ผลิตภัณฑ์แกะสลักไม้เทพทาโร โอท็อปเมืองตรัง สร้างความยั่งยืนให้ชาวชุมชนเขากอบ
ไม้เทพทาโร จัดเป็นไม้ยืนต้นเนื้ออ่อน หรือที่ทางภาคเหนือเรียกว่า ตะไคร้ตัน ภาคกลางเรียกว่า ไม้เทพทาโร ทางภาคใต้จะเรียกว่า ไม้จวงหอม ส่วนชาวไทยมุสลิมจะเรียกว่า แตยอ ส่วนใหญ่จะพบตามป่าดงดิบ และมีมากในภาคใต้ของประเทศไทย ต้นเทพทาโร นอกจากจะเป็นไม้มงคลอย่างที่ทราบกันแล้ว ส่วนของใบที่เป็นยอดอ่อนชาวบ้านจะนำไปรับประทานเป็นผักจิ้มกับน้ำพริกได้ ส่วนของเนื้อไม้ก็ยังมีสรรพคุณเป็นพืชสมุนไพร ใช้ต้มกับน้ำแก้อาการท้องร่วง ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้วิงเวียน หืดหอบ และเป็นยาบำรุงโลหิต นอกจากนี้ กลิ่นของไม้สามารถป้องกันปลวก มอด และยุงได้เช่นกัน ถือเป็นไม้ที่มีคุณค่าอีกชนิดหนึ่งที่ไม่ควรมองข้าม
แต่ปัจจุบัน ต้นเทพทาโรกลับมีจำนวนลดลง ถูกโค่นทิ้งเป็นจำนวนมาก เนื่องจากมีการขยายพื้นที่เพาะปลูกยางพารา ปาล์มน้ำมัน และพืชเศรษฐกิจอื่นๆ เพิ่มขึ้น เหลือเพียงตอและรากของต้นเทพทาโรที่ฝังอยู่ในดิน ซึ่งส่วนที่เหลือเหล่านี้อาจจะดูไร้ค่าในสายตาของคนทั่วไปที่พบเห็น แต่สำหรับชาวบ้านในตำบลเขากอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ได้เล็งเห็นคุณค่าของพืชท้องถิ่นชนิดนี้ ด้วยการนำรากไม้เทพทาโรมาแกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับตกแต่งบ้าน และเป็นสินค้าที่ระลึก ด้วยฝีมือที่ประณีต สะท้อนเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ทำให้ผลิตภัณฑ์จากไม้เทพทาโรสร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัดตรังเป็นอย่างมาก สำหรับกลุ่มหัตถกรรมการแกะสลักไม้เทพทาโรที่มีชื่อเสียงในจังหวัดตรัง ได้แก่ กลุ่มเยาวชนต่อต้านยาเสพติด ตำบลเขากอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง และยังได้รับการคัดสรรเป็นสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ประเภทศิลปะประดิษฐ์และของที่ระลึก ระดับ 4 ดาวของจังหวัดตรังอีกด้วย
จุดประกายเพิ่มมูลค่าเศษไม้
คุณอาภรณ์รัตน์ เพชรรัตน์ หรือ คุณตุ๊ อายุ 31 ปี รองประธานกลุ่มเยาวชนต่อต้านยาเสพติด ผลิตภัณฑ์ไม้เทพทาโร ตำบลเขากรอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ได้เล่าถึงที่มาของกลุ่มว่า ในพื้นที่ตำบลเขากอบ มีต้นเทพทาโรถูกโค่นทิ้งไว้เป็นจำนวนมาก ดังนั้น ชาวบ้านจึงคิดกันว่าน่าจะนำไม้เทพทาโรมาใช้ประโยชน์ดีกว่าปล่อยทิ้งไว้อย่างนั้น เนื่องจากไม้เทพทาโรมีกลิ่นหอม สามารถป้องกันการรบกวนของปลวกและมอดได้ และยังเป็นไม้มงคล พืชสมุนไพรอีกด้วย ดังนั้น ชาวบ้านจึงรวมกลุ่มกันโดยนำรากและตอของไม้เทพทาโรมาแกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์รูปแบบต่างๆ ไว้ตกแต่งบ้าน และเป็นของที่ระลึกแก่นักท่องเที่ยวผู้มาเยือนจังหวัดตรัง
คุณอาภรณ์รัตน์ ย้ำว่า ผลิตภัณฑ์ทุกชิ้นจะแกะสลักจากรากไม้ และตอไม้ที่ผ่านการโค่นทิ้งมาเป็นเวลาหลายสิบปีแล้ว ทางกลุ่มไม่ได้ตัดต้นไม้เพื่อที่จะนำมาทำผลิตภัณฑ์หรือส่งเสริมให้มีการโค่นต้นเทพทาโร เนื่องจากปัจจุบันไม้ชนิดนี้เหลือน้อยลง ถือเป็นไม้ที่มีคุณค่าควรที่จะอนุรักษ์ไว้ให้เยาวชนรุ่นหลังได้ใช้ประโยชน์และศึกษาต่อไป
ผลิตภัณฑ์แกะสลัก
ไม้เทพทาโรสร้างชีวิต
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวว่า ในช่วงปี พ.ศ. 2543 ได้เกิดปัญหาทางสังคมมากมายในพื้นที่ตำบลเขากอบ ซึ่งปัญหาใหญ่ ได้แก่ ปัญหายาเสพติดที่เข้ามาแพร่ระบาดในกลุ่มเยาวชน ดังนั้น หน่วยงานทางภาครัฐ โดยเฉพาะสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดตรังจึงเข้ามาให้ความช่วยเหลือในการให้ความรู้ในการก่อตั้ง บริหารจัดการกลุ่ม เป็นการให้เยาวชนหันมาทำกิจกรรมเสริมสร้างรายได้ให้ตนเองและครอบครัว เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ห่างไกลจากยาเสพติด ด้วยการรวมกลุ่มกันแกะสลักไม้เทพทาโรเป็นสินค้าที่ระลึกแก่นักท่องเที่ยว เพราะตำบลเขากอบ มีสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง คือ ถ้ำเล ดังนั้น จึงมีโอกาสและช่องทางในการจำหน่ายสินค้าแก่นักท่องเที่ยวได้
สำหรับรูปแบบการดำเนินการของกลุ่มจะมีการรวมหุ้นกัน เดิมทีสมาชิกเริ่มแรกมีจำนวน 19 คน ปัจจุบันเพิ่มเป็น 25 คน โดยทางกลุ่มจะมีเงินทุนหมุนเวียนอยู่ตลอดเวลา การบริหารจัดการเรื่องการเงินจึงเป็นเรื่องสำคัญมากเช่นกัน
พะยูนแกะสลัก ดาวเด่นสร้างชื่อ
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวว่า จุดเด่นของผลิตภัณฑ์แกะสลักจากไม้เทพทาโร จะอยู่ที่เอกลักษณ์ของไม้ที่มีกลิ่นหอม เป็นไม้มงคล ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มส่วนใหญ่จะเป็นไม้แกะสลักเป็นรูปปลาพะยูน สัญลักษณ์ของจังหวัดตรัง รูปสัตว์ต่างๆ มีหลากชนิดและหลายขนาด ส่วนใหญ่จะทำตามออร์เดอร์ของลูกค้าว่าเขาต้องการรูปแบบไหน เพื่อความแน่นอนในการขาย เพราะวัตถุดิบหายาก หากทำรูปแบบที่เราต้องการขายอย่างเดียว บางครั้งมันขายไม่ได้ นอกจากนี้ ยังมีพวงกุญแจรูปปลาพะยูนที่ขายดี เพราะราคาไม่แพง ชิ้นละ 15 บาท นักเรียน เยาวชนทั่วไปสามารถหาซื้อได้ ส่วนสินค้าที่กำลังขายดีนอกจากปลาพะยูนแกะสลักก็คืองานเขียนลาย เป็นขัน หม้อ และผลิตภัณฑ์ในครัวเรือน ตอนนี้กำลังได้รับความนิยม
สำหรับต้นทุนในการดำเนินการของกลุ่ม ส่วนใหญ่จะอยู่ที่วัสดุในการผลิต ได้แก่ รากและตอไม้เทพทาโร ที่ปัจจุบันในพื้นที่เริ่มลดลง ทำให้ต้องมีการสั่งซื้อจากพื้นที่อื่นในภาคใต้ โดยจะซื้อครั้งละเต็มคันรถกระบะ ราคาประมาณ 5,000-7,000 บาท ขึ้นอยู่กับลักษณะของไม้ ถ้าเป็นรากไม้ ตอไม้ ไม่มีรูกลวง ชิ้นสวยๆ ปะปนมามากก็จะมีราคาสูงขึ้นไปตามลำดับ และบางช่วงที่ไม้หายากก็จะมีการสต๊อกไม้ไว้เพื่อช่วยลดต้นทุนในการผลิต
ปัญหาขาดแคลนช่างฝีมือ
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวว่า ขณะนี้มีออร์เดอร์เข้ามามาก จนทางกลุ่มผลิตแทบไม่ทัน ดังนั้น บรรดาช่างที่มีฝีมือในกลุ่มจึงมีการถ่ายทอดวิธีการแกะสลักให้กับเยาวชนคนรุ่นใหม่ที่สนใจ แต่ปัญหาในปัจจุบันคือ ช่างฝีมือจริงๆ หายาก ซึ่งปัญหานี้จะต้องรีบแก้ไขโดยด่วน เพราะเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาของท้องถิ่นด้วย
ขั้นตอนในการผลิต จะมีการแบ่งงานกันทำตามความถนัดของแต่ละคน ไม่ได้ทำคนเดียวทุกขั้นตอน เพราะจะเสียเวลา และขั้นตอนในการผลิต มีดังนี้
ขั้นตอนแรก นำไม้เทพทาโร 1 ท่อน มา ใช้มีดสับให้เป็นรูปร่างที่ต้องการ
ขั้นตอนที่สอง นำไม้ที่สับแล้วไปตากแดดประมาณ 2-3 ชั่วโมง ให้ไม้แห้งสนิท เพราะไม้เทพทาโรจะมีน้ำมันหล่อลื่นอยู่ที่ผิวไม้ หากไม่ตากให้แห้งจะนำไปขัดลำบาก
ขั้นตอนที่สาม นำไม้ที่ตากแดดจนแห้งแล้วไปขัดด้วยกระดาษทรายเบอร์หยาบ
ขั้นตอนที่สี่ ใช้มีดตอก ตกแต่งลายให้สวยงามตามแบบที่เราต้องการ ซึ่งขั้นตอนนี้จะต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญและประณีตพอสมควร เพราะหากทำไม่ดีก็จะเสียแล้วเสียเลย ทำให้สิ้นเปลืองไม้
ขั้นตอนสุดท้าย นำไม้ที่แกะ และตอกลายเรียบร้อยแล้วไปตากแดดประมาณ 1-2 ชั่วโมง แล้วนำไปขัดด้วยกระดาษทรายเบอร์ละเอียดอีกครั้ง ตรวจสอบคุณภาพ ความเรียบร้อยของผลิตภัณฑ์ หลังจากนั้นนำไปบรรจุในกล่อง หรือบรรจุภัณฑ์ที่สวยงามเพื่อจำหน่ายต่อไป สำหรับระยะเวลาในการผลิตสินค้านั้น โดยทั่วไป 10 ชุดเล็ก ใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์
เน้นตลาดเชิงรุกหลังสึนามิ
ช่องทางการจำหน่ายสินค้า ส่วนใหญ่จะวางที่ศูนย์จำหน่ายสินค้าของกลุ่ม ที่ตำบลเขากอบ สัดส่วนลูกค้านักท่องเที่ยวและออร์เดอร์เมื่อก่อนจะอยู่ที่ 50:50 แต่หลังจากผลกระทบจากคลื่นสึนามิ ทำให้นักท่องเที่ยวลดลง ดังนั้น เมื่อช่องทางการตลาดตรงส่วนนี้หายไป ทางกลุ่มจึงต้องทำตลาดเชิงรุก ด้วยการขยันออกบู๊ธ ออกงานจำหน่ายสินค้าโอท็อปตามจังหวัดต่างๆ ที่หน่วยงานภาครัฐสนับสนุน เพราะไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายมากนัก และในส่วนของออร์เดอร์จากลูกค้าในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดก็ไม่มีปัญหา ยังคงทำตลาดในส่วนนี้ได้ ทำให้สมาชิกในกลุ่มยังมีกำลังใจในการผลิตสินค้าออกจำหน่ายต่อไป ทั้งนี้ สินค้าทางกลุ่มนอกจากจะวางจำหน่ายในประเทศแล้ว ยังมีวางจำหน่ายในแถบยุโรป อินเดีย อีกด้วย แต่ทางกลุ่มไม่ได้ทำการตลาดเอง จะมีพ่อค้าคนกลางรับซื้อไปอีกทอดหนึ่ง ถือเป็นความภาคภูมิใจขอบกลุ่มที่ผลิตภัณฑ์ระดับท้องถิ่นสามารถนำไปจำหน่ายในระดับโลกได้
ครม.สัญจรเมืองตรัง
ยอดขาย 1 แสน
ในช่วงประชุมคณะรัฐมนตรีสัญจรที่จังหวัดตรัง ทางกลุ่มมีรายได้ช่วงนั้นช่วงเดียวประมาณแสนกว่าบาท และช่วงที่ออกบู๊ธในงานโอท็อป ซิตี้ ที่เมืองทองธานี ครั้งที่ผ่านมาก็สามารถทำยอดขายได้ 2.2 แสนบาท ปัจจุบันงานเขียนลายกำลังได้รับความนิยม มีออร์เดอร์เข้ามาเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ ทางกลุ่มยังรับแกะสลักรูปแบบต่างๆ ตามที่ลูกค้าต้องการ อาทิ รูปพญานาค ราคาชิ้นละ 3.9 หมื่นบาท รูปเจ้าแม่กวนอิมเท่าองค์จริง ราคา 6 หมื่นบาท ซึ่งรูปแบบเหล่านี้ราคาจะสูงเนื่องจากตอไม้ และรากไม้ขนาดใหญ่หายาก ต้นทุนการผลิตจะสูงกว่ารูปแบบทั่วๆ ไป ซึ่งลูกค้าจะต้องโทร.มาสั่งจองล่วงหน้า บางครั้งเราไม่มีตอไม้ รากไม้ขนาดใหญ่ก็ไม่สามารถแกะสลักให้ได้ ทั้งที่เราก็อยากรับทำให้ และยอดจำหน่ายสินค้าของกลุ่มเฉลี่ยเดือนละประมาณ 1-2 แสนบาท รองประธานกลุ่มกล่าว
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวทิ้งท้ายว่า หลังจากที่ชาวบ้านและเยาวชนในกลุ่มได้ร่วมแรงร่วมใจกันผลิตไม้แกะสลักจากไม้เทพทาโร ทำให้ชีวิตเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้น คือมีรายได้เพิ่มขึ้น เยาวชนไม่หันไปติดยาเสพติด และทางกลุ่มยังเป็นศูนย์จำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ให้กับสินค้าจากกลุ่มอื่นที่อยู่ห่างไกลจากแหล่งชุมชน สถานที่ท่องเที่ยว เพื่อเป็นการกระจายรายได้ให้กับกลุ่มอื่นๆ ด้วย เป็นการช่วยเหลือและพึ่งพาอาศัยกัน นอกจากนี้ รายได้บางส่วนจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ทางกลุ่มจะมอบให้เยาวชนได้ทำกิจกรรมในตำบล เป็นการส่งเสริมให้เยาวชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนของตัวเอง ทำให้ชุมชนตำบลเขากอบมีความเข้มแข็งมากขึ้น เพราะเยาวชนที่เป็นกำลังสำคัญในอนาคตมีความสามารถที่จะช่วยเหลือตัวเองและชุมชนได้
สำหรับท่านใดที่สนใจผลิตภัณฑ์ไม้เทพทาโรแกะสลัก ติดต่อไปดูงานหรือสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ได้ที่ กลุ่มเยาวชนต่อต้านยาเสพติด 78/1 หมู่ 1 ตำบลเขากรอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง 92130 โทรศัพท์ (01) 895-0832, (01) 081-8843 หรือติดต่อที่คุณอาภรณ์รัตน์โดยตรงที่ (01) 895-0802
ที่มา:เทคโนโลยีชาวบ้าน
--กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม--
-พห-
ไม้เทพทาโร จัดเป็นไม้ยืนต้นเนื้ออ่อน หรือที่ทางภาคเหนือเรียกว่า ตะไคร้ตัน ภาคกลางเรียกว่า ไม้เทพทาโร ทางภาคใต้จะเรียกว่า ไม้จวงหอม ส่วนชาวไทยมุสลิมจะเรียกว่า แตยอ ส่วนใหญ่จะพบตามป่าดงดิบ และมีมากในภาคใต้ของประเทศไทย ต้นเทพทาโร นอกจากจะเป็นไม้มงคลอย่างที่ทราบกันแล้ว ส่วนของใบที่เป็นยอดอ่อนชาวบ้านจะนำไปรับประทานเป็นผักจิ้มกับน้ำพริกได้ ส่วนของเนื้อไม้ก็ยังมีสรรพคุณเป็นพืชสมุนไพร ใช้ต้มกับน้ำแก้อาการท้องร่วง ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้วิงเวียน หืดหอบ และเป็นยาบำรุงโลหิต นอกจากนี้ กลิ่นของไม้สามารถป้องกันปลวก มอด และยุงได้เช่นกัน ถือเป็นไม้ที่มีคุณค่าอีกชนิดหนึ่งที่ไม่ควรมองข้าม
แต่ปัจจุบัน ต้นเทพทาโรกลับมีจำนวนลดลง ถูกโค่นทิ้งเป็นจำนวนมาก เนื่องจากมีการขยายพื้นที่เพาะปลูกยางพารา ปาล์มน้ำมัน และพืชเศรษฐกิจอื่นๆ เพิ่มขึ้น เหลือเพียงตอและรากของต้นเทพทาโรที่ฝังอยู่ในดิน ซึ่งส่วนที่เหลือเหล่านี้อาจจะดูไร้ค่าในสายตาของคนทั่วไปที่พบเห็น แต่สำหรับชาวบ้านในตำบลเขากอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ได้เล็งเห็นคุณค่าของพืชท้องถิ่นชนิดนี้ ด้วยการนำรากไม้เทพทาโรมาแกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับตกแต่งบ้าน และเป็นสินค้าที่ระลึก ด้วยฝีมือที่ประณีต สะท้อนเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ทำให้ผลิตภัณฑ์จากไม้เทพทาโรสร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัดตรังเป็นอย่างมาก สำหรับกลุ่มหัตถกรรมการแกะสลักไม้เทพทาโรที่มีชื่อเสียงในจังหวัดตรัง ได้แก่ กลุ่มเยาวชนต่อต้านยาเสพติด ตำบลเขากอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง และยังได้รับการคัดสรรเป็นสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ประเภทศิลปะประดิษฐ์และของที่ระลึก ระดับ 4 ดาวของจังหวัดตรังอีกด้วย
จุดประกายเพิ่มมูลค่าเศษไม้
คุณอาภรณ์รัตน์ เพชรรัตน์ หรือ คุณตุ๊ อายุ 31 ปี รองประธานกลุ่มเยาวชนต่อต้านยาเสพติด ผลิตภัณฑ์ไม้เทพทาโร ตำบลเขากรอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ได้เล่าถึงที่มาของกลุ่มว่า ในพื้นที่ตำบลเขากอบ มีต้นเทพทาโรถูกโค่นทิ้งไว้เป็นจำนวนมาก ดังนั้น ชาวบ้านจึงคิดกันว่าน่าจะนำไม้เทพทาโรมาใช้ประโยชน์ดีกว่าปล่อยทิ้งไว้อย่างนั้น เนื่องจากไม้เทพทาโรมีกลิ่นหอม สามารถป้องกันการรบกวนของปลวกและมอดได้ และยังเป็นไม้มงคล พืชสมุนไพรอีกด้วย ดังนั้น ชาวบ้านจึงรวมกลุ่มกันโดยนำรากและตอของไม้เทพทาโรมาแกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์รูปแบบต่างๆ ไว้ตกแต่งบ้าน และเป็นของที่ระลึกแก่นักท่องเที่ยวผู้มาเยือนจังหวัดตรัง
คุณอาภรณ์รัตน์ ย้ำว่า ผลิตภัณฑ์ทุกชิ้นจะแกะสลักจากรากไม้ และตอไม้ที่ผ่านการโค่นทิ้งมาเป็นเวลาหลายสิบปีแล้ว ทางกลุ่มไม่ได้ตัดต้นไม้เพื่อที่จะนำมาทำผลิตภัณฑ์หรือส่งเสริมให้มีการโค่นต้นเทพทาโร เนื่องจากปัจจุบันไม้ชนิดนี้เหลือน้อยลง ถือเป็นไม้ที่มีคุณค่าควรที่จะอนุรักษ์ไว้ให้เยาวชนรุ่นหลังได้ใช้ประโยชน์และศึกษาต่อไป
ผลิตภัณฑ์แกะสลัก
ไม้เทพทาโรสร้างชีวิต
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวว่า ในช่วงปี พ.ศ. 2543 ได้เกิดปัญหาทางสังคมมากมายในพื้นที่ตำบลเขากอบ ซึ่งปัญหาใหญ่ ได้แก่ ปัญหายาเสพติดที่เข้ามาแพร่ระบาดในกลุ่มเยาวชน ดังนั้น หน่วยงานทางภาครัฐ โดยเฉพาะสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดตรังจึงเข้ามาให้ความช่วยเหลือในการให้ความรู้ในการก่อตั้ง บริหารจัดการกลุ่ม เป็นการให้เยาวชนหันมาทำกิจกรรมเสริมสร้างรายได้ให้ตนเองและครอบครัว เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ห่างไกลจากยาเสพติด ด้วยการรวมกลุ่มกันแกะสลักไม้เทพทาโรเป็นสินค้าที่ระลึกแก่นักท่องเที่ยว เพราะตำบลเขากอบ มีสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง คือ ถ้ำเล ดังนั้น จึงมีโอกาสและช่องทางในการจำหน่ายสินค้าแก่นักท่องเที่ยวได้
สำหรับรูปแบบการดำเนินการของกลุ่มจะมีการรวมหุ้นกัน เดิมทีสมาชิกเริ่มแรกมีจำนวน 19 คน ปัจจุบันเพิ่มเป็น 25 คน โดยทางกลุ่มจะมีเงินทุนหมุนเวียนอยู่ตลอดเวลา การบริหารจัดการเรื่องการเงินจึงเป็นเรื่องสำคัญมากเช่นกัน
พะยูนแกะสลัก ดาวเด่นสร้างชื่อ
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวว่า จุดเด่นของผลิตภัณฑ์แกะสลักจากไม้เทพทาโร จะอยู่ที่เอกลักษณ์ของไม้ที่มีกลิ่นหอม เป็นไม้มงคล ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มส่วนใหญ่จะเป็นไม้แกะสลักเป็นรูปปลาพะยูน สัญลักษณ์ของจังหวัดตรัง รูปสัตว์ต่างๆ มีหลากชนิดและหลายขนาด ส่วนใหญ่จะทำตามออร์เดอร์ของลูกค้าว่าเขาต้องการรูปแบบไหน เพื่อความแน่นอนในการขาย เพราะวัตถุดิบหายาก หากทำรูปแบบที่เราต้องการขายอย่างเดียว บางครั้งมันขายไม่ได้ นอกจากนี้ ยังมีพวงกุญแจรูปปลาพะยูนที่ขายดี เพราะราคาไม่แพง ชิ้นละ 15 บาท นักเรียน เยาวชนทั่วไปสามารถหาซื้อได้ ส่วนสินค้าที่กำลังขายดีนอกจากปลาพะยูนแกะสลักก็คืองานเขียนลาย เป็นขัน หม้อ และผลิตภัณฑ์ในครัวเรือน ตอนนี้กำลังได้รับความนิยม
สำหรับต้นทุนในการดำเนินการของกลุ่ม ส่วนใหญ่จะอยู่ที่วัสดุในการผลิต ได้แก่ รากและตอไม้เทพทาโร ที่ปัจจุบันในพื้นที่เริ่มลดลง ทำให้ต้องมีการสั่งซื้อจากพื้นที่อื่นในภาคใต้ โดยจะซื้อครั้งละเต็มคันรถกระบะ ราคาประมาณ 5,000-7,000 บาท ขึ้นอยู่กับลักษณะของไม้ ถ้าเป็นรากไม้ ตอไม้ ไม่มีรูกลวง ชิ้นสวยๆ ปะปนมามากก็จะมีราคาสูงขึ้นไปตามลำดับ และบางช่วงที่ไม้หายากก็จะมีการสต๊อกไม้ไว้เพื่อช่วยลดต้นทุนในการผลิต
ปัญหาขาดแคลนช่างฝีมือ
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวว่า ขณะนี้มีออร์เดอร์เข้ามามาก จนทางกลุ่มผลิตแทบไม่ทัน ดังนั้น บรรดาช่างที่มีฝีมือในกลุ่มจึงมีการถ่ายทอดวิธีการแกะสลักให้กับเยาวชนคนรุ่นใหม่ที่สนใจ แต่ปัญหาในปัจจุบันคือ ช่างฝีมือจริงๆ หายาก ซึ่งปัญหานี้จะต้องรีบแก้ไขโดยด่วน เพราะเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาของท้องถิ่นด้วย
ขั้นตอนในการผลิต จะมีการแบ่งงานกันทำตามความถนัดของแต่ละคน ไม่ได้ทำคนเดียวทุกขั้นตอน เพราะจะเสียเวลา และขั้นตอนในการผลิต มีดังนี้
ขั้นตอนแรก นำไม้เทพทาโร 1 ท่อน มา ใช้มีดสับให้เป็นรูปร่างที่ต้องการ
ขั้นตอนที่สอง นำไม้ที่สับแล้วไปตากแดดประมาณ 2-3 ชั่วโมง ให้ไม้แห้งสนิท เพราะไม้เทพทาโรจะมีน้ำมันหล่อลื่นอยู่ที่ผิวไม้ หากไม่ตากให้แห้งจะนำไปขัดลำบาก
ขั้นตอนที่สาม นำไม้ที่ตากแดดจนแห้งแล้วไปขัดด้วยกระดาษทรายเบอร์หยาบ
ขั้นตอนที่สี่ ใช้มีดตอก ตกแต่งลายให้สวยงามตามแบบที่เราต้องการ ซึ่งขั้นตอนนี้จะต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญและประณีตพอสมควร เพราะหากทำไม่ดีก็จะเสียแล้วเสียเลย ทำให้สิ้นเปลืองไม้
ขั้นตอนสุดท้าย นำไม้ที่แกะ และตอกลายเรียบร้อยแล้วไปตากแดดประมาณ 1-2 ชั่วโมง แล้วนำไปขัดด้วยกระดาษทรายเบอร์ละเอียดอีกครั้ง ตรวจสอบคุณภาพ ความเรียบร้อยของผลิตภัณฑ์ หลังจากนั้นนำไปบรรจุในกล่อง หรือบรรจุภัณฑ์ที่สวยงามเพื่อจำหน่ายต่อไป สำหรับระยะเวลาในการผลิตสินค้านั้น โดยทั่วไป 10 ชุดเล็ก ใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์
เน้นตลาดเชิงรุกหลังสึนามิ
ช่องทางการจำหน่ายสินค้า ส่วนใหญ่จะวางที่ศูนย์จำหน่ายสินค้าของกลุ่ม ที่ตำบลเขากอบ สัดส่วนลูกค้านักท่องเที่ยวและออร์เดอร์เมื่อก่อนจะอยู่ที่ 50:50 แต่หลังจากผลกระทบจากคลื่นสึนามิ ทำให้นักท่องเที่ยวลดลง ดังนั้น เมื่อช่องทางการตลาดตรงส่วนนี้หายไป ทางกลุ่มจึงต้องทำตลาดเชิงรุก ด้วยการขยันออกบู๊ธ ออกงานจำหน่ายสินค้าโอท็อปตามจังหวัดต่างๆ ที่หน่วยงานภาครัฐสนับสนุน เพราะไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายมากนัก และในส่วนของออร์เดอร์จากลูกค้าในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดก็ไม่มีปัญหา ยังคงทำตลาดในส่วนนี้ได้ ทำให้สมาชิกในกลุ่มยังมีกำลังใจในการผลิตสินค้าออกจำหน่ายต่อไป ทั้งนี้ สินค้าทางกลุ่มนอกจากจะวางจำหน่ายในประเทศแล้ว ยังมีวางจำหน่ายในแถบยุโรป อินเดีย อีกด้วย แต่ทางกลุ่มไม่ได้ทำการตลาดเอง จะมีพ่อค้าคนกลางรับซื้อไปอีกทอดหนึ่ง ถือเป็นความภาคภูมิใจขอบกลุ่มที่ผลิตภัณฑ์ระดับท้องถิ่นสามารถนำไปจำหน่ายในระดับโลกได้
ครม.สัญจรเมืองตรัง
ยอดขาย 1 แสน
ในช่วงประชุมคณะรัฐมนตรีสัญจรที่จังหวัดตรัง ทางกลุ่มมีรายได้ช่วงนั้นช่วงเดียวประมาณแสนกว่าบาท และช่วงที่ออกบู๊ธในงานโอท็อป ซิตี้ ที่เมืองทองธานี ครั้งที่ผ่านมาก็สามารถทำยอดขายได้ 2.2 แสนบาท ปัจจุบันงานเขียนลายกำลังได้รับความนิยม มีออร์เดอร์เข้ามาเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ ทางกลุ่มยังรับแกะสลักรูปแบบต่างๆ ตามที่ลูกค้าต้องการ อาทิ รูปพญานาค ราคาชิ้นละ 3.9 หมื่นบาท รูปเจ้าแม่กวนอิมเท่าองค์จริง ราคา 6 หมื่นบาท ซึ่งรูปแบบเหล่านี้ราคาจะสูงเนื่องจากตอไม้ และรากไม้ขนาดใหญ่หายาก ต้นทุนการผลิตจะสูงกว่ารูปแบบทั่วๆ ไป ซึ่งลูกค้าจะต้องโทร.มาสั่งจองล่วงหน้า บางครั้งเราไม่มีตอไม้ รากไม้ขนาดใหญ่ก็ไม่สามารถแกะสลักให้ได้ ทั้งที่เราก็อยากรับทำให้ และยอดจำหน่ายสินค้าของกลุ่มเฉลี่ยเดือนละประมาณ 1-2 แสนบาท รองประธานกลุ่มกล่าว
คุณอาภรณ์รัตน์ กล่าวทิ้งท้ายว่า หลังจากที่ชาวบ้านและเยาวชนในกลุ่มได้ร่วมแรงร่วมใจกันผลิตไม้แกะสลักจากไม้เทพทาโร ทำให้ชีวิตเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้น คือมีรายได้เพิ่มขึ้น เยาวชนไม่หันไปติดยาเสพติด และทางกลุ่มยังเป็นศูนย์จำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ให้กับสินค้าจากกลุ่มอื่นที่อยู่ห่างไกลจากแหล่งชุมชน สถานที่ท่องเที่ยว เพื่อเป็นการกระจายรายได้ให้กับกลุ่มอื่นๆ ด้วย เป็นการช่วยเหลือและพึ่งพาอาศัยกัน นอกจากนี้ รายได้บางส่วนจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ทางกลุ่มจะมอบให้เยาวชนได้ทำกิจกรรมในตำบล เป็นการส่งเสริมให้เยาวชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนของตัวเอง ทำให้ชุมชนตำบลเขากอบมีความเข้มแข็งมากขึ้น เพราะเยาวชนที่เป็นกำลังสำคัญในอนาคตมีความสามารถที่จะช่วยเหลือตัวเองและชุมชนได้
สำหรับท่านใดที่สนใจผลิตภัณฑ์ไม้เทพทาโรแกะสลัก ติดต่อไปดูงานหรือสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ได้ที่ กลุ่มเยาวชนต่อต้านยาเสพติด 78/1 หมู่ 1 ตำบลเขากรอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง 92130 โทรศัพท์ (01) 895-0832, (01) 081-8843 หรือติดต่อที่คุณอาภรณ์รัตน์โดยตรงที่ (01) 895-0802
ที่มา:เทคโนโลยีชาวบ้าน
--กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม--
-พห-