ตามข้อกำหนดของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (International Monetary Fund : IMF) ประเทศสมาชิก
IMF ทั้ง 182 ประเทศ จะต้องยอมรับพันธกรณีต่างๆ ของ IMF ซึ่งจะมีอยู่หลายประการ ในจำนวนนี้รวมไปถึงพันธะข้อ 8
(Article VIII) ซึ่งมีหัวใจสำคัญในเรื่องการเปิดเสรีด้านการซื้อ ขาย และโอนเงินเพื่อการชำระค่าสินค้าและบริการระหว่าง
ประเทศ และไม่มีข้อจำกัดในการแลกเปลี่ยนเงินเพื่อการค้าสินค้าและบริการระหว่างประเทศ
สาระสำคัญของพันธะข้อ 8
พันธะข้อ 8 IMF มีทั้งหมด 7 Sections แต่ละ section มีสาระสำคัญดังนี้
Section 1 Introduction หรือ บทนำ
Section 2 Avoidance of restrictions on current payments ว่าด้วยการห้ามประเทศสมาชิก IMF
กำหนดมาตรการใด ๆ ที่เป็นการกีดกันการชำระค่าสินค้าและบริการ ตลอดจนการโอนเงินเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการ ตลอดจน
การโอนเงินเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการระหว่างประเทศก่อนได้รับอนุมัติจาก IMF
Section 3 Avoidance of discriminatory currency practices ว่าด้วยการห้ามหน่วยงานที่ทำหน้าที่
ควบคุมการเคลื่อนย้ายเงินตราต่างประเทศของแต่ละประเทศ อาทิ กระทรวงการคลัง ธนาคารกลาง กองทุนรักษาเสถียรภาพ
อัตราแลกเปลี่ยนหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง กำหนดมาตรการใดๆ ที่ก่อให้เกิดความไม่เท่าเทียมกันในด้านการแลกเปลี่ยนเงินหรือ
ใช้อัตราแลกเปลี่ยนหลายอัตรายกเว้นจะได้รับการอนุมัติจาก IMF
Section 4 convertibility of foreign-held balances ว่าด้วยการที่สมาชิก IMF จะต้องยอมให้ประเทศ
สมาชิกอื่น ซื้อ ขายหรือแลกเปลี่ยนเงินสกุลท้องถิ่นเป็นเงินสกุลอื่นเพื่อใช้ในการปรับฐานะในดุลบัญชีเดินสะพัด
Section 5 Furnishing of information ว่าด้วยการรายงานข้อมูลเศรษฐกิจที่สำคัญให้ IMF ทราบเป็นประจำปี
ทุกปี เช่น รายได้ประชาชาติ อัตราระหว่างประเทศ ดุลการชำระเงิน อัตราดอกเบี้ย ดัชนีราคา ฯลฯ
Section 6 Consultation between members regarding existing international agreements ว่า
ด้วยกลไกการปรึกษาหารือระหว่างสมาชิกในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการทำธุรกรรมด้านเงินตราต่างประเทศ
Section 7 Obligation to collaborate regarding policies on reserve assets ว่าด้วยความร่วมมือ
ของสมาชิก IMF ในการดำรงทุนสำรองเงินตราระหว่างประเทศให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
สมาชิก IMF จะต้องปฏิบัติตามพันธะข้อ 8 ทุก Section ยกเว้นในกรณีที่ประเทศสมาชิกใดยังไม่พร้อมที่จะปฏิบัติตาม
พันธะข้อ 8 Section ที่ 2-4 ซึ่งถือเป็นหัวใจของพันธะข้อ 8 เนื่องจากยังมีความจำเป็นที่จะต้องควบคุมการแลกเปลี่ยนเงินตรา
ต่างประเทศอยู่ IMF ก็จะผ่อนผันให้สมาชิกรายนั้นยังไม่ต้องปฏิบัติตามพันธะข้อ 8 เฉพาะใน Section 2-4 ได้ โดยอนุโลมให้
ปฏิบัติตามพันธะข้อ 14 ซึ่งว่าด้วยเรื่องของการปรับตัว (Transitional Arrangement) โดยประเทศที่ได้รับการผ่อนผันจะต้อง
รายงานมาตรการที่นำมาใช้ควบคุมการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศของตนให้ IMF ทราบเป็นประจำทุกปี เพื่อหาแนวทางในการ
ยกเลิกมาตรการดังกล่าวต่อไป และเมื่อประเทศนั้นมีความพร้อมก็จะต้องประกาศยอมรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 โดยทันที
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่สมาชิก IMF ได้ประกาศรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 ไปแล้ว แต่ต่อมามีความจำเป็นจะต้อง
กำหนดมาตรการควบคุมการทำธุรกรรมด้านเงินตราต่างประเทศก็สามารถทำได้โดยใช้มาตรการชั่วคราว โดยได้รับอนุมัติจาก IMF
และอยู่ภายใต้การกำกับของ IMF
ความสำคัญของพันธะข้อ 8
การที่ประเทศสมาชิก IMF ประกาศยอมรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 ของ IMF จะทำให้ประเทศคู่ค้ารวมทั้ง
นักลงทุนจากต่างชาติมีความเชื่อมั่นในการที่จะเข้ามาติดต่อค้าขาย รวมทั้งเข้ามาขยายฐานการลงทุน เนื่องจากการยอมรับพันธะ
ข้อ 8 Section 2-4 แสดงว่าประเทศนั้นจะไม่กำหนดมาตรการใดๆ เพื่อจำกัดการเคลื่อนย้ายเงินตราระหว่างประเทศในการ
ซื้อขายสินค้าและบริการ ซึ่งรวมถึงค่าขนส่ง (ค่าระวางและประกันภัยสินค้า รวมทั้งค่าขนส่งผู้โดยสาร) ค่าเดินทาง ค่าธรรมเนียม
การส่งรายได้กลับประเทศของแรงงานที่ไปทำงานต่างประเทศ การส่งกำไรและผลตอบแทนจากการลงทุนกลับประเทศตลอดจน
การส่งรายได้จากการปล่อยกู้หรือดอกเบี้ยเงินกู้กลับประเทศด้วย
เป็นที่น่าสังเกตว่า การยอมรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 ครอบคลุมถึงการเปิดเสรีด้านการเคลื่อนย้ายเงินตรา
ต่างประเทศ เพื่อชำระค่าสินค้าและบริการระหว่างประเทศ (Current payments) ตลอดจนการแลกเปลี่ยนเงินตราต่าง
ประเทศกับเงินสกุลท้องถิ่นโดยปราศจากการเลือกปฏิบัติ (discrimination) แต่ไม่ได้ครอบคลุมถึงการเปิดเสรีด้านการ
เคลื่อนย้ายเงินทุน (capital movement) ทั้งทางตรงและทางอ้อม และไม่ครอบคลุมถึงการเคลื่อนย้ายเงินต้นจากการปล่อยกู้
ซึ่งอยู่ในบัญชีทุน
โดย ณ สิ้นสุดวันที่ 19 มิถุนายน 2541 มีสมาชิก IMF ที่ประกาศรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 แล้วจำนวน 145
ประเทศสมาชิก IMF ทั้งหมด 182 ประเทศ ดังตารางที่ 3
รายชื่อประเทศสมาชิก IMF
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Country Groups Countries
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Industrial Countries United States, Canada, Australia, Japan, New Zealand, Austria, Belgium,
Denmark, Finland, France, Germany, Greece, Iceland, Ireland, Italy,
Luxembourg, Netherlands, Norway, Portugal, Spain, Sweden, Switzerland,
United Kingdom
Africa Algeria, Benin, Botswana, Burkina Faso, Cameroon, Central African Rep.,
Chad, Comoros, Republic of Congo, Cote d'lvoire, Djibouti, Equatorial
Guinea, Gabon, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Lesotho,
Madagascar, Malawi, Mali, Mauritius, Morocco, Namibia, Niger, Senegal,
Seychelles, Sierra Leone, South Africa, Swaziland, Tanzania, Togo,
Tunisia, Uganda, Zimbabwe
Asia Bangladesh, China, Fiji, India, Indonesia, Kiribati, Korea, Malaysia,
Marshall Islands, Fed States of Micronesia, Mongolia, Nepal, Pakistan,
Papua New Guinea, Philippines, Samoa, Singapore, Solomon Islands,
Sri Lanka, Thailand, Tonga, Vanuatu
Europe Armenia, Croatia, Cyprus, Czech Republic, Georgia, Hungary,
Kazakhstan, Kyrgyz Republic, Latvia, Lithuania, Macedonia, Malta,
Moldova, Poland, Romania, Russia, San Marino, Slovak Republic,
Slovenia, Turkey, Ukraine
Middle East Bahrain, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Qatar, Saudi Arabia,
United Arab Emirates, Republic of Yemen
Western Hemisphere Antigua and Barbuda, Argentina, The Bahamas, Barbados, Belize, Bolivia,
Chile, Costa Rica, Dominica, Dominican Republic, Ecuador, El Salvador,
Grenada, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, Jamaica, Mexico,
Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru St.Vincent & Grens., Suriname,
Trinidad and Tobago, Uruguay, Venezuela
--Exim News, ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย, ปีที่ 4 ฉบับ 8 ประจำเดือนสิงหาคม--
IMF ทั้ง 182 ประเทศ จะต้องยอมรับพันธกรณีต่างๆ ของ IMF ซึ่งจะมีอยู่หลายประการ ในจำนวนนี้รวมไปถึงพันธะข้อ 8
(Article VIII) ซึ่งมีหัวใจสำคัญในเรื่องการเปิดเสรีด้านการซื้อ ขาย และโอนเงินเพื่อการชำระค่าสินค้าและบริการระหว่าง
ประเทศ และไม่มีข้อจำกัดในการแลกเปลี่ยนเงินเพื่อการค้าสินค้าและบริการระหว่างประเทศ
สาระสำคัญของพันธะข้อ 8
พันธะข้อ 8 IMF มีทั้งหมด 7 Sections แต่ละ section มีสาระสำคัญดังนี้
Section 1 Introduction หรือ บทนำ
Section 2 Avoidance of restrictions on current payments ว่าด้วยการห้ามประเทศสมาชิก IMF
กำหนดมาตรการใด ๆ ที่เป็นการกีดกันการชำระค่าสินค้าและบริการ ตลอดจนการโอนเงินเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการ ตลอดจน
การโอนเงินเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการระหว่างประเทศก่อนได้รับอนุมัติจาก IMF
Section 3 Avoidance of discriminatory currency practices ว่าด้วยการห้ามหน่วยงานที่ทำหน้าที่
ควบคุมการเคลื่อนย้ายเงินตราต่างประเทศของแต่ละประเทศ อาทิ กระทรวงการคลัง ธนาคารกลาง กองทุนรักษาเสถียรภาพ
อัตราแลกเปลี่ยนหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง กำหนดมาตรการใดๆ ที่ก่อให้เกิดความไม่เท่าเทียมกันในด้านการแลกเปลี่ยนเงินหรือ
ใช้อัตราแลกเปลี่ยนหลายอัตรายกเว้นจะได้รับการอนุมัติจาก IMF
Section 4 convertibility of foreign-held balances ว่าด้วยการที่สมาชิก IMF จะต้องยอมให้ประเทศ
สมาชิกอื่น ซื้อ ขายหรือแลกเปลี่ยนเงินสกุลท้องถิ่นเป็นเงินสกุลอื่นเพื่อใช้ในการปรับฐานะในดุลบัญชีเดินสะพัด
Section 5 Furnishing of information ว่าด้วยการรายงานข้อมูลเศรษฐกิจที่สำคัญให้ IMF ทราบเป็นประจำปี
ทุกปี เช่น รายได้ประชาชาติ อัตราระหว่างประเทศ ดุลการชำระเงิน อัตราดอกเบี้ย ดัชนีราคา ฯลฯ
Section 6 Consultation between members regarding existing international agreements ว่า
ด้วยกลไกการปรึกษาหารือระหว่างสมาชิกในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการทำธุรกรรมด้านเงินตราต่างประเทศ
Section 7 Obligation to collaborate regarding policies on reserve assets ว่าด้วยความร่วมมือ
ของสมาชิก IMF ในการดำรงทุนสำรองเงินตราระหว่างประเทศให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
สมาชิก IMF จะต้องปฏิบัติตามพันธะข้อ 8 ทุก Section ยกเว้นในกรณีที่ประเทศสมาชิกใดยังไม่พร้อมที่จะปฏิบัติตาม
พันธะข้อ 8 Section ที่ 2-4 ซึ่งถือเป็นหัวใจของพันธะข้อ 8 เนื่องจากยังมีความจำเป็นที่จะต้องควบคุมการแลกเปลี่ยนเงินตรา
ต่างประเทศอยู่ IMF ก็จะผ่อนผันให้สมาชิกรายนั้นยังไม่ต้องปฏิบัติตามพันธะข้อ 8 เฉพาะใน Section 2-4 ได้ โดยอนุโลมให้
ปฏิบัติตามพันธะข้อ 14 ซึ่งว่าด้วยเรื่องของการปรับตัว (Transitional Arrangement) โดยประเทศที่ได้รับการผ่อนผันจะต้อง
รายงานมาตรการที่นำมาใช้ควบคุมการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศของตนให้ IMF ทราบเป็นประจำทุกปี เพื่อหาแนวทางในการ
ยกเลิกมาตรการดังกล่าวต่อไป และเมื่อประเทศนั้นมีความพร้อมก็จะต้องประกาศยอมรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 โดยทันที
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่สมาชิก IMF ได้ประกาศรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 ไปแล้ว แต่ต่อมามีความจำเป็นจะต้อง
กำหนดมาตรการควบคุมการทำธุรกรรมด้านเงินตราต่างประเทศก็สามารถทำได้โดยใช้มาตรการชั่วคราว โดยได้รับอนุมัติจาก IMF
และอยู่ภายใต้การกำกับของ IMF
ความสำคัญของพันธะข้อ 8
การที่ประเทศสมาชิก IMF ประกาศยอมรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 ของ IMF จะทำให้ประเทศคู่ค้ารวมทั้ง
นักลงทุนจากต่างชาติมีความเชื่อมั่นในการที่จะเข้ามาติดต่อค้าขาย รวมทั้งเข้ามาขยายฐานการลงทุน เนื่องจากการยอมรับพันธะ
ข้อ 8 Section 2-4 แสดงว่าประเทศนั้นจะไม่กำหนดมาตรการใดๆ เพื่อจำกัดการเคลื่อนย้ายเงินตราระหว่างประเทศในการ
ซื้อขายสินค้าและบริการ ซึ่งรวมถึงค่าขนส่ง (ค่าระวางและประกันภัยสินค้า รวมทั้งค่าขนส่งผู้โดยสาร) ค่าเดินทาง ค่าธรรมเนียม
การส่งรายได้กลับประเทศของแรงงานที่ไปทำงานต่างประเทศ การส่งกำไรและผลตอบแทนจากการลงทุนกลับประเทศตลอดจน
การส่งรายได้จากการปล่อยกู้หรือดอกเบี้ยเงินกู้กลับประเทศด้วย
เป็นที่น่าสังเกตว่า การยอมรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 ครอบคลุมถึงการเปิดเสรีด้านการเคลื่อนย้ายเงินตรา
ต่างประเทศ เพื่อชำระค่าสินค้าและบริการระหว่างประเทศ (Current payments) ตลอดจนการแลกเปลี่ยนเงินตราต่าง
ประเทศกับเงินสกุลท้องถิ่นโดยปราศจากการเลือกปฏิบัติ (discrimination) แต่ไม่ได้ครอบคลุมถึงการเปิดเสรีด้านการ
เคลื่อนย้ายเงินทุน (capital movement) ทั้งทางตรงและทางอ้อม และไม่ครอบคลุมถึงการเคลื่อนย้ายเงินต้นจากการปล่อยกู้
ซึ่งอยู่ในบัญชีทุน
โดย ณ สิ้นสุดวันที่ 19 มิถุนายน 2541 มีสมาชิก IMF ที่ประกาศรับพันธะข้อ 8 Section 2-4 แล้วจำนวน 145
ประเทศสมาชิก IMF ทั้งหมด 182 ประเทศ ดังตารางที่ 3
รายชื่อประเทศสมาชิก IMF
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Country Groups Countries
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Industrial Countries United States, Canada, Australia, Japan, New Zealand, Austria, Belgium,
Denmark, Finland, France, Germany, Greece, Iceland, Ireland, Italy,
Luxembourg, Netherlands, Norway, Portugal, Spain, Sweden, Switzerland,
United Kingdom
Africa Algeria, Benin, Botswana, Burkina Faso, Cameroon, Central African Rep.,
Chad, Comoros, Republic of Congo, Cote d'lvoire, Djibouti, Equatorial
Guinea, Gabon, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Lesotho,
Madagascar, Malawi, Mali, Mauritius, Morocco, Namibia, Niger, Senegal,
Seychelles, Sierra Leone, South Africa, Swaziland, Tanzania, Togo,
Tunisia, Uganda, Zimbabwe
Asia Bangladesh, China, Fiji, India, Indonesia, Kiribati, Korea, Malaysia,
Marshall Islands, Fed States of Micronesia, Mongolia, Nepal, Pakistan,
Papua New Guinea, Philippines, Samoa, Singapore, Solomon Islands,
Sri Lanka, Thailand, Tonga, Vanuatu
Europe Armenia, Croatia, Cyprus, Czech Republic, Georgia, Hungary,
Kazakhstan, Kyrgyz Republic, Latvia, Lithuania, Macedonia, Malta,
Moldova, Poland, Romania, Russia, San Marino, Slovak Republic,
Slovenia, Turkey, Ukraine
Middle East Bahrain, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Qatar, Saudi Arabia,
United Arab Emirates, Republic of Yemen
Western Hemisphere Antigua and Barbuda, Argentina, The Bahamas, Barbados, Belize, Bolivia,
Chile, Costa Rica, Dominica, Dominican Republic, Ecuador, El Salvador,
Grenada, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, Jamaica, Mexico,
Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru St.Vincent & Grens., Suriname,
Trinidad and Tobago, Uruguay, Venezuela
--Exim News, ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย, ปีที่ 4 ฉบับ 8 ประจำเดือนสิงหาคม--