สศอ.เปิดโครงการศึกษารูปแบบการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้านไทยอย่างยั่งยืน เร่งเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์อาหารพื้นบ้านแปรรูป เน้นเป็นสินค้าส่งออก หนุนผู้ประกอบการSMEs ร่วมหุ้นเอกชน ผุดศูนย์จำหน่ายสินค้า รองรับนโยบายรัฐ ดัน”ครัวไทยสู่ครัวโลก” ผลการวิจัยระบุ เดนมาร์ก- สวิส ตลาดใหม่น่าลงทุน เล็งส่งเสริมพัฒนามาตรฐานบรรจุภัณฑ์และคุณภาพสินค้าอาหารสู่ตลาดโลก
นางสาวสุชาดา วราภรณ์ รองผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า สศอ. ร่วมกับ สถาบันอาหาร จัดทำโครงการศึกษารูปแบบการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้านไทยอย่างยั่งยืน ซึ่งโครงการดังกล่าวเป็นแนวทางหนึ่งในการผลักดันให้ผู้ประกอบการอาหารไทยมีศักยภาพการผลิตในระดับสากล รวมทั้ง สร้างโอกาสในการขยายตลาดส่งออกให้กับอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้าน เพื่อสอดรับกับนโยบายของรัฐบาลภายใต้ยุทธศาสตร์ “ครัวไทยสู่ครัวโลก”
สำหรับแผนการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้าน ขณะนี้ ได้เข้าไปให้ความรู้กับผู้ประกอบการในการสร้างมูลค่าเพิ่มสินค้าเพื่อการส่งออก โดยแบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ด้านการผลิต เน้นการบรรจุภัณฑ์อาหารที่ได้มาตรฐาน สามารถรักษาคุณภาพอาหาร และมีความสวยงามเป็นที่ยอมรับในตลาดสากล รวมทั้ง การพัฒนากระบวนการผลิตที่ลดต้นทุนการผลิตได้ ยืดอายุการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ให้นานขึ้น เช่น การแปรรูปพริกแกงเขียวหวานเป็นชนิดผงปรุงสำเร็จ อาหารทะเลแปรรูปสมุนไพร ทุเรียนทอดกรอบ เป็นต้น
ส่วน ด้านการตลาด เสนอให้มีการจัดทำโครงการดำเนินธุรกิจแบบหุ้นส่วนระหว่างภาคเอกชนกับองค์กรในชนบท โดยจัดตั้งเป็นสหกรณ์เพื่อจำหน่ายสินค้า ซึ่งปัจจุบันมีเอกชนบางรายที่เริ่มนำโครงการลักษณะนี้ไปใช้แล้ว เช่น โครงการสหกรณ์เลมอนฟาร์มพัฒนา จำกัด ของบริษัทบางจากปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย จำกัด นอกจากนี้ ยังส่งเสริมการสร้างเครือข่ายการตลาดในรูปของตลาดกลางและศูนย์แสดงสินค้า หรือ สาธิตการทำอาหารพื้นบ้านประจำภาค เพื่อเพิ่มช่องทางการจำหน่ายทั้งในประเทศและต่างประเทศ
ทั้งนี้ จะเห็นได้ว่า ผู้ประกอบการอาหารพื้นบ้านส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มผู้ประกอบการรายย่อยประเภทวิสาหกิจขนาดกลางและย่อม หรือ SMEs ซึ่งยังคงประสบปัญหาด้านการผลิตที่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน ขนาดตลาดจำกัด ขาดการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ และการเพิ่มมูลค่าสินค้าประกอบกับ ขาดเงินลงทุนสนับสนุนเพื่อการพัฒนามาตรฐานสินค้า ดังนั้น การส่งเสริมการผลิตและจำหน่ายทั้งในประเทศและการส่งออกเท่ากับเป็นการสร้างรายได้ และก่อให้เกิดการจ้างงาน รวมถึงการขยายการส่งออกของอุตสาหกรรมอาหาร โดยคาดว่าแผนการพัฒนาครั้งนี้จะก่อให้เกิดการสร้างมูลค่าเพิ่มทางการตลาดสูงกว่าเดิม จากปัจจุบันที่ตลาดของอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้าน มีมูลค่าการตลาดปีละ 15,000-18,000 ล้านบาท และอัตราการขยายตัวอยู่ที่ร้อยละ 10 ต่อปี
ในการดำเนินงานโครงการ สศอ.ได้มีการเข้าไปสำรวจข้อมูลทั้งหมดแล้ว โดยกำหนดพื้นที่สำรวจกระจายทุกภูมิภาคทั่วประเทศ ได้แก่ เชียงรายพิษณุโลก ขอนแก่น อุบลราชธานี ภูเก็ต ตรัง และจันทบุรี โดยใช้หลักเกณฑ์คัดเลือกพื้นที่จาก 1.เอกลักษณ์เฉพาะท้องถิ่น 2.มีศักยภาพการผลิตในระดับสูง 3.เป็นผู้ประกอบการอาหารพื้นบ้านหลายรูปแบบ เช่น ผลิตภัณฑ์ชุมชนในโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ [OTOP
] ผลิตภัณฑ์วิสาหกิจชุมชน [SMEs
] และผลิตภัณฑ์ภายใต้การส่งเสริมของหน่วยงานราชการเกี่ยวข้อง เช่น สหกรณ์การเกษตร อุตสาหกรรมจังหวัด เป็นต้น ซึ่งการเข้าไปสำรวจข้อมูลเชิงลึกครั้งนี้ ได้ศึกษารูปแบบตลอดทั้งกระบวนการผลิต เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้านกับผู้ประกอบการในระยะยาว
นอกจากนี้ สศอ. ยังได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลตลาดอาหารพื้นบ้านไทยและโอกาสลงทุนในต่างประเทศ เช่น เดนมาร์ก สวิสเซอร์แลนด์ สหรัฐอเมริกา จีน ญี่ปุ่น และอุซเบกีสถาน เป็นต้น เนื่องจาก เล็งเห็นว่า อาหารพื้นบ้านบางประเภทมีศักยภาพที่จะพัฒนาเป็นสินค้าส่งออก โดยเฉพาะในตลาด เดนมาร์กและสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งเป็นตลาดใหม่ที่คาดว่าอาหารพื้นบ้านไทยจะมีโอกาสเติบโตสูง
จากผลการวิจัยใน 2 ตลาดหลัก พบว่า ปัจจุบันร้านอาหารไทยในประเทศเดนมาร์กมีจำนวนกว่า 50 ราย และขณะนี้เป็นที่นิยมในกลุ่มชาวเดนมาร์ก โดยเฉพาะ ร้านอาหารแบบบริการจัดส่ง [take away
] ซึ่งมีลู่ทางในการดำเนินธุรกิจที่ดี เนื่องจาก ร้านอาหารรูปแบบนี้มีต้นทุนต่ำกว่าภัตตาคาร ใช้แรงงานจำนวนเพียง 1-2 คน และพื้นที่ขนาดเล็กในการประกอบกิจการ ขณะที่ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ พบว่า ตลาดอาหารไทยมีศักยภาพสูง ชาวสวิสนิยมบริโภคเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ โดยมีร้านอาหารไทยกว่า 100 รายที่ดำเนินกิจการอยู่
ทั้งนี้ จากตัวเลขสถิติมูลค่าการส่งออกสินค้าอาหารไทยในปี 2546 เป็นมูลค่าทั้งสิ้น 470,167 ล้านบาท เมื่อเทียบกับปี 2545 เพิ่มขึ้นในอัตราร้อยละ 10 และปรับตัวเพิ่มขึ้นในเกือบทุกรายการ โดยผลิตภัณฑ์อาหารส่งออกที่สำคัญอันดับที่ 1 ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ประมงมีมูลค่าส่งออก คิดเป็นร้อยละ 34.05 รองลงมาได้แก่ ข้าวและธัญพืช ร้อยละ 16.47 อันดับที่ 3 ได้แก่ เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์ ร้อยละ 10.49 ผลไม้และผลิตภัณฑ์แปรรูป ร้อยละ 8.45 น้ำตาลทราย ร้อยละ 8.31 อาหารสัตว์ ร้อยละ 3.17 และอื่นๆ ร้อยละ 2.76 เป็นต้น
--สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม--
-พห-
นางสาวสุชาดา วราภรณ์ รองผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า สศอ. ร่วมกับ สถาบันอาหาร จัดทำโครงการศึกษารูปแบบการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้านไทยอย่างยั่งยืน ซึ่งโครงการดังกล่าวเป็นแนวทางหนึ่งในการผลักดันให้ผู้ประกอบการอาหารไทยมีศักยภาพการผลิตในระดับสากล รวมทั้ง สร้างโอกาสในการขยายตลาดส่งออกให้กับอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้าน เพื่อสอดรับกับนโยบายของรัฐบาลภายใต้ยุทธศาสตร์ “ครัวไทยสู่ครัวโลก”
สำหรับแผนการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้าน ขณะนี้ ได้เข้าไปให้ความรู้กับผู้ประกอบการในการสร้างมูลค่าเพิ่มสินค้าเพื่อการส่งออก โดยแบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ด้านการผลิต เน้นการบรรจุภัณฑ์อาหารที่ได้มาตรฐาน สามารถรักษาคุณภาพอาหาร และมีความสวยงามเป็นที่ยอมรับในตลาดสากล รวมทั้ง การพัฒนากระบวนการผลิตที่ลดต้นทุนการผลิตได้ ยืดอายุการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ให้นานขึ้น เช่น การแปรรูปพริกแกงเขียวหวานเป็นชนิดผงปรุงสำเร็จ อาหารทะเลแปรรูปสมุนไพร ทุเรียนทอดกรอบ เป็นต้น
ส่วน ด้านการตลาด เสนอให้มีการจัดทำโครงการดำเนินธุรกิจแบบหุ้นส่วนระหว่างภาคเอกชนกับองค์กรในชนบท โดยจัดตั้งเป็นสหกรณ์เพื่อจำหน่ายสินค้า ซึ่งปัจจุบันมีเอกชนบางรายที่เริ่มนำโครงการลักษณะนี้ไปใช้แล้ว เช่น โครงการสหกรณ์เลมอนฟาร์มพัฒนา จำกัด ของบริษัทบางจากปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย จำกัด นอกจากนี้ ยังส่งเสริมการสร้างเครือข่ายการตลาดในรูปของตลาดกลางและศูนย์แสดงสินค้า หรือ สาธิตการทำอาหารพื้นบ้านประจำภาค เพื่อเพิ่มช่องทางการจำหน่ายทั้งในประเทศและต่างประเทศ
ทั้งนี้ จะเห็นได้ว่า ผู้ประกอบการอาหารพื้นบ้านส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มผู้ประกอบการรายย่อยประเภทวิสาหกิจขนาดกลางและย่อม หรือ SMEs ซึ่งยังคงประสบปัญหาด้านการผลิตที่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน ขนาดตลาดจำกัด ขาดการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ และการเพิ่มมูลค่าสินค้าประกอบกับ ขาดเงินลงทุนสนับสนุนเพื่อการพัฒนามาตรฐานสินค้า ดังนั้น การส่งเสริมการผลิตและจำหน่ายทั้งในประเทศและการส่งออกเท่ากับเป็นการสร้างรายได้ และก่อให้เกิดการจ้างงาน รวมถึงการขยายการส่งออกของอุตสาหกรรมอาหาร โดยคาดว่าแผนการพัฒนาครั้งนี้จะก่อให้เกิดการสร้างมูลค่าเพิ่มทางการตลาดสูงกว่าเดิม จากปัจจุบันที่ตลาดของอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้าน มีมูลค่าการตลาดปีละ 15,000-18,000 ล้านบาท และอัตราการขยายตัวอยู่ที่ร้อยละ 10 ต่อปี
ในการดำเนินงานโครงการ สศอ.ได้มีการเข้าไปสำรวจข้อมูลทั้งหมดแล้ว โดยกำหนดพื้นที่สำรวจกระจายทุกภูมิภาคทั่วประเทศ ได้แก่ เชียงรายพิษณุโลก ขอนแก่น อุบลราชธานี ภูเก็ต ตรัง และจันทบุรี โดยใช้หลักเกณฑ์คัดเลือกพื้นที่จาก 1.เอกลักษณ์เฉพาะท้องถิ่น 2.มีศักยภาพการผลิตในระดับสูง 3.เป็นผู้ประกอบการอาหารพื้นบ้านหลายรูปแบบ เช่น ผลิตภัณฑ์ชุมชนในโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ [OTOP
] ผลิตภัณฑ์วิสาหกิจชุมชน [SMEs
] และผลิตภัณฑ์ภายใต้การส่งเสริมของหน่วยงานราชการเกี่ยวข้อง เช่น สหกรณ์การเกษตร อุตสาหกรรมจังหวัด เป็นต้น ซึ่งการเข้าไปสำรวจข้อมูลเชิงลึกครั้งนี้ ได้ศึกษารูปแบบตลอดทั้งกระบวนการผลิต เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารพื้นบ้านกับผู้ประกอบการในระยะยาว
นอกจากนี้ สศอ. ยังได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลตลาดอาหารพื้นบ้านไทยและโอกาสลงทุนในต่างประเทศ เช่น เดนมาร์ก สวิสเซอร์แลนด์ สหรัฐอเมริกา จีน ญี่ปุ่น และอุซเบกีสถาน เป็นต้น เนื่องจาก เล็งเห็นว่า อาหารพื้นบ้านบางประเภทมีศักยภาพที่จะพัฒนาเป็นสินค้าส่งออก โดยเฉพาะในตลาด เดนมาร์กและสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งเป็นตลาดใหม่ที่คาดว่าอาหารพื้นบ้านไทยจะมีโอกาสเติบโตสูง
จากผลการวิจัยใน 2 ตลาดหลัก พบว่า ปัจจุบันร้านอาหารไทยในประเทศเดนมาร์กมีจำนวนกว่า 50 ราย และขณะนี้เป็นที่นิยมในกลุ่มชาวเดนมาร์ก โดยเฉพาะ ร้านอาหารแบบบริการจัดส่ง [take away
] ซึ่งมีลู่ทางในการดำเนินธุรกิจที่ดี เนื่องจาก ร้านอาหารรูปแบบนี้มีต้นทุนต่ำกว่าภัตตาคาร ใช้แรงงานจำนวนเพียง 1-2 คน และพื้นที่ขนาดเล็กในการประกอบกิจการ ขณะที่ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ พบว่า ตลาดอาหารไทยมีศักยภาพสูง ชาวสวิสนิยมบริโภคเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ โดยมีร้านอาหารไทยกว่า 100 รายที่ดำเนินกิจการอยู่
ทั้งนี้ จากตัวเลขสถิติมูลค่าการส่งออกสินค้าอาหารไทยในปี 2546 เป็นมูลค่าทั้งสิ้น 470,167 ล้านบาท เมื่อเทียบกับปี 2545 เพิ่มขึ้นในอัตราร้อยละ 10 และปรับตัวเพิ่มขึ้นในเกือบทุกรายการ โดยผลิตภัณฑ์อาหารส่งออกที่สำคัญอันดับที่ 1 ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ประมงมีมูลค่าส่งออก คิดเป็นร้อยละ 34.05 รองลงมาได้แก่ ข้าวและธัญพืช ร้อยละ 16.47 อันดับที่ 3 ได้แก่ เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์ ร้อยละ 10.49 ผลไม้และผลิตภัณฑ์แปรรูป ร้อยละ 8.45 น้ำตาลทราย ร้อยละ 8.31 อาหารสัตว์ ร้อยละ 3.17 และอื่นๆ ร้อยละ 2.76 เป็นต้น
--สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม--
-พห-