เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2544 สหรัฐอเมริกาได้ประกาศยกเลิกการคว่ำบาตรอินเดียและปากีสถาน การคว่ำบาตรของ
สหรัฐอเมริกาต่ออินเดียและปากีสถานนั้นส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการส่งออกเครื่องกระสุนและอุปกรณ์ต่าง ๆ และการค้ายุทธปัจจัย
การให้ความช่วยเหลือด้านการทหาร และส่งผ่านอุปกรณ์หรือถ่ายทอดเทคโนโลยี่ทางการทหาร และการถ่ายทอดเทคโนโลยี่ด้าน
จรวด เป็นต้น แต่มีส่วนที่เกี่ยวข้องกับการค้า คือ การห้ามมิให้ความช่วยเหลือแก่อินเดียและปากีสถานภายใต้กฎหมายว่าด้วย
การให้ความช่วยเหลือแก่ต่างประเทศ และการห้ามธนาคารส่งออกและนำเข้าของสหรัฐฯ ให้การค้ำประกัน ประกันภัย และให้
เครดิตแก่ปากีสถาน รายละเอียดตามเอกสารแนบ 1
มูลค่าการค้าระหว่างไทยกับสหรัฐฯ สหรัฐฯกับอินเดีย และสหรัฐฯกับปากีสถาน
- การค้าระหว่างไทยกับสหรัฐอเมริกาในระหว่างปี 2541-2543 มีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 19,786.6 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
การส่งออกมีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 13,231.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และนำเข้ามีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 6,554.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ดุล
การค้าเกินดุลเฉลี่ยปีละ 6,677 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
- การค้าระหว่างสหรัฐอเมริกากับอินเดียในระหว่างปี 2541-2543 มีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 12,971.33 ล้านเหรียญ
สหรัฐฯ การส่งออกมีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 3,639.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และนำเข้ามีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 9,331.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ทั้งนี้ สหรัฐฯเป็นฝ่ายขาดดุลการค้ากับอินเดียมาโดยตลอดสินค้าของอินเดียซึ่งอาจจะเป็นคู่แข่งกับสินค้าของไทยในตลาดสหรัฐ คือ
อัญมณี สิ่งทอ ผลิตภัณฑ์หนัง และสินค้าประมง
- การค้าระหว่างสหรัฐอเมริกากับปากีสถานในระหว่างปี 2541-2543 มีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 2,426.41 ล้านเหรียญ
สหรัฐฯ การส่งออกมีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 559.75 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และนำเข้ามีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 1,866.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ทั้งนี้ สหรัฐฯเป็นฝ่ายขาดดุลการค้ากับปากีสถานมาโดยตลอด สินค้าของปากีสถานซึ่งอาจจะเป็นคู่แข่งกับสินค้าของไทยในตลาด
สหรัฐ คือ อัญมณี สิ่งทอ เส้นใยประดิษฐ์ และผลิตภัณฑ์หนัง รายละเอียดตาม
ตารางที่แนบ 2
ในกรณีการยกเลิกการคว่ำบาตร ครั้งนี้อาจจะทำให้อินเดียและปากีสถานมีความคล่องตัวในการส่งออกมากขึ้น แต่ไม่ได้
หมายความว่าจะทำให้ปากีสถานมีความสามารถในการแข่งขันกับไทยได้ในระยะเวลาอันใกล้นี้
ขณะเดียวกัน สินค้าไทยมีส่วนแบ่งทางการตลาดในตลาดสหรัฐฯ สูงกว่าสินค้าอินเดียและปากีสถาน กล่าวคือ จากสถิติ
ในปี 2542 และ 2543 สหรัฐฯ นำเข้าสินค้าส่วนใหญ่จากไทยมากกว่าอินเดียและปากีสถาน ยกเว้นสินค้าในหมวดอัญมณีหรือ
แร่รัตนชาติ ผ้าทอ พรม และเคมีภัณฑ์อินทรีย์ และการนำเข้าเป็นไปอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งแสดงถึงความต้องการของตลาดสหรัฐฯ
ต่อสินค้าของทั้งสามประเทศอยู่ในสัดส่วนที่คงที่ การยกเลิกการคว่ำบาตรครั้งนี้ ไม่น่าจะเป็นปัจจัย ที่จะส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลง
ของส่วนแบ่งทางการตลาดของไทย อินเดีย และปากีสถานในตลาดสหรัฐฯ มากนัก
เอกสารแนบ 1
การประกาศยกเลิกการคว่ำบาตรอินเดียและปากีสถานของสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2544
1. ยกเลิกการคว่ำบาตรให้อินเดียและปากีสถาน
- ภายใต้ Glenn Amendment — ประกาศยกเลิกทั้งหมด คือ
- การห้ามมิให้ความช่วยเหลือภายใต้กฎหมายว่าด้วยการให้ความช่วยเหลือแก่ต่างประเทศ ได้แก่ การให้เครดิตโดย
รัฐบาลสหรัฐฯ เครดิตการค้ำประกัน และความช่วยเหลือทางการเงินโดยหน่วยงานต่าง ๆ ของสหรัฐฯ
- การคัดค้านการให้ความช่วยเหลือผ่านสถาบันการเงินระหว่างประเทศ ในด้านต่างๆ ที่ไม่ใช่เงินกู้เพื่อความต้องการ
ขั้นพื้นฐานของมนุษย์ และความช่วยเหลือด้านการเงินหรือด้านเทคนิค
- การห้ามมิให้ออกใบอนุญาตส่งออกสำหรับเครื่องกระสุนและอุปกรณ์ต่าง ๆ
- การห้ามรัฐบาลทำการค้ายุทธปัจจัย ภายใต้กฎหมายว่าด้ายการค้าและการเงินกับทหารต่างชาติ
2. ยกเลิกการคว่ำบาตรเฉพาะปากีสถาน
- ภายใต้กฎหมายของธนาคารส่งออกและนำเข้า ห้ามธนาคารส่งออกและนำเข้าให้การค้ำประกัน ประกันภัย ให้เครดิต
แก่ประเทศที่ปราศจากอาวุธนิวเคลียร์ซึ่งจุดชนวนนิวเคลียร์
- ภายใต้ Pressler Amendment ห้ามมิให้ให้ความช่วยเหลือด้านการทหาร และส่งผ่านอุปกรณ์หรือถ่ายทอดเทคโนโล
ยี่ทางการทหาร
- ภายใต้ Symington Amendment ให้ระงับใช้กฎหมายการให้ความช่วยเหลือต่างประเทศ หรือกฎหมายการควบคุมอาวุธ
- ภายใต้มาตรา 508 ของกฎหมายว่าด้วยการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน ซึ่งระงับความช่วยเหลือแก่ประเทศที่มีการ
ทำรัฐประหารรัฐบาลซึ่งมาจากการเลือกตั้ง
- ภายใต้มาตรา 620 (q) ของกฎหมายว่าด้วยการให้ความช่วยแก่ต่างประเทศ และมาตรา 512 ของกฎหมายว่าด้วย
การให้ความช่วยเหลือทางการเงิน (Brooke Amendment)
- การคว่ำบาตรการถ่ายทอดเทคโนโลยี่ด้านจรวด ภายใต้กฎหมายควบคุมการส่งออกอาวุธ
ตารางแนบ 2
ตารางการนำเข้าของสหรัฐฯ จากประเทศไทย อินเดีย และปากีสถาน
สินค้า ไทย อินเดีย ปากีสถาน
2542 2543 2542 2543 2542 2543
85 เครื่องจักรไฟฟ้าและอุปกรณ์ * 3,313 3,865 181 236 0.63 0.60
84เครื่องจักรกล * 2,907 2,946 188 219 1 0.9
16 เนื้อ และปลาปรุงแต่ง * 729 774 - - - -
40 ยาง * 450 634 72 73 0.1 0.0
90 เครื่องทัศนศาตร์ การถ่ยภาพ วัด ตรวจสอบ * 305 373 44 48 26 27
64 รองเท้าและชิ้นส่วน * 321 328 107 112 1 1
94 เฟอร์นิเจอร์ * 285 317 136 156 14 15
71 แร่รัตนชาติหรือกึ่งรัตนชาติ และเครื่องประกอบ * 712 878 2,983 3,346 18.0 33.4
62 เครื่องแต่งกาย และผ้าทอ * 711 827 1,136 1,376 231.5 308.3
61 เครื่องแต่งกายและผ้าถักแบบนิตและโครเชต์ * 814 1,014 437 474 509.5 620.7
63 ของทำด้วยสิ่งทอ 92 118 386 469 397.6 477.0
57 พรมและสิ่งทอปูพื้น 10 12 343 354 91.2 104.6
72 เหล็กและเหล็กกล้า 59.0 132.0 138 321 - -
42 เครื่องหนัง อานม้าและกระเป๋า * 351 374 198 283 80.9 102.6
29 เคมีภัณฑ์อินทรีย์ 5 6 211 276 0.5 0.7
03 ปลาและอาหารทะเล ** 827 1,019 188 269 10 8
73 ของที่ทำด้วยเหล็กและเหล็กกล้า 142.0 172.0 226 268 1 3
52 ฝ้าย 87 88 134 127 207.4 280.6
95 ของเล่น และอุปกรณ์กีฬา * 211.0 260.0 28 -30 23.1 27.3
หมายเหตุ : * เป็นสินค้า13 อันดับแรก ที่สำคัญของไทยในตลาดสหรัฐฯ
--กรมเศรษฐกิจการพาณิชย์ ตุลาคม 2544--
-ปส-
สหรัฐอเมริกาต่ออินเดียและปากีสถานนั้นส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการส่งออกเครื่องกระสุนและอุปกรณ์ต่าง ๆ และการค้ายุทธปัจจัย
การให้ความช่วยเหลือด้านการทหาร และส่งผ่านอุปกรณ์หรือถ่ายทอดเทคโนโลยี่ทางการทหาร และการถ่ายทอดเทคโนโลยี่ด้าน
จรวด เป็นต้น แต่มีส่วนที่เกี่ยวข้องกับการค้า คือ การห้ามมิให้ความช่วยเหลือแก่อินเดียและปากีสถานภายใต้กฎหมายว่าด้วย
การให้ความช่วยเหลือแก่ต่างประเทศ และการห้ามธนาคารส่งออกและนำเข้าของสหรัฐฯ ให้การค้ำประกัน ประกันภัย และให้
เครดิตแก่ปากีสถาน รายละเอียดตามเอกสารแนบ 1
มูลค่าการค้าระหว่างไทยกับสหรัฐฯ สหรัฐฯกับอินเดีย และสหรัฐฯกับปากีสถาน
- การค้าระหว่างไทยกับสหรัฐอเมริกาในระหว่างปี 2541-2543 มีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 19,786.6 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
การส่งออกมีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 13,231.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และนำเข้ามีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 6,554.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ดุล
การค้าเกินดุลเฉลี่ยปีละ 6,677 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
- การค้าระหว่างสหรัฐอเมริกากับอินเดียในระหว่างปี 2541-2543 มีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 12,971.33 ล้านเหรียญ
สหรัฐฯ การส่งออกมีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 3,639.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และนำเข้ามีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 9,331.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ทั้งนี้ สหรัฐฯเป็นฝ่ายขาดดุลการค้ากับอินเดียมาโดยตลอดสินค้าของอินเดียซึ่งอาจจะเป็นคู่แข่งกับสินค้าของไทยในตลาดสหรัฐ คือ
อัญมณี สิ่งทอ ผลิตภัณฑ์หนัง และสินค้าประมง
- การค้าระหว่างสหรัฐอเมริกากับปากีสถานในระหว่างปี 2541-2543 มีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 2,426.41 ล้านเหรียญ
สหรัฐฯ การส่งออกมีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 559.75 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และนำเข้ามีมูลค่าเฉลี่ยปีละ 1,866.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ทั้งนี้ สหรัฐฯเป็นฝ่ายขาดดุลการค้ากับปากีสถานมาโดยตลอด สินค้าของปากีสถานซึ่งอาจจะเป็นคู่แข่งกับสินค้าของไทยในตลาด
สหรัฐ คือ อัญมณี สิ่งทอ เส้นใยประดิษฐ์ และผลิตภัณฑ์หนัง รายละเอียดตาม
ตารางที่แนบ 2
ในกรณีการยกเลิกการคว่ำบาตร ครั้งนี้อาจจะทำให้อินเดียและปากีสถานมีความคล่องตัวในการส่งออกมากขึ้น แต่ไม่ได้
หมายความว่าจะทำให้ปากีสถานมีความสามารถในการแข่งขันกับไทยได้ในระยะเวลาอันใกล้นี้
ขณะเดียวกัน สินค้าไทยมีส่วนแบ่งทางการตลาดในตลาดสหรัฐฯ สูงกว่าสินค้าอินเดียและปากีสถาน กล่าวคือ จากสถิติ
ในปี 2542 และ 2543 สหรัฐฯ นำเข้าสินค้าส่วนใหญ่จากไทยมากกว่าอินเดียและปากีสถาน ยกเว้นสินค้าในหมวดอัญมณีหรือ
แร่รัตนชาติ ผ้าทอ พรม และเคมีภัณฑ์อินทรีย์ และการนำเข้าเป็นไปอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งแสดงถึงความต้องการของตลาดสหรัฐฯ
ต่อสินค้าของทั้งสามประเทศอยู่ในสัดส่วนที่คงที่ การยกเลิกการคว่ำบาตรครั้งนี้ ไม่น่าจะเป็นปัจจัย ที่จะส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลง
ของส่วนแบ่งทางการตลาดของไทย อินเดีย และปากีสถานในตลาดสหรัฐฯ มากนัก
เอกสารแนบ 1
การประกาศยกเลิกการคว่ำบาตรอินเดียและปากีสถานของสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2544
1. ยกเลิกการคว่ำบาตรให้อินเดียและปากีสถาน
- ภายใต้ Glenn Amendment — ประกาศยกเลิกทั้งหมด คือ
- การห้ามมิให้ความช่วยเหลือภายใต้กฎหมายว่าด้วยการให้ความช่วยเหลือแก่ต่างประเทศ ได้แก่ การให้เครดิตโดย
รัฐบาลสหรัฐฯ เครดิตการค้ำประกัน และความช่วยเหลือทางการเงินโดยหน่วยงานต่าง ๆ ของสหรัฐฯ
- การคัดค้านการให้ความช่วยเหลือผ่านสถาบันการเงินระหว่างประเทศ ในด้านต่างๆ ที่ไม่ใช่เงินกู้เพื่อความต้องการ
ขั้นพื้นฐานของมนุษย์ และความช่วยเหลือด้านการเงินหรือด้านเทคนิค
- การห้ามมิให้ออกใบอนุญาตส่งออกสำหรับเครื่องกระสุนและอุปกรณ์ต่าง ๆ
- การห้ามรัฐบาลทำการค้ายุทธปัจจัย ภายใต้กฎหมายว่าด้ายการค้าและการเงินกับทหารต่างชาติ
2. ยกเลิกการคว่ำบาตรเฉพาะปากีสถาน
- ภายใต้กฎหมายของธนาคารส่งออกและนำเข้า ห้ามธนาคารส่งออกและนำเข้าให้การค้ำประกัน ประกันภัย ให้เครดิต
แก่ประเทศที่ปราศจากอาวุธนิวเคลียร์ซึ่งจุดชนวนนิวเคลียร์
- ภายใต้ Pressler Amendment ห้ามมิให้ให้ความช่วยเหลือด้านการทหาร และส่งผ่านอุปกรณ์หรือถ่ายทอดเทคโนโล
ยี่ทางการทหาร
- ภายใต้ Symington Amendment ให้ระงับใช้กฎหมายการให้ความช่วยเหลือต่างประเทศ หรือกฎหมายการควบคุมอาวุธ
- ภายใต้มาตรา 508 ของกฎหมายว่าด้วยการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน ซึ่งระงับความช่วยเหลือแก่ประเทศที่มีการ
ทำรัฐประหารรัฐบาลซึ่งมาจากการเลือกตั้ง
- ภายใต้มาตรา 620 (q) ของกฎหมายว่าด้วยการให้ความช่วยแก่ต่างประเทศ และมาตรา 512 ของกฎหมายว่าด้วย
การให้ความช่วยเหลือทางการเงิน (Brooke Amendment)
- การคว่ำบาตรการถ่ายทอดเทคโนโลยี่ด้านจรวด ภายใต้กฎหมายควบคุมการส่งออกอาวุธ
ตารางแนบ 2
ตารางการนำเข้าของสหรัฐฯ จากประเทศไทย อินเดีย และปากีสถาน
สินค้า ไทย อินเดีย ปากีสถาน
2542 2543 2542 2543 2542 2543
85 เครื่องจักรไฟฟ้าและอุปกรณ์ * 3,313 3,865 181 236 0.63 0.60
84เครื่องจักรกล * 2,907 2,946 188 219 1 0.9
16 เนื้อ และปลาปรุงแต่ง * 729 774 - - - -
40 ยาง * 450 634 72 73 0.1 0.0
90 เครื่องทัศนศาตร์ การถ่ยภาพ วัด ตรวจสอบ * 305 373 44 48 26 27
64 รองเท้าและชิ้นส่วน * 321 328 107 112 1 1
94 เฟอร์นิเจอร์ * 285 317 136 156 14 15
71 แร่รัตนชาติหรือกึ่งรัตนชาติ และเครื่องประกอบ * 712 878 2,983 3,346 18.0 33.4
62 เครื่องแต่งกาย และผ้าทอ * 711 827 1,136 1,376 231.5 308.3
61 เครื่องแต่งกายและผ้าถักแบบนิตและโครเชต์ * 814 1,014 437 474 509.5 620.7
63 ของทำด้วยสิ่งทอ 92 118 386 469 397.6 477.0
57 พรมและสิ่งทอปูพื้น 10 12 343 354 91.2 104.6
72 เหล็กและเหล็กกล้า 59.0 132.0 138 321 - -
42 เครื่องหนัง อานม้าและกระเป๋า * 351 374 198 283 80.9 102.6
29 เคมีภัณฑ์อินทรีย์ 5 6 211 276 0.5 0.7
03 ปลาและอาหารทะเล ** 827 1,019 188 269 10 8
73 ของที่ทำด้วยเหล็กและเหล็กกล้า 142.0 172.0 226 268 1 3
52 ฝ้าย 87 88 134 127 207.4 280.6
95 ของเล่น และอุปกรณ์กีฬา * 211.0 260.0 28 -30 23.1 27.3
หมายเหตุ : * เป็นสินค้า13 อันดับแรก ที่สำคัญของไทยในตลาดสหรัฐฯ
--กรมเศรษฐกิจการพาณิชย์ ตุลาคม 2544--
-ปส-