แท็ก
SME
โครงการส่งเสริมและพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน (PACK BUILD)
การออกแบบและสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ
1. หลักการและเหตุผล
PACK BUILD เป็นแนวคิดสร้างสรรค์ ที่จะพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐานให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ซึ่งมีปริมาณการผลิตสินค้าจำนวนไม่มากนัก แต่ต้องการได้บรรจุภัณฑ์ที่มีคุณภาพและมีการออกแบบงานกราฟิก พร้อมตกแต่งรูปลักษณ์ภายนอกของตัวบรรจุภัณฑ์ให้สวยงาม และเป็นเอกลักษณ์เด่น สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ตัวสินค้าและดึงดูดใจผู้ซื้อ
ปัญหาของผู้ประกอบการ คือ การไม่สามารถสั่งจ้างทำบรรจุภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานและมีคุณภาพได้ เนื่องจากการผลิตบรรจุภัณฑ์จะต้องสั่งจ้างผลิตจำนวนมากในแต่ละครั้งตามระบบอุตสาหกรรม หากสั่งผลิตจำนวนน้อย ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยจะสูงมาก และบางครั้งโรงงานไม่สามารถรับจ้างผลิตให้ได้ เนื่องจากไม่คุ้มต่อการลงทุน
จากประสบการณ์ในการจัดให้บริการคลินิกปรึกษาแนะนำด้านบรรจุภัณฑ์ในการจัดสัมมนาเชิงปฎิบัติการเรื่อง “สร้างโอกาสทางการตลาด...เส้นทางสู่ความสำเร็จด้วยบรรจุภัณฑ์” ในปีงบประมาณ 2546 จำนวน 3 ครั้ง ณ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดสงขลา และกรุงเทพมหานคร พบว่าผู้ประกอบการ SMEs และผู้ประกอบการใหม่ รวมทั้งธุรกิจชุมชน มีความต้องการที่จะขอคำปรึกษาแนะนำว่าสินค้ากลุ่มเดียวกัน จะใช้บรรจุภัณฑ์ได้กี่รูปแบบ และระบบการบรรจุสินค้าจะเป็นอย่างไร ต้นทุนราคาบรรจุภัณฑ์เป็นจำนวนเงินเท่าไร ข้อสำคัญคือ ตัวผู้ประกอบการเอง ต้องการทราบข้อมูลเพื่อประกอบการตัดสินใจในการเลือกใช้ บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมในแต่ละประเภทสินค้า ที่สอดคล้องกับสภาพการผลิต การลงทุน และเป้าหมาย ทางการตลาด ตลอดจนการออกแบบตราสินค้าและงานกราฟิก พร้อมทั้งข้อมูลที่จำเป็นลงบนตัวบรรจุภัณฑ์ เพื่อให้บรรจุภัณฑ์มีความน่าสนใจดึงดูดใจผู้ซื้อสินค้า
แนวคิดในการรวมกลุ่มผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ที่มีประเภทผลิตภัณฑ์อยู่ในกลุ่มเดียวกันหรือใกล้เคียงกันสามารถใช้บรรจุภัณฑ์มาตรฐานร่วมกันได้ จึงเป็นแนวคิดของการประหยัดต้นทุนการผลิต โดยการพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐานขึ้นและรวมกลุ่มสั่งผลิตจำนวนมาก แบ่งปันกันใช้ร่วมกัน และ มีการออกแบบฉลากตราสินค้า (Brand) การให้ข้อมูลรายละเอียดสินค้าตลอดจนการตกแต่งรูปลักษณ์ บรรจุภัณฑ์ภายนอก ให้เป็นเอกลักษณ์ของผู้ประกอบการแต่ละราย เพื่อสร้างความแตกต่างของสินค้าตาม เป้าหมายทางการตลาดแต่ละกลุ่มด้วย วิธีการนี้ผู้ประกอบการและธุรกิจชุมชน จึงจะสามารถได้บรรจุภัณฑ์ที่ดีมีมาตรฐานและคุณภาพ อันเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่สินค้าและเพิ่มช่องทางการขยายตลาดให้มากขึ้น
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม โดยสำนักพัฒนาอุตสาหกรรมสนับสนุน จึงริเริ่มจัดทำโครงการนำร่องส่งเสริมและพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน หรือ PACK BUILD ขึ้น เพื่อช่วยเหลือ ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน โดยการดำเนินงานขั้นแรกเป็นการจัดจ้างภาคเอกชน เพื่อออกแบบและสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานให้เป็นระบบ ในกลุ่มผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ ซึ่งเป็นกลุ่มสินค้าเกษตรแปรรูปอาหารที่มีผู้ผลิตจำนวนมากทั่วประเทศ และมีกำลังผลิตหลายขนาด นับตั้งแต่ผู้ประกอบการ SMEs ไปจนถึงธุรกิจชุมชนที่มีกำลังการผลิตขนาดเล็กในท้องถิ่นชนบท เพื่อให้ผู้ประกอบการ ได้มีโอกาสตัดสินใจในการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมและมีคุณภาพได้มาตรฐาน สามารถปกป้องตัวสินค้า และสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ตัวสินค้า
2. วัตถุประสงค์
2.1 เพื่อออกแบบและสร้างตัวอย่างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน อย่างเป็นระบบ สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ
2.2 เพื่อออกแบบและพัฒนาตัวอย่างงานกราฟิกที่ได้มาตรฐาน ตราสินค้า รวมทั้งการกำหนดขนาดและลักษณะตัวหนังสือและข้อมูลที่จำเป็นบนตัวบรรจุภัณฑ์ชั้นในที่สัมผัสกับตัวผลิตภัณฑ์โดยตรง และบรรจุภัณฑ์ชั้นนอก ตลอดจนบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่ง สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ
2.3 เพื่อทราบต้นทุนการผลิตบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน ในแต่ละระบบการออกแบบ โดยการเลือกใช้วัสดุและระบบการบรรจุแต่ละประเภทรวมทั้งตัวอย่างแหล่งจ้างผลิตบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับกำลังการผลิต
3. กลุ่มเป้าหมาย
กลุ่มผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ที่ประกอบการผลิต “ผลิตภัณฑ์อาหารประเภท อบกรอบ” ที่ได้มาตรฐานและมีคุณภาพจำนวนประมาณไม่ต่ำกว่า 300 ราย ทั่วประเทศเป็นผู้ที่ได้รับประโยชน์จากการออกแบบและสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานในโครงการนำร่อง PACK BUILD
4. นิยาม
“ผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ” หมายถึง ผลิตภัณฑ์เกษตรแปรรูปที่มาจาก ผัก ผลไม้ และธัญญพืช นำมาแปรรูป ผ่านกระบวนการทอดในน้ำมัน โดยใช้เทคนิคการอบความร้อน เพื่อให้น้ำมันถูกดูดออกไป และได้ผลิตภัณฑ์อาหารขบเคี้ยวที่มีความกรอบ
5. ผลที่คาดว่าจะได้รับ
5.1 ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ที่ผลิตสินค้าเกษตรแปรรูปอาหารประเภทอบกรอบ จำนวนไม่ต่ำกว่า 300 ราย จะได้รับประโยชน์จากข้อมูลการออกแบบ และดูตัวอย่างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่ออกแบบพัฒนาอย่างเป็นระบบ จากทีมนักออกแบบมืออาชีพ เพื่อผู้ประกอบการตัดสินใจเลือกใช้บรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่เหมาะสมกับสภาพการผลิตและการตลาดของตน โดยมีโอกาสรวมกลุ่มลงทุนสั่งจ้างโรงงานบรรจุภัณฑ์ให้ผลิตบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่ออกแบบพัฒนาขึ้นใหม่ เป็นจำนวนมาก ในแต่ละครั้ง และสามารถแบ่งปันใช้บรรจุภัณฑ์ร่วมกัน เป็นการประหยัดต้นทุนการผลิต อีกทั้งยังได้บรรจุภัณฑ์ที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานสากล
5.2 ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน จะได้ทราบแนวทางการออกแบบงานกราฟิก ที่ได้มาตรฐาน รวมทั้งตราสินค้าและการออกแบบตัวหนังสือ การใส่ข้อมูลและเครื่องหมายต่าง ๆ ที่จำเป็น บนตัวบรรจุภัณฑ์ชั้นในบรรจุภัณฑ์ชั้นนอก และบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่งสำหรับสินค้าเกษตรแปรรูปอาหารประเภทอบกรอบ
5.3 ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาทางการตลาดและการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน จะนำไปผลิตสื่อประชาสัมพันธ์เผยแพร่ในลักษณะต่าง ๆ โดยจัดทำคู่มือการออกแบบและการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์มาตรฐาน ในรูปของสื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุ และโทรทัศน์ ตลอดจนการเผยแพร่ทาง Website ของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม และเครือข่ายสถาบันการศึกษา รวมทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อขยายผลในการสร้างระบบการเรียนรู้ด้วยตนเองให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชนให้แพร่หลายทั่วประเทศได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
5.4 ผลงานการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน จะใช้เป็นคู่มือและตัวอย่างให้แก่วิทยากร ของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรมและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค สำหรับให้บริการคลินิกปรึกษาแนะนำแก่ผู้ประกอบการที่มาขอรับบริการ
6. ทั่วไป
6.1 การศึกษาข้อมูล
6.1.1 ศึกษาคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ประเภทอบกรอบ ซึ่งได้มาจากผลิตผลการเกษตร ประเภทพืชผัก ผลไม้และธัญญพืช ที่นำมาแปรรูปอาหาร เพื่อประกอบการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
6.1.2 ศึกษาบรรจุภัณฑ์ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไป ซึ่งผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชนได้เลือกใช้บรรจุผลิตภัณฑ์ อาหารอบกรอบ ตามสภาพที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ทั้งประเภทวัสดุบรรจุภัณฑ์ ราคาซื้อขายในตลาด รวมทั้งแหล่งผลิตและแหล่งจำหน่าย
6.1.3 ศึกษาพฤติกรรมความต้องการใช้บรรจุภัณฑ์ของผู้ประกอบการผลิตอาหารอบกรอบและความต้องการของผู้บริโภค
6.2 การออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
6.2.1 เสนอแนวคิดการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบโดยออกแบบเป็นระบบไม่ต่ำกว่า 3 ระบบ สำหรับบรรจุภัณฑ์กลุ่มคุณภาพดีมาก กลุ่มคุณภาพดี กลุ่มคุณภาพปานกลางเพื่อให้สอดคล้องกับการลงทุนและกำลังการผลิตของผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน โดยการเลือกใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น พลาสติก กระดาษ โลหะ ฯลฯ เพื่อให้เหมาะสมการยืดอายุของผลิตภัณฑ์อาหาร การปกป้องสินค้า เป้าหมายทางการตลาด และช่องทางการจำหน่ายสินค้าทั้งนี้ ผู้รับจ้างควรที่จะออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานทั้งระบบ นับตั้งแต่บรรจุภัณฑ์ชั้นในสุดที่สัมผัสกับตัวผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ชั้นนอก และบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่ง
6.2.2 ดำเนินการออกแบบตัวอย่างงานกราฟิกที่ได้มาตรฐาน ตราสินค้า ชื่อสินค้า รวมทั้งการกำหนดขนาด ลักษณะและรูปลักษณ์ตัวหนังสือ พร้อมข้อมูลที่จำเป็นบนตัวบรรจุภัณฑ์ชั้นในที่สัมผัสกับตัวผลิตภัณฑ์โดยตรง และ บรรจุภัณฑ์ชั้นนอก ตลอดจนบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่ง สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ โดยออกแบบเป็นชุด จำนวนไม่น้อยกว่า 1 ชุด เพื่อสร้างแนวคิดให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน
6.3 การสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
ให้ผู้รับจ้างสร้างตัวอย่างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน ตามที่ได้ออกแบบอย่างเป็นระบบ ไม่ต่ำกว่า 3 ระบบ พร้อมตัวอย่างการออกแบบงานกราฟฟิกเป็นชุด โดยให้เหมือนของจริงหรือใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด สำหรับทดสอบข้อคิดเห็นการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่พัฒนาขึ้นใหม่
6.4 ประเมินผลการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
ให้ผู้รับจ้างดำเนินการประเมินผลการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่ได้พัฒนาขึ้น โดยการจัดทำแบบทดสอบข้อคิดเห็นจากกลุ่มตัวอย่างผู้ประกอบการผลิตอาหารอบกรอบ ที่เข้าร่วมกิจกรรม ผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์ รวมทั้งกลุ่มตัวอย่างผู้บริโภค 10-20 ราย โดยรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด เพื่อให้ผู้รับจ้างปรับปรุงแก้ไขรูปแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานให้ เหมาะสมยิ่งขึ้น
6.5 งานขั้นสุดท้าย
เมื่อได้มีการประชุมหารือปรับปรุงแก้ไขรูปแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน จนเป็นงานที่สมบูรณ์แล้ว งานขั้นสุดท้าย คือการจัดทำแบบ Ware Drawing และทำ mock up ตัวอย่าง ต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานแต่ละระบบทุกชุด เพื่อเป็นข้อมูลการออกแบบสำเร็จรูป พร้อม ที่จะจัดส่งเข้าสู่ระบบการผลิตในโรงงานบรรจุภัณฑ์ได้ทันที โดยผู้รับจ้างจะต้องสรุปข้อมูล ทางกายภาพของบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน นับตั้งแต่การกำหนดวัสดุบรรจุภัณฑ์ ขนาดสัดส่วน น้ำหนัก รูปทรง 3 มิติ ตัวอย่างงานกราฟฟิก และข้อมูลบนตัวบรรจุภัณฑ์ทั้งหมด การเสนอ ต้นทุนราคาการสั่งจ้างผลิตบรรจุภัณฑ์ ที่สอดคล้องปริมาณการผลิต รวมทั้งจัดทำตัวอย่างรายชื่อและสถานที่ติดต่อของแหล่งผลิตบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม
6.6 ระยะเวลาการดำเนินงาน
กำหนดระยะเวลาการดำเนินงานเป็นเวลา 6 เดือน นับตั้งแต่เริ่มต้นทำสัญญาจัดจ้าง ประมาณเดือนกรกฎาคม — เดือนธันวาคม 2546
6.7 แผนการดำเนินงาน
ให้ผู้รับจ้างนำเสนอแผนการดำเนินงานทั้งหมดตลอดระยะเวลา 6 เดือน ตามข้อกำหนดการจัดจ้างตั้งแต่ ข้อ 6.1-6.6 จนถึงส่งชิ้นสุดท้าย สิ้นสุดสัญญาจัดจ้าง
6.8 การบริหารโครงการ
นำเสนอรูปแบบการบริหารโครงการ และกำหนดระยะเวลาประชุมหารือ ร่วมกับคณะกรรมการตรวจรับงาน และคณะผู้บริหารรับผิดชอบโครงการของสำนักพัฒนาอุตสาหกรรมสนับสนุน กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ตลอดระยะเวลา 6 เดือน
6.9 สิทธิบัตรการออกแบบ
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม จะเป็นเจ้าของสิทธิบัตรการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ ที่ออกแบบพัฒนาขึ้นใหม่ทั้งชุด
6.10 การเผยแพร่ผลงาน
ให้ผู้รับจ้างจัดหาวิทยากรบรรยายสรุปผลงานการศึกษาข้อมูล และการออกแบบ บรรจุภัณฑ์มาตรฐานสำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ ให้แก่ คณะผู้บริหารของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน สถาบันการศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สื่อมวลชน รวมทั้งผู้สนใจทั่วไป ไม่น้อยกว่า 2 ครั้ง ตามที่กรมส่งเสริมอุตสาหกรรมกำหนดให้
หมายเหตุ : เอกสารทั้งหมดพร้อมผลงานสำเนาลงในแผ่น diskette ให้จัดทำจำนวน 15 ชุด เพื่อส่งให้คณะกรรมการตรวจรับและคณะผู้บริหาร กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ตลอดจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
--กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม--
-พห-
การออกแบบและสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ
1. หลักการและเหตุผล
PACK BUILD เป็นแนวคิดสร้างสรรค์ ที่จะพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐานให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ซึ่งมีปริมาณการผลิตสินค้าจำนวนไม่มากนัก แต่ต้องการได้บรรจุภัณฑ์ที่มีคุณภาพและมีการออกแบบงานกราฟิก พร้อมตกแต่งรูปลักษณ์ภายนอกของตัวบรรจุภัณฑ์ให้สวยงาม และเป็นเอกลักษณ์เด่น สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ตัวสินค้าและดึงดูดใจผู้ซื้อ
ปัญหาของผู้ประกอบการ คือ การไม่สามารถสั่งจ้างทำบรรจุภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานและมีคุณภาพได้ เนื่องจากการผลิตบรรจุภัณฑ์จะต้องสั่งจ้างผลิตจำนวนมากในแต่ละครั้งตามระบบอุตสาหกรรม หากสั่งผลิตจำนวนน้อย ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยจะสูงมาก และบางครั้งโรงงานไม่สามารถรับจ้างผลิตให้ได้ เนื่องจากไม่คุ้มต่อการลงทุน
จากประสบการณ์ในการจัดให้บริการคลินิกปรึกษาแนะนำด้านบรรจุภัณฑ์ในการจัดสัมมนาเชิงปฎิบัติการเรื่อง “สร้างโอกาสทางการตลาด...เส้นทางสู่ความสำเร็จด้วยบรรจุภัณฑ์” ในปีงบประมาณ 2546 จำนวน 3 ครั้ง ณ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดสงขลา และกรุงเทพมหานคร พบว่าผู้ประกอบการ SMEs และผู้ประกอบการใหม่ รวมทั้งธุรกิจชุมชน มีความต้องการที่จะขอคำปรึกษาแนะนำว่าสินค้ากลุ่มเดียวกัน จะใช้บรรจุภัณฑ์ได้กี่รูปแบบ และระบบการบรรจุสินค้าจะเป็นอย่างไร ต้นทุนราคาบรรจุภัณฑ์เป็นจำนวนเงินเท่าไร ข้อสำคัญคือ ตัวผู้ประกอบการเอง ต้องการทราบข้อมูลเพื่อประกอบการตัดสินใจในการเลือกใช้ บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมในแต่ละประเภทสินค้า ที่สอดคล้องกับสภาพการผลิต การลงทุน และเป้าหมาย ทางการตลาด ตลอดจนการออกแบบตราสินค้าและงานกราฟิก พร้อมทั้งข้อมูลที่จำเป็นลงบนตัวบรรจุภัณฑ์ เพื่อให้บรรจุภัณฑ์มีความน่าสนใจดึงดูดใจผู้ซื้อสินค้า
แนวคิดในการรวมกลุ่มผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ที่มีประเภทผลิตภัณฑ์อยู่ในกลุ่มเดียวกันหรือใกล้เคียงกันสามารถใช้บรรจุภัณฑ์มาตรฐานร่วมกันได้ จึงเป็นแนวคิดของการประหยัดต้นทุนการผลิต โดยการพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐานขึ้นและรวมกลุ่มสั่งผลิตจำนวนมาก แบ่งปันกันใช้ร่วมกัน และ มีการออกแบบฉลากตราสินค้า (Brand) การให้ข้อมูลรายละเอียดสินค้าตลอดจนการตกแต่งรูปลักษณ์ บรรจุภัณฑ์ภายนอก ให้เป็นเอกลักษณ์ของผู้ประกอบการแต่ละราย เพื่อสร้างความแตกต่างของสินค้าตาม เป้าหมายทางการตลาดแต่ละกลุ่มด้วย วิธีการนี้ผู้ประกอบการและธุรกิจชุมชน จึงจะสามารถได้บรรจุภัณฑ์ที่ดีมีมาตรฐานและคุณภาพ อันเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่สินค้าและเพิ่มช่องทางการขยายตลาดให้มากขึ้น
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม โดยสำนักพัฒนาอุตสาหกรรมสนับสนุน จึงริเริ่มจัดทำโครงการนำร่องส่งเสริมและพัฒนาบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน หรือ PACK BUILD ขึ้น เพื่อช่วยเหลือ ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน โดยการดำเนินงานขั้นแรกเป็นการจัดจ้างภาคเอกชน เพื่อออกแบบและสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานให้เป็นระบบ ในกลุ่มผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ ซึ่งเป็นกลุ่มสินค้าเกษตรแปรรูปอาหารที่มีผู้ผลิตจำนวนมากทั่วประเทศ และมีกำลังผลิตหลายขนาด นับตั้งแต่ผู้ประกอบการ SMEs ไปจนถึงธุรกิจชุมชนที่มีกำลังการผลิตขนาดเล็กในท้องถิ่นชนบท เพื่อให้ผู้ประกอบการ ได้มีโอกาสตัดสินใจในการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมและมีคุณภาพได้มาตรฐาน สามารถปกป้องตัวสินค้า และสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ตัวสินค้า
2. วัตถุประสงค์
2.1 เพื่อออกแบบและสร้างตัวอย่างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน อย่างเป็นระบบ สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ
2.2 เพื่อออกแบบและพัฒนาตัวอย่างงานกราฟิกที่ได้มาตรฐาน ตราสินค้า รวมทั้งการกำหนดขนาดและลักษณะตัวหนังสือและข้อมูลที่จำเป็นบนตัวบรรจุภัณฑ์ชั้นในที่สัมผัสกับตัวผลิตภัณฑ์โดยตรง และบรรจุภัณฑ์ชั้นนอก ตลอดจนบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่ง สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ
2.3 เพื่อทราบต้นทุนการผลิตบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน ในแต่ละระบบการออกแบบ โดยการเลือกใช้วัสดุและระบบการบรรจุแต่ละประเภทรวมทั้งตัวอย่างแหล่งจ้างผลิตบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับกำลังการผลิต
3. กลุ่มเป้าหมาย
กลุ่มผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ที่ประกอบการผลิต “ผลิตภัณฑ์อาหารประเภท อบกรอบ” ที่ได้มาตรฐานและมีคุณภาพจำนวนประมาณไม่ต่ำกว่า 300 ราย ทั่วประเทศเป็นผู้ที่ได้รับประโยชน์จากการออกแบบและสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานในโครงการนำร่อง PACK BUILD
4. นิยาม
“ผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ” หมายถึง ผลิตภัณฑ์เกษตรแปรรูปที่มาจาก ผัก ผลไม้ และธัญญพืช นำมาแปรรูป ผ่านกระบวนการทอดในน้ำมัน โดยใช้เทคนิคการอบความร้อน เพื่อให้น้ำมันถูกดูดออกไป และได้ผลิตภัณฑ์อาหารขบเคี้ยวที่มีความกรอบ
5. ผลที่คาดว่าจะได้รับ
5.1 ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน ที่ผลิตสินค้าเกษตรแปรรูปอาหารประเภทอบกรอบ จำนวนไม่ต่ำกว่า 300 ราย จะได้รับประโยชน์จากข้อมูลการออกแบบ และดูตัวอย่างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่ออกแบบพัฒนาอย่างเป็นระบบ จากทีมนักออกแบบมืออาชีพ เพื่อผู้ประกอบการตัดสินใจเลือกใช้บรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่เหมาะสมกับสภาพการผลิตและการตลาดของตน โดยมีโอกาสรวมกลุ่มลงทุนสั่งจ้างโรงงานบรรจุภัณฑ์ให้ผลิตบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่ออกแบบพัฒนาขึ้นใหม่ เป็นจำนวนมาก ในแต่ละครั้ง และสามารถแบ่งปันใช้บรรจุภัณฑ์ร่วมกัน เป็นการประหยัดต้นทุนการผลิต อีกทั้งยังได้บรรจุภัณฑ์ที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานสากล
5.2 ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน จะได้ทราบแนวทางการออกแบบงานกราฟิก ที่ได้มาตรฐาน รวมทั้งตราสินค้าและการออกแบบตัวหนังสือ การใส่ข้อมูลและเครื่องหมายต่าง ๆ ที่จำเป็น บนตัวบรรจุภัณฑ์ชั้นในบรรจุภัณฑ์ชั้นนอก และบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่งสำหรับสินค้าเกษตรแปรรูปอาหารประเภทอบกรอบ
5.3 ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาทางการตลาดและการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน จะนำไปผลิตสื่อประชาสัมพันธ์เผยแพร่ในลักษณะต่าง ๆ โดยจัดทำคู่มือการออกแบบและการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์มาตรฐาน ในรูปของสื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุ และโทรทัศน์ ตลอดจนการเผยแพร่ทาง Website ของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม และเครือข่ายสถาบันการศึกษา รวมทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อขยายผลในการสร้างระบบการเรียนรู้ด้วยตนเองให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชนให้แพร่หลายทั่วประเทศได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
5.4 ผลงานการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน จะใช้เป็นคู่มือและตัวอย่างให้แก่วิทยากร ของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรมและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค สำหรับให้บริการคลินิกปรึกษาแนะนำแก่ผู้ประกอบการที่มาขอรับบริการ
6. ทั่วไป
6.1 การศึกษาข้อมูล
6.1.1 ศึกษาคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ประเภทอบกรอบ ซึ่งได้มาจากผลิตผลการเกษตร ประเภทพืชผัก ผลไม้และธัญญพืช ที่นำมาแปรรูปอาหาร เพื่อประกอบการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
6.1.2 ศึกษาบรรจุภัณฑ์ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไป ซึ่งผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชนได้เลือกใช้บรรจุผลิตภัณฑ์ อาหารอบกรอบ ตามสภาพที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ทั้งประเภทวัสดุบรรจุภัณฑ์ ราคาซื้อขายในตลาด รวมทั้งแหล่งผลิตและแหล่งจำหน่าย
6.1.3 ศึกษาพฤติกรรมความต้องการใช้บรรจุภัณฑ์ของผู้ประกอบการผลิตอาหารอบกรอบและความต้องการของผู้บริโภค
6.2 การออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
6.2.1 เสนอแนวคิดการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบโดยออกแบบเป็นระบบไม่ต่ำกว่า 3 ระบบ สำหรับบรรจุภัณฑ์กลุ่มคุณภาพดีมาก กลุ่มคุณภาพดี กลุ่มคุณภาพปานกลางเพื่อให้สอดคล้องกับการลงทุนและกำลังการผลิตของผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน โดยการเลือกใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น พลาสติก กระดาษ โลหะ ฯลฯ เพื่อให้เหมาะสมการยืดอายุของผลิตภัณฑ์อาหาร การปกป้องสินค้า เป้าหมายทางการตลาด และช่องทางการจำหน่ายสินค้าทั้งนี้ ผู้รับจ้างควรที่จะออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานทั้งระบบ นับตั้งแต่บรรจุภัณฑ์ชั้นในสุดที่สัมผัสกับตัวผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ชั้นนอก และบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่ง
6.2.2 ดำเนินการออกแบบตัวอย่างงานกราฟิกที่ได้มาตรฐาน ตราสินค้า ชื่อสินค้า รวมทั้งการกำหนดขนาด ลักษณะและรูปลักษณ์ตัวหนังสือ พร้อมข้อมูลที่จำเป็นบนตัวบรรจุภัณฑ์ชั้นในที่สัมผัสกับตัวผลิตภัณฑ์โดยตรง และ บรรจุภัณฑ์ชั้นนอก ตลอดจนบรรจุภัณฑ์เพื่อการขนส่ง สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ โดยออกแบบเป็นชุด จำนวนไม่น้อยกว่า 1 ชุด เพื่อสร้างแนวคิดให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน
6.3 การสร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
ให้ผู้รับจ้างสร้างตัวอย่างต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน ตามที่ได้ออกแบบอย่างเป็นระบบ ไม่ต่ำกว่า 3 ระบบ พร้อมตัวอย่างการออกแบบงานกราฟฟิกเป็นชุด โดยให้เหมือนของจริงหรือใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด สำหรับทดสอบข้อคิดเห็นการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่พัฒนาขึ้นใหม่
6.4 ประเมินผลการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน
ให้ผู้รับจ้างดำเนินการประเมินผลการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานที่ได้พัฒนาขึ้น โดยการจัดทำแบบทดสอบข้อคิดเห็นจากกลุ่มตัวอย่างผู้ประกอบการผลิตอาหารอบกรอบ ที่เข้าร่วมกิจกรรม ผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์ รวมทั้งกลุ่มตัวอย่างผู้บริโภค 10-20 ราย โดยรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด เพื่อให้ผู้รับจ้างปรับปรุงแก้ไขรูปแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานให้ เหมาะสมยิ่งขึ้น
6.5 งานขั้นสุดท้าย
เมื่อได้มีการประชุมหารือปรับปรุงแก้ไขรูปแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน จนเป็นงานที่สมบูรณ์แล้ว งานขั้นสุดท้าย คือการจัดทำแบบ Ware Drawing และทำ mock up ตัวอย่าง ต้นแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐานแต่ละระบบทุกชุด เพื่อเป็นข้อมูลการออกแบบสำเร็จรูป พร้อม ที่จะจัดส่งเข้าสู่ระบบการผลิตในโรงงานบรรจุภัณฑ์ได้ทันที โดยผู้รับจ้างจะต้องสรุปข้อมูล ทางกายภาพของบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน นับตั้งแต่การกำหนดวัสดุบรรจุภัณฑ์ ขนาดสัดส่วน น้ำหนัก รูปทรง 3 มิติ ตัวอย่างงานกราฟฟิก และข้อมูลบนตัวบรรจุภัณฑ์ทั้งหมด การเสนอ ต้นทุนราคาการสั่งจ้างผลิตบรรจุภัณฑ์ ที่สอดคล้องปริมาณการผลิต รวมทั้งจัดทำตัวอย่างรายชื่อและสถานที่ติดต่อของแหล่งผลิตบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม
6.6 ระยะเวลาการดำเนินงาน
กำหนดระยะเวลาการดำเนินงานเป็นเวลา 6 เดือน นับตั้งแต่เริ่มต้นทำสัญญาจัดจ้าง ประมาณเดือนกรกฎาคม — เดือนธันวาคม 2546
6.7 แผนการดำเนินงาน
ให้ผู้รับจ้างนำเสนอแผนการดำเนินงานทั้งหมดตลอดระยะเวลา 6 เดือน ตามข้อกำหนดการจัดจ้างตั้งแต่ ข้อ 6.1-6.6 จนถึงส่งชิ้นสุดท้าย สิ้นสุดสัญญาจัดจ้าง
6.8 การบริหารโครงการ
นำเสนอรูปแบบการบริหารโครงการ และกำหนดระยะเวลาประชุมหารือ ร่วมกับคณะกรรมการตรวจรับงาน และคณะผู้บริหารรับผิดชอบโครงการของสำนักพัฒนาอุตสาหกรรมสนับสนุน กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ตลอดระยะเวลา 6 เดือน
6.9 สิทธิบัตรการออกแบบ
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม จะเป็นเจ้าของสิทธิบัตรการออกแบบบรรจุภัณฑ์มาตรฐาน สำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ ที่ออกแบบพัฒนาขึ้นใหม่ทั้งชุด
6.10 การเผยแพร่ผลงาน
ให้ผู้รับจ้างจัดหาวิทยากรบรรยายสรุปผลงานการศึกษาข้อมูล และการออกแบบ บรรจุภัณฑ์มาตรฐานสำหรับผลิตภัณฑ์อาหารประเภทอบกรอบ ให้แก่ คณะผู้บริหารของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ผู้ประกอบการ SMEs และธุรกิจชุมชน สถาบันการศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สื่อมวลชน รวมทั้งผู้สนใจทั่วไป ไม่น้อยกว่า 2 ครั้ง ตามที่กรมส่งเสริมอุตสาหกรรมกำหนดให้
หมายเหตุ : เอกสารทั้งหมดพร้อมผลงานสำเนาลงในแผ่น diskette ให้จัดทำจำนวน 15 ชุด เพื่อส่งให้คณะกรรมการตรวจรับและคณะผู้บริหาร กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ตลอดจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
--กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม--
-พห-