กรุงเทพฯ--2 ก.ย.--IANDI COMUNICATION
เมื่อสิ้นเสียงขลุ่ยรีคอร์ดเดอร์ที่บรรเลงเพลงพม่าเขว หรือเพลงช้างที่หลายคนเคยได้ยินได้ฟังมาตั้งแต่วัยเยาว์ นักดนตรีหลายคนอาจรู้สึกถึงความง่ายของบทเพลงเพลงนี้ หากแต่กว่าที่กลุ่มนักดนตรีจากโรงเรียนฟ้าใสวิทยาจะสามารถบรรเลงเพลงนี้ได้อย่างไพเราะ พวกเขาต้องผ่านความพยายาม พากเพียร และความอดทน กว่าจะมีวันนี้ วันที่พวกเขาสามารถยืนอยู่บนเวทีในฐานะนักดนตรีคนหนึ่ง
"คุณธรรมนำปัญญา" เติมหวังให้ฟ้าใส
โรงเรียนฟ้าใสวิทยา คือโรงเรียนที่ดูแลเด็กและเยาวชนชายที่กระทำความผิดของศาลเยาวชนและครอบครัว บางคนทำความผิดจากการลักทรัพย์และบางคนเข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดทำให้ถูกส่งมาที่โรงเรียนแห่งนี้ แม้โรงเรียนแห่งนี้จะมีการเรียนการสอนเหมือนกับโรงเรียนปกติแต่เด็กและเยาวชนที่นี้ยังถือเป็นเด็กด้อยโอกาส ขาดความรัก ความอบอุ่นจากครอบครัว และยังขาดโอกาสการเรียนรู้อีกหลายด้าน พวกเขาจึงกลายเป็นผู้ที่ขาดโอกาสในการพัฒนาตนเองให้กลายเป็นคนดีในอนาคต ด้วยเหตุนี้มูลนิธิอาจารย์สุกรี เจริญสุข จึงมีแนวคิดให้เกิดการเรียนการสอนดนตรีขึ้นในโรงเรียนฟ้าใสวิทยา เพื่อเป็นการเติมพลังความหวังในชีวิตให้กับเด็กและเยาวชนกลุ่มนี้
รศ.ดร.สุกรี เจริญสุข ผู้อำนวยการวิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล และผู้ก่อตั้งมูลนิธิอาจารย์สุกรี เจริญสุข กล่าวว่า ดนตรีเป็นศิลปะที่เกิดขึ้นจากหัวใจ เนื่องจากดนตรีจะไพเราะหรือไม่ขึ้นอยู่กับจิตใจของผู้เล่นว่ามีความสะอาดบริสุทธิ์เพียงใด ดนตรีจึงเปรียบเหมือนสิ่งที่จะสามารถทำความสะอาดจิตใจของเด็กให้สะอาดขึ้น อีกทั้งยังช่วยสร้างให้เกิดพลังภายในจิตใจ ทำให้เกิดประกายแห่งความหวัง ซึ่งถือเป็นการช่วยชีวิตคนคนหนึ่งให้มีความมุ่งมั่นที่จะเป็นคนดีมีจิตใจสะอาดต่อไปในอนาคต มูลนิธิฯ จึงได้เริ่มต้นโครงการคุณธรรมนำปัญญาตั้งแต่ปี 2550 ด้วยการส่งเสริมให้มีการเรียนการสอนวิชาดนตรีขึ้นในโรงเรียนฟ้าใสวิทยา โดยให้ครูดนตรีผู้มีประสบการณ์และทักษะในการสอนดนตรีเข้าไปสอนดนตรีให้กับน้องๆ ตั้งแต่พื้นฐานของดนตรี และเล่นเครื่องดนตรีแบบง่ายๆ ที่น้องๆคุ้นเคย คือ ขลุ่ยรีคอร์ดเดอร์
"การเข้าไปสอนดนตรีในโรงเรียนฟ้าใสวิทยา มุ่งหวังให้เกิดการเรียนรู้ที่ยั่งยืน ให้เขาชอบและรักดนตรีจริงๆ ไม่ใช่เล่นไปตามกระแสหรือให้เกิดความสนุกสนานเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่มูลนิธิฯอยากให้น้องๆรักดนตรีและสามารถปฏิบัติได้จริง โดยให้เขาได้มีพื้นฐานดนตรีที่ดี อาทิ การสอนเรื่องตัวโน๊ตและการอ่านโน้ต และใช้ขลุ่ยรีคอร์ดเดอร์เป็นเครื่องดนตรีหลักในการสอน เนื่องจากเป็นเครื่องดนตรีที่สามารถเล่นได้ง่าย และเป็นพื้นฐานที่ดีสำหรับการต่อยอดไปเล่นเครื่องดนตรีชนิดอื่น" รศ.ดร.สุกรี กล่าว
พลังดนตรีเปลี่ยนแปลงชีวิต
การเรียนการสอนดนตรีในช่วงแรกมีอุปสรรคที่สำคัญคือพฤติกรรมของเด็กๆ ในโรงเรียนฟ้าใสฯ นายสราวุฒิ ภาณุวัฒน์ ครูสอนดนตรีและผู้ดูแลหลักสูตรดนตรีโรงเรียนฟ้าใสวิทยา เล่าว่าครั้งแรกที่เข้าไปสอนดนตรีให้กับเด็กๆ พวกเราไม่เคยเห็นรอยยิ้มปรากฏบนใบหน้าของเด็กๆ อีกทั้งเด็กๆ ยังชอบอยู่เงียบๆไม่ค่อยพูดจา และไม่ค่อยมีการรวมกลุ่มระหว่างเพื่อนๆ จึงมักจะมีปัญหาเสมอเวลาที่ครูให้จับคู่ซ้อมขลุ่ย แต่เมื่อเวลาผ่านไปดนตรีได้กลายเป็นสื่อให้เด็กๆเปิดใจ และพวกครูทำหน้าที่ให้คำปรึกษาคอยพูดคุยกับเด็กๆ จนพวกเขาค่อยๆ มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป จากแววตาที่แข็งกร้าวกลายเป็นแววตาที่สดใสเหมือนกับเด็กทั่วไป เริ่มมีรอยยิ้มปรากฏขึ้นบนใบหน้า มีการพูดเล่นหยอกล้อกัน และเริ่มเข้ากลุ่มใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ จนสามารถเล่นดนตรีร่วมกันได้ พร้อมๆ กับการพัฒนาศักยภาพด้านดนตรีที่ดีขึ้นตามลำดับด้วย
ด้านอาจารย์จิรเดช สังข์ขาล รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียนฟ้าใสวิทยา กล่าวว่า เด็กส่วนใหญ่มีปัญหาเคยเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด ส่งผลถึงอารมณ์ความก้าวร้าว สติปัญญา สมาธิสั้น และเหม่อลอย แต่หลังจากได้ร่วมกิจกรรมดนตรี เด็กๆมีพัฒนาการทางอารมณ์ที่ดีขึ้น ซึ่งส่งผลดีกับโรงเรียนมากเนื่องจากการทะเลาะวิวาท และการกระทบกระทั่งระหว่างเด็กลดน้อยลง โดยตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้อย่างชัดเจน คือ ปื้ด เด็กที่มีปัญหาทางสมองเนื่องจากการรับสารระเหยมากเกินไป
"ปื้ดเป็นเด็กที่มีพัฒนาการช้า พูดจาไม่รู้เรื่องเนื่องจากลิ้นแข็ง มือไม้แข็งจึงหยิบจับอะไรไม่ค่อยสะดวก และมักจะถูกเพื่อนแกล้งอยู่เสมอ แต่เมื่อมีกิจกรรมดนตรีขึ้นในโรงเรียน ทำให้ปื้ดมีความสุขขึ้นและกระตือรือร้นอยากเรียนทุกครั้ง หลังจากเรียนขลุ่ยได้ 1 ปี อาการลิ้นแข็ง มือแข็งของปื้ดน้อยลงสามารถจับขลุ่ยได้ดีขึ้น พูดจารู้เรื่อง และไม่ค่อยมีอาการเหม่อลอย หากแต่ปื้ดยังคงเป่าขลุ่ยได้ไม่ดีนัก ในขณะที่เพื่อนบางคนสามารถเป่าขลุ่ยได้ดีและได้มีโอกาสขึ้นคอนเสิร์ตครั้งที่หนึ่ง การที่ปื้ดไม่ได้ขึ้นคอนเสิร์ตในครั้งนั้นทำให้ปื้ดมีความพยายามมากขึ้น จนทุกวันนี้ปื้ดเป่าขลุ่ยได้ดี อ่านโน้ตได้ อีกทั้งยังสามารถสอนน้องๆ รุ่นใหม่เป่าเพลงง่ายๆ ได้ และทำให้ปื้ดได้รับเลือกขึ้นแสดงคอนเสิร์ตคุณธรรมนำปัญญาในปีนี้" อ.จิรเดช กล่าว
จุดประกายความมุ่งมั่นด้วยคอนเสิร์ต
นอกจากการเรียนการสอนตามปกติในวิชาเรียนแล้ว มูลนิธิฯ ยังมีกิจกรรมเสริมด้านดนตรีให้กับน้องๆ ด้วย ซึ่งหนึ่งในกิจกรรมที่สำคัญของโครงการฯ คือการจัดคอนเสิร์ตคุณธรรมนำปัญญา ให้นักเรียนดนตรีของโรงเรียนฟ้าใสฯ ทั้งหมดได้ขึ้นเวทีเพื่อแสดงความสามารถ และเรียกความมั่นใจของพวกเขาให้กลับคืนมา เพราะความมั่นใจเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการกลับออกไปมีชีวิตใหม่ที่ดีหลังจากการออกจากโรงเรียนฟ้าใสฯ
คอนเสิร์ตคุณธรรมนำปัญญาครั้งที่ 2 โดยวงดร.แซ็กเชมเบอร์ออร์เคสตร้า ร่วมกับกลุ่มเยาวชนโรงเรียนฟ้าใสวิทยา ที่จัดขึ้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน ที่ผ่านมา ณ หอแสดงดนตรี วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยมีสำนักงานศิลปะร่วมสมัย และมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์เป็นผู้ทุนในการจัดงานครั้งนี้จะเป็นการแสดงศักยภาพของนักเรียนโรงเรียนฟ้าใสวิทยาที่ได้ฝึกฝนกันมาตลอดทั้งปี โดยในครั้งนี้มีทั้งการบรรเลงขลุ่ยรีคอร์ดเดอร์จากนักเรียนโรงเรียนฟ้าใสฯ และการร้องเพลงประสานร่วมกับนักเรียนบ้านปราณี และโรงเรียนวัดมะเกลือ ซึ่งเป็นโครงการขยายของคุณธรรมนำปัญญาในปีที่ 1 ทั้งนี้ในคอนเสิร์ตครั้งนี้มีการบรรเลงขลุ่ยรีคอร์ดเดอร์เดี่ยว โดยนักเรียนตัวอย่างซึ่งเคยเป็นเด็กด้อยโอกาสในโรงเรียนฟ้าใสฯ ซึ่งทุกวันนี้เขาได้ก้าวออกไปใช้ชีวิตในโลกภายนอกได้อย่างมีความสุขไม่ต่างจากคนทั่วไป จึงเป็นตัวอย่างที่ดีของน้องๆ รุ่นต่อไปในการก้าวออกมาเป็นคนดีของสังคม และอยู่ในสังคมอย่างมั่นใจ
นายวีระยุทธ สมนึก หรือ แจ็ค เป็นนักเรียนดนตรีรุ่นแรกของโรงเรียนฟ้าใส ที่มีพร้อมทั้งความพยามยามและพรสวรรค์ด้านดนตรี ทำให้เขาสามารถพัฒนาศักยภาพการเล่นดนตรีได้อย่างรวดเร็ว น้องๆ ในโรงเรียนฟ้าใสฯ หลายคนได้เข้ามาสมัครเรียนดนตรีในรุ่นที่ 2 เนื่องจากเห็นตัวอย่างจากแจ็คที่สามารถมีความสุขกับดนตรี และยังมีโอกาสได้ขึ้นไปแสดงคอนเสิร์ตบนเวที ซึ่งพวกเขาคงมีโอกาสขึ้นไปยืนอยู่บนนั้นไม่ได้หากไม่มีความสามารถ ไม่มีความพยายาม และความมั่นใจ
แจ็ค เล่าว่า ดนตรีทำให้ชีวิตผมดีขึ้น เสียงเพลงทำให้ผมมีความสุข ไม่ต้องไปหมกมุ่นหรือปล่อยให้เวลาผ่านไปอย่างไร้ประโยชน์ ทุกครั้งที่ได้เข้าเรียนผมจะรู้สึกมีความสุขและอยากฝึกซ้อมให้เล่นได้ดีขึ้น จนมาถึงครั้งแรกที่ได้ขึ้นแสดงบนเวทีคอนเสิร์ตเมื่อปีก่อน มีความรู้สึกตื่นเต้นมากแต่ก็ยิ่งทำให้ผมต้องขยันฝึกซ้อมเพื่อให้มีความพร้อมมากที่สุด และในคอนเสิร์ตครั้งนี้ยิ่งรู้สึกภูมิใจมากเมื่อได้รับเกียรติให้ขึ้นบรรเลงเดี่ยว ซึ่งผมต้องเตรียมตัวมากขึ้นกว่าเดิมอีกหลายเท่าเพราะเป็นการแสดงเดี่ยวครั้งแรก อีกทั้งตอนนี้ไม่ได้อยู่ในโรงเรียนผมจึงต้องแบ่งเวลาสำหรับการซ่อมและการทำงานในเวลาปกติ
"ผลที่ได้จากการเรียนดนตรี และการแสดงคอนเสิร์ตคือได้ฝึกฝนตัวเองให้มีความมั่นใจ ซึ่งมีความจำเป็นมากเมื่อผมต้องก้าวออกมาใช้ชีวิตอยู่ข้างนอก เพราะเด็กที่อยู่ในสถานพินิจ ในโรงเรียนฟ้าใสฯ หรือแม้แต่ผมในอดีตจะขาดความมั่นใจและคิดว่าสังคมจะไม่ยอมรับเด็กที่เคยกระทำความผิดมาก่อน แต่ทุกวันนี้ผมมั่นใจว่าผมได้กลับตัวเป็นคนดีแล้ว จึงไม่มีความหวาดระแวง ไม่กลัวสายตาของคนอื่น และสามารถหางานทำเลี้ยงตัวเองได้โดยไม่ต้องพึ่งคนอื่น ซึ่งถือเป็นสิ่งที่ภาคภูมิใจมากที่สุดในชีวิต" แจ็ค กล่าว
ดนตรี เครื่องมือพัฒนาคน
รศ.ดร.สุกรี กล่าวว่า นอกจากโครงการคุณธรรมนำปัญญาจะมีบทบาทในการสร้างเสริมศักยภาพด้านดนตรีให้แก่เด็กที่ขาดโอกาสแล้ว โครงการฯยังได้ส่งเสริมให้เด็กที่มีโอกาสทางสังคม เช่น เยาวชนจากวงดร.แซ็กเชมเบอร์ออร์เคสตร้าเข้าไปร่วมกิจกรรมกับเด็กโรงเรียนฟ้าใสฯ เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน เด็กขาดโอกาสจากโรงเรียนฟ้าใสฯ จะได้มีโอกาสฝึกซ้อมร่วมกับผู้อื่น และได้เรียนรู้ทักษะการเล่นดนตรีจากเยาวชนที่เคยไปแสดงดนตรีระดับโลก ทำให้เด็กๆ ได้เปิดโลกทัศน์ใหม่และไม่รู้สึกว่าถูกสังคมทอดทิ้ง ในขณะเดียวกันเด็กที่มีโอกาสเองก็ได้เรียนรู้จากเด็กขาดโอกาสที่ลำบากมากกว่าเขา นั่นคือ ความพยายามที่จะเรียนรู้ เพราะแม้ว่าพวกเขาจะไม่มีอุปกรณ์ดนตรีที่ดีนัก แต่เขาก็ยังมีความมุ่งมั่นที่จะเล่นเครื่องดนตรีนั่นให้ได้ และยิ่งไปกว่านั้น เด็กที่มีโอกาสจะได้เรียนรู้ถึงการให้ รู้จักความเมตตา ความเพียงพอ และการแบ่งปัน ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีสำหรับเด็กที่มีความสมบูรณ์ เพราะเมื่อไหร่ก็ตามที่เด็กที่มีโอกาสไม่รู้จักแบ่งปันก็จะกลายเป็นคนที่คดโกงในอนาคต
อย่างไรก็ดี ความหวังสูงสุดของโครงการคุณธรรมนำปัญญาคือมุ่งหวังให้โรงเรียนเหล่านี้ เห็นความสำคัญของดนตรี เช่น มีวงขับร้องประสานเสียง มีวงดนตรี และใช้ดนตรีเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคน หรือยิ่งไปกว่านั้นเยาวชนสามารถนำความรู้ด้านดนตรีอยู่ออกไปใช้ประกอบอาชีพหลังจากออกจากโรงเรียน หรือสถานพินิจได้โดยไม่หันกลับไปมีชีวิตที่มืดมนเหมือนเช่นในอดีตอีกครั้ง