อุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกล้า
1. สถานการณ์ปัจจุบัน
การผลิต
ปริมาณการผลิตเหล็กและเหล็กกล้าที่สำคัญในปี 2549 มีประมาณ 8,687,057 เมตริกตัน ( ไม่รวมผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูป เหล็ก
แผ่นรีดเย็น เหล็กแผ่นเคลือบและท่อเหล็กเพื่อไม่ให้เกิดการนับซ้ำ ) ชะลอตัวลง ร้อยละ 7.67 เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปีก่อน เนื่องจากการ
ชะลอตัวของภาวะเศรษฐกิจในประเทศ อันเป็นผลมาจากราคาน้ำมันและอัตราดอกเบี้ยที่เพิ่มสูงขึ้น ปัญหาทางด้านสถานการณ์การเมืองภายใน
ประเทศ ทำให้ความต้องการใช้เหล็กในประเทศลดลง ประกอบกับการที่ผู้ผลิตเกรงว่าจะเกิดปัญหาความผันผวนของราคาเหล็ก จึงทำให้ผู้ผลิต
ชะลอการผลิตลง และสต๊อกสินค้าไว้ในปริมาณที่ไม่มาก ขณะเดียวกันพ่อค้าคนกลางก็เกรงว่าจะเกิดปัญหาเช่นเดียวกันจึงสต๊อกสินค้าไว้ที่จำเป็นเท่านั้น
และเมื่อพิจารณาในรายผลิตภัณฑ์ พบว่า ผลิตภัณฑ์ที่มีชะลอตัวลงมากที่สุดในช่วงนี้ คือ เหล็กทรงยาว ลดลง ร้อยละ 12.09 เนื่องจากภาวะอสังหาริม
ทรัพย์ยังชะลอตัวอยู่อย่างต่อเนื่องทั้งโครงการของภาครัฐและภาคเอกชน ซึ่งจากฐานข้อมูลเครื่องชี้ภาวะอสังหาริมทรัพย์ของธนาคารแห่งประเทศ
ไทย พบว่า ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2549 พื้นที่รับอนุญาตก่อสร้างในเขตเทศบาลทั้งประเทศ เพิ่มขึ้นเล็กน้อย ร้อยละ 3.27 เมื่อเทียบกับระยะ
เดียวกันของปีก่อน ขณะที่มูลค่าซื้อขายที่ดินและสิ่งปลูกสร้างทั่วประเทศ ลดลง ร้อยละ 6.05 สำหรับผลิตภัณฑ์ที่มีการผลิตลดลงรองลงมาคือ เหล็ก
แผ่นรีดเย็นและเหล็กแผ่นรีดร้อน ลดลง ร้อยละ 2.38 และ 2.09 ตามลำดับ เนื่องจากสภาวะเศรษฐกิจในประเทศ จึงทำให้ความต้องการใช้ของ
ตลาดในประเทศชะลอตัว สำหรับผลิตภัณฑ์ที่มีการขยายตัว คือ เหล็กแผ่นเคลือบ เพิ่มขึ้น ร้อยละ 19.55 รายละเอียดตามตารางที่ 1
ตารางที่ 1 : ปริมาณการผลิตเหล็กและเหล็กกล้าที่สำคัญปี 2549 เทียบกับปี 2548
หน่วย : เมตริกตัน
ผลิตภัณฑ์ ปี 2549 e ปี 2548 อัตราการ
เปลี่ยนแปลง
(ร้อยละ)
ผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูป 5,237,160 5,161,300 1.47
(Semi-Finished Products)
เหล็กทรงยาว(Long Products) 4,387,225 4,990,559 -12.09
เหล็กทรงแบน(Flat Products) 7,104,828 7,060,424 0.63
เหล็กแผ่นรีดร้อน(Hot-rolled Flat) 4,326,107 4,418,441 -2.09
เหล็กแผ่นรีดเย็น(Cold-rolled Flat ) 1,730,081 1,772,302 -2.38
เหล็กแผ่นเคลือบ (Coated Steel) 1,039,710 ,869,681 19.55
- เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสี 327,505 332,545 -1.52
(Galvanized Sheet)
- เหล็กแผ่นเคลือบดีบุก (Tin plate) 292,222 231,183 26.4
- เหล็กแผ่นไม่ได้เคลือบดีบุก (Tin free) 147,271 128,698 14.43
- อื่นๆ (other coated steel) 278,590 177,255 57.17
ท่อเหล็ก (Pipes & Tubes) N/A N/A N/A
รวม 1 8,687,057 9,409,000 -7.67
ที่มา : สถาบันเหล็กและเหล็กกล้าแห่งประเทศไทย
หมายเหตุ e : ค่าประมาณการโดยสำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
1 : ไม่รวมผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูป เหล็กแผ่นรีดเย็น เหล็กแผ่นเคลือบ และท่อเหล็กเพื่อไม่ให้เกิดการนับซ้ำ
การใช้ในประเทศ
ปริมาณการใช้เหล็กและเหล็กกล้าในประเทศที่สำคัญปี 2549 ประมาณ 11,475,220 เมตริกตัน โดยการใช้ในประเทศชะลอตัวลง
ร้อยละ 12.36 เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปีก่อน อันเป็นผลมาจากการลดลงของการใช้ในประเทศของเหล็กทรงยาว ร้อยละ 12.84 เมื่อ
เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน เนื่องจากภาวะอสังหาริมทรัพย์ที่ชะลอตัวลง จึงทำให้ผู้ซื้อจะสั่งซื้อสินค้าเฉพาะที่จำเป็นเท่านั้นและจะไม่มีการสต๊อก
สินค้าไว้ สำหรับปริมาณการใช้ในประเทศของเหล็กทรงแบน ลดลงร้อยละ 12.03 เนื่องจากความต้องการใช้ในประเทศที่ลดลงอันเป็นผลมาจาก
สถานการณ์เศรษฐกิจในประเทศที่ชะลอตัว ทำให้ผู้บริโภคเพิ่มความระมัดระวังในการจับจ่ายใช้สอย
การนำเข้า
มูลค่าและปริมาณการนำเข้าเหล็กและเหล็กกล้าที่สำคัญในปี 2549 มีจำนวนประมาณ 225,255 ล้านบาท และ 9,870,805
เมตริกตัน โดยมูลค่าและปริมาณการนำเข้าชะลอตัวลง ร้อยละ 19.23 และ 14.64 ตามลำดับ ซึ่งเป็นผลมาจากสถานการณ์เศรษฐกิจภายใน
ประเทศ โดยส่วนใหญ่จะนำเข้ามาจากประเทศญี่ปุ่น จีนและรัสเซีย ผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าการนำเข้าชะลอตัวลงมากที่สุดเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี
ก่อน ได้แก่ เหล็กแผ่นบางรีดร้อน ลดลง ร้อยละ 46.94 รองลงมาคือเหล็กแท่งแบน ลดลง ร้อยละ 46.88 และเหล็กโครงสร้างรูปพรรณรีด
ร้อน ลดลง ร้อยละ 37.32
ผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าการนำเข้ามากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ ท่อเหล็กไร้ตะเข็บ มีมูลค่า 36,126 ล้านบาท รองลงมาคือ เหล็กแท่งแบน มี
มูลค่า 31,925 ล้านบาท เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีแบบจุ่มร้อน มูลค่า 25,921 ล้านบาท และเหล็กแผ่นบางรีดร้อน มีมูลค่า 20,236 ล้านบาท
โดยผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าการนำเข้าขยายตัวเพิ่มมากที่สุด ได้แก่ ท่อเหล็กไร้ตะเข็บ เพิ่มขึ้นร้อยละ 105.09 เหล็กแผ่นเคลือบชนิดอื่นๆ เพิ่มขึ้น ร้อยละ
8.47 และเหล็กแผ่นไม่ได้เคลือบดีบุก เพิ่มขึ้นร้อยละ 8.27 รายละเอียดตามตารางที่ 2
ตารางที่ 2 : ปริมาณและมูลค่าการนำเข้าเหล็กและเหล็กกล้าที่สำคัญปี 2549 เทียบกับปี 2548
หน่วย : ปริมาณ: เมตริกตัน
มูลค่า : ล้านบาท
ผลิตภัณฑ์ ปี 2549 ปี 2548 อัตราการ ตลาดนำเข้า
เปลี่ยนแปลง ที่สำคัญ
(ร้อยละ)
ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า
ผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูป 3,957,765 54,890 5,709,472 95,309 -30.68 -42.41 รัสเซีย,จีน
(Semi-Finished Products)
- เหล็กแท่งเล็ก (Billet) 1,259,471 18,421 1,825,237 28,636 -31 -35.67 รัสเซีย,จีน
- เหล็กแท่งแบน (Slab) 2,381,318 31,925 3,475,634 60,099 -31.49 -46.88 รัสเซีย,จีน
- อื่นๆ (Others) 316,976 4,544 408,601 6,574 -22.42 -30.88 จีน,รัสเซีย
เหล็กทรงยาว 660,529 15,334 654,589 16,766 0.91 -8.54 จีน,ญี่ปุ่น
(Long Products )
- เหล็กเส้น (Bar) 238,227 6,293 230,124 6,327 3.52 -0.55 ญี่ปุ่น,จีน
- เหล็กโครงสร้างรูปพรรณ 11,134 401 16,987 639 -34.45 -37.32 ญี่ปุ่น,อังกฤษ
รีดร้อน (HR sections )
- เหล็กลวด (Wire rods) 411,168 8,640 407,478 9,800 0.91 -11.84 จีน,ญี่ปุ่น
เหล็กทรงแบน 3,862,613 112,370 4,720,837 141,933 -18.18 -20.83 ญี่ปุ่น,จีน
(Flat Products )
เหล็กแผ่นรีดร้อน 1,810,070 40,757 2,638,998 64,533 -31.41 -36.84 ญี่ปุ่น,จีน
(Hot-Rolled Flat Products)
- เหล็กแผ่นหนารีดร้อน 133,012 4,120 147,185 5,276 -9.63 -21.92 ญี่ปุ่น,จีน
(HR plate)
- เหล็กแผ่นบางรีดร้อน 1,033,999 20,236 1,694,820 38,135 -38.99 -46.94 ญี่ปุ่น,จีน
(HR sheet)
- เหล็กแผ่นบางรีดร้อนชนิด 643,059 16,401 796,993 21,122 -19.31 -22.35 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
ผ่านการกัดล้างและชุบน้ำมัน
(HR sheet P&O )
เหล็กแผ่นรีดเย็น 670,002 24,779 713,993 29,219 -6.16 -15.2 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
(Cold-Rolled Flat Products)
- เหล็กแผ่นรีดเย็น 576,955 16,379 613,048 19,634 -5.89 -16.58 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
(CR carbon steel)
- เหล็กแผ่นรีดเย็นไร้สนิม 93,047 8,400 100,945 9,585 -7.82 -12.36 ญี่ปุ่น,ไต้หวัน
(CR stainless steel)
เหล็กแผ่นเคลือบ 1,382,541 46,834 1,367,846 48,181 1.07 -2.79 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
(Coated Steel Products)
- เคลือบสังกะสีแบบจุ่มร้อน 819,110 25,921 865,591 28,102 -5.37 -7.76 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
(Galv. Sheet (HDG))
- เคลือบสังกะสีด้วยไฟฟ้า 146,726 5,126 151,667 5,498 -3.26 -6.78 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
(Galv. Sheet (EG))
- เคลือบดีบุก (Tin plate) 88,771 3,236 75,319 3,006 17.86 7.63 เกาหลีใต้,ญี่ปุ่น
- ไม่ได้เคลือบดีบุก (Tin free) 37,631 1,280 30,730 1,182 22.46 8.27 เกาหลีใต้,ไต้หวัน
- อื่นๆ (Others) 290,303 11,271 244,539 10,392 18.71 8.47 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
ท่อเหล็ก (Pipe) 1,389,898 42,661 478,264 24,888 190.61 71.41 อิตาลี,ญี่ปุ่น
- ท่อเหล็กไร้ตะเข็บ 1,294,257 36,126 363,715 17,615 255.84 105.1 อิตาลี,ญี่ปุ่น
(Pipe-Seamless)
- ท่อเหล็กมีตะเข็บ (Pipe-Welded) 95,641 6,535 114,549 7,274 -16.51 -10.16 ญี่ปุ่น,เกาหลีใต้
รวม 9,870,805 225,255 11,563,162 278,896 -14.64 -19.23 ญี่ปุ่น,จีน,รัสเซีย
ที่มา : กรมศุลกากร
การส่งออก
มูลค่าและปริมาณการส่งออกเหล็กและเหล็กกล้าในปี 2549 มีจำนวนประมาณ 53,922 ล้านบาท และ 2,018,266 เมตริกตัน
โดยมูลค่าและปริมาณการส่งออกขยายตัวขึ้น ร้อยละ 1.73 และ 4.48 ตามลำดับ โดยตลาดส่งออกที่สำคัญของไทยในช่วงนี้คือ สหรัฐอเมริกา
สำหรับผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าการส่งออกขยายตัวขึ้นในช่วงนี้เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูปชนิดอื่นๆ เพิ่มขึ้น ร้อยละ
1,044.52 รองลงมาคือ เหล็กแผ่นไม่ได้เคลือบดีบุกและเหล็กเส้น เพิ่มขึ้น 575.93 และ 123.93 ตามลำดับ เนื่องจากความต้องการใช้ใน
ประเทศที่ลดลง ผู้ผลิตไทยจึงต้องขยายตลาดโดยเพิ่มการส่งออกไปยังประเทศที่ยังคงมีความต้องการใช้อยู่ เช่น สหรัฐอเมริกา ยุโรปและตะวันออก
กลาง เป็นต้น ผลิตภัณฑ์ที่มีการมูลค่าการส่งออกมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ เหล็กแผ่นบางรีดร้อน มีมูลค่า 12,122 ล้านบาท รองลงมาคือ ท่อ
เหล็กมีตะเข็บและเหล็กแผ่นรีดเย็นไร้สนิม โดยมีมูลค่า 10,379 และ 6,462 ล้านบาท ตามลำดับ รายละเอียดตามตารางที่ 3
ตารางที่ 3 : ปริมาณและมูลค่าการส่งออกเหล็กและเหล็กกล้าที่สำคัญปี 2549 เทียบกับปี 2548
หน่วย : ปริมาณ: เมตริกตัน
มูลค่า : ล้านบาท
ผลิตภัณฑ์ ปี 2549 ปี 2548 อัตราการ ตลาดส่งออก
เปลี่ยนแปลง ที่สำคัญ
(ร้อยละ)
ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า
ผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูป 18,063 284 39,418 540 -54.18 -47.5 เวียดนาม
(Semi-Finished Products)
- เหล็กแท่งเล็ก (Billet) 18,006 263 39,245 537 -54.12 -50.97 เวียดนาม
- เหล็กแท่งแบน (Slab) 2 0.02 101 2 -98.01 -98.92 สิงคโปร์
- อื่นๆ (Others) 55 21 72 2 -24.16 1,044.52 ไต้หวัน,ปากีสถาน
เหล็กทรงยาว (Long Products ) 378,895 7,631 288,760 6,074 31.21 25.63 มาเลเซีย
- เหล็กเส้น (Bar) 80,065 1,384 34,646 618 131.09 123.93 สหรัฐอเมริกา,กัมพูชา
- เหล็กโครงสร้างรูปพรรณ 291,694 6,108 246,699 5,296 18.24 15.31 มาเลเซีย,สิงคโปร์
รีดร้อน (HR sections )
-เหล็กลวด (Wire rods) 7,136 139 7,414 160 -3.75 -13.03 ลาว,เวียดนาม
เหล็กทรงแบน (Flat Products ) 1,382,359 33,943 1,402,027 37,597 -1.4 -9.72 สหรัฐอเมริกา
เหล็กแผ่นรีดร้อน 975,101 18,917 921,664 18,392 5.8 2.85 สหรัฐอเมริกา
(Hot-Rolled Flat Products)
- เหล็กแผ่นหนารีดร้อน 248,642 4,636 148,872 3,163 67.02 46.55 สหรัฐอเมริกา,สหรัฐอาหรับอามิเรตส์
(HR plate)
- เหล็กแผ่นบางรีดร้อน 600,432 12,122 577,479 11,407 3.97 6.27 สหรัฐอเมริกา,สเปน
(HR sheet)
- เหล็กแผ่นบางรีดร้อนชนิด 126,027 2,159 195,313 3,823 -35.47 -43.52 สหรัฐอเมริกา,อิตาลี
ผ่านการกัดล้างและชุบน้ำมัน
(HR sheet P&O )
เหล็กแผ่นรีดเย็น 244,071 9,676 374,989 15,275 -34.91 -36.65 มาเลเซีย,ฮ่องกง
(Cold-Rolled Flat Products)
- เหล็กแผ่นรีดเย็น 160,082 3,214 290,058 8,163 -44.81 -60.63 มาเลเซีย,ฮ่องกง
(CR carbon steel)
- เหล็กแผ่นรีดเย็นไร้สนิม 83,989 6,462 84,931 7,112 -1.11 -9.13 ฮ่องกง,อินเดีย
(CR stainless steel)
เหล็กแผ่นเคลือบ 163,187 5,350 105,374 3,930 54.86 36.16 สหรัฐอเมริกา,พม่า
( Coated Steel Products)
- เคลือบสังกะสีแบบจุ่มร้อน 56,547 1,880 30,560 1,162 85.04 61.84 พม่า,ลาว
(Galv. Sheet (HDG))
- เคลือบสังกะสีด้วยไฟฟ้า 15,207 370 17,571 562 -13.45 -34.05 มาเลเซีย,สิงคโปร์
(Galv. Sheet (EG))
- เคลือบดีบุก (Tin plate) 4,128 112 1,792 97 130.31 15.57 อินโดนีเซีย,เวียดนาม
- ไม่ได้เคลือบดีบุก (Tin free) 250 26 42 4 500.06 575.93 มาเลเซีย,สหรัฐอเมริกา
- อื่นๆ (Others) 87,054 2,962 55,409 2,105 57.11 40.69 สหรัฐอเมริกา,อินเดีย
ท่อเหล็ก (Pipe) 238,948 12,064 201,565 8,794 18.55 37.18 สหรัฐอเมริกา,มาเลเซีย
- ท่อเหล็กไร้ตะเข็บ 20,694 1,685 35,921 2,336 -42.39 -27.84 ญี่ปุ่น,ซาอุดิอาระเบีย
(Pipe-Seamless)
- ท่อเหล็กมีตะเข็บ (Pipe-Welded) 218,254 10,379 165,644 6,459 31.76 60.7 สหรัฐอเมริกา,มาเลเซีย
รวม 2,018,266 53,922 1,931,770 53,006 4.48 1.73 สหรัฐอเมริกา
ที่มา : กรมศุลกากร
2. สรุป
สถานการณ์เหล็กโดยรวม ปี 2549 ชะลอตัวลงเล็กน้อยเมื่อเทียบกับระยะเดียวกันของปีก่อน เนื่องจากสถานการณ์เศรษฐกิจภายใน
ประเทศ อันเป็นผลมาจากภาวะเงินเฟ้อและอัตราดอกเบี้ยที่อยู่ในระดับสูง ตลอดจนปัญหาทางด้านสถานการณ์การเมืองภายในประเทศ จึงทำให้ภาวะ
การค้าโดยรวมในประเทศชะลอตัวลง ผู้ผลิตจึงชะลอการผลิตลง และสต๊อกสินค้าไว้ในปริมาณที่ไม่มาก ขณะเดียวกันพ่อค้าคนกลางก็สต๊อกสินค้าไว้ใน
ปริมาณเท่าที่จำเป็น โดยเหล็กทรงแบน การผลิตขยายตัวเล็กน้อย ร้อยละ 0.63 แต่การใช้ในประเทศกลับชะลอตัวลง ร้อยละ 12.03 ซึ่งจะเป็น
การผลิตที่เน้นเพื่อการส่งออกเนื่องจากความต้องการใช้ของอุตสาหกรรมต่อเนื่องในประเทศลดลง ผู้ผลิตจึงต้องขยายตลาดไปยังต่างประเทศที่ยังคงมี
ความต้องการอยู่ เช่น สหรัฐอเมริกาและยุโรป สำหรับเหล็กทรงยาวซึ่งใช้ในอุตสาหกรรมก่อสร้าง มีการผลิตและการใช้ในประเทศชะลอตัวถึง ร้อย
ละ 12.09 และ 12.84 ตามลำดับ สำหรับมูลค่าและปริมาณการนำเข้าโดยรวมชะลอตัวถึงร้อยละ 19.23 และ 14.64 โดยเหล็กแผ่นบางรีด
ร้อน ลดลง ร้อยละ 46.94 รองลงมาคือเหล็กแท่งแบน ลดลง ร้อยละ 46.88 และเหล็กโครงสร้างรูปพรรณรีดร้อน ลดลง ร้อยละ 37.32
สำหรับการส่งออกโดยรวมขยายตัวขึ้นทั้งมูลค่าและปริมาณ ร้อยละ 1.73 และ 4.48 ตามลำดับ โดย ผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูปชนิดอื่นๆ เพิ่ม
ขึ้น ร้อยละ 1,044.52 รองลงมาคือ เหล็กแผ่นไม่ได้เคลือบดีบุกและเหล็กเส้น เพิ่มขึ้น 575.93 และ 123.93 ตามลำดับ
สำหรับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของราคาผลิตภัณฑ์เหล็กที่สำคัญ (FOB)โดยเฉลี่ยในตลาดโลกจาก CIS ณ ท่า Black Sea ของปี
2549 เทียบกับระยะเดียวกันของปีก่อน ผลิตภัณฑ์เหล็กที่สำคัญทุกตัวมีทิศทางในการปรับตัวของราคาที่เพิ่มขึ้น โดยราคาเหล็กแท่งเล็กบิลเล็ตเพิ่มขึ้น
จาก 334 เหรียญสหรัฐต่อตัน เป็น 377 เหรียญสหรัฐต่อตัน เพิ่มขึ้น ร้อยละ 13.05 เหล็กเส้นเพิ่มขึ้นจาก 383 เหรียญสหรัฐต่อตัน เป็น 427
เหรียญสหรัฐต่อตัน เพิ่มขึ้น ร้อยละ 11.51 เหล็กแผ่นรีดร้อนเพิ่มขึ้นจาก 458 เหรียญสหรัฐต่อตัน เป็น 493 เหรียญสหรัฐต่อตัน เพิ่มขึ้น ร้อยละ
7.55 เหล็กแท่งแบน เพิ่มขึ้นจาก 385 เหรียญสหรัฐต่อตัน เป็น 401 เหรียญสหรัฐต่อตัน เพิ่มขึ้น ร้อยละ 4.08 เหล็กแผ่นรีดเย็น เพิ่มขึ้นจาก
555 เหรียญสหรัฐต่อตัน เป็น 564 เหรียญสหรัฐต่อตัน เพิ่มขึ้น ร้อยละ 1.57 โดยเป็นผลมาจากการขยายตัวของการบริโภคเหล็กของประเทศ
(ยังมีต่อ)