แม้ว่าไวรัสโคโรนา หรือ โควิด-19 กำลังจะเปลี่ยนสถานภาพเป็นโรคประจำถิ่น แต่ความรุนแรงและความเร็วของการแพร่กระจายเชื้อยังเหมือนเดิม และนับวันมีแต่จะกลายพันธุ์ไปเรื่อยๆ ขณะที่ฤดูฝนด้วยสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงบ่อย ความชื้นเป็นปัจจัยส่งเสริมให้เชื้อโรคแพร่ระบาดง่ายขึ้น ไม่ว่าจะเป็นไวรัสที่มากับอากาศ จากละอองฝน ตลอดจนแบคทีเรียที่มากับอาหาร วัคซีนยังเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันโรค โดยเฉพาะกับกลุ่มเปราะบาง เช่นผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง รวมทั้งผู้สูงอายุ เป็นต้น
น่าสังเกตว่าในวันที่สังคมยังคงยกการ์ดสูงเฝ้าระวังโควิด-19 หลายคนยังอ่อนไหวต่อการติดเชื้อ เป็นหวัดบ่อยครั้ง เป็นไข้หวัดใหญ่ ท้องเสียง่าย อยู่ในภาวะลองโควิดที่ยาวนาน รวมทั้งเป็นเริม งูสวัด ฯลฯ เหล่านี้คือสัญญาณบ่งบอกถึงความอ่อนแอของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย
พญ.จิรา ถาวรประดิษฐ์ ผู้อำนวยการคลินิกรอยัลไลฟ์ เวลเนส คลินิก (RoyalLife Wellness Clinic) กล่าวว่า ระบบภูมิคุ้มกัน (Immune System) เป็นหนึ่งในกลไกการทำงานของร่างกายซึ่งมีหน้าที่ดูแลและป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อในร่างกายมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อโรคอื่นๆ หนึ่งในนั้นคือ ระบบภูมิคุ้มกันที่ชื่อว่า "NK Cell" หรือ Natural Killer Cell เป็นด่านหน้าป้องกันการรุกล้ำของเชื้อไวรัสหรือเซลล์ผิดปกติในร่างกาย
เม็ดเลือดขาวมีหลายหน่วย แต่ส่วนที่เป็นด่านหน้าป้องกันสิ่งแปลกปลอมที่จะเข้าสู่ร่างกาย โดยจับและทำลายทันทีคือ NK Cell ซึ่งเป็นเม็ดเลือดขาวที่อยู่ในกลุ่มของลิมโฟไซต์ (Lymphocyte) จะมีเพียงร้อยละ 5-15 ของเม็ดเลือดขาวชนิดนี้ และที่มากกว่านั้นคือพบว่าในคนที่อายุมากขึ้น ระบบภูมิคุ้มกันต่างๆ รวมถึง NK Cell จะทำงานลดลง ทำให้อุบัติการณ์ของผู้ป่วยติดเชื้อมีมากขึ้นในคนสูงอายุ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยที่มาจากการใช้ชีวิตประจำวันบางอย่าง เช่น พักผ่อนน้อย ใช้ร่างกายหนัก สูบบุหรี่ หรือคนที่มีความเครียดมากๆ อย่างต่อเนื่องกัน ส่งผลให้เกิดภาวะที่ติดเชื้อต่างๆ ง่ายขึ้น
ปัจจุบันด้วยกระแสการสร้างความรับรู้เรื่องเวชศาสตร์ป้องกัน (Preventive medicine) ที่กว้างขวางขึ้น ประกอบกับความก้าวหน้าทางนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการแพทย์ สนับสนุนให้มีการตรวจวัดปริมาณและความสามารถของ NK Cell เพื่อประเมินความแข็งแกร่งในการทำหน้าที่เป็นด่านหน้าในการปกป้องสิ่งแปลกปลอมที่จะเข้ามาในร่างกาย เพราะเมื่อใดที่ NK Cell น้อยลงหรืออ่อนแอ ย่อมเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย
วิธีทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย โดยเฉพาะเม็ดเลือดขาวที่ชื่อว่า NK Cell มีความแข็งแรงขึ้น พญ.จิรา ถาวรประดิษฐ์ กล่าวว่ามี 5 ปัจจัยหลัก คือ 1. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอวันละ 7-8 ชั่วโมงต่อวัน 2. กินอาหารครบหมู่และหลากหลาย หลีกเลี่ยงอาหารประเภทปิ้ง ย่าง ทอด โดยเฉพาะอาหารที่มีปริมาณน้ำตาลสูง ซึ่งจะส่งผลให้น้ำตาลในเลือดสูง ประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาวก็ลดลงด้วย 3. ความเครียด ทุกวันนี้คนส่วนมากอยู่ในภาวะเครียด การฝึกคลายอารมณ์ เช่น การเดินออกกำลังกายยืดกล้ามเนื้อตอนเช้าๆ หรือฝึกโยคะ รำไทชิ ชี่กง ฯลฯ ล้วนช่วยให้ความเครียดลดลง คอร์ติซอล ฮอร์โมน ลดลง เม็ดเลือดขาวก็จะทำงานได้ดีขึ้น 4. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นการเดินเร็ว ปั่นจักรยาน หรือเต้นแอโรบิก อย่างน้อยสัปดาห์ละ 150 นาที หรือวันละ 30 นาที 5 วันต่อสัปดาห์ ช่วยให้เม็ดเลือดขาวทำงานได้ดีขึ้น และ 5. อากาศ ควรหลีกเลี่ยงพื้นที่ที่แออัดที่เต็มไปด้วยฝุ่นควันและมลภาวะ
ทั้งนี้ ระบบภูมิคุ้มกันที่ดีสร้างได้โดยเริ่มจากการใช้ชีวิตของเราเอง การรับประทานอาหารที่หลากหลายครบหมู่ รวมถึงสารอาหารบางชนิดจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของ NK Cell อาทิ สารสกัดจากรำข้าว สารสกัดจากเห็ดหลินจือ สารสกัดจากเส้นใยของเห็ดหลายชนิด ถั่งเช่า สารกลุ่มฟลาโวนอยด์ พบได้ในผลไม้ผักใบและธัญพืชหลายชนิด และโพรไบโอติก
สำหรับผู้ป่วยมะเร็งในระยะเริ่มต้น พญ.จิรา ถาวรประดิษฐ์ อธิบายเพิ่มเติมว่า แม้หนึ่งในหน้าที่ของ NK Cell คือการจัดการกับเซลล์ที่มีการแบ่งตัวอย่างผิดปกติ หรือที่เรียกกันว่ามะเร็ง กระบวนการ "รักษา" ไม่ว่าจะด้วยการกินยา ฉายรังสีหรือใช้เคมีบำบัดยังเป็นสิ่งจำเป็น
"มะเร็งเมื่อเป็นแล้ว จำเป็นต้องรักษา เพื่อทำให้เซลล์มะเร็งหายไป ทั้งนี้แล้วการดูแลร่างกาย จิตใจและระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง จะช่วยทำให้กระบวนการรักษาโรคและการฟื้นฟูของร่างกายเป็นไปได้อย่างเต็มที่"
ด้วยการแพร่ระบาดของโควิดในช่วง 2 ปีนี้เราพบว่า ภูมิคุ้มกันโรคมีความสำคัญมาก โดยเฉพาะเมื่อไวรัสมีความแข็งแกร่งมากขึ้น การที่ดูแลร่างกายโดยการป้องกันยิ่งเป็นสิ่งจำเป็น รวมถึงทำอย่างไรให้ระบบภูมิคุ้มกันไม่ว่าจะเป็นภูมิคุ้มกันที่สร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายลำดับต่อๆ มาหรือ เม็ดเลือดขาวที่เป็นด่านแรกที่เรียกว่า NK Cell ให้มีความแข็งแรงอยู่เสมอ จะช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น ห่างไกลจากโรคติดต่อ และลดความเสี่ยงจากโรคมะเร็ง การป้องกันตั้งแต่ยังไม่มีโรคเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด.
BDMS Wellness Clinic มุ่งมั่นพัฒนาและวิจัยเรื่องสุขภาพ เพื่อมอบเป็นของขวัญแก่คนไทยทุกคน เพราะสุขภาพที่ดี คือของขวัญที่ดีที่สุด Live longer, Healthier and Happier
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ บีดีเอ็มเอส เวลเนส คลินิก (BDMS Wellness Clinic) ไลน์ @bdmswellnessclinic or https://lin.ee/rdIDv1A เว็บไซต์ www.bdmswellness.com