยเงียบใกล้ตัวที่จะเกิดขึ้นจากโรคอ้วน ดังนี้
- ไขมันพอกตับ Non Alcoholic Fatty Live Disease (NAFLD)โรคไขมันพอกตับเป็นหนึ่งในโรคที่น่ากลัวเพราะส่วนใหญ่ที่เป็นในระยะแรกๆนั้นไม่แสดงอาการ หรือหากมีอาการก็อาจเป็นอาการที่ไม่เฉพาะเจาะจงมากพอที่จะบ่งบอกโรคได้ เช่น อ่อนเพลีย คลื่นไส้ ฯลฯ การตรวจพบโรคไขมันพอกตับจึงมักพบในผู้ป่วยที่เข้ารับการเจาะเลือดตรวจสุขภาพ โดยโรคไขมันพอกตับเกิดจากสมดุลของการสร้างกรดไขมันอิสระในร่างกายที่เสียไป ทำให้ตับบวมเพราะมีไขมันสะสมอยู่มากจากนั้นจะมีการอักเสบเรื้อรัง และเกิดพังผืดภายในตับส่งผลให้เกิดภาวะตับแข็งในที่สุด
- ความดันโลหิตสูง (Hypertension)จากการที่เรามีภาวะที่น้ำหนักตัวเพิ่มมากขึ้นจึงเป็นสาเหตุทำให้ระดับความดันโลหิตเพิ่มสูงขึ้นจากปกติ ส่งผลต่อการเพิ่มและขยายตัวของผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดการฉีกขาดเป็นอันตรายต่ออวัยวะต่าง ๆไม่ว่าจะเป็นจอประสาทตา, หัวใจ, สมอง รวมถึงไตด้วย ดังนั้น ควรควบคุมความดันเพราะหากไม่ลดความดันลงให้อยู่ในระดับมาตรฐานก็จะยากมากที่จะรักษาโรคความดันโลหิตสูงด้วยยาเพียงอย่างเดียว
- โรคหัวใจ (Heart Disease)ความอ้วนเป็นหนึ่งในสาเหตุที่สำคัญของโรคหัวใจ เกิดจากการมีไขมันสะสมในช่องท้องหรืออวัยวะภายในช่องท้องทำให้หลอดเลือดแข็งเกิดภาวะหลอดเลือดตีบ เมื่อนานเข้าก็จะเกิดภาวะอุดตันและส่งผลให้เกิดโรคหัวใจขาดเลือด ไตวาย อัมพาต อัมพฤกษ์ได้
- โรคเบาหวาน (Diabetes mellitus)โรคเบาหวานเป็นโรคร่วมจากความอ้วนที่ร้ายแรง เนื่องจากผู้ป่วยโรคอ้วนจะมีการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อนที่ออกฤทธิ์ได้ไม่ดี และทำเกิดการดื้อต่ออินซูลินในที่สุด ซึ่งหากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษา ในระยะยาวอาจส่งผลให้หลอดเลือดถูกทำลาย และนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนของโรคอื่นที่รุนแรงตามมาได้ เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดในสมอง โรคไตวายเรื้อรัง รวมถึงโรคอัมพฤกษ์อัมพาตจากเส้นเลือดในสมองแตก ฯลฯนอกจากนี้คนอ้วนที่เป็นโรคเบาหวานยังมีปัจจัยเสี่ยงหากได้รับเชื้อโควิด- 19 ร่วมด้วย จะทำให้มีโอกาสเสียชีวิตมากขึ้นหลายเท่าเมื่อเทียบกับคนที่ไม่เป็นโรคเบาหวาน
- ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea)ภาวะหยุดหายใจขณะหลับเกิดจากการอุดกั้นของทางเดินหายใจส่วนบน และมีอาการนอนกรนร่วมด้วย โดยในคนอ้วนจะเริ่มมีการหย่อนคล้อยในคอลำคอและช่องทางเดินหายใจ ลิ้นโต คับปาก ซึ่งเมื่อนอนหลับ กล้ามเนื้อบริเวณคอจะคลายตัว ส่งผลให้อวัยวะที่มีขนาดโต หรือเนื้อเยื่อที่มีปริมาณไขมันสะสมอยู่เยอะ ๆ กดทับทางเดินหายใจ ทำให้เกิดการหยุดหายใจขณะหลับได้นั่นเอง สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ คืออาการสะดุ้งตื่นขณะหลับทำให้นอนหลับได้ไม่สนิท คุณภาพการนอนแย่ลง เมื่อตื่นนอนจะรู้สึกไม่สดชื่น อ่อนเพลีย ขาดความกระตือรือร้น หากเป็นโรคความดันสูงร่วมด้วยจะทำให้อาการเป็นหนักมากยิ่งขึ้น
- ข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis)ความอ้วน หรือภาวะน้ำหนักตัวเกินจะส่งผลโดยตรงต่อน้ำหนักที่ลงข้อต่อหลายแห่ง โดยเฉพาะข้อเข่ายิ่งน้ำหนักของร่างกายมากก็ยิ่งทำให้ผิวกระดูกอ่อนของข้อสึกเร็วมากขึ้น จนเกิดอาการเหยียดหรืองอข้อเข่าไม่ได้ค่อยสุด และขาโก่ง ทำให้เดินใช้ชีวิตประจำวันลำบากและมีอาการปวดเข่าทุกครั้งเมื่อเคลื่อนไหวร่างกาย
- ไขมันในเลือดสูง (Hyperlipidemia)ภาวะไขมันในเลือดสูง คือการที่ร่างกายมีไขมันในเลือดมากผิดปกติ เกิดจากอาหารที่รับประทาน เช่น อาหารรสจัด ของมัน ของทอด ของหวานต่าง ๆ ฯลฯ ทำให้เส้นเลือดต่าง ๆ โดยเฉพาะเส้นเลือดหัวใจและเส้นเลือดสมองมีคราบไขมันเกาะ ซึ่งการเกาะสะสมของไขมันนั้นทำให้หลอดเลือดตีบและแคบลง ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดผ่านไปสู่อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายทำได้ยากขึ้น ยิ่งทำให้เส้นเลือด หัวใจตีบ หลอดเลือดไหลเวียนไม่เพียงพอ
- โรคหลอดเลือดสมอง (Cerebrovascular disease)โรคหลอดเลือดสมอง เป็นอีกหนึ่งโรคที่พบบ่อยมากในคนไทย สาเหตุมาจากการที่เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ โรคหลอดเลือดสมองเส้นเลือดจะค่อยๆ ตีบลงเหลือรูให้เลือดผ่านได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น หากมีลิ่มเลือดจากส่วนอื่นๆ ไหลไปปิดกั้นทางเดินของหลอดเลือดที่จะไปเลี้ยงสมอง ทำให้สมองขาดเลือดแบบทันทีหรือที่เราเรียกว่า สโตรก(Stroke) หรือโรคหลอดเลือดสมอง อาจจะทำให้สมองพิการถาวรหรือเป็นอัมพาตได้
- นิ่วในถุงน้ำดี และนิ่วในไตพบว่าคนที่อ้วนมักมีนิ่วในถุงน้ำดีและนิ่วในไตบ่อย โรคนี้เกิดจากความอ้วนและพฤติกรรมการรับประทานอาหารด้วยนั่นเอง เพราะมีลักษณะของนิ่วที่เกิดขึ้นล้วนเกี่ยวข้องกับอาหารที่มีไขมันสูง ทำให้ระดับไขมันและคอเรสเตอรอลสูง เกินกว่าการทำงานของร่างกายสะสมจนกลายเป็นก้อนนิ่วได้ในที่สุด
นพ.สุทธิพงษ์ ตรีรัตน์ กล่าวต่อว่า จากที่กล่าวมาทำให้เห็นว่า "โรคอ้วน" มีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคต่าง ๆ ซึ่งจะค่อยๆสะสมอาการจนเกิดทวีความรุนแรงมากขึ้นและเกิดอาการเรื้อรังของโรคตามมา นอกจากนี้ผู้ป่วยโรคอ้วนยังมีโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อโควิด-19 ได้ง่ายกว่าคนทั่วไปเมื่อเกิดการติดเชื้อแล้วอาการจะมีความรุนแรงส่งผลทำให้อาการแย่ลงได้อย่างรวดเร็ว
ดังนั้น การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงควบคู่ไปก็จะช่วยส่งผลดีต่อร่างกายให้มีเกราะที่แข็งแกร่งมากขึ้น สำหรับคนอ้วนแล้วการออกกำลังกาย และลดน้ำหนักตัวลงถือเป็นอีกวิธีที่มีความสำคัญมากอย่างหนึ่งที่จะช่วยทำให้สุขภาพดีขึ้นได้ดียิ่งขึ้น ประชาชนที่อยากปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสุขภาพลดน้ำหนัก สามารถสอบถามได้ที่รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์ หรือโทร 02 233 1424-5