การตรวจภายในเป็นการตรวจเช็คหาความผิดปกติของระบบสืบพันธุ์เพศหญิงทั้งที่มีอาการและไม่มีอาการผิดปกติ ซึ่งแพทย์จะเริ่มจากการซักประวัติ เกี่ยวกับประจำเดือน ตกขาว ความผิดปกติต่างๆ ของระบบสืบพันธ์และทำการตรวจเพื่อวินิจฉัย และวางแผนการรักษา รวมทั้งแนะนำการดูแลสุขภาพของสตรี การตรวจเริ่มตั้งแต่การดูความผิดปกติจากภายนอกและการตกขาว ช่องคลอด ปากมดลูก มดลูก และรังไข่ รวมทั้งการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วย การตรวจภายในสามารถบ่งบอกความผิดปกติในอุ้งเชิงกรานได้ เช่น เนื้องอกมดลูก, โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่, เนื้องอกรังไข่, การอักเสบติดเชื้อในอุ้งเชิงกรานและยังสามารถมาคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อีกด้วย
กรณีที่ไม่มีอาการผิดปกติแนะนำให้ผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์แล้วทุกคนควรได้รับการตรวจภายในเพื่อคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และตรวจหามะเร็งปากมดลูกอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง แต่หากยังไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ ควรเริ่มตรวจที่อายุประมาณ 30 ปี แต่ถ้ามีความผิดปกติแนะนำให้มาตรวจทันที นอกจากนี้อาการทั่วไปที่ผู้หญิงมักคิดว่าเป็นเรื่องปกติ เช่น ปวดท้องประจำเดือน ตกขาว อาจเป็นเรื่องที่ผิดปกติได้ จึงควรมาพบแพทย์เพื่อทำการตรวจภายในเพื่อค้นหาสาเหตุที่แท้จริง
เพราะหากได้รับการตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้องแต่เนิ่นๆ ก็จะช่วยบรรเทาความรุนแรงของโรคและมีโอกาสรักษาให้หายขาดได้ ดังนั้นเพื่อสุขภาพที่ดีและป้องกันโรคร้ายที่อาจเกิดขึ้นได้ คุณผู้หญิงทั้งหลายจึงควรดูแลสุขอนามัยของตัวเองให้ดี หมั่นสังเกตความผิดปกติที่เกิดขึ้น และมาพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจภายในเป็นประจำทุกปี
การเตรียมตัวก่อนไปรับการตรวจภายใน ผู้หญิงควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ และการใช้ยาเหน็บที่บริเวณอวัยวะเพศเป็นเวลาอย่างน้อย 24-48 ชั่วโมง โดยผู้ที่มีประจำเดือนไม่สามารถเข้ารับการตรวจภายในได้ ก่อนตรวจแพทย์จะมีการสอบถามซักประวัติ เพื่อนำมาใช้ในการประเมินอาการร่วมกับผลตรวจ เช่น
- เรื่องปัญหาสุขภาพทั่วไป
- ระยะเวลาในการมีประจำเดือน มามากน้อยแค่ไหน?
- มีอาการตกขาวผิดปกติและมีอาการคันที่อวัยวะเพศหรือไม่
- มีอาการปวดประจำเดือนไหม? เคยมีเพศสัมพันธ์หรือมีบุตรมาก่อนหรือไม่?
โดยสามารถทราบผลตรวจได้ภายในวันเดียว หรือในกรณีของผู้ที่เข้ารับตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธีแปปสเมียร์ อาจใช้เวลา 1 สัปดาห์ การตรวจภายในใช้เวลาไม่นาน ประมาณ 10 นาที