กรุงเทพฯ--10 ก.ค.--คต.
นางอภิรดี ตันตราภรณ์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศเปิดเผยว่า ตามที่ญี่ปุ่นได้ประกาศใช้กฎหมายรีไซเคิลเครื่องใช้ไฟฟ้าตามบ้านเรือน (Home Appliance Recycling Law : HARL) ซึ่งกำหนดให้ต้องเก็บรวบรวมและรีไซเคิลเครื่องปรับอากาศ โทรทัศน์แบบจอ CRT (Cathode Ray Tube) ตู้เย็น และเครื่องซักผ้า ตั้งแต่เดือนเมษายน 2544 โดยผู้บริโภคต้องนำซากเครื่องใช้ไฟฟ้าไปคืนที่ร้านค้า และจ่ายค่าธรรมเนียมการเก็บรวบรวมให้กับร้านค้า รวมทั้งค่าธรรมเนียมรีไซเคิลให้กับผู้ผลิต ซึ่งค่าธรรมเนียมรีไซเคิลที่จ่ายให้ผู้ผลิตจะจ่ายในรูปตั๋วรีไซเคิลที่ซื้อได้จากร้านค้าหรือที่ทำการไปรษณีย์ และตั๋วนี้ยังแสดงว่าผู้บริโภคได้จ่ายค่าธรรมเนียมตามอัตราที่ผู้ผลิตกำหนดสำหรับเครื่องใช้ไฟฟ้าเครื่องนั้น ๆ แล้ว
ขณะนี้กระทรวงเศรษฐกิจ การค้าและอุตสาหกรรม (Ministry of Economic, Trade and Industry: METI) ได้เผยแพร่รายงานการทบทวนการดำเนินการกฎหมายดังกล่าวข้างต้น ซึ่งรายงานนี้จะเป็นข้อมูลพื้นฐานในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย HARL ทั้งนี้ รายงานการทบทวนได้สรุปปัญหาที่จะเป็นประเด็นในการปรับปรุงแก้ไขกฎหมาย HARL ดังนี้
1. การที่ร้านค้ารับคืนซากสินค้าและรับเงินค่าธรรมเนียมการรีไซเคิลซากจากผู้บริโภคแต่ไม่ส่งขยะและเงินให้ผู้ผลิต กลับนำซากส่งให้ร้านค้าสินค้ามือสองหรือผู้ค้าขยะ ทำให้มีซากสินค้าจำนวนมาก ถูกส่งออกไปนอกประเทศญี่ปุ่น
2. สินค้าใช้แล้วมีรหัสศุลกากรรหัสเดียวกับสินค้าใหม่ ซึ่งมีเฉพาะสินค้ามูลค่าเกิน 60,000 บาทเท่านั้นที่ต้องแสดงรหัสศุลกากร ขณะที่ผู้ส่งออกมักสำแดงมูลค่าของซากสินค้าส่งออกต่ำและไม่ระบุชนิดของเครื่องใช้ไฟฟ้า
3. ภายหลังการใช้กฎหมาย HARL มีปัญหาการลักลอบทิ้งขยะอย่างผิดกฎหมายเพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะการลอบทิ้งซากโทรทัศน์แบบจอ CRT และคาดว่าการเปลี่ยนระบบจากระบบโทรทัศน์อนาลอกเป็นระบบดิจิตอลที่มีแผนจะเสร็จสมบูรณ์ในปี 2554 จะยิ่งทำให้ปัญหานี้รุนแรงขึ้น
4. ค่าธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายในการรีไซเคิล รัฐบาลต้องคิดหาวิธีลดต้นทุนและเพิ่มความโปร่งใสในการคิดต้นทุน ซึ่งผู้บริโภคเห็นว่าค่าธรรมเนียมรีไซเคิลสูงเกินไป โดย METI ได้ตั้งเป้าลดค่าธรรมเนียมลงประมาณร้อยละ 20
อธิบดีกล่าวเพิ่มเติมว่า การทบทวนกฎหมาย HARL อาจมีการเพิ่มขอบเขตสินค้าให้ครอบคลุมโทรทัศน์แบบจอ LCD เตาอบไมโครเวฟ และเครื่องลดความชื้นในอากาศ (Dehumidifier) และอาจมีการกำหนดมาตรการเฉพาะสำหรับอัตรารีไซเคิลแก้วจากจอ CRT ที่จะไม่มีการจำหน่ายในตลาดอีกแล้ว ทั้งนี้ หากการดำเนินการเป็นไปตามแผน กฎหมาย HARL ฉบับใหม่น่าจะผ่านสภา Diet และบังคับใช้ได้ในช่วงปลายปี 2551