สุดยอดฝีมือคนไทย! หุ่นฝึกตรวจจอตา "Oph-Sim" โดยทีมวิจัยคณะแพทย์และวิศวฯ จุฬาฯ ฝึกนิสิตและแพทย์ให้เชี่ยวชาญการตรวจจอตา ประหยัดงบนำเข้าหุ่นฝึกตรวจจากต่างประเทศถึงหลายเท่า!
การตรวจวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวกับจอตาเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ต้องการความรวดเร็วและแม่นยำเพื่อความสบายตาของคนไข้ที่ไม่ต้องจ้องแสงจ้านานเกินไป ซึ่งตรงนี้ต้องการทักษะความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ของแพทย์ผู้ตรวจ
ในการเรียนการสอนนิสิตแพทย์ปัจจุบัน มีการใช้หุ่นฝึกตรวจจอตาอยู่แล้ว แต่เป็นอุปกรณ์นำเข้าจากต่างประเทศที่มีราคาแพง และไม่สามารถปรับเปลี่ยนให้เข้ากับความต้องการฝึกและเรียนรู้กรณีศึกษาได้มากนัก ทีมวิจัยจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประกอบด้วย รองศาสตราจารย์ พญ.สุภรัตน์ จริยโกศล รองศาสตราจารย์ นพ.ศุภพงศ์ ถิรคุณวิชชะ ภาควิชาจักษุวิทยา คณะแพทยศาสตร์ และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วีระยุทธ ศรีธุระวานิช ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ จึงร่วมกันพัฒนา "Oph-Sim" หุ่นฝึกตรวจจอตา ฝีมือคนไทย เพื่อให้นิสิตและแพทย์ที่สนใจฝึกฝนทักษะการตรวจจอตาได้อย่างมีคุณภาพ ในราคาที่ต่ำลง
"ทักษะการตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของขั้วประสาทตาและจอตา เป็นทักษะสำคัญของแพทย์ทั่วไปและแพทย์เฉพาะทางด้านจักษุวิทยา เนื่องจากจะช่วยให้สามารถวินิจฉัยโรคเกี่ยวกับตาและโรคอื่นๆทางระบบประสาทที่สำคัญได้ เช่น ขั้วประสาทตาบวมจากความดันในสมองสูง จอตาเสื่อมเหตุเบาหวาน และต้อหิน" รศ.พญ สุภรัตน์ กล่าว
"ที่ผ่านมา นิสิตแพทย์ฝึกการตรวจจอตาด้วยเครื่อง direct ophthalmoscope กับหุ่นฝึกตรวจตาที่นำเข้าจากต่างประเทศ ซึ่งราคาสูงและมีข้อจำกัดอยู่มาก เนื่องจากแผ่นสไลด์แสดงภาพความผิดปกติของจอตาที่ใช้กับหุ่นมักเสื่อมสภาพเร็วและมีจำนวนภาพให้เรียนรู้น้อย เลยมีความคิดว่าถ้าเรามีหุ่นที่เราพัฒนาเองที่ราคาไม่แพง ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ส่งภาพสู่จอมอนิเตอร์แบบดิจิทัล มีคุณภาพของภาพจอตาที่คมชัด และตอบโจทย์ตามที่เราต้องการก็จะดี นิสิตจะเห็นภาพตัวอย่างจอตาที่ชัดเจนและหลากหลาย อาจารย์ผู้สอนสามารถอธิบายสิ่งตรวจพบในภาพจอตาไปพร้อมๆกับนิสิตส่องตรวจ เพื่อการฝึกวินิจฉัยได้มีประสิทธิภาพขึ้น"
หุ่นฝึกตรวจจอตา เพิ่มกรณีศึกษา ราคาประหยัด
รศ.นพ.ศุภพงศ์ อธิบายว่าหุ่นฝึกตรวจจอตา Oph-Sim ประกอบด้วยอุปกรณ์ง่ายๆ ได้แก่ ตัวหุ่น เครื่องส่งสัญญาณ และแอปพลิเคชัน การใช้งานก็ไม่ซับซ้อน เพียงอาจารย์ผู้สอนอัปโหลดภาพจอประสาทตาที่ต้องการศึกษาลงบนแอปพลิเคชัน ภาพนั้นก็จะไปปรากฎบนหน้าจอมอนิเตอร์ของหุ่น จากนั้นนิสิตแพทย์ก็จะส่องไปที่ดวงตาของหุ่นด้วยเครื่องมือ Ophthalmoscope เพื่อฝึกตรวจจากการดูภาพจำลองนั้น
"ภาพจอตาเป็นภาพจากมอนิเตอร์แบบดิจิทัล ซึ่งคมชัดกว่าภาพสไลด์และไม่มีแสงสะท้อน แถมยังมีจอยสติ๊กที่สามารถควบคุมหุ่นให้กลอกตาได้เพื่อจำลองการกระทำของคนไข้ นอกจากนี้ ถ้าอาจารย์พบเคสที่น่าสนใจจากคนไข้ ก็สามารถใส่ภาพจอประสาทตาเพิ่มเข้ามาในแอปพลิเคชันได้เรื่อยๆ โดยไม่ต้องซื้อสไลด์ที่มีอายุการใช้งานสั้นและราคาสูง ผู้เรียนก็จะได้เรียนเคสได้หลากหลายยิ่งขึ้นด้วย" รศ.นพ.ศุภพงศ์ กล่าวถึงจุดเด่นของนวัตกรรม
หุ่นฝึกจอตาออกปฏิบัติการฝึกสอนแล้ว
ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2564 เป็นต้นมา บริษัท เมดเกตเวย์ จำกัด ซึ่งทีมวิจัยก่อตั้งขึ้นเพื่อผลิตและจำหน่ายหุ่นฝึกตรวจจอตา Oph-Sim ได้ส่งมอบหุ่นเพื่อฝึกสอนนิสิตแพทย์และแพทย์ที่สนใจแล้วในหลายโรงพยาบาล อาทิ โรงพยาบาลพุทธชินราช โรงพยาบาลราชวิถี โรงพยาบาลสงขลา และโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
"สิ่งที่อยากจะพัฒนาในอนาคต มีความคิดที่จะเพิ่มฟีเจอร์การใช้งาน เช่น เพิ่มมินิควิซ (Mini Quiz) เพื่อให้นิสิตได้ทดสอบและประเมินความสามารถของตัวเองได้ นอกจากนี้อยากให้มีเครือข่ายของจักษุแพทย์ เมื่อเจอเคสคนไข้ที่น่าสนใจ ก็สามารถแบ่งปันภาพเข้าไปในกลุ่ม เพื่อให้ผู้เชี่ยวชาญช่วยกันแสดงความเห็นกับเคสที่เจอ เรียนรู้ไปด้วยกัน แล้วนำภาพเคสมาใช้ในการเรียนการเรียนการสอนต่อไปเพื่อพัฒนาศักยภาพของแพทย์" ผศ.ดร.วีระยุทธ จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวถึงความหวังของทีมวิจัยที่ต้องการสร้างเครือข่ายจักษุแพทย์ที่จะเรียนรู้ร่วมกันต่อเนื่องต่อไป
โรงพยาบาล มหาวิทยาลัย และหน่วยงานที่สนใจนวัตกรรมหุ่นฝึกตรวจจอตา Oph-Sim โดยคณะแพทยศาสตร์และคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ บริษัท เมดเกตเวย์ จำกัด โทร. 084-754-9493