กรุงเทพฯ--17 มี.ค.--
๑. หลักการและเหตุผล
ตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนได้มีการระบุไว้อย่างชัดเจนว่า “สิทธิมนุษยชนถือเป็นหน้าที่
ที่จะต้องประกันสิ่งพื้นฐาน ได้แก่ อาหาร สุขภาพ การศึกษา ที่อยู่อาศัย การคุ้มครองครอบครัว ประชาธิปไตยการมีส่วนร่วม การปกครองของกฎหมาย การป้องกันการค้าทาส การทรมาน การปฏิบัติ และการลงโทษที่ขัดความเป็นมนุษย์” โดยที่สิทธิด้านที่อยู่อาศัยเป็นหนึ่งในปัจจัย ๔ ที่เป็นสิทธิพื้นฐานที่มนุษย์ทุกคนพึงได้รับ แต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ มิได้มีการบัญญัติเกี่ยวกับสิทธิที่อยู่อาศัยไว้แต่อย่างใด จะมีแต่เพียงการบัญญัติถึงบุคคลซึ่งไร้ที่อยู่อาศัย
ตามมาตรา ๕๔ ว่า “บุคคลซึ่งไร้ที่อยู่อาศัยและไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ ย่อมมีสิทธิได้รับความช่วยเหลือที่เหมาะสมจากรัฐ” แต่ขณะนี้ปัญหาการไล่ที่อยู่อาศัยของคนจนก็ยังคงมีเป็นจำนวนมาก หลายชุมชนต้องประสบปัญหาความไม่มั่นคงในที่อยู่อาศัยและการอ้างเอกสารสิทธิ หลายชุมชนต้องเผชิญกับการถูกขับไล่ที่ทั้งจากหน่วยงานของทางราชการ และจากนายทุนที่อ้างต้นว่าเป็นนักพัฒนาที่ดิน หลายชุมชนมีความขัดแย้งกับหน่วยงานท้องถิ่นที่ดูแลรับผิดชอบอันเกี่ยวข้องกับกฎหมายและข้อบังคับต่าง ๆ แสดงให้เห็นว่าความไม่มั่นคงในที่อยู่อาศัยยังคงเป็นปัญหาสำคัญของคนไทย แม้ว่า
ภาคประชาชนจะได้รับการส่งเสริมความรู้และทักษะในการแก้ไขปัญหาด้านที่อยู่อาศัยด้วยตนเองจากหน่วยงานหรือองค์กรเอกชนต่างๆ มากมายเพียงใด แต่ทว่ากระบวนการแก้ไขปัญหาดังกล่าวไม่สามารถสำเร็จลุล่วงได้ หากปราศจากความ
ร่วมมือและความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในการแก้ไขปัญหาจากหน่วยงานราชการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องด้วย โดยเฉพาะหน่วยงานราชการซึ่งเป็นเจ้าของที่ดินและที่ทำหน้าที่ในการควบคุมดูแลจัดการการใช้ที่ดินของรัฐ
ทั้งนี้ เพื่อเป็นการเสริมสร้างความรู้ในเรื่องสิทธิที่อยู่อาศัย เกิดกระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน และเพื่อเป็นการเสนอแนะนโยบายเรื่องสิทธิที่อยู่อาศัยเพื่อนำไปสู่การแก้ไขกฎหมายรัฐธรรมนูญ คณะอนุกรรมการด้าน สิทธิที่อยู่อาศัยจึงจัดให้มีโครงการสัมมนาเชิงปฏิบัติการเพื่อเสริมสร้างความรู้เรื่องสิทธิที่อยู่อาศัย เรื่อง “สิทธิในที่อยู่อาศัย : คนไทยต้องรวมใจกำหนด” โดยจัดให้มีกิจกรรมแบบมีส่วนร่วมในระดับพื้นที่เพื่อร่วมกันระดมความคิดเห็น แลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ ร่วมหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาด้านสิทธิที่อยู่อาศัย เสริมสร้างเครือข่ายด้านสิทธิที่อยู่อาศัยให้มีความเข้มแข็ง มีความเข้าใจในเรื่องสิทธิที่อยู่อาศัยให้กว้างขวางและทั่วถึง อันจะส่งผลต่อความมั่นคงในที่อยู่อาศัยและความมีศักยภาพของประชาชนโดยรวมต่อไปในอนาคต
๒. วัตถุประสงค์
๑. เพื่อส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนด้านสิทธิที่อยู่อาศัยในส่วนภูมิภาค โดยเน้นให้ชุมชนประสานความร่วมมือและเกิดการประสานงานระหว่างหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องในการจัดการที่อยู่อาศัย
๒. เพื่อเป็นการเปิดเวทีระดมความคิดเห็น เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านสิทธิที่อยู่อาศัยร่วมกันภายใต้สถานการณ์ปัญหาที่ส่งผลกระทบในปัจจุบัน อันจะนำไปสู่การสนับสนุนให้เกิดการแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย ข้อกำหนด หรือระเบียบต่าง ๆ ที่ไม่สอดคล้องกับแนวทางการแก้ไขปัญหาด้านที่อยู่อาศัย
๓. ผู้เข้าร่วมสัมมนาและคณะทำงาน : รวมจำนวน ๙๐ คน ประกอบด้วย
ภาคประชาชน กลุ่มเครือข่ายที่อยู่อาศัยในจังหวัดพังงา จำนวน ๕๕ คน
ภาคประชาสังคม จำนวน ๑๐ คน ประกอบด้วย
- มูลนิธิเอเชีย โครงการช่วยเหลือกฎหมายแก่ผู้ประสบภัย
- องค์การแอคชั่นเอด ประเทศไทย ( ActionAid Thailand )
- มูลนิธิรักษ์ไทย
- ศูนย์กฎหมายและสิทธิชุมชนพื้นที่อันดามัน
- มูลนิธิศูนย์คุ้มครองสิทธิด้านเอดส์
- โครงการสิทธิชุมชน
- สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน)
หน่วยงานราชการ จำนวน ๑๔ คน ประกอบด้วย
- จังหวัดพังงา
- สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดพังงา
- สำนักงานที่ดินจังหวัดพังงา
- อุทยานแห่งชาติศรีพังงา
- เทศบาลเมืองพังงา เทศบาลเมืองตะกั่วป่า
- เทศบาลตำบลบ้านนา เทศบาลตำบลท้ายเหมือง เทศบาลตำบลคุระบุรี
- องค์การบริหารส่วนตำบลคึกคัก องค์การบริการส่วนตำบลบางม่วง
- องค์การบริหารส่วนตำบลตำตัว
คณะทำงาน จำนวน ๑๑ คน ประกอบด้วย
- กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ จำนวน ๑ คน
- อนุกรรมการ และเจ้าหน้าที่สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ จำนวน ๑๐ คน
๔. วิธีดำเนินงาน
๑) การจัดกระบวนการกลุ่มเพื่อเผยแพร่ความรู้ด้านสิทธิมนุษยชน
๒) การบรรยายเพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจในหลักสิทธิมนุษยชนในกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสิทธิในที่อยู่อาศัย
๓) การอภิปรายเพื่อพิจารณาแนวทางในการพิทักษ์สิทธิของชุมชนและการเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจด้านสิทธิในที่อยู่อาศัย
๔) การร่วมระดมความคิดเห็นเพื่อเสนอปัจจัยในการเกื้อหนุนให้เกิดการปฏิบัติเพื่อนำไปเป็นแนวทางในการปกป้อง ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายในระดับพื้นที่ต่อไป
๕) การร่วมระดมความคิดเห็น ข้อเสนอแนะต่างๆ
๕. วัน เวลา และสถานที่
วันพุธที่ ๑๙ — วันพฤหัสบดีที่ ๒๐ มีนาคม ๒๕๕๑ ณ ห้องประชุมโรงเรียนบ้านบางม่วง
ต.บางม่วง อ.ตะกั่วป่า จ.พังงา
๖. ผู้รับผิดชอบ
คณะอนุกรรมการสิทธิด้านที่อยู่อาศัย
๗. ผลที่คาดว่าจะได้รับ
๑. ผู้เข้าร่วมสัมมนามีความรู้เรื่องสิทธิมนุษยชน สิทธิในที่อยู่อาศัย และมีความรู้ด้านกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
๒. เครือข่ายด้านสิทธิที่อยู่อาศัยในเขตพื้นที่จังหวัดพังงามีศักยภาพในการปกป้อง ส่งเสริม และคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในด้านที่อยู่อาศัย
๓. เกิดการประสานความร่วมมือในการดำเนินงานระหว่างส่วนราชการ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและองค์กรเครือข่ายภาคประชาชนในเขตพื้นที่จังหวัดพังงา