บทความ: การฟื้นตัวของเศรษฐกิจประเทศญี่ปุ่น

        1. เศรษฐกิจญี่ปุ่นในปัจจุบัน
        เศรษฐกิจญี่ปุ่นมีแนวโน้มของการฟื้นตัวที่ต่อเนื่อง ชัดเจน และเคลื่อนออกจากภาวะหดตัวที่ประสบมาเป็นเวลานานกว่า 10 ปี จากการฟื้นตัวของการส่งออกไปยังเอเชียโดยเฉพาะจีน รวมทั้งการบริโภคภายในประเทศที่ขยายตัวมากขึ้นจากการใช้จ่ายของภาคครัวเรือนที่เพิ่มสูงขึ้นเป็นปัจจัยผลักดันที่สำคัญ   โดยไตรมาสแรกของปี 2547  (ม.ค. - มี.ค.  47)  GDP ของญี่ปุ่นขยายตัวจากไตรมาสก่อนหน้านี้  (ต.ค. - ธ.ค. 46) ร้อยละ 1.4  และ เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา (ม.ค. - มี.ค. 46) ขยายตัวถึงร้อยละ 5.6     ซึ่งเป็นการขยายตัวติดต่อกันเป็นไตรมาสที่  8   ส่งผลให้ GDP ในปีงบประมาณ  2546 (เม.ย. 46 - มี.ค. 47)  ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ  3.2  จากปี 2545  ที่ผ่านมา   
        2. องค์ประกอบการขยายตัวของ  GDP 
                2.1) การบริโภคภายใน (Private Demand)
                การบริโภคภายในประเทศ (สัดส่วนประมาณร้อยละ 55 ของ GDP)  ในช่วง 3 เดือนแรกของปี 2547  เพิ่มขึ้น จากไตรมาสที่ผ่านมาร้อยละ 1.0 โดยการใช้จ่ายภาคครัวเรือนในเดือนเมษายน 2547 เพิ่มขึ้นจากเดือนเดียวกันของปีก่อนร้อยละ 7.2 จากปีก่อน  อันเป็นผลจากการใช้จ่ายเพิ่มมากขึ้นในหมวดการคมนาคมขนส่ง การศึกษา การใช้จ่ายซื้อสินค้าเทคโนโลยี  เช่น  กล้องดิจิตอล  และเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล  เป็นต้น  
                2.2) การส่งออก/นำเข้า (Exports/Imports)
                การส่งออกของญี่ปุ่นในช่วง 3 เดือนแรกของปี 2547 เพิ่มขึ้นจากไตรมาสก่อนร้อยละ 3.9 โดยเฉพาะการส่งออก ในหมวดสินค้าหลัก  คือ  ส่วนประกอบอิเล็กทรอนิกส์และรถยนต์  ในขณะที่การนำเข้าเพิ่มขึ้นจากไตรมาสก่อนร้อยละ 1.9 
                2.3) การลงทุนภาคเอกชน  (Private Investment)
                การลงทุนของภาคเอกชนที่เป็นการลงทุนจากภายนอกประเทศในช่วง 3 เดือนแรกของปี 2547  เพิ่มขึ้นจากไตรมาสก่อนร้อยละ  2.4 โดยเฉพาะในหมวดเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT) และสาขาการก่อสร้าง อันเป็นการขยายตัวต่อเนื่องจากไตรมาสก่อนที่ขยายตัวถึงร้อยละ  6.9 
                2.4) การลงทุนภาครัฐ (Public Investment)
                การใช้จ่ายลงทุนของรัฐบาลญี่ปุ่นช่วง 3 เดือนแรกของปี 2547  ลดลงร้อยละ 3.4 จากการปรับเปลี่ยนรูปแบบการสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจแบบเดิมที่พึ่งพาการใช้จ่ายลงทุนในโครงการต่างๆ ของรัฐบาล 
        3. วิเคราะห์ผลจากการฟื้นตัวของเศรษฐกิจและแนวโน้มในอนาคต
        การฟื้นตัวของเศรษฐกิจญี่ปุ่น ซึ่งเกิดจากการส่งออกและการบริโภคภายในที่ขยายตัวเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ภาคธุรกิจมีผลประกอบการดีขึ้น  โดยผลกำไรก่อนหักภาษีของบริษัทที่มิใช่สถาบันการเงิน(Non - financial companies)     ในช่วง  3  เดือนแรกของปี  2547  เพิ่มขึ้นร้อยละ 24.6 จากช่วงเดียวกันของปีก่อน  อัตราการล้มละลายของธุรกิจลดลง   โดยตัวเลขการล้มละลายของบริษัทในเดือนเมษายน 2547 อยู่ที่ 1,236 ราย ลดลงร้อยละ 17.3  ธนาคารพาณิชย์มีฐานะดีขึ้น โดยระดับ  NPLs อยู่ที่ 124 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลงจากระยะเวลาสองปีที่ผ่านมาราวครึ่งหนึ่ง หรือประมาณร้อยละ 5 ของยอดหนี้รวมของธนาคาร  นอกจากนี้สถานการณ์การจ้างงานปรับตัวดีขึ้น โดยมีการจ้างงานกว่า  240,000  ตำแหน่ง   อัตราการว่างงานในเดือนเมษายน 2547 ลดลงร้อยละ 4.7 จากปีที่ผ่านมา 
        การขยายตัวของเศรษฐกิจญี่ปุ่นนี้ นับว่าเกินกว่าที่รัฐบาลคาดหมายเอาไว้และคาดว่าจะส่งผลดีต่อประเทศไทยในหลายทาง    ทั้งการส่งออกสินค้าและแรงงานไปยังญี่ปุ่น  รวมทั้งการขยายการลงทุนของญี่ปุ่นในประเทศไทยโดยในปี  2546 การส่งออกของไทยไปญี่ปุ่นมีมูลค่าทั้งสิ้น 11,395.72  ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 14.53    คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 14.20 ของมูลค่าการส่งออกรวม โดยญี่ปุ่นเป็นตลาดส่งออกที่สำคัญอันดับที่ 2  ของไทย  และในปี 2547 มีเป้าหมายในการขยายการส่งออกไปยังญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นร้อยละ 14 หรือมูลค่าประมาณ 12,991 ล้านเหรียญสหรัฐฯ  สินค้าส่งออกไปญี่ปุ่นที่สำคัญ ได้แก่ แผงวงจรไฟฟ้า  รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบรถยนต์  เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ   เครื่องโทรสาร   โทรพิมพ์   โทรศัพท์ อุปกรณ์และส่วนประกอบโทรศัพท์ ยางธรรมชาติ  เป็นต้น   
        ในปี  2546  ญี่ปุ่นมีการลงทุนในไทยโดยตรงที่ได้รับการอนุมัติจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริม การลงทุนรวมมูลค่า  97,597 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 154.17 โดยญี่ปุ่นลงทุนในไทยเป็นอันดับหนึ่ง  จำนวน 260  โครงการ  เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา 45 โครงการ ส่วนใหญ่เป็นการลงทุนในสาขาผลิตภัณฑ์โลหะ   เครื่องจักรและอุปกรณ์ขนส่ง   และสาขาอิเล็กทรอนิกส์ และเครื่องใช้ไฟฟ้า  และในช่วง 4 เดือนแรกของปี 2547 ญี่ปุ่นยังคงลงทุนในไทยมากเป็นอันดับหนึ่ง มีโครงการที่ได้รับอนุมัติ 106 โครงการ มูลค่า 39,417  ล้านบาท  
        โดยที่การใช้จ่ายในการบริโภคและการส่งออกจะยังคงเป็นปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้เศรษฐกิจญี่ปุ่น ขยายตัวอย่างต่อเนื่อง   แต่อย่างไรก็ตามยังมีปัจจัยสำคัญที่อาจมีผลกระทบต่อการฟื้นตัวของเศรษฐกิจญี่ปุ่น  เช่น  ปัญหาเงินฝืดในระบบเศรษฐกิจของญี่ปุ่น   ซึ่งปัจจุบันญี่ปุ่นมีอัตราเงินฝืดอยู่ที่ลบร้อยละ -2.6  รวมทั้งราคาน้ำมันในตลาดโลกที่อยู่ในระดับสูง และภาวะเศรษฐกิจของประเทศจีนที่หากเกิดการชะลอตัวก็จะกระทบต่อการส่งออกของญี่ปุ่นได้
        กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ อาคาร ค ถ.ราชดำเนินกลาง แขวงบวรนิเวศน์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200 โทรศัพท์ (66) 2282-6171-9 แฟกซ์ (66) 2280-0775
-พห-