ช่วงนี้ประเทศไทยเข้าสู่ฤดูร้อน สภาพอากาศอบอ้าวเช่นนี้อาจทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำ ซึ่งส่งผลข้างเคียงต่อร่างกายมากกว่าแค่การกระหายน้ำ
ภญ. ชนิดา จินดาสุข เภสัชกร เอ็กซ์ต้า พลัส ได้แบ่งปันความรูเรื่องภาวะขาดน้ำ เกิดจากการที่ร่างกายสูญเสียน้ำ และของเหลวมากกว่าที่ได้รับโดยมีอาการแสดง ได้แก่ รู้สึกกระหายน้ำ ปัสสาวะน้อย มีสีเหลืองเข้มและมีกลิ่นแรง มีอาการวิงเวียน อ่อนเพลีย ปากแห้งตาแห้ง เป็นต้น กรณีที่มีอาการกระหายน้ำมากปากแห้งมาก หายใจเร็ว ความดันโลหิตต่ำ มีไข้ปัสสาวะไม่ออก รวมถึงมีอาการสับสน แสดงถึงภาวะขาดน้ำที่รุนแรง ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน
สาเหตุของภาวะขาดน้ำเกิดจาก อาการท้องเสีย หรืออาเจียนซึ่งจะทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่ทำให้เกิดภาวะขาดน้ำ ร่างกายสูญเสียเหงื่อจากการออกกำลังกาย อยู่ในที่อากาศร้อน หรือการมีไข้ การดื่มแอลกอฮอล์ และยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ ที่ทำให้ร่างกายขับน้ำมากกว่าปกติ และที่สำคัญเกิดจากการดื่มน้ำที่น้อยเกินไป
การป้องกันภาวะขาดน้ำที่ดีที่สุด คือ ใน 1 วัน ดื่มน้ำให้เพียงพอ จิบน้ำบ่อยๆ เพื่อรักษาสมดุลน้ำในร่างกายควรดื่มน้ำอย่างน้อย 1.5 ลิตรต่อวัน หรือ วันละ 8-10 แก้ว
เคล็ด(ไม่)ลับ เพื่อทำให้ดื่มน้ำระหว่างวันได้มากขั้น ตั้งเป้าหมายการดื่มน้ำระหว่างวัน เช่น เลือกขวดน้ำที่มีระดับน้ำบอก หรือ ขีดระดับน้ำที่ต้องดื่ม ทำให้การดื่มน้ำ 5 ลิตรต่อวัน ทำได้ง่ายมากขึ้น การใช้จำนวนแก้วน้ำที่ต้องดื่มในแต่ละช่วงเวลาก็ได้ เช่น ดื่มน้ำ 1 แก้วก่อนนอน และหลังรับประทานอาหารเช้า เป็นต้น เลือกอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำเป็นหลัก เช่น ซุป ก๋วยเตี๋ยวน้ำ จะทำให้ทานน้ำมากขึ้นอัตโนมัติ แต่วิธีนี้ต้องระวังโซเดียมด้วยเช่นกัน เลือกทานผลไม้ที่มีน้ำเป็นองค์ประกอบสูง เช่น แตงโม เป็นต้น
ในกรณีที่มี ภาวะขาดน้ำ สามารถจิบเกลือแร่ เพื่อชดเชยน้ำ น้ำตาลและแร่ธาตุที่สูญเสียไป โดยต้องเลือกชนิดของเกลือแร่ให้ถูกต้อง
ภญ. ชนิดา จินดาสุข แนะนำว่า การเสียน้ำจากอาการท้องเสียหรืออาเจียน ควรเลือกจิบผงเกลือแร่โออาร์เอส (ORS) สูตรขององค์การอนามัยโลกที่มีสัดส่วนของแร่ธาตุโซเดียม โพแทสเซียม และน้ำตาลกลูโคสที่เหมาะสม ช่วยป้องกันและรักษาภาวะขาดน้ำ โดยก่อนใช้ต้องละลายผงเกลือแร่ในน้ำสะอาดตามปริมาณที่แนะนำไว้ที่ซองยา เมื่อท้องเสียไม่สามารถใช้เกลือแร่สำหรับออกกำลังกายแทนได้ เนื่องจากปริมาณน้ำตาลที่มากจะยิ่งดึงน้ำเข้าสู่ลำไส้ทำให้อาการท้องเสียแย่ลง
การเสียเหงื่อจากการออกกำลังกายหรืออยู่ในอากาศร้อน สามารถใช้เกลือแร่สำหรับการออกกำลังกายได้ เนื่องจากเมื่อเสียเหงื่อ ร่างกายจะขับน้ำพร้อมกับน้ำตาล เกลือแร่สำหรับออกกำลังกายมีปริมาณน้ำตาลกลูโคสเป็นสารออกฤทธิ์หลัก
หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องสุขภาพและการใช้ยา หรือต้องการสอบถามอาการป่วยเบื้องต้น สามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยาเอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ โดยค้นหาสาขาใกล้บ้าน คลิก bit.ly/eXtaStore หรือ ดาวน์โหลดแอป ALL PharmaSee เพื่อปรึกษาเภสัชกรออนไลน์ฟรี 24 ชั่วโมงได้แล้ววันนี้ เหมือนมีเภสัชกรมาอยู่ใกล้ๆ คลิก bit.ly/3f9tN6E สุขภาพดีแน่นอน