กรุงเทพฯ--24 เม.ย.--ดีซี คอนซัลแทนส์ แอนด์ มาร์เก็ตติ้ง คอมมูนิเคชั่นส์
บางครั้งคุณอาจจะเห็นตัวการ์ตูนที่อยู่รอบๆ ตัวคุณโดยที่ไม่เคยคิดเลยว่าตัวการ์ตูนเหล่านั้นสามารถนำมาช่วยในการสร้างแบรนด์ทางการค้าได้อย่างมหาศาล
ในมุมมองทางการตลาดแล้ว ตัวการ์ตูนที่เราคุ้นเคยเหล่านั้นสามารถเป็นอะไรได้มากกว่าความบันเทิงของเด็กๆ เพราะมันช่วยในการสร้างการรับรู้ในตราสินค้าในหมู่ผู้ใหญ่ได้เป็นอย่างดี
เรามาดูตัวอย่างกัน คุณรู้จัก “บิ๊บ” หรือ เจ้า “บีเบนดัม” (Bibendum) หรือ Michelin Man ซึ่งฉลองครบรอบ 100 ปีในปี พ.ศ. 2541 หรือเปล่า คุณทราบไหมว่ามันได้รับการโหวตให้เป็นตัวการ์ตูนที่มีชื่อเสียงโดดเด่นที่สุดในรอบศตวรรษเลยทีเดียว ในฐานะที่เป็นตัวการ์ตูนที่เป็นเอกลักษณ์ของมิชลินซึ่งเป็นบริษัทผู้ผลิตยางรถยนต์ยักษ์ใหญ่ของโลกสัญชาติฝรั่งเศส และคงไม่เป็นการพูดเกินเลยไป ถ้าจะบอกว่ามิชลินต้องขอบคุณเจ้าบีเบนดัมมากกว่าที่ทำให้บริษัทกลายเป็นผู้นำตลาดอย่างที่เป็นอยู่ในตอนนี้
ในโลกการตลาดยุคปัจจุบัน ตัวการ์ตูนมากมายถูกนำมาใช้ในเชิงพาณิชย์เพื่อช่วยให้ลูกค้าจดจำตราสินค้าได้ง่ายขึ้น ไม่ใช่เพียงแค่ในกลุ่มเยาวชนเท่านั้น หากแต่รวมถึงกลุ่มลูกค้าที่เป็นผู้ใหญ่อีกด้วย
หันมาดูประเทศไทยของเราบ้าง เราจะพบว่าบริษัทในหลายอุตสาหกรรมได้สร้างคาร์แรคเตอร์เพื่อสื่อสารตัวตนของแบรนด์เหล่านั้น อาทิ เอไอเอส ผู้นำตลาดด้านเครือข่ายโทรคมนาคมเพิ่งพัฒนาตัวการ์ตูนที่ชื่อ “น้องอุ่นใจ” ขึ้นมาเพื่อนำเสนอด้านที่อ่อนโยนและเป็นมิตรที่อบอุ่นของตราสินค้าของบริษัท ขณะที่บริษัท ไปรษณียไทย จำกัด ก็มีคาร์แรกเตอร์ “น้องหนุ่ม” เพื่อสื่อถึงความพร้อมที่จะให้บริการส่งจดหมายหรือพัสดุในทุกๆ ที่ด้วยใจ ฟากร้านอาหารก็มีร้านบาร์บีคิว พลาซ่า ที่ได้พัฒนา “มังกรบาร์บีกอน” เพื่อนำเสนอความน่ารัก อบอุ่น และอาหารอร่อยแบบปิ้งย่าง หรือแม้กระทั่งการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยที่สร้าง “น้องสุขใจ” ที่พร้อมให้ความสุขกับนักท่องเที่ยวทุกคนในทุกๆ ที่
ในอีกด้านหนึ่ง หลายบริษัทก็เลือกที่จะใช้ตัวการ์ตูนยอดนิยมมาช่วยในการเสริมแบรนด์ หรือเพิ่มยอดขายให้กับสินค้าเฉพาะโดยทำเป็นคอลเลคชั่นพิเศษ มากกว่าจะใช้เวลาสร้างคาแรคเตอร์ของตัวเองโดยการซื้อลิขสิทธิ์จากบริษัทผลิตการ์ตูนหรือแอนนิเมชั่น ขณะเดียวกัน บริษัทที่สร้างการ์ตูนหรือตัวคาร์แรคเตอร์ในภาพยนตร์แอนนิเมชั่นเองก็อาจจะนำคาร์แรคเตอร์เหล่านั้นมาใส่สินค้าอุปโภคบริโภคต่างๆ อาทิ ของเล่นเด็ก ของใช้เด็ก หรือแม้กระทั่งของใช้ผู้ใหญ่ กระเป๋า เสื้อผ้า เครื่องเขียน หรือแม้กระทั่งที่ใส่โทรศัพท์มือถือ โดยขายลิขสิทธิ์ให้กับบริษัทที่ผลิตสินค้าเหล่านี้โดยเฉพาะซึ่งขาย ตลาดเมอร์ชันไดส์ ไลเซนซิ่ง (Merchandise licensing) ซึ่งในแต่ละปี ตลาดลิขสิทธิ์คาแรคเตอร์เติบโตประมาณ 10-15% โดยปีนี้มีการคาดการณ์กันว่ามูลค่าตลาดจะมีมูลค่ามากถึง 10,000 ล้านบาท เฉพาะที่เจาะกลุ่มเป้าหมายที่เป็นกลุ่มเด็ก มีมูลค่ามากถึงกว่า 2 หมื่นล้านบาท
ในประเทศที่มีผู้สร้างคาแรคเตอร์ระดับโลกที่สร้างชื่อเสียงมายาวนานนั้น เขามีคาแรคเตอร์ที่สามารถสร้างเงินมหาศาลอย่างได้ถึง 6 แสนล้านบาทต่อปี ซึ่งคาแรกเตอร์เหล่านั้นรวมถึง คิตตี้ ของซานริโอ และ หมีพูห์ ของดิสนีย์
ในตลาดที่อิ่มตัวแล้วอย่างประเทศสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป และเอเชียตะวันออก ธุรกิจสร้างตัวการ์ตูนและการซื้อขายลิขสิทธิ์ได้กลายเป็นธุรกิจยักษ์ใหญ่ไปแล้ว ทุกปีจะมีการจัดงานแสดงสินค้าเกี่ยวกับตัวการ์ตูนเพื่อเป็นตลาดนัดสำหรับนักออกแบบกราฟฟิคที่จะได้มีโอกาสพบปะกับผู้ออกใบอนุญาต ผู้รับใบอนุญาต และผู้ซื้อผู้ขายจำนวนมากมาย ซึ่งหลายครั้งดึงดูดผู้เข้าร่วมงานจากทั่วโลกมากกว่าหนึ่งแสนคนต่อครั้งและมีเงินสะพัดภายในงานเป็นหลักพันล้าน
แล้วประเทศไทยของเราล่ะ ดูเหมือนว่าไทยเราเองก็ตระหนักดีถึงความสำคัญในข้อนี้ เห็นได้จากหลายบริษัททั้งที่เป็นบริษัทผลิตสินค้าต่างๆ หรือบริษัทที่ผลิตตัวการ์ตูนแอนิเมชั่นเริ่มมาทุ่มเทกับการสร้างตัวการ์ตูนคาแรคเตอร์โดยเฉพาะในช่วง 2 - 3 ปีนี้
อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรมนี้ก็ยังมีอุปสรรคตรงที่ยังไม่มีแรงผลักดันที่มากพอที่จะขับเคลื่อนประเทศให้สามารถวางโครงสร้างธุรกิจดังกล่าวให้เดินหน้าไปได้อย่างมีประสิทธิภาพเหมือนอย่างที่ประเทศอื่นๆ เขากำลังทำกัน
หากวันหนึ่งวันใดที่ไทยเราเริ่มคิดได้ว่าธุรกิจนี้เป็นธุรกิจที่มีโครงสร้างที่ดี มันจะหมายถึงการกลายเป็นธุรกิจใหม่ที่มหึมาที่จะเป็นอนาคตที่สดใสสำหรับกราฟฟิค ดีไซเนอร์รุ่นใหม่ๆ เป็นโอกาสทางธุรกิจของผู้ออกใบอนุญาตและผู้รับใบอนุญาต ซึ่งโอกาสทางธุรกิจอย่างนี้ไม่ได้จำกัดอยู่ในตลาดเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น หากแต่ยังสามารถค้าขายกับนานาประเทศได้อีกด้วย
เราจึงหวังแต่เพียงว่า สักวันหนึ่งโอกาสทองเหล่านั้นจะไม่เป็นเพียงแค่ความหวังลมๆ แล้งๆ มันต้องกลายเป็นความจริงขึ้นมาให้ได้ เพราะคนไทยก็มีฝีมือทางด้านนี้ไม่แพ้ชาติใดๆ ในโลก
บริษัท ดีซี คอนซัลแทนส์ แอนด์ มาร์เก็ตติ้ง คอมมูนิเคชั่นส์ จำกัด
คุณกรกช ประกอบกิจ / คุณนิธิดา อัศวนิพนธ์ / คุณพัชรพร นิภาวัฒนพงศ์
โทรศัพท์ 0-2610-2386 / 2326 / 2336