ทุก ๆ วันที่ 24 พฤษภาคมของทุกปี องค์การอนามัยโลก (WHO) กำหนดให้เป็นวันจิตเภทโลก เพื่อรณรงค์ให้ทุกคนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคจิตเภทอย่างถูกต้อง และลดการตีตราผู้ป่วยโรคจิตเภทจากสังคม ซึ่งจากสถิติพบว่าโรคจิตเภท มักเกิดขึ้นในกลุ่มวัยทำงานมากกว่าวัยอื่น ๆ เนื่องจากความเครียดเป็นหนึ่งในสาเหตุการก่อโรค แพทย์หญิงณัฏฐพัชร์ ลำเลียงพล จิตแพทย์ โรงพยาบาล BMHH - Bangkok Mental Health Hospital กล่าวว่า วัยทำงานเป็นวัยที่ต้องเผชิญกับสภาวะความเครียดจากปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตมากกว่าวัยอื่น ๆ ทั้งเรื่อง การทำงาน การเข้าสังคม หรือการแบกความรับผิดชอบในวัยที่มากขึ้น ดังนั้น วัยทำงานจึงเป็นช่วงอายุที่พบโรคทางจิตเวชได้มากที่สุด
"โรคจิตเภท"หรือ Schizophrenia เป็น 1 ใน 5 โรคทางจิตเวชที่พบบ่อยในวัยทำงาน เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของสมอง ส่งผลให้มีความคิดและการรับรู้ที่ผิดปกติไปจากเดิม โดยมักจะมีอาการหูแว่ว ประสาทหลอน พูดไม่รู้เรื่องหรือมีพฤติกรรมแปลก ๆ สาเหตุของการเกิดโรคแบ่งเป็น 3 สาเหตุ ได้แก่ พันธุกรรม, ความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมอง, และภาวะทางด้านจิตใจ ซึ่งโรคจิตเภทเป็นโรคที่มีความรุนแรงจำเป็นต้องรีบรักษานอกจากนี้ โรคอื่น ๆ ที่สามารถพบได้บ่อยในกลุ่มวัยทำงาน ได้แก่
- ติดสารเสพติด พบมากในวัยผู้ใหญ่ แต่ก็พบเพิ่มมากขึ้นในเยาวชนตั้งแต่อายุ 15 ปีขึ้นไป ยาเสพติดที่ถูกใช้มากที่สุดในประเทศไทย คือ สุราร้อยละ 18 บุหรี่ร้อยละ 14.9 และติดยาเสพติดอื่น ๆ เช่น กัญชา ยาบ้า ยาไอซ์ ร้อยละ 2.8
- โรคซึมเศร้า มีคนจำนวนมากที่ยังไม่รู้ว่าตัวเองเป็นโรคซึมเศร้า ทำให้ไม่ได้เข้ารับการรักษาหรือบางคนอาจรู้ตัวแต่ไม่ยอมรักษาจนทำให้มีอาการที่รุนแรงขึ้น
- โรควิตกกังวล ในกลุ่มวิตกกังวลมีหลายชนิด ที่พบมากได้แก่ โรคแพนิค โรคกลัวสถานที่ โรควิตกกังวลไปทั่ว และโรคเครียดหลังประสบเหตุการณ์รุนแรง
- โรคอารมณ์แปรปรวนหรือโรคไบโพลาร์ ผู้ป่วยจะมีลักษณะอารมณ์เปลี่ยนไปมา ระหว่างซึมเศร้าสลับกับช่วงอารมณ์ดีมากกว่าปกติ
ไม่เพียงแต่วัยทำงานเท่านั้นที่เป็นโรคทางจิตเวชได้ ในวัยอื่น ๆ ก็สามารถเกิดโรคทางจิตเวชได้เช่นกัน โดยจะแบ่งเป็นตามกลุ่มวัย ดังนี้
วัยเด็กและวัยรุ่นมักได้รับการวินิจฉัยโรคในช่วงอายุ 7 - 14 ปี โดยในช่วงวัยนี้พบความชุกของโรคตามลำดับ ดังนี้ โรคสมาธิสั้น, โรคออทิสติก, โรคพฤติกรรมเกเรก้าวร้าว, และสติปัญญาต่ำกว่าวัยวัยสูงอายุเป็นวัยที่มักเกิดโรคสมองเสื่อม ซึ่งเป็นภาวะที่สมองทำงานผิดปกติส่งผลให้มีอาการหลงลืม ความจำเสื่อม บุคคลิกภาพเปลี่ยนแปลงหรือผิดปกติ จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต โดยส่วนใหญ่มักเกิดกับผู้สูงอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไป "โรคทางจิตเวช หลายโรครักษาให้หายได้ หลายโรครักษาให้ดีขึ้นได้ เพราะฉะนั้น การเข้ารับรักษาอย่างถูกต้องและต่อเนื่องเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ป่วยและคนใกล้ชิดควรต้องให้ความร่วมมือ เพื่อผู้ป่วยจะสามารถกลับมาใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างปกติสุข" แพทย์หญิงณัฏฐพัชร์กล่าว
แพทย์หญิงณัฏฐพัชร์ ลำเลียงพล จิตแพทย์
โรงพยาบาล BMHH - Bangkok Mental Health Hospital