เมื่อวันที่ 10-11 มิถุนายนที่ผ่านมา งานประชุมสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สป.) สัญจร ครั้งที่ 3/2567 ณ จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้สร้างความตื่นตาตื่นใจให้แก่ผู้ร่วมงานกว่า 600 ท่าน ทั้งคณะปลัดกระทรวงฯ รองปลัดกระทรวงฯ ผู้ตรวจการ ผู้บริหาร และผู้ทรงคุณวุฒิ ด้วยการนำเสนอนวัตกรรมการประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในโรงพยาบาลเพื่อยกระดับการวินิจฉัยโรคและการบริการทางการแพทย์ สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของจังหวัดในการปฏิวัติระบบสาธารณสุขด้วยเทคโนโลยีล้ำสมัย
จากความร่วมมือระหว่างโรงพยาบาลชั้นนำของจังหวัด ได้แก่ โรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช และโรงพยาบาลพ่อท่านคล้ายวาจาสิทธิ์ จังหวัดนครศรีธรรมราชได้ก้าวสู่การนำ AI มาใช้ในวงการแพทย์อย่างเป็นรูปธรรม ทั้ง AI ตรวจจอประสาทตา และ AI วิเคราะห์ภาพเอกซเรย์ปอด ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่จะช่วยให้ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงการตรวจวินิจฉัยที่มีคุณภาพสูงได้อย่างสะดวกรวดเร็ว แม้ในพื้นที่ที่ขาดแคลนแพทย์เฉพาะทาง นับเป็นการพลิกโฉมมาตรฐานการดูแลสุขภาพสอดคล้องกับนโยบายการแพทย์ดิจิทัล
จุดเด่นของ AI อินสเป็คทรา ซีเอ็กซ์อาร์ (Inspectra CXR) ที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์ภาพถ่ายรังสีทรวงอก คือความสามารถในการคัดกรองโรคได้ครอบคลุมถึง 8 สภาวะ ตั้งแต่มะเร็งปอด วัณโรค ไปจนถึง ปอดบวมน้ำ และ ปอดแฟบ โดยมีความถูกต้องแม่นยำในการคัดกรอง(NPV)สูงถึง 99% จากผลการศึกษาประสิทธิภาพของระบบในช่วงเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมาซึ่งมีผู้เข้ารับการตรวจถึง 1,579 ราย ระบบสามารถตรวจพบมะเร็งปอดตั้งแต่ระยะเริ่มแรกได้ถึง 2 ราย และช่วยคัดกรองผู้ป่วยวัณโรคได้ถึง 187 ราย โดย 44 รายพบว่ามีอาการรุนแรง ซึ่งการตรวจพบโรคได้อย่างทันท่วงทีจะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาผู้ป่วยได้เป็นอย่างมาก
ความก้าวหน้าที่เกิดขึ้นนี้เป็นผลมาจากความพยายามของบริษัท เพอเซ็ปทรา จำกัด ผู้พัฒนาระบบ Inspectra CXR ด้วยเทคโนโลยี Deep Learning โดยร่วมมือกับคณะแพทย์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล จากฐานข้อมูลภาพถ่ายรังสีกว่า 1.9 ล้านภาพ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นข้อมูลของคนเอเชีย จึงทำให้ระบบมีความคุ้นเคยกับลักษณะโรคของคนไทยเป็นอย่างดี อีกทั้งระบบยังได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ทั้งของไทยและสิงคโปร์ และได้มาตรฐานสากล ISO13485:2016 จึงมั่นใจได้ในคุณภาพมาตรฐานและความน่าเชื่อถือของระบบ
งาน สป.สัญจรครั้งนี้ ได้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของจังหวัดนครศรีธรรมราชที่เดินหน้าพัฒนาระบบสาธารณสุขด้วยเทคโนโลยี AI อย่างไม่หยุดยั้ง ผลงานที่เกิดขึ้นล้วนสะท้อนถึงความมุ่งมั่นในการนำนวัตกรรมมายกระดับวงการการแพทย์ไทยสู่มาตรฐานระดับโลก เพื่อการดูแลสุขภาพของประชาชนอย่างมีคุณภาพและทั่วถึงในทุกพื้นที่ การกำเนิดขึ้นของ AI for Healthcare จึงถือเป็นการปฏิวัติวงการสาธารณสุขของไทยครั้งสำคัญ ที่จะนำพาประเทศไทยสู่อนาคตแห่งการแพทย์ยุคใหม่ได้อย่างแน่นอน