กรุงเทพฯ--19 เม.ย.--สกว.
การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนับเป็นแนวการศึกษาที่ค่อนข้างใหม่สำหรับแวดวงการศึกษาด้านประวัติศาสตร์ ทั้งในแง่ของการเก็บข้อมูลจากคำบอกเล่า เรื่องราวของคนในท้องถิ่นผ่านเวทีเสวนา อันเป็นการเริ่มใช้ “พยาน” มาประกอบกับ “หลักฐาน” ที่เป็นเอกสารทางประวัติศาสตร์ ยิ่งไปกว่านั้นการเล่าเรื่องราวของ “ท้องถิ่น” ก็ยังเป็นเรื่องค่อนข้างใหม่เช่นเดียวกัน เพราะส่วนใหญ่เรื่องราวประวัติศาสตร์ของชาติไทยมักเป็นเรื่องของผู้คนที่เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ชาติ และราชวงศ์ต่าง ๆ การหันมาให้ความสำคัญกับคนในท้องถิ่นและเรื่องราวของท้องถิ่นจึงเป็นการหักเลี้ยวที่สำคัญ เป็นการเริ่มต้นของการยอมรับความหลากหลายของท้องถิ่นต่าง ๆ ที่ประกอบกันขึ้นมาเป็นราชอาณาจักรไทย เป็นการทำให้ลูกหลานยุคปัจจุบันได้เริ่มเรียนรู้และเห็นความสำคัญของรากเหง้าเผ่าพันธุ์ที่ไปที่มาของเขา อันนำไปสู่การสร้างสำนึกของความผูกพันและรักท้องถิ่นแผ่นดินเกิด และเป็นการทำให้ทุกฝ่ายได้หันไปค้นหา “พลังของท้องถิ่น” ที่เคยมีมาแต่เดิม ไม่ว่าจะเป็นความรู้ภูมิปัญญา ฐานทรัพยากร หรือสายใยความผูกพันของผู้คนที่จะเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาท้องถิ่นต่อไปในอนาคต
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) โดยฝ่ายชุมชนและสังคม ได้ให้การสนับสนุนชุดโครงการวิจัย “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” มาตั้งแต่ปี ๒๕๔๓ จนกระทั่งปัจจุบัน รวม ๓๙ โครงการ อาทิ ชุดโครงการวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่น 4 ภาค (ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสาน และภาคใต้) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์จากความเปลี่ยนแปลงภายในของสังคมท้องถิ่นเอง โดยการทำงานร่วมกันของนักวิจัยหลากหลายสาขาวิชา และการใช้กระบวนการศึกษาที่มีชาวบ้านในสังคมท้องถิ่นเข้ามาร่วมงานวิจัยอย่างเข้มข้น จนก่อให้เกิดความเข้าใจและมองเห็นภาพที่สลับซับซ้อนในความเปลี่ยนแปลงมิติต่างๆของสังคมท้องถิ่นอย่างชัดเจน
แม้ว่าในปัจจุบันวงวิชาการโดยรวมจะตระหนักถึงความสำคัญของการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นว่าเป็นรากฐานที่สำคัญที่สุดของการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศชาติ แต่รูปธรรมของการคืนประวัติศาสตร์ให้แก่สังคมท้องถิ่นยังไม่ปรากฏขึ้น ดังนั้นสกว.จึงร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (สวช.) โครงการจัดตั้งสถาบันรามจิตติ และคณะนักวิจัยจากชุดโครงการ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” กำหนดให้มีการประชุมวิชาการ “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น : เส้นทางสู่อนาคต” ขึ้น เพื่อแพร่เผยผลการวิจัย และประสบการณ์ที่ได้รับจากการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนี้ งานจัดขึ้นระหว่างวันที่ 25-27 เมษายน 2548 นี้ ณ หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย กรุงเทพฯ โดยคาดหวังว่าผลจากการจัดงานดังกล่าว จะสามารถจุดประกายความคิด และขับเคลื่อนให้ “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” ได้เข้าไปสร้างปัจจุบันและอนาคตที่เข้มแข็งให้กับชุมชนท้องถิ่นไทยได้อย่างยั่งยืน
ภายในงานจัดให้มีการนำเสนอและอภิปรายผลงานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็นต่าง ๆ รวมทั้งการเสวนาและปาฐกถา ในหัวหน้าที่น่าสนใจ อาทิ การปาฐกถาเรื่องการสร้างสำนึกท้องถิ่นท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์,เส้นทางใหม่ของการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นไทย, ความหลากหลายทางวัฒนธรรมในท้องถิ่นไทย, วิธีศึกษา : บทเรียนจากการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น,การถอดบทเรียน “ครูผู้สร้างประวัติศาสตร์ท้องถิ่น”,และปาฐกถาเรื่อง “พรุ่งนี้ของท้องถิ่นไทย” เป็นต้น โดยผู้เข้าร่วมงานประกอบด้วย ครูและอาจารย์ผู้สอนวิชาที่เกี่ยวข้องในระดับมัธยม-อุดมศึกษา สภาวัฒนธรรมจังหวัด ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัด สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด หน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องและสนใจใช้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเป็นเครื่องมือในการฟื้นสำนึกรักท้องถิ่น รวมถึงผู้สนใจทั่วไป กว่า 600 คน
คณะผู้จัดจึงขอเชิญท่านเข้าร่วมงานในวันและเวลาดังกล่าว (รายละเอียดตามกำหนดการ) และหวังอย่างยิ่งที่จะได้รับความอนุเคราะห์จากท่านในการเผยแพร่ผลการศึกษา เนื้อหาสาระข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่สาธารณชนต่อไป
กำหนดการการประชุมวิชาการเรื่อง
“ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น : เส้นทางสู่อนาคต”
วันที่ 25-27 เมษายน 2548
ณ หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย กรุงเทพฯ
สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (สวช.)
และโครงการจัดตั้งสถาบันรามจิตติ
วันจันทร์ที่ ๒๕ เมษายน ๒๕๔๘
๐๘.๓๐ — ๐๙.๐๐ น. ลงทะเบียนและรับเอกสารการประชุม
๐๙.๐๐ - ๐๙.๑๐ น. กล่าวต้อนรับ โดย คุณปริศนา พงษ์ทัดศิริกุล เลขาธิการคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
๐๙.๑๐ — ๐๙.๒๕ น. รายงานความเป็นมาของโครงการและการจัดประชุม โดย ดร.สีลาภรณ์ บัวสาย
ผู้อำนวยการฝ่ายชุมชนและสังคม สกว.
๐๙.๒๕ - ๐๙.๔๐ น. เปิดการประชุม โดย คุณหญิงทิพาวดี เมฆสวรรค์ ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
๐๙.๔๐ - ๑๐.๓๐ น. ปาฐกถา เรื่อง “การสร้างสำนึกท้องถิ่นท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์”
โดย ศาสตราจารย์ เสน่ห์ จามริก
๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๕ น. พักรับประทานอาหารว่าง
๑๐.๔๕ — ๑๑.๐๐ น. การนำเสนอวิดีทัศน์ เรื่อง “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นคือทุนทางสังคม”
๑๑.๐๐ - ๑๒.๓๐ น. การอภิปราย เรื่อง “เส้นทางใหม่ของการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นไทย”
รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์
ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคเหนือ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ
ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคอีสาน
อาจารย์ ชูพินิจ เกษมณี
ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคกลาง
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยงยุทธ ชูแว่น
ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคใต้
ดำเนินรายการ โดย ดร.สีลาภรณ์ บัวสาย
๑๒.๓๐ - ๑๓.๓๐ น. พักรับประทานอาหารกลางวัน
๑๓.๓๐ - ๑๖.๓๐ น. การนำเสนองานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็น “การเปลี่ยน
แปลงฐานทรัพยากร ระบบความรู้ กับวิถีการทำมาหากินในท้องถิ่น”
ห้อง ๑ - หอประชุมเล็ก
พัฒนาการการใช้ทรัพยากรในทะเลสาบสงขลา : ศึกษากรณีชุมชนประมงพื้นบ้าน
โดย ดร.เลิศชาย ศิริชัย
พลวัตประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงตำบลคลอง
ด่าน โดย คุณเรวดี ประเสริฐเจริญสุข
วัฒนธรรมปลาและอาชีพประมงในชุมชนลุ่มแม่น้ำชี
โดย นายสัตวแพทย์ ดร. วรพล เองวานิช
ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ ดร. อานันท์ กาญจนพันธ์
ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยงยุทธ ชูแว่น
ห้อง ๒ — ห้องประชุม ๑ หอไทยนิทัศน์
"ของหน้าหมู่" ประวัติศาสตร์ตัวตนของชุมชนกลางหุบเขาแม่แจ่ม
โดย คุณสันติพงษ์ ช้างเผือก
ความหลากหลายทางชีวภาพกับชุมชนท้องถิ่นลุ่มน้ำชี โดย ดร.ศุภชัย สมัปปิโต
วิวัฒนาการของการใช้ประโยชน์จากที่ดินและป่าไม้บริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา
โดย รองศาสตราจารย์ ดร. สุธัญญา ทองรักษ์
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นชุมชนบ้านป่าต้นน้ำคลองระบม-สียัด
โดย อาจารย์ อิงตะวัน แพลูกอินทร์
ผู้ร่วมอภิปราย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ชุลีพร วิรุณหะ
ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์
ห้อง ๓ - ห้องประชุม ๒ หอไทยนิทัศน์
รูปแบบการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนลุ่มน้ำชี
โดย อาจารย์ ไพบูลย์ บุญไชย
ชุมชนลุ่มน้ำนครชัยศรี : พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ
และสังคม-วัฒนธรรม พลวัตและการท้าทาย โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์
เสาวภา พรสิริพงษ์
สืบสร้างประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอัมพวาสวนนอก ตำบลบางนางลี่
โดย คุณอนุสรณ์ อุณโณ
ผู้ร่วมอภิปราย ดร. เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมย์
ผู้ดำเนินรายการ อาจารย์ชูพินิจ เกษมณี
หมายเหตุ อาหารว่างในห้องประชุม
พิธีกรประจำวัน อาจารย์ธวัช มณีผ่อง
วันอังคารที่ ๒๖ เมษายน ๒๕๔๘
๐๙.๐๐ - ๑๐.๑๕ น. ปาฐกถา เรื่อง “ความหลากหลายทางวัฒนธรรมในท้องถิ่นไทย”
โดย รองศาสตราจารย์ ศรีศักร วัลลิโภดม
๑๐.๑๕ - ๑๐.๓๐ น. พักรับประทานอาหารว่าง
๑๐.๓๐ - ๑๒.๑๕ น. การนำเสนองานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็น “กลุ่มชาติพันธุ์ : หยั่งรากใน
ท้องถิ่น”
ห้อง ๑ - หอประชุมเล็ก
ประวัติศาสตร์ชุมชนท้องถิ่นกับการจัดการทรัพยากรสาธารณะของชุมชนริมฝั่ง
แม่น้ำโขง อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย โดย อาจารย์ธวัช มณีผ่อง
ประวัติศาสตร์ชุมชนไทใหญ่ ท้องถิ่นภาคเหนือของประเทศไทยลุ่มน้ำแม่กก
แม่อายและแม่มาว อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ โดย อาจารย์ เรณู อรรฐาเมศร์
ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นการจัดการทรัพยากรส่วนรวมของชุมชนบริเวณลุ่มแม่น้ำลาง-น้ำ
ของ อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดย คุณอารยะ ภูสาหัส
ประวัติศาสตร์ชุมชนในเชียงใหม่ : การสร้างประวัติศาสตร์ท้องถิ่น
โดย รองศาสตราจารย์ สมโชติ อ๋องสกุล
ผู้ร่วมอภิปราย คุณพรพิไล เลิศวิชา
ผู้ดำเนินรายการ คุณสันติพงษ์ ช้างเผือก
ห้อง ๒ — ห้องประชุม ๑ หอไทยนิทัศน์
ขุนนิพัทธ์จีนนคร (เจีย กีซี) : พ่อค้าคนจีนผู้สร้างประวัติศาสตร์หาดใหญ่และ
หัวเมืองภาคใต้ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ศุลีมาน นฤมล วงศ์สุภาพ
คนจีนกับการขยายตัวของเมืองบริเวณลุ่มน้ำชี
โดย อาจารย์ นารีรัตน์ ปริสุทธิวุฒิพร
การศึกษาสถานที่สำคัญของท้องถิ่นในลุ่มแม่น้ำชีโดยกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน
โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ธัญญา สังขพันธานนท์
สืบสร้างประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอัมพวาสวนนอก ตำบลนางลี่ โดย
คุณเดช พุ่มคชา
ผู้ร่วมอภิปราย รองศาสตราจารย์ ฉลอง สุนทราวณิชย์
ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ
ห้อง ๓ - ห้องประชุม ๒ หอไทยนิทัศน์
ประวัติศาสตร์การต่อสู้เพื่อการเข้าถึงทรัพยากรของคนเมืองน่าน
โดย ดร. ชูศักดิ์ วิทยาภัค
เมื่อกะเหรี่ยงสวนผึ้งลุกขึ้นพูด โดย คุณวุฒิ บุญเลิศ
ย้อนรอยอดีตชนเผ่าซู โดย คุณเบญจมาศ ชุมวรฐายี
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นชุมชนบ้านป่าต้นน้ำคลองระบม-สียัด โดย
คุณศักดิ์ชัย ชาตาดี
ผู้ร่วมอภิปราย ดร. ชยันต์ วรรธนะภูติ
ผู้ดำเนินรายการ อาจารย์ ชูพินิจ เกษมณี
๑๒.๑๕ — ๑๓.๓๐ น. พักรับประทานอาหารกลางวัน
๑๓.๓๐ — ๑๕.๑๕ น. การอภิปราย “วิธีศึกษา : บทเรียนจากการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น”
รองศาสตราจารย์ สมโชติ อ๋องสกุล
อาจารย์ เรณู อรรฐาเมศร์
นายสัตวแพทย์ ดร.วรพล เองวานิช
อาจารย์ มนัสสวาส กุลวงศ์
อาจารย์นิรันดร์ เรือนอินทร์
อาจารย์ สารูป ฤทธิ์ชู
ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร. อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์
๑๕.๑๕ — ๑๕.๓๐ น. พักรับประทานอาหารว่าง
๑๕.๓๐ - ๑๗.๐๐ น. การอภิปราย “แนวคิดหลักในการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น”
ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ สุธิวงศ์ พงษ์ไพบูลย์
รองศาสตราจารย์ ศรีศักร วัลลิโภดม
ดร.สุเทพ สุนทรเภสัช
ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์
พิธีกรประจำวัน คุณสันติพงษ์ ช้างเผือก
วันพุธที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๔๘
๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. การนำเสนองานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็น
“รัฐไทยกับท้องถิ่น : การเบียดขับและชักเย่อ”
ห้อง ๑ พื้นที่เศรษฐกิจ - หอประชุมเล็ก
ประวัติศาสตร์ชาวบ้านทุ่งสาน ในเขตอำเภอพรหมพิราม และวัดโบสถ์
จังหวัดพิษณุโลก โดย รองศาสตราจารย์ ดร. จิราภรณ์ สถาปนะวรรธนะ
เศรษฐกิจท้องถิ่นลุ่มทะเลสาบสงขลา : ศึกษาเฉพาะกรณีข้าวและยางพารา
ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๓๙-๒๕๓๙ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ กิตติ ตันไทย
เศรษฐกิจที่ไม่เป็นทางการในลุ่มน้ำชี โดย ดร.ชินสัคค สุวรรณอัจฉริยะ
ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นวิถีวัฒนธรรมริมน้ำย่านตลาดพูลจากคลองบางหลวงถึง
คลองด่าน โดย อาจารย์ มนัสสวาส กุลวงศ์
เศรษฐกิจชุมชนหมู่บ้านบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลาในมิติประวัติศาสตร์ โดย อาจารย์ประมวล มณีโรจน์
ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ ดร. ฉัตรทิพย์ นาถสุภา
ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยงยุทธ ชูแว่น
ห้อง ๒ พื้นที่การเมือง - ห้องประชุม ๑ หอไทยนิทัศน์
การเมืองท้องถิ่นบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา พ.ศ. ๒๔๓๙-๒๕๓๔
โดย อาจารย์ สารูป ฤทธิ์ชู
ประวัติศาสตร์ชุมชนบริเวณป่าพรุควนเคร็งในเขตรอยต่อจังหวัดพัทลุง
สงขลาและนครศรีธรรมราช โดย อาจารย์สมคิด ทองสง และคุณพิเชฐ แสงทอง
พลวัตประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงตำบลคลองด่าน
โดย คุณเรวดี ประเสริฐเจริญสุข
เมื่อกะเหรี่ยงสวนผึ้งลุกขึ้นพูด โดย คุณวุฒิ บุญเลิศ
ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ ดร. อมรา พงศาพิชญ์
ผู้ดำเนินรายการ ดร.เลิศชาย ศิริชัย
ห้อง ๓ พื้นที่กายภาพ และพื้นที่วัฒนธรรม - ห้องประชุม ๒ หอไทยนิทัศน์
การศึกษาวิวัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบทางกายภาพของชุมชน
ริมฝั่งลุ่มน้ำชี โดย อาจารย์ สักรินทร์ แซ่ภู่
การขยายตัวของชุมชนเมืองลุ่มน้ำชี โดย อาจารย์ ถนอม ตะนา
พัฒนาของพุทธศาสนาและศาสนาอิสลามในบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา
ระหว่างพุทธศักราช ๒๔๔๒-๒๕๔๒ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เอี่ยม ทองดี และ
อาจารย์ ชัยวุฒิ พิยะกุล
การแสดงพื้นบ้าน : การเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์กับสังคมและวัฒนธรรม
บริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา กรณีศึกษาหนังตะลุงและโนราหลังปฏิรูปการปกครองสมัย
รัชกาลที่ ๕ (พ.ศ. ๒๔๓๗-ปัจจุบัน) โดย อาจารย์ พิทยา บุษรารัตน์
ผู้ร่วมอภิปราย รองศาสตราจารย์ ดร. มรว. อคิน รพีพัฒน์
ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ
หมายเหตุ อาหารว่างในห้องประชุม
๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. พักรับประทานอาหารกลางวัน
๑๓.๐๐ — ๑๕.๐๐ น. การถอดบทเรียน “ครูผู้สร้างประวัติศาสตร์ท้องถิ่น”
อาจารย์ อิงตะวัน แพลูกอินทร์
อาจารย์ จรรยา พนาวงศ์
อาจารย์ สุวิทย์ มาประสงค์
ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์
๑๕.๐๐ — ๑๖.๐๐ น. ปาฐกถา เรื่อง “พรุ่งนี้ของท้องถิ่นไทย”
โดย ศาสตราจารย์ ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์
พิธีกรประจำวัน อาจารย์ ธวัช มณีผ่อง
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
ฝ่ายประชาสัมพันธ์ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
โทร.0-2619-6188,6199701--จบ--