นโยบายรัฐบาล พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ

          คำแถลงนโยบายคณะรัฐมนตรี พล.อ. ชวลิต ยงใจยุทธ นายกรัฐมนตรีแถลงต่อรัฐสภา  วันพุธที่ 11 ธันวาคม 2539
          ท่านประธานรัฐสภา และท่านสมาชิกผู้ทรงเกียรติที่เคารพ  ตามที่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้กระผมเป็นนายกรัฐมนตรี ตามประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ 25 พฤศจิกายน 2539 และแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีตามประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ 29 พฤศจิกายน 2539 นั้น
          บัดนี้ คณะรัฐมนตรีได้กำหนดนโยบายการบริหารราชการแผ่นดินเรียบร้อยแล้ว  โดยมีเป้าหมายหลักของการบริหารราชการแผ่นดินที่จะเทิดทูนและยึดมั่นในการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข  จะสถาปนาความเชื่อมั่นทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม  สรรค์สร้างความสมัครสมานสามัคคีและนำมาซึ่งการอยู่ดีกินดีของประชาชน  จะเร่งรัดผลักดันการปฏิรูปการเมือง  โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ และกฎหมายที่เกี่ยวข้องให้แล้วเสร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด  จะเร่งฟื้นฟูสภาพเศรษฐกิจที่ชะลอตัว และพัฒนาศักยภาพการแข่งขันในตลาดโลก  รวมทั้งให้มีการกระจายประโยชน์ของการขยายตัวทางเศรษฐกิจไปสู่ประชาชนทุกกลุ่ม  จะผลักดันให้มีการปรับทัศนคติ และระบบการทำงานของภาครัฐจากการปกครองประชาชน มาเป็นการให้บริการที่ดีแก่ประชาชน และปรับระบบการทำงานของภาครัฐจากที่เป็นผู้คิดเองทำเองมาเป็นระบบที่ร่วมคิดร่วมทำกับภาคเอกชนและประชาชน  โดยให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมและมีสิทธิโต้แย้งคัดค้านการดำเนินการที่ไม่ถูกต้องของเจ้าหน้าที่ของรัฐ  ขณะเดียวกันจะส่งเสริมและรณรงค์ให้ประชาชนในชาติมีวินัยอย่างจริงจัง  รวมทั้งจะเร่งรัดกระจายเงิน กระจายงาน และกระจายคนให้แก่องค์กรปกครองท้องถิ่นอย่างเป็นขั้นตอน  กล่าวโดยรวมแล้ว รัฐบาลจะดำเนินนโยบายเพื่อมุ่งพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนให้ได้รับการบริการที่ดี มีการศึกษาที่ได้มาตรฐาน มีความสมบูรณ์ทั้งทางร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา และอยู่ภายใต้สิ่งแวดล้อมที่ดี
          คณะรัฐมนตรีจึงกำหนดนโยบายการบริหารราชการแผ่นดินไว้ 11 ด้าน  โดยมีรายละเอียดของนโยบายดังต่อไปนี้
          1. นโยบายด้านการเมือง
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะเทิดทูนและรักษาไว้ซึ่งสถาบัน ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์  และการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข  โดยจะดำเนินการ
          1.1 เร่งรัดผลักดันการปฏิรูปการเมือง  โดยสนับสนุนให้สภาร่างรัฐธรรมนูญมีอิสระในการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
          1.2 ส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชน องค์การเอกชน และสื่อสารมวลชน มีส่วนร่วมในการเสนอแนะและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
          1.3 เร่งรัดผลักดันให้มีกฎหมายว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง และให้มีศาลปกครองขึ้นเป็นเอกเทศจากระบบศาลยุติธรรม โดยสอดคล้องกับบทบัญญัติและเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ
          1.4 ส่งเสริมและสนับสนุน รัฐสภาและพรรคการเมือง ให้เป็นสถาบันที่มีความเข้มแข็งและเป็นที่เลื่อมใสศรัทธาของประชาชน
          2. นโยบายด้านการบริหาร
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะปฏิรูปการบริหารราชการแผ่นดิน และพัฒนากฎหมายให้สอดคล้องกับการพัฒนาทางการเมือง  การบริหาร เศรษฐกิจ และสังคมในปัจจุบัน  และวางรากฐานสำหรับการพัฒนาประเทศในอนาคต เพื่อเผชิญกับยุคโลกาภิวัฒน์ โดยจะดำเนินการ
          2.1 นโยบายด้านการบริหารราชการแผ่นดินและการบริการประชาชน
          2.1.1 ปรับลดบทบาทของรัฐจากที่เป็นผู้ดำเนินการ มาเป็นผู้วางกฎเกณฑ์ กำกับดูแล รักษากติกา วางแผน และประสานงาน  และส่งเสริมให้ภาคเอกชนเข้ามาเป็นผู้ลงทุน และดำเนินการแทนในกิจการที่รัฐไม่มีความจำเป็นต้องดำเนินการเอง
          2.1.2 ปรับโครงสร้างหน่วยงานของรัฐให้เหมาะสมกับสถานการณ์ในปัจจุบัน และสนองตอบต่อเป้าหมายในการพัฒนาประเทศ
          2.1.3 ปรับปรุงกลไก และวิธีการบริหารงบประมาณแผ่นดินให้การจัดสรรงบประมาณตอบสนองต่อนโยบายและเป้าหมายให้ชัดเจนยิ่งขึ้น
          2.1.4 ผลักดันให้มีการปรับทัศนคติ และระบบการทำงานของภาครัฐจากการปกครองประชาชน มาเป็นการให้บริการทีดีแก่ประชาชน รวมทั้งพัฒนาประสิทธิภาพการบริการของรัฐให้เป็นที่พอใจของประชาชน
          2.1.5 ส่งเสริม และสนับสนุนให้หน่วยงานของรัฐนำอุปกรณ์ และเทคโนโลยีสารสนเทศที่ทันสมัยมาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติภารกิจหน้าที่ และในการให้บริการประชาชน จัดทำระบบฐานข้อมูลทุกระดับตั้งแต่ระดับท้องถิ่น จังหวัด และระดับชาติ  และสร้างเครือข่ายเชื่อมโยงฐานข้อมูลระหว่างหน่วยงานต่างๆ ของรัฐ
          2.1.6 พัฒนาบุคลากรภาครัฐให้มีสมรรถนะสูงขึ้น และให้ได้รับเงินเดือน สวัสดิการ และสิทธิประโยชน์ต่างๆ สัมพันธ์กับคุณภาพของงานและสอดคล้องกับภาวะค่าครองชีพ เพื่อให้สามารถอยู่ในสังคมอย่างสมฐานะ มีเกียรติ และศักดิ์ศรี
          2.2 นโยบายด้านการกระจายอำนาจการปกครองสู่ท้องถิ่น
          2.2.1 ปรับปรุงโครงสร้างขององค์กรปกครองท้องถิ่นให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกัน  เร่งรัดกระจายภารกิจหน้าที่ให้แก่องค์กรปกครองท้องถิ่นมากขึ้น และถ่ายเทบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถจากส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ไปสู่องค์กรปกครองท้องถิ่นตามความเหมาะสม
          2.2.2 เร่งรัดการกระจายรายได้ให้องค์กรปกครองท้องถิ่นเพิ่มมากขึ้น อย่างเป็นขั้นตอนและเพียงพอที่จะบริหารกิจการตามอำนาจหน้าที่ ของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยเร็ว
          2.3 นโยบายด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน
          2.3.1 ให้ประชาชนมีสิทธิรับรู้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับกิจการของรัฐและการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ของรัฐ
          2.3.2 ให้มีการรับฟังความคิดเห็นสาธารณะ โดยวิธีประชาพิจารณ์ในปัญหาสำคัญของชาติ
          2.3.3 ให้ประชาชน และสื่อมวลชน สามารถตรวจสอบการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ของรัฐ ได้มากยิ่งขึ้น
          2.4 นโยบายด้านการอำนวยความยุติธรรม
          2.4.1 ลดปริมาณคดีขึ้นสู่ศาลโดยการจัดตั้งระบบงานระงับข้อพิพาท และข้อขัดแย้งในสังคม โดยการไกล่เกลี่ย หรือประนอมข้อพิพาท และโดยวิธีอนุญาโตตุลาการ
          2.4.2 ให้บริการช่วยเหลือทางด้านกฎหมายแก่ประชาชน และสนับสนุนบทบาทของทนายความ ในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน
          2.4.3 พัฒนาบุคลากร และกระบวนการวินิจฉัยเรื่องร้องทุกข์ของประชาชน ที่ได้รับความเดือดร้อน เสียหายจากการปฏิบัติหน้าที่ ของเจ้าหน้าที่ของรัฐให้มีประสิทธิภาพ  รวดเร็ว และทั่วถึง  เพื่อรองรับสิทธิของบุคคลในการร้องทุกข์ตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ
          2.5 นโยบายด้านการปรับปรุงบทบัญญัติแห่งกฎหมาย
          ปรับปรุงระบบกฎหมายให้สอดคล้องกับการพัฒนาทางการเมือง การบริหาร เศรษฐกิจ และสังคมในปัจจุบัน และวางรากฐานสำหรับการพัฒนาในอนาคต  รวมทั้งให้มีการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดและต่อเนื่อง
          3. นโยบายด้านเศรษฐกิจ
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะดำเนินนโยบายสร้างสรรค์ความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจของประเทศ อย่างมีเสถียรภาพ ลดช่องว่าง และขจัดความยากจนในประเทศให้ลดน้อยลง  ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน และสร้างความเชื่อมั่นแก่นักลงทุนไทยและต่างประเทศ โดยจะดำเนินการ
          3.1 นโยบายด้านการเงินการคลัง
          รัฐบาลจะรักษาระเบียบวินัยทางการเงินการคลังอย่างเคร่งครัด  และจะดำเนินนโยบายการเงินการคลังให้สอดคล้องกับนโยบายการพัฒนาประเทศในด้านอื่นๆ ตลอดจนพัฒนาตลาดการเงิน และตลาดทุน เพื่อเพิ่มขีดความสามารถให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจที่สำคัญในภูมิภาคนี้ โดยจะดำเนินการ
          3.1.1 ส่งเสริมให้มีการลงทุนในระบบเศรษฐกิจในระดับที่เหมาะสมทั้งภาครัฐและเอกชน  โดยเฉพาะการลงทุนเพื่อเพิ่มผลผลิต และแหล่งงานของประเทศ
          3.1.2 ระดมเงินออมภายในประเทศทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคครัวเรือน ด้วยมาตรการจูงใจและมาตรการเร่งรัดเพื่อลดช่องว่าง ระหว่างเงินออมและเงินลงทุนให้ต่ำลง และลดการพึ่งพาแหล่งเงินกู้ต่างประเทศ
          3.1.3 รักษาเสถียรภาพของระดับราคาผู้บริโภค และควบคุมดูแลการใช้จ่ายเงินภาครัฐ ให้อยู่ในระดับที่ไม่กดดันต่อเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ
          3.1.4 แก้ไขปัญหาการขาดดุลการค้า และดุลบัญชีเดินสะพัดให้มีระดับต่ำลง ด้วยมาตรการทั้งในด้านการเพิ่มแหล่งรายได้ และเงินตราต่างประเทศ รวมทั้งลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็น หรือการลงทุนที่ไม่มีประสิทธิภาพ
          3.1.5 เร่งรัดฟื้นฟูแก้ไขภาคเศรษฐกิจที่มีปัญหา โดยเฉพาะอุตสาหกรรมที่ด้อยประสิทธิภาพการแข่งขัน  การเกษตรที่มีผลผลิตต่ำ ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ และธุรกิจการเงินโดยคำนึงถึงประโยชน์ของประชาชนผู้บริโภค รวมทั้งจะดูแลรักษาสภาพคล่องทางการเงินภายในประเทศให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมและมีเสถียรภาพ
          3.1.6 เปิดเสรี และผ่อนคลายข้อจำกัดทางการเงินอย่างเป็นขั้นตอน และในระยะเวลาที่เหมาะสม  ทั้งในด้านธนาคารพาณิชย์ บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์ บริษัทประกัน และประกันชีวิต และสถาบันการเงินอื่นๆ
          3.1.7 สนับสนุนให้สถาบันการเงินมีบทบาทสำคัญในการแก้ปัญหาหนี้สินนอกระบบ กระจายรายได้ กระจายแหล่งงาน และกระจายความเจริญไปสู่ภูมิภาค และท้องถิ่น
          3.1.8 พัฒนาตลาดการเงิน ตลาดทุน และตลาดเงินตราต่างประเทศให้มีประสิทธิภาพ และเป็นสากลภายใต้การกำกับดูแลที่เหมาะสม
          3.2 นโยบายการค้าภายในประเทศและต่างประเทศ
          รัฐบาลจะดำเนินการให้ราคาและคุณภาพสินค้าอุปโภคบริโภค มีความเป็นธรรมต่อผู้บริโภค  ดุลการค้าและดุลบัญชีเดินสะพัดไม่ก่อให้เกิดปัญหาเสถียรภาพต่อระบบเศรษฐกิจ และเพิ่มพูนศักยภาพของประเทศไทยในการแข่งขัน โดยจะดำเนินการ
          3.2.1 แก้ไขปัญหาสินค้าราคาแพงและคุณภาพต่ำ ด้วยการเปิดเสรีและส่งเสริมการแข่งขันในระบบตลาดภายใน  เร่งมาตการเพิ่มผลผลิต และลดต้นทุนการผลิตสินค้า  โดยเฉพาะสินค้าประเภทอาหารและสินค้าจำเป็น  ตลอดจนคุ้มครองดูแลผู้อุปโภคบริโภคให้ได้รับประโยชน์จากการแข่งขัน
          3.2.2 รักษาระดับราคาพืชผล ให้มีความเป็นธรรมต่อผู้ผลิตด้วยมาตรการส่งเสริม และสนับสนุนการขายทั้งในและต่างประเทศ และด้วยมาตรการแทรกแซงด้านการตลาด
          3.2.3 เสริมสร้างศักยภาพของประเทศในการแข่งขันกับต่างประเทศ ด้วยการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การขนส่ง การตลาด ส่งเสริมภาคบริการที่มีความสำคัญต่อการค้า และการลงทุน  ปรับปรุงกฎ ระเบียบทางธุรกิจ ให้เป็นสากลและสะดวกคล่องตัว
          3.3 นโยบายด้านอุตสาหกรรม
          รัฐบาลจะดำเนินการพัฒนาศักยภาพในการแข่งขันของอุตสาหกรรมไทยในตลาดโลก โดยจะดำเนินการ
          3.3.1 ส่งเสริม และสนับสนุนให้มีการตั้งนิคมอุตสาหกรรม และเขตอุตสาหกรรมส่งออกในชนบท
          3.3.2 ฟื้นฟูอุตสาหกรรมดั้งเดิมให้คงอยู่ได้ด้วยการปรับปรุงเทคโนโลยีการผลิต และสนับสนุนให้มีการลงทุนอย่างเต็มที่ในอุตสาหกรรมที่มีศักยภาพที่แข่งขันในเศรษฐกิจโลกยุคใหม่ และในอุตสาหกรรมสนับสนุน
          3.3.3 ยกระดับศักยภาพในการแข่งขันของอุตสาหกรรมส่งออกหลักของประเทศ
          3.3.4 ควบคุมมลพิษที่เกิดจากอุตสาหกรรมให้เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด
          3.3.5 สนับสนุนการจัดตั้งสถาบันวิจัยและพัฒนาคุณภาพสินค้าอุตสาหกรรม
          3.4 นโยบายด้านเกษตรกรรม
          รัฐบาลจะดำเนินการพัฒนาศักยภาพและความเป็นอยู่ของเกษตรกร และสร้างโอกาสการมีงานทำ โดยมุ่งปรับโครงสร้างการเกษตรตามแนวทางเกษตรยั่งยืน  ตลอดจนสนับสนุนให้มีการนำผลิตผลทางการเกษตร มาสร้างให้เกิดมูลค่าเพิ่มโดยระบบอุตสาหกรรมการเกษตร  โดยจะดำเนินการ
          3.4.1 ส่งเสริมให้เกษตรกรมีรายได้สูงขึ้น ด้วยการปลูกพืชเศรษฐกิจตามความต้องการของตลาด ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มผลผลิตต่อหน่วย ยกระดับราคาผลผลิตทางการเกษตร ให้เป็นธรรมต่อเกษตรกร  ส่งเสริมให้เกษตรกรมีอาชีพเสริมนอกภาคเกษตร สนับสนุนข้อมูลข่าวสารการเกษตร และปรับย้ายแรงงานภาคเกษตรให้ไปอยู่ในภาคอื่นตามความเหมาะสม  รวมทั้งเร่งรัดแก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกร ตลอดจนจัดทำแผนการปรับตัวภาคเกษตรให้พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงของตลาดสินค้าเกษตรในอนาคต
          3.4.2 เร่งรัดการปฏิรูปที่ดินให้แก่เกษตรกรผู้ยากจน และไม่มีที่ดินทำกินเพียงพอตามเจตนารมณ์ของกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
          3.4.3 จัดหาน้ำเพื่อการเกษตรและการอุปโภคบริโภค ให้มีเพียงพอและทั่วถึง และจัดทำแผนแม่บทการชลประทานเพื่อวางแผนการจัดหาน้ำให้แก่เกษตรกรในระยะยาว
          3.4.4 แก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกรทั้งในระบบ และนอกระบบ ด้วยการจัดสรรเงินสนับสนุนเพื่อเปลี่ยนหนี้ ให้เข้าสู่ระบบ  ตลอดจนสนับสนุนสินเชื่ออัตราดอกเบี้ยต่ำ เงื่อนไขผ่อนปรน และขยายเวลาการชำระหนี้ให้เหมาะสม
          3.4.5 สนับสนุนให้สหกรณ์การเกษตรมีการบริหาร และการจัดการที่มีประสิทธิภาพ และเป็นองค์กรสร้างรายได้แก่เกษตรกรอย่างเป็นรูปธรรม
          3.4.6 ฟื้นฟูทรัพยากรประมงในน่านน้ำไทย ส่งเสริมและพัฒนาการประมงนอกน่านน้ำไทย และส่งเสริมการเพาะเลี้ยงชายฝั่ง และสัตว์น้ำจืดที่มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจ รวมทั้งสนับสนุนการปรับปรุงเครื่องมือประมงเพื่อไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศชายฝั่ง
          3.4.7 ส่งเสริมและสนับสนุนการเลี้ยงและบำรุงพันธุ์ปศุสัตว์ ให้มีคุณภาพและเพิ่มผลผลิต รวมทั้งป้องกันและแกไขโรคสัตว์  ตลอดจนสนับสนุนให้มีการแปรรูปเพื่อการบริโภค และการส่งออกอย่างครบวงจร
          3.5 นโยบายด้านการขนส่งและการสื่อสาร
          รัฐบาลจะดำเนินการกระจายเครือข่ายการขนส่ง ทั้งทางบก ทางน้ำ และทางอากาศ และการสื่อสารให้ทั่วถึง โดยจะดำเนินการ
          3.5.1 การขนส่งทางบก
          3.5.1.1 พัฒนา ปรับปรุง และขยายเครือข่ายทางหลวง และเส้นทางการขนส่งระหว่างกรุงเทพมหานครกับจังหวัดต่างๆ และระหว่างจังหวัดในทุกภาคของประเทศ โดยเร่งรัดให้มีการก่อสร้างขยายถนนทั้งในแนวราบและแนวยกระดับ ระหว่างภาค และระหว่างจังหวัดที่มีการจราจรหนาแน่น
          3.5.1.2 ปรับปรุงเส้นทางรถไฟสายหลักให้เป็นทางคู่ขนาน และให้มีการนำรถไฟความเร็วสูงมาใช้ในเส้นทางที่เหมาะสม
          3.5.1.3 เร่งรัดการจัดสร้างเครือข่ายการขนส่งทางรถยนต์ และรถไฟ กับประเทศเพื่อนบ้าน
          3.5.2 การขนส่งทางน้ำ
          3.5.2.1 เร่งรัดให้มีการใช้ท่าเรือน้ำลึก ในเขตพัฒนาชายฝั่งทะเลตะวันออกอย่างเต็มที่ และเร่งรัดการก่อสร้างและการศึกษาความเป็นไปได้ในการก่อสร้างท่าเรือน้ำลึกในพื้นที่อื่นๆ ที่เหมาะสม ตลอดจนประสานความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในการร่วมลงทุนสร้างและใช้ท่าเรือน้ำลึก
          3.5.2.2 ส่งเสริม และจัดระบบการจราจร และการขนส่งทางน้ำ
          3.5.2.3 ส่งเสิรมการพาณิชย์นาวีอย่างจริงจัง  ฟื้นฟูระบบการขนส่งชายฝั่งทะเล  และสนับสนุนกิจการอู่เรือ รวมทั้งพัฒนาบุคลากรด้านพาณิชย์นาวีให้เพียงพอ และได้มาตรฐานสากล
          3.5.3 การขนส่งทางอากาศ
          3.5.3.1 เร่งรัดการก่อสร้าง และปรับปรุงสนามบินภายในประเทศ และระหว่างประเทศให้ทันสมัย ตามความจำเป็นและเหมาะสม
          3.5.3.2 ส่งเสริมและสนับสนุน ให้มีการจัดตั้งสายการบินเพิ่มขึ้น  เร่งรัดการตั้งศูนย์ซ่อมเครื่องบินขนาดใหญ่ และศูนย์กลางการขนส่งทางอากาศนานาชาติ  ตลอดจนปรับปรุงประสิทธิภาพ ในการบริหารงานของสายการบินแห่งชาติให้มีคุณภาพในการให้บริการมากยิ่งขึ้น
          3.5.3.3 เพิ่มขีดความสามารถในการค้นหา และช่วยเหลืออากาศยาน และเรือที่ประสบภัย
          3.5.4 การสื่อสาร
          3.5.4.1 พัฒนา ปรับปรุง และขยายบริการสื่อสารไปรษณีย์ และโทรคมนาคม ให้สามารถบริการประชาชนได้ทั่วถึงทั้งประเทศ
          3.5.4.2 เร่งรัดขยายบริการโทรศัพท์ให้มีจำนวนเพียงพอต่อความต้องการ และขยายโทรศัพท์ทางไกลชนบทให้ทั่วถึงทุกหมู่บ้าน
          3.5.4.3 เร่งรัดให้มีการเปิดเสรี เพื่อการแข่งขันในกิจการสื่อสารโทรคมนาคม บริการโทรศัพท์พื้นฐานบริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ และบริการสื่อสารโทรคมนาคมอื่นๆ
          3.5.4.4 เร่งรัดให้มีแผนแม่บทการพัฒนากิจการโทรคมนาคม และปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกัน
          3.6 นโยบายด้านพลังงาน
          รัฐบาลจะดำเนินการให้มีพลังงานเพียงพอกับความต้องการ มีระดับราคาที่เหมาะสมและเป็นธรรม โดยจะดำเนินการ
          3.6.1 ส่งเสริมและรณรงค์ให้มีการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ สนับสนุนให้มีการผลิตเครื่องใช้พลังงานประสิทธิภาพสูงที่ช่วยให้เกิดการประหยัดพลังงาน ตลอดจนศึกษาความเป็นไปได้ในการนำพลังงานอื่นๆ มาใช้ทดแทน
          3.6.2 พัฒนาระบบการขนส่งน้ำมัน และแก๊สทางท่อให้กระจายสู่ภูมิภาคต่างๆ ให้มากขึ้นเพื่อลดต้นทุนการขนส่ง และลดปัญหาจราจร
          3.6.3 ส่งเสิรมให้มีการแข่งขันในกิจการพลังงานมากขึ้นบนพื้นฐานที่เท่าเทียมกัน
          3.7 นโยบายด้านการท่องเที่ยว
          รัฐบาลจะส่งเสริมและพัฒนาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ให้สามารถทำรายได้เข้าประเทศมากขึ้น ควบคู่ไปกับการธำรงรักษาศิลปวัฒนธรรมและทรัพยากรธรรมชาติ อันเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีค่ายิ่ง โดยจะดำเนินการ
          3.7.1 เสริมสร้างค่านิยมให้ประชาชน ท่องเที่ยวในประเทศมากขึ้น โดยให้กระจายไปทั่วทุกภูมิภาคตลอดปี
          3.7.2 ส่งเสิรมการอนุรักษ์ และพัฒนาทรัพยากรการท่องเที่ยวในทิศทางที่ยั่งยืน ให้สามารถรองรับการเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวในระยะยาว
          3.7.3 พัฒนาแหล่งท่องเที่ยวให้สามารถเข้าถึงได้โดยสะดวก ปลอดภัย มีความสวยงาม และเป็นที่ประทับใจของนักท่องเที่ยวตลอดไป
          3.7.4 ส่งเสริมและพัฒนาให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางของการทองเที่ยวในภูมิภาคนี้ โดยการติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้านในการขยายโครงการสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน และการบริการต่างๆ รวมทั้งส่งเสริมการผลิตบุคลากรในอุตสาหกรรมทองเที่ยวให้มีปริมาณสอดคล้องกับความต้องการของตลาดและมีคุณภาพได้มาตรฐานในระดับนานาชาติ
          4. นโยบายด้านต่างประเทศ
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะดำเนินนโยบายต่างประเทศอย่างเป็นอิสระ และมีเอกภาพ โดยจะดำเนินการ
          4.1 เสริมสร้างสันติภาพ เสถียรภาพ และความมั่งคงในเอเชีย และสนับสนุนการสร้างสันติภาพของโลก
          4.2 ขจัดปัญหา อุปสรรค และขยายความสัมพันธ์ในทุกด้านกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศที่มีพรมแดนติดต่อกับประเทศไทย
          4.3 ดำเนินนโยบายที่ช่วยเสริมสร้างและเกื้อกูลให้ประเทศไทยได้รับประโยชน์จากการเจรจาพหุภาคีด้านเศรษฐกิจ ทั้งในระดับโลกและระดับภูมิภาค โดยเน้นการทูตเพื่อขยายผลประโยชน์ของไทย ในการเจรจาแก้ไขปัญหาและกฎระเบียบในด้านการค้าและการลงทุน การส่งเสริมการส่งออก การดึงดูดนักลงทุนจากต่างประเทศ การสนับสนุนเอกชนไทยที่ทำธุรกิจในต่างประเทศ และการส่งเสริมการท่องเที่ยว
          4.4 เพิ่มบทบาทไทยในองค์การระหว่างประเทศทุกระดับ
          4.5 ให้ความร่วมมือกับนานาประเทศ และองค์การระหว่างประเทศ ในการแก้ไญหาซึ่งจะมีผลกระทบต่อมนุษยชาติ
          4.6 เพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงานของสถานทูต เพื่อการบริการประชาชนในต่างประเทศ
          4.7 ขยายงานการส่งเสริม และเผยแพร่ประเทศไทย โดยเน้นความเป็นประชาธิปไตย และคุณค่าที่ดีงามของสังคมไทย ด้วยวิถีทางทางการทูตและการประชาสัมพันธ์ ที่มีประสิทธิภาพและทันต่อเหตุการณ์
          5. นโยบายด้านการศึกษา
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะพัฒนาคุณภาพการศึกษาและขยายโอกาสให้ทั่วถึงคนทุกกลุ่ม เพื่อให้การศึกษาเป็นกระบวนการพัฒนาคนให้มีขีดความสามารถเต็มตามศักยภาพ มีคุณภาพชีวิตที่ดี และเป็นแรงผลักดันทึ่สำคัญต่อการพัฒนาประเทศให้เจริญรุ่งเรือง โดยจะดำเนินการ
          5.1 ส่งเสริมและสนับสนุนให้เด็กและเยาวชนทุกคน ได้รับการศึกษาอย่างต่อเนื่อง 12 ปี โดยจะให้ความช่วยเหลือเป็นพิเศษแก่ผู้ยากจน  ผู้ด้อยโอกาส  และผู้บกพร่องทางร่างกายและปัญญาตามความจำเป็น
          5.2 ขยายการจัดการศึกษาชั้นอนุบาล หรือก่อนประถมศึกษาเพื่อให้เด็กกลุ่มอายุ 3 - 5 ขวบ ได้เข้าเรียนอย่างทั่วถึง
          5.3 ขยายการจัดการศึกษานอกระบบทั้งสายสามัญ และสายอาชีพ อย่างกว้างขวาง เพื่อให้ผู้ที่อยู่ในวัยแรงงานได้พัฒนาตนเอง และได้รับการศึกษาพื้นฐานเพิ่มขึ้นถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย และอาชีวศึกษา
          5.4 ปฏิรูปการอาชีวศึกษา เพื่อยกระดับคุณภาพให้สูงขึ้น โดยให้สถานศึกษาและสถานประกอบการร่วมมือกันจัดการศึกษาอย่างใกล้ชิด  ปรับหลักสูตรให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงาน และเน้นการสร้างนิสัยความรับผิดชอบให้สูงขึ้น ตลอดจนพัฒนาวิทยาลัยเกษตรกรรมให้เป็นสถาบันทางการเกษตร และเทคโนโลยีที่ทันสมัยเพื่อรองรับการพัฒนาการเกษตรและอุตสาหกรรมการเกษตรได้อย่างเต็มที่
          5.5 ส่งเสริมให้ประชาชนและผู้ปกครองได้มีส่วนร่วมรับผิดชอบการจัดการศึกษาอย่างใกล้ชิด
          5.6 ส่งเสริมการพัฒนาโรงเรียนเอกชนเพื่อยกระดับคุณภาพให้ได้มาตรฐานผ่านกองทุนเงินกู้ยืมดอกเบี้ยต่ำ  และใช้บัตรการศึกษาสำหรับคนยากจนเพื่อสนับสนุนให้โรงเรียนเอกชนได้ช่วยแบ่งเบาภาระของรัฐเพิ่มมากขึ้น
          5.7 ยกระดับคุณภาพและมาตรฐานวิชาชีพครู และบุคลากรทางการศึกษา รวมทั้งเร่งรัดแก้ไขปัญหาหนี้สินของครู
          5.8 เพิ่มสัดส่วนงบประมาณ เพื่อการลงทุนและการพัฒนาการศึกษาให้สูงขึ้น
          5.9 ส่งเสริมให้สถาบันอุดมศึกษามีบทบาทในการวิจัยและพัฒนาในด้านต่างๆ รวมทั้งให้มีการจัดการศึกษาที่เน้นความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านมากยิ่งขึ้น 
          5.10 ขยายโอกาสอุดมศึกษาไปยังภูมิภาคอย่างมีคุณภาพ ด้วยการจัดตั้งกองทุนเงินกู้ยืมให้ภาคเอกชน เพื่อจัดตั้งหรือขยายสถาบันอุดมศึกษาเอกชนไปยังภูมิภาค
          5.11 สนับสนุนสถาบันอุดมศึกษาให้ผลิตบัณฑิต ให้มีปริมาณและคุณภาพที่สอดคล้องกับการพัฒนาประเทศ รวมทั้งส่งเสริมการวิจัยและพัฒนาเพื่อแก้ไขปัญหาของท้องถิ่นและภูมิภาค และสร้างความเป็นเลิศทางวิชาการ
          6. นโยบายด้านสังคม
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพของคนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม มีระเบียบวินัย มีจิตสำนึกที่รับผิดชอบต่อตนเองและส่วนรวม  มีสุขภาพพลานามัยที่ดี พัฒนาสภาพแวดล้อมทางสังคมให้มั่นคง ตลอดจนส่งเสริมวัฒนธรรมให้มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาศักยภาพของคนและเป็นพลังในการพัฒนาประเทศ โดยจะดำเนินการ
          6.1 นโยบายด้านการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและทำนุบำรุงศาสนา
          6.1.1 สืบทอดเอกลักษณ์ของความเป็นไทย และการสร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมสาขาต่างๆ ให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตปัจจุบันและอนาคต  รวมทั้งสนับสนุนการแลกเปลี่ยน เรียนรู้และรับวัฒนธรรมต่างชาติมาอย่างเหมาะสม ตลอดจนให้มีศูนย์ส่งเสริมวัฒนธรรมไทยในต่างประเทศที่สำคัญ
          6.1.2 ส่งเสริมและสนับสนุนความร่วมมือระหว่างรัฐท้องถิ่น องค์กรเอกชน ประชาชน และสถาบันการศึกษาในการทำนุบำรุง พัฒนา และอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและโบราณสถานทั้งในระดับชาติ และท้องถิ่น
          6.1.3 ส่งเสริมให้มีสื่อคุณภาพ เพื่อถ่ายทอดและปลูกฝังค่านิยมที่ดีงาม เสริมสร้างความเสมอภาคระหว่างชายหญิง และกลุ่มเป้าหมายต่างๆ ให้เกิดความเข้าใจและนำไปปฏิบัติร่วมกัน
          6.1.4 ส่งเสริมการศึกษาของพระสงฆ์ และพัฒนาการบริหารงานด้านศาสนาให้มีประสิทธิภาพ  รวมทั้งส่งเสริมให้มีการใช้บุคลากรและสถานที่ทางศาสนาในการช่วยเหลือและพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน
          6.1.5 สนับสนุนโครงการสร้างจริยธรรม คุณธรรม และวินัยของคนในชาติ เช่น โครงการลูกเสือ การฝึกนักศึกษาวิชาทหาร
          6.2 นโยบายด้านสตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ และผู้ด้อยโอกาส
          6.2.1 สนับสนุนบทบาทสตรี ให้มีส่วนร่วมในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และการบริหารทุกระดับ รวมทั้งขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ
          6.2.2 ปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการกระทำผิดทางเพศต่อเด็กและสตรี และดำเนินการตามกฎหมายแก่ผู้กระทำผิดอย่างจริงจัง ตลอดจนรณรงค์แก้ไขปัญหาความรุนแรงในครอบครัว
          6.2.3 ส่งเสริมให้มีการช่วยเหลือ และดูแลผู้สูงอายุ ผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาส และผู้ถูกทอดทิ้งทางสังคมอย่างจริงจัง
          6.2.4 เสริมสร้างโอกาสให้กลุ่มผู้ด้อยโอกาส ได้รับความคุ้มครองช่วยเหลือ และการบริการพื้นฐานทางสังคมทุกด้านอย่างเหมาะสม ทั่วถึง และเป็นธรรม
          6.2.5 ให้การสงเคราะห์และฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ด้วยโอกาสให้สามารถพึ่งตนเองได้ และมีชีวิตอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข
          6.3 นโยบายด้านการสาธารณสุข
          6.3.1 เร่งรัดการให้บริการทางการแพทย์และสาธารณสุขที่มีมาตรฐาน และคุณภาพทั้งในภาครัฐและเอกชน
          6.3.2 สนับสนุนการสร้างระบบประกันสุขภาพ
          6.3.3 ส่งเสริมการผลิต และพัฒนาบุคลากรทางการแพทย์ และสาธารสุข ให้มีคุณภาพและเพียงพอ  และให้มีการกระจายบุคลากรอย่างเหมาะสม  ตลอดจนส่งเสริมการนำเทคโนโลยีทางการแพทย์และสาธารณสุขที่ทันสมัยและคุ้มค่ามาใช้ในการให้บริการ
          6.3.4 เร่งรัดการควบคุมป้องกันการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในกลุ่มเสี่ยงทุกกลุ่ม และดูแลรักษาและพัฒนาศักยภาพของผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วย ครอบครัว และชุมชนให้รู้จักการป้องกัน และแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง
          6.3.5 เร่งรัดขยายงานสาธารณสุขมูลฐานในชนบท โดยสนับสนุนองค์กรประชาชน สถาบันครอบครัว อาสาสมัครสาธารณสุข ให้เข้ามามีบทบาทอย่างเข้มแข็งในการดูแลสุขภาพตนเอง การส่งเสริมสุขภาพ และการป้องกันโรค
          6.3.6 ประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจในพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้อง  การดูแลสุขภาพตนเอง การส่งเสริมสุขภาพ และการป้องกันโรค
          6.3.7 กวดขันมาตรการคุ้มครองผู้บริโภคให้ได้รับความปลอดภัยจากการบริโภคอาหาร ยา สินค้า และผลิตภัณฑ์ต่างๆ
          6.3.8 ให้มีการศึกษาวิจัยอย่างจริงจัง ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อพัฒนาระบบ รูปแบบ และเทคโนโลยีการให้บริการสาธารณสุข
          6.3.9 ให้มีมาตรการการเฝ้าระวังและควบคุมป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดต่อร้ายแรงในภูมิภาค ที่เข้ามากับกลุ่มแรงงานต่างชาติและประชาชนอื่นๆ
          6.3.10 เฝ้าระวังและตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขอนามัยของประชาชน ให้อยู่ในระดับมาตรฐานความปลอดภัย  สร้างหลักประกันสุขภาพและคุ้มครองความปลอดภัยจากการประกอบอาชีพ รวมทั้งกำหนดมาตรฐานเร่งรัดให้มีการกำจัดขยะติดเชื้อและบำบัดน้ำเสียจากสถานบริการสาธารณสุขอย่างจริงจัง  ตลอดจนจัดหาน้ำสะอาดสำหรับอุปโภคบริโภคให้แก่ประชาชนในชนบทอย่างทั่วถึง
          6.4 นโยบายด้านแรงงานและสวัสดิการสังคม
          รัฐบาลจะส่งเสริมให้ประชาชนมีงานทำด้วยการพัฒนาฝีมือ มีระบบสวัสดิการและระบบความปลอดภัยในการทำงานที่ได้มาตรฐาน สนับสนุนการจัดตั้งองค์กรลูกจ้างและนายจ้างตลอดจนกำหนดมาตรการที่เหมาะสมเกี่ยวกับแรงงานต่างชาติในประเทศ โดยจะดำเนินการ
          6.4.1 พัฒนาฝีมือแรงงานให้ได้มาตรฐาน มีวินัย และมีขีดความสามารถสอดคล้องกับการพัฒนาทางเศรษฐกิจของประเทศ
          6.4.2 จูงใจให้คนไทยระดับนักวิชาชีพ ผู้ชำนาญการและผู้ใช้แรงงานที่อยู่ในต่างประเทศกลับมาทำงานในประเทศ
          6.4.3 ปรับปรุงระบบการจัดส่งแรงงานไทยไปต่างประเทศที่ดำเนินการอยู่ให้มีความเป็นธรรม ไม่เอารัดเอาเปรียบผู้ใช้แรงงาน
          6.4.4 ควบคุมการทำงานของแรงงานต่างชาติอย่างเข้มงวด และเป็นระเบียบ
          6.4.5 ส่งเสริมให้มีระบบแรงงานสัมพันธ์ การคุ้มครองแรงงาน และความปลอดภัยในการทำงานทั้งระบบทวิภาคี และไตรภาคี
          ุ6.4.6 ปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับแรงงาน และพนักงานรัฐวิสาหกิจให้เหมาะสมกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
          6.4.7 เร่งดำเนินการทั้งมาตรการป้องกัน และปราบปรามเพื่อแก้ไขปัญหาการใช้แรงงานเด็ก และโสเภณีเด็ก
          6.4.8 กระจายบริการสวัสดิการสังคมไปยังชนบท โดยสนับสนุนทุนดำเนินการของศูนย์สงเคราะห์ราษฎรประจำหมู่บ้าน
          6.4.9 เร่งจัดตั้งศูนย์สารสนเทศแรงงานและสวัสิการสังคม
          6.5 นโยบายด้านกีฬา
          รัฐบาลจะดำเนินการส่งเสริม และพัฒนาการกีฬาเพื่อสุขภาพอนามัยของคนในชาติ รวมทั้งพัฒนาสู่ความเป็นเลิศ มีศักยภาพทัดเทียมกับอารยประเทศ โดยจะดำเนินการ
          6.5.1 จัดเตรียมการแข่งขันกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ให้มีความพร้อมในทุกด้าน รวมทั้งพัฒนาสมรรถภาพของนักกีฬาให้มีความพร้อมในการเข้าแข่งขัน
          6.5.2 ส่งเสริมให้มีกีฬาขั้นพื้นฐานเพื่อการแข่งขันการอาชีพ และเพื่อสุขภาพ โดยกระจายโอกาสด้านกีฬาไปให้ทั่วทุกภูมิภาค และทุกชุมชน  รวมทั้งสนับสนุนการผลิตอุปกรณ์กีฬาภายในประเทศ ให้มีมาตรฐานและมีราคาถูก
          6.5.3 ให้มีการเล่นกีฬาตั้งแต่เยาว์วัย และสนับสนุนบริการพื้นฐานด้านกีฬาให้ผู้ด้อยโอกาสและผู้พิการ
          6.5.4 จัดตั้งศูนย์กีฬาระดับนานาชาติ เพื่อเป็นที่ฝึกซ้อมและเก็บตัวนักกีฬา เสริมสร้างขวัญและกำลังใจนักกีฬา ที่นำชื่อเสียงและเกียรติภูมิมาสู่ประเทศ ให้มีมาตรฐานการครองชีพที่ดี รวมทั้งจัดสวัสดิการช่วยเหลือนักกีฬาที่ประสบอุบัติเหตุ
          7. นโยบายด้านการพัฒนาชนบทและกระจายรายได้และความเจริญ ไปสู่ภูมิภาคและท้องถิ่น
          รัฐบาลมุ่งมั่นที่จะพัฒนาชนบท และกระจายความเจริญไปสู่ภูมิภาคและท้องถิ่น โดยขยายบริการขั้นพื้นฐานทางเศรษฐกิจ และสังคมให้ทั่วถึงในทุกภูมิภาค เพื่อให้การพัฒนาชนบทเป็นการพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืน  โดยจะดำเนินการ
          7.1 เร่งรัดการกระจายรายได้และกระจายความเจริญไปสู่ภูมิภาคต่างๆ ด้วยการส่งเสริมการดำเนินโครงการพัฒนาในพื้นที่อนุภาค พื้นที่ชายแดน พื้นที่ชายฝั่งทะเลตะวันออก และพื้นที่ชายทะเลภาคใต้ ตลอดจนกระจายอุตสาหกรรมและการลงทุนไปสู่ภูมิภาคและชนบท
          7.2 เร่งรัดจัดทำผังโครงการพัฒนาทั่วประเทศเพื่อสร้างสมดุลการพัฒนาไม่ให้กระจุกตัวเฉพาะในภูมิภาคใดภูมิภาคหนึ่ง (ยังมีต่อ)