1. สรุปภาวะการผลิต การตลาด และราคาในประเทศ
นโยบายและมาตรการข้าว ปี 2540/41 ในส่วนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ที่รับผิดชอบ ได้แก่ โครงการเชื่อมโยงสินเชื่อเพื่อการผลิตและบริการตลาดข้าวของสหกรณ์ปีการผลิต 2540/41 ซึ่งผลการรวบรวมข้าวเปลือก ตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน 2540 ถึงวันที่ 31 มีนาคม 2541 ได้ทั้งสิ้น 249,890.06 ตัน มูลค่า 1,776.70 ล้านบาท
ส่วนผลการดำเนินงานโครงการรับจำนำข้าวเปลือกของ ธกส. ปีการผลิต 2540/41 ตั้งแต่วันที่ 15 พฤศจิกายน 2540 ถึงวันที่ 20 มีนาคม 2541 รับจำนำปริมาณ 729,056 ตัน มูลค่า 2,725.076 ล้านบาท
บริษัทสหรัฐฯ จดสิทธิบัตร "ข้าวหอมไทย"
จากการที่บริษัทไรซ์เทค จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทวิจัยข้าวของสหรัฐอเมริกาได้จดสิทธิบัตรข้าวจัสมาติ (Jasmati) และออกวางจำหน่ายในตลาดโลก ซึ่งอาจทำให้ผู้บริโภคเข้าใจว่าเป็นข้าวพันธุ์เดียวกับข้าวหอมมะลิของไทย นอกจากนี้ ยังมีบริษัทอื่น ๆ ในสหรัฐฯ กำลังดำเนินการเช่นนี้อีกหลายบริษัท
การดำเนินการของบริษัทเอกชนดังกล่าว นับเป็นเรื่องที่จะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศอย่างร้ายแรง ทั้งนี้ เพราะข้าวหอมมะลิ (Jasmine Rice) เป็นข้าวที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทย ซึ่งเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมของผู้บริโภคทั่วโลก การนำเอาภูมิปัญญาของไทยไปใช้ โดยไม่มีการขออนุญาตและนำไปจดสิทธิบัตรถือเป็นการจงใจลอกเลียนเครื่องหมายการค้า ซึ่งจะทำให้การส่งออกข้าวหอมมะลิของไทยต้องประสบปัญหาเช่นเดียวกับข้าวบาสมาติ ซึ่งเป็นการข้าวที่มีแหล่งกำเนิดในประเทศอินเดียและปากีสถาน ที่ถูกบริษัทสหรัฐฯ ได้นำเข้าบาสมาติไปจดทะเบียนสิทธิบัตร โดยอ้างว่าเป็นพันธุ์ข้าวบาสมาติที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ และเรื่องนี้กำลังอยู่ระหว่างการประท้วงกันอยู่ อย่างไรก็ตามจากการลอกเลียนข้าวหอมมะลิไทย จะทำให้ประเทศไทยได้รับผลกระทบ กล่าวคือ
ปัจจุบัน ไทยเป็นประเทศผู้ส่งออกข้าวหอมมะลิรายใหญ่และเป็นที่ยอมรับทั่วโลก ทำให้ประเทศไทยได้รับเงินตราต่างประเทศจากการส่งออกข้าวปีละ 50,000-60,000 ล้านบาท ซึ่งเป็นรายได้หลักในภาคเกษตรของประเทศ หากสหรัฐฯ ผลิตข้าวจัสมาติออกมาจำหน่ายแข่งขันในตลาดโลก และสามารถขยายตลาดได้เพิ่มขึ้น ผลกระทบเบื้องต้นที่ชัดเจนคือ
(1) การส่งออกข้าวของไทยจะมีปัญหา และจะทำให้รายได้ของประเทศในส่วนนี้ลดลง
(2) ราคาข้าวหอมมะลิในตลาดโลกลดลง ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อเนื่องถึงราคาข้าวหอมมะลิภายในประเทศ และรายได้ของชาวนาอย่างแน่นอน
มาตรการแก้ไข
1) มาตรการด้านการทูต กระทรวงการต่างประเทศจะต้องดำเนินการประท้วงต่อสหรัฐอเมริกา เพื่อโต้แย้งสิทธิของไทยในเรื่องข้าวหอมมะลิที่เอกชนสหรัฐฯ ผลิตออกจำหน่ายโดยใช้ชื่อจัสมาติ ลอกเลียนข้าวจัสมินของไทย
2) มาตรการด้านกฏหมายระหว่างประเทศ หากสหรัฐฯ ไม่ดำเนินการเพื่อแก้ไขในเรื่องนี้และปล่อยให้เอกชนผลิตข้าวจัสมาติออกจำหน่ายต่อไป ประเทศไทยจะต้องดำเนินการฟ้องเรื่องตามกฏหมายระหว่างประเทศ และฟ้องร้อง WTO ต่อไป
3) มาตรการด้านทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์จะต้องศึกษาหาแนวทางแก้ปัญหา โดยใช้กฏหมายที่เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญา โดยใช้กฏหมายที่เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญาทั้งในส่วนของกฏหมายระหว่างประเทศและกฏหมายของสหรัฐอเมริกาเองในเวลาเดียวกันด้วย
4) มาตรการของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยมอบหมายให้กรมวิชาการเกษตรดำเนินการใน 2 เรื่อง คือ
(1) ทักท้วงการดำเนินการของ IRRI ประเทศฟิลิปปินส์ที่ขอพันธุ์ข้าวหอมมะลิจากประเทศไปศึกษาวิจัย แต่กลับปล่อยให้นักวิจัยต่างชาตินำพันธุ์ข้าวดังกล่าวไปปรับปรุงพันธุ์ แล้วผลิตออกจำหน่ายในเชิงการค้าแข่งขันกับประเทศไทย โดยไม่ได้ขออนุญาตจากประเทศไทย
(2) เร่งรัดผลักดันกฏหมายพันธุ์พืช เพื่อจดลิขสิทธิ์และสิทธิบัตรที่สามารถคุ้มครองพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ของไทยไม่ให้ต่างชาตินำไปผลิตออกมาขายแข่งขันโดยไม่ได้รับอนุญาต
ภาวะการซื้อขายข้าวในสัปดาห์นี้ ราคาข้าวขยับตัวสูงขึ้น เนื่องจากสต็อกข้าวของโรงสีลดลง ประกอบกับผู้ส่งออกมีความต้องการข้าว เพราะคำสั่งซื้อจากต่างประเทศมีเข้ามาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ญี่ปุ่นได้เปิดประมูลซื้อข้าว ภายใต้พันธะกรณีขององค์การการค้าข้าวโลก ในปี 2541/42 จำนวน 681,000 ตัน และญี่ปุ่นได้สั่งซื้อข้าวจากไทยเป็นจำนวน 15,000 ตัน ขณะเดียวกันอคส. ได้เจรจาขายข้าวประมาณ 35,000 ตัน แลกปุ๋ยกับบริษัทขายปุ๋ยของมาเลเซียเป็นปุ๋ยประมาณ 40,000 ตัน
ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม - 29 เมษายน 2541 ไทยส่งออกข้าวรวม 2,349,554 ตัน สูงขึ้นจาก 1,442,922 ตัน ของการส่งออกช่วงระยะเดียวกันของปีก่อนร้อยละ 62.83
ราคาเกษตรกรขายได้ทั้งประเทศ
ราคาข้าวเปลือกเจ้าหอมมะลินาปี ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้ เฉลี่ยเกวียนละ 8,502 บาท สูงขึ้นจากเกวียนละ 8,414 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 1.05
ราคาข้าวเปลือกเจ้านาปี 5% ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้ เฉลี่ยเกวียนละ 6,499 บาท สูงขึ้นจากเกวียนละ 6,453 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 0.71
ราคาข้าวเปลือกเจ้านาปรัง ความชื้น 18-19% ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้ เฉลี่ยเกวียนละ 6,372 บาท สูงขึ้นจากเกวียนละ 6,118 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 4.15
ราคาข้าวเปลือกเจ้าที่ท่าข้าวกำนันทรง จังหวัดนครสวรรค์
ราคาข้าวเปลือกเจ้านาปรัง ความชื้น 14-15% ที่ท่าข้าวกำนันทรง จังหวัดนครสวรรค์ สัปดาห์นี้เฉลี่ยเกวียนละ 6,650 บาท ลดลงจากเกวียนละ 6,690 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 0.60
ราคาขายส่งตลาดกรุงเทพฯ
ราคาข้าวสารเจ้า 5% (ใหม่) ขายส่งในตลาดกรุงเทพฯ สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 11,636 บาท สูงขึ้นจากตันละ 11,389 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 2.17
ราคาส่งออกเอฟ.โอ.บี
ราคาข้าวสารเจ้า 5% (ใหม่) ส่งออก เอฟ.โอ.บี. สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 325 ดอลลาร์สหรัฐฯ (12,379 บาท/ตัน) ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ก่อน แต่ลดลงในรูปของเงินบาทตันละ 332 บาท
2. สรุปภาวะการผลิต การตลาด และราคาในต่างประเทศ
ราคาข้าวในตลาดโลก
กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ประกาศราคาข้าวในตลาดโลก ณ วันที่ 28 เมษายน 2541 เทียบกับที่ประกาศไว้เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2541 ดังนี้
ข้าวเมล็ดยาวปอนด์ละ 15.56 เซนต์ (13.04 บาท/กก.) ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ก่อน
ข้าวเมล็ดกลางปอนด์ละ 12.64 เซนต์ (10.59 บาท/กก.) ราคาสูงขึ้นจากปอนด์ละ 12.34 เซนต์ (10.62 บาท/กก.) ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 2.43
ข้าวเมล็ดสั้นปอนด์ละ 12.55 เซนต์ (10.52 บาท/กก.) ราคาสูงขึ้นจากปอนด์ละ 12.24 เซนต์ (10.53 บาท/กก.) ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 2.53
ข้าวหักปอนด์ละ 7.78 เซนต์ (6.52 บาท/กก.) ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ก่อน
หมายเหตุ : อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์สหรัฐฯ เท่ากับ 38.09 บาท
--ข่าวการผลิต การตลาด ผลิตผลการเกษตร ฉบับที่ 16 ประจำวันที่ 27 เม.ย. - 3 พ.ค. 2541--
นโยบายและมาตรการข้าว ปี 2540/41 ในส่วนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ที่รับผิดชอบ ได้แก่ โครงการเชื่อมโยงสินเชื่อเพื่อการผลิตและบริการตลาดข้าวของสหกรณ์ปีการผลิต 2540/41 ซึ่งผลการรวบรวมข้าวเปลือก ตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน 2540 ถึงวันที่ 31 มีนาคม 2541 ได้ทั้งสิ้น 249,890.06 ตัน มูลค่า 1,776.70 ล้านบาท
ส่วนผลการดำเนินงานโครงการรับจำนำข้าวเปลือกของ ธกส. ปีการผลิต 2540/41 ตั้งแต่วันที่ 15 พฤศจิกายน 2540 ถึงวันที่ 20 มีนาคม 2541 รับจำนำปริมาณ 729,056 ตัน มูลค่า 2,725.076 ล้านบาท
บริษัทสหรัฐฯ จดสิทธิบัตร "ข้าวหอมไทย"
จากการที่บริษัทไรซ์เทค จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทวิจัยข้าวของสหรัฐอเมริกาได้จดสิทธิบัตรข้าวจัสมาติ (Jasmati) และออกวางจำหน่ายในตลาดโลก ซึ่งอาจทำให้ผู้บริโภคเข้าใจว่าเป็นข้าวพันธุ์เดียวกับข้าวหอมมะลิของไทย นอกจากนี้ ยังมีบริษัทอื่น ๆ ในสหรัฐฯ กำลังดำเนินการเช่นนี้อีกหลายบริษัท
การดำเนินการของบริษัทเอกชนดังกล่าว นับเป็นเรื่องที่จะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศอย่างร้ายแรง ทั้งนี้ เพราะข้าวหอมมะลิ (Jasmine Rice) เป็นข้าวที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทย ซึ่งเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมของผู้บริโภคทั่วโลก การนำเอาภูมิปัญญาของไทยไปใช้ โดยไม่มีการขออนุญาตและนำไปจดสิทธิบัตรถือเป็นการจงใจลอกเลียนเครื่องหมายการค้า ซึ่งจะทำให้การส่งออกข้าวหอมมะลิของไทยต้องประสบปัญหาเช่นเดียวกับข้าวบาสมาติ ซึ่งเป็นการข้าวที่มีแหล่งกำเนิดในประเทศอินเดียและปากีสถาน ที่ถูกบริษัทสหรัฐฯ ได้นำเข้าบาสมาติไปจดทะเบียนสิทธิบัตร โดยอ้างว่าเป็นพันธุ์ข้าวบาสมาติที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ และเรื่องนี้กำลังอยู่ระหว่างการประท้วงกันอยู่ อย่างไรก็ตามจากการลอกเลียนข้าวหอมมะลิไทย จะทำให้ประเทศไทยได้รับผลกระทบ กล่าวคือ
ปัจจุบัน ไทยเป็นประเทศผู้ส่งออกข้าวหอมมะลิรายใหญ่และเป็นที่ยอมรับทั่วโลก ทำให้ประเทศไทยได้รับเงินตราต่างประเทศจากการส่งออกข้าวปีละ 50,000-60,000 ล้านบาท ซึ่งเป็นรายได้หลักในภาคเกษตรของประเทศ หากสหรัฐฯ ผลิตข้าวจัสมาติออกมาจำหน่ายแข่งขันในตลาดโลก และสามารถขยายตลาดได้เพิ่มขึ้น ผลกระทบเบื้องต้นที่ชัดเจนคือ
(1) การส่งออกข้าวของไทยจะมีปัญหา และจะทำให้รายได้ของประเทศในส่วนนี้ลดลง
(2) ราคาข้าวหอมมะลิในตลาดโลกลดลง ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อเนื่องถึงราคาข้าวหอมมะลิภายในประเทศ และรายได้ของชาวนาอย่างแน่นอน
มาตรการแก้ไข
1) มาตรการด้านการทูต กระทรวงการต่างประเทศจะต้องดำเนินการประท้วงต่อสหรัฐอเมริกา เพื่อโต้แย้งสิทธิของไทยในเรื่องข้าวหอมมะลิที่เอกชนสหรัฐฯ ผลิตออกจำหน่ายโดยใช้ชื่อจัสมาติ ลอกเลียนข้าวจัสมินของไทย
2) มาตรการด้านกฏหมายระหว่างประเทศ หากสหรัฐฯ ไม่ดำเนินการเพื่อแก้ไขในเรื่องนี้และปล่อยให้เอกชนผลิตข้าวจัสมาติออกจำหน่ายต่อไป ประเทศไทยจะต้องดำเนินการฟ้องเรื่องตามกฏหมายระหว่างประเทศ และฟ้องร้อง WTO ต่อไป
3) มาตรการด้านทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์จะต้องศึกษาหาแนวทางแก้ปัญหา โดยใช้กฏหมายที่เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญา โดยใช้กฏหมายที่เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญาทั้งในส่วนของกฏหมายระหว่างประเทศและกฏหมายของสหรัฐอเมริกาเองในเวลาเดียวกันด้วย
4) มาตรการของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยมอบหมายให้กรมวิชาการเกษตรดำเนินการใน 2 เรื่อง คือ
(1) ทักท้วงการดำเนินการของ IRRI ประเทศฟิลิปปินส์ที่ขอพันธุ์ข้าวหอมมะลิจากประเทศไปศึกษาวิจัย แต่กลับปล่อยให้นักวิจัยต่างชาตินำพันธุ์ข้าวดังกล่าวไปปรับปรุงพันธุ์ แล้วผลิตออกจำหน่ายในเชิงการค้าแข่งขันกับประเทศไทย โดยไม่ได้ขออนุญาตจากประเทศไทย
(2) เร่งรัดผลักดันกฏหมายพันธุ์พืช เพื่อจดลิขสิทธิ์และสิทธิบัตรที่สามารถคุ้มครองพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ของไทยไม่ให้ต่างชาตินำไปผลิตออกมาขายแข่งขันโดยไม่ได้รับอนุญาต
ภาวะการซื้อขายข้าวในสัปดาห์นี้ ราคาข้าวขยับตัวสูงขึ้น เนื่องจากสต็อกข้าวของโรงสีลดลง ประกอบกับผู้ส่งออกมีความต้องการข้าว เพราะคำสั่งซื้อจากต่างประเทศมีเข้ามาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ญี่ปุ่นได้เปิดประมูลซื้อข้าว ภายใต้พันธะกรณีขององค์การการค้าข้าวโลก ในปี 2541/42 จำนวน 681,000 ตัน และญี่ปุ่นได้สั่งซื้อข้าวจากไทยเป็นจำนวน 15,000 ตัน ขณะเดียวกันอคส. ได้เจรจาขายข้าวประมาณ 35,000 ตัน แลกปุ๋ยกับบริษัทขายปุ๋ยของมาเลเซียเป็นปุ๋ยประมาณ 40,000 ตัน
ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม - 29 เมษายน 2541 ไทยส่งออกข้าวรวม 2,349,554 ตัน สูงขึ้นจาก 1,442,922 ตัน ของการส่งออกช่วงระยะเดียวกันของปีก่อนร้อยละ 62.83
ราคาเกษตรกรขายได้ทั้งประเทศ
ราคาข้าวเปลือกเจ้าหอมมะลินาปี ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้ เฉลี่ยเกวียนละ 8,502 บาท สูงขึ้นจากเกวียนละ 8,414 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 1.05
ราคาข้าวเปลือกเจ้านาปี 5% ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้ เฉลี่ยเกวียนละ 6,499 บาท สูงขึ้นจากเกวียนละ 6,453 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 0.71
ราคาข้าวเปลือกเจ้านาปรัง ความชื้น 18-19% ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้ เฉลี่ยเกวียนละ 6,372 บาท สูงขึ้นจากเกวียนละ 6,118 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 4.15
ราคาข้าวเปลือกเจ้าที่ท่าข้าวกำนันทรง จังหวัดนครสวรรค์
ราคาข้าวเปลือกเจ้านาปรัง ความชื้น 14-15% ที่ท่าข้าวกำนันทรง จังหวัดนครสวรรค์ สัปดาห์นี้เฉลี่ยเกวียนละ 6,650 บาท ลดลงจากเกวียนละ 6,690 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 0.60
ราคาขายส่งตลาดกรุงเทพฯ
ราคาข้าวสารเจ้า 5% (ใหม่) ขายส่งในตลาดกรุงเทพฯ สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 11,636 บาท สูงขึ้นจากตันละ 11,389 บาท ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 2.17
ราคาส่งออกเอฟ.โอ.บี
ราคาข้าวสารเจ้า 5% (ใหม่) ส่งออก เอฟ.โอ.บี. สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 325 ดอลลาร์สหรัฐฯ (12,379 บาท/ตัน) ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ก่อน แต่ลดลงในรูปของเงินบาทตันละ 332 บาท
2. สรุปภาวะการผลิต การตลาด และราคาในต่างประเทศ
ราคาข้าวในตลาดโลก
กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ประกาศราคาข้าวในตลาดโลก ณ วันที่ 28 เมษายน 2541 เทียบกับที่ประกาศไว้เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2541 ดังนี้
ข้าวเมล็ดยาวปอนด์ละ 15.56 เซนต์ (13.04 บาท/กก.) ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ก่อน
ข้าวเมล็ดกลางปอนด์ละ 12.64 เซนต์ (10.59 บาท/กก.) ราคาสูงขึ้นจากปอนด์ละ 12.34 เซนต์ (10.62 บาท/กก.) ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 2.43
ข้าวเมล็ดสั้นปอนด์ละ 12.55 เซนต์ (10.52 บาท/กก.) ราคาสูงขึ้นจากปอนด์ละ 12.24 เซนต์ (10.53 บาท/กก.) ของสัปดาห์ก่อนร้อยละ 2.53
ข้าวหักปอนด์ละ 7.78 เซนต์ (6.52 บาท/กก.) ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ก่อน
หมายเหตุ : อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์สหรัฐฯ เท่ากับ 38.09 บาท
--ข่าวการผลิต การตลาด ผลิตผลการเกษตร ฉบับที่ 16 ประจำวันที่ 27 เม.ย. - 3 พ.ค. 2541--