อาหารพร้อมรับประทาน (Ready-to-eat meal) เป็นอาหารที่กำลังได้รับความนิยมไปทั่วโลกโดยเฉพาะกลุ่มผู้บริโภคที่อยู่ในเมืองใหญ่ เนื่องจากสอดคล้องกับวิถีชีวิตที่เร่งรีบของผู้บริโภคซึ่งต้องการประหยัดเวลาในการซื้อและจัดเตรียมอาหาร รวมทั้งสามารถตอบสนองความต้องการความสะดวกสบายในการรับประทานขณะที่ยังคงรสชาติและคุณค่าทางโภชนาการ
จากโอกาสทางการตลาดที่เปิดกว้างประกอบกับอาหารไทยเริ่มเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมบริโภคมากขึ้นในหลายประเทศ เนื่องจากมีจุดเด่นที่เป็นอาหารเพื่อสุขภาพซึ่งอุดมด้วยเครื่องเทศและสมุนไพร จึงสอดคล้องกับกระแสนิยมอาหารเพื่อสุขภาพของประชากรทั่วโลก ทำให้คาดว่าอาหารไทยพร้อมรับประทานจะมีแนวโน้มที่สดใสและมีโอกาสขยายการส่งออกไปยังตลาดโลกได้เพิ่มขึ้น
นอกเหนือจากปัจจัยสนับสนุนข้างต้นแล้ว อาหารไทยพร้อมรับประทานยังมีโอกาสขยายตัวอีกมากด้วยปัจจัยเกื้อหนุนหลายประการ ดังนี้
มีตลาดรองรับโดยเฉพาะประเทศในแถบตะวันตก ซึ่งผู้บริโภคเคยชินกับการบริโภคอาหารสำเร็จรูปที่บรรจุกระป๋องและแช่แข็ง และมีการนำเข้าอาหารพร้อมรับประทานจากต่างประเทศในแต่ละปีเป็นมูลค่าค่อนข้างสูง
การขยายตัวของการท่องเที่ยวไทย ทำให้มีนักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมากมีโอกาสรับประทานและชื่นชอบอาหารไทย และเมื่อกลับไปประเทศของตนจึงหาอาหารไทยรับประทาน ปัจจัยดังกล่าวคาดว่าจะเอื้อต่อการส่งออกอาหารไทยพร้อมรับประทานซึ่งมีคุณภาพและมีรสชาติได้มาตรฐานอาหารไทยดั้งเดิม
ร้านอาหารไทยในต่างประเทศขาดแคลนพ่อครัว/แม่ครัวที่มีฝีมือ ทำให้อาหารไทยมีรสชาติผิดเพี้ยนไปเพราะใช้พ่อครัว/แม่ครัวชาวต่างชาติเป็นผู้ปรุง จึงคาดว่าจะมีส่วนช่วยกระตุ้นการส่งออกเนื่องจากร้านอาหารไทยสามารถนำอาหารไทยพร้อมรับประทานที่มีรสชาติดีและได้มาตรฐานไปอุ่นและจัดตกแต่งให้บริการแก่ลูกค้า นอกจากนี้ ยังช่วยลดขั้นตอนในการเตรียมอาหารรวมทั้งลดต้นทุนค่าจ้างแรงงานลงได้มาก
การขาดแคลนวัตถุดิบที่ใช้ประกอบอาหารของร้านอาหารไทยในต่างประเทศ ซึ่งเป็นผลจากกฎระเบียบนำเข้าที่เข้มงวดและการกระจายวัตถุดิบในต่างประเทศทำได้ค่อนข้างลำบากโดยเฉพาะในเมืองเล็ก ส่งผลให้การปรุงอาหารไทยในต่างประเทศให้ได้ตรงตามสูตรดั้งเดิมทำได้ค่อนข้างลำบาก อาหารไทยพร้อมรับประทานจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งของผู้ประกอบการร้านอาหารไทย
แม้ว่าอาหารไทยพร้อมรับประทานจะเป็นสินค้าที่มีศักยภาพสูงในการขยายตัว แต่ยังมีอุปสรรคบางประการที่ทำให้การส่งออกในช่วงที่ผ่านมาไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เนื่องจาก
อาหารที่ส่งออกส่วนใหญ่เป็นประเภทแกงซึ่งมีรสชาติค่อนข้างจัด จึงอาจไม่ตรงกับรสนิยมของผู้บริโภคบางประเทศแหล่งจำหน่ายส่วนใหญ่เป็นซูเปอร์มาร์เกตของชาวเอเชีย ในขณะที่ชาวเอเชียกลับนิยมซื้อของสดมาประกอบอาหารเอง
การเจาะตลาดทำได้ยาก เพราะซูเปอร์มาร์เกตในต่างประเทศนิยมจำหน่ายสินค้าที่ได้รับความนิยมสูง ขณะที่อาหารไทยพร้อมรับประทานยังไม่เป็นที่รู้จักมากนัก
เพื่อให้อาหารไทยพร้อมรับประทานถึงมือผู้บริโภคตรงกลุ่มและขยายตลาดได้กว้างขวางขึ้น ผู้ผลิตและผู้ส่งออกไทยควรเน้นผลิตและส่งออกอาหารให้สอดคล้องกับรสนิยมของผู้บริโภคในประเทศต่างๆ อาทิ ตลาดญี่ปุ่นควรเน้นอาหารประเภททอดและรสชาติไม่จัด รวมทั้งเน้นวิจัยตลาดและส่งเสริมการขายด้วยการให้ลูกค้าทดลองชิมอาหาร เพิ่มเมนูอาหารให้หลากหลาย เน้นคุณภาพของอาหาร ความสะอาด และมาตรฐานของสินค้า ตลอดจนพัฒนาคุณภาพและรูปแบบผลิตภัณฑ์ให้ทันสมัย น่ารับประทาน และคงความสดใหม่อยู่เสมอ นอกจากนี้ ตลาดใหญ่ที่จะละเลยไม่ได้คือร้านอาหารไทยในต่างประเทศซึ่งอาจต้องการสินค้าที่มีหีบห่อใหญ่ขึ้นเพื่อให้บริการลูกค้าได้อย่างเพียงพอ
--ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย กุมภาพันธ์ 2548--
-พห-
จากโอกาสทางการตลาดที่เปิดกว้างประกอบกับอาหารไทยเริ่มเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมบริโภคมากขึ้นในหลายประเทศ เนื่องจากมีจุดเด่นที่เป็นอาหารเพื่อสุขภาพซึ่งอุดมด้วยเครื่องเทศและสมุนไพร จึงสอดคล้องกับกระแสนิยมอาหารเพื่อสุขภาพของประชากรทั่วโลก ทำให้คาดว่าอาหารไทยพร้อมรับประทานจะมีแนวโน้มที่สดใสและมีโอกาสขยายการส่งออกไปยังตลาดโลกได้เพิ่มขึ้น
นอกเหนือจากปัจจัยสนับสนุนข้างต้นแล้ว อาหารไทยพร้อมรับประทานยังมีโอกาสขยายตัวอีกมากด้วยปัจจัยเกื้อหนุนหลายประการ ดังนี้
มีตลาดรองรับโดยเฉพาะประเทศในแถบตะวันตก ซึ่งผู้บริโภคเคยชินกับการบริโภคอาหารสำเร็จรูปที่บรรจุกระป๋องและแช่แข็ง และมีการนำเข้าอาหารพร้อมรับประทานจากต่างประเทศในแต่ละปีเป็นมูลค่าค่อนข้างสูง
การขยายตัวของการท่องเที่ยวไทย ทำให้มีนักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมากมีโอกาสรับประทานและชื่นชอบอาหารไทย และเมื่อกลับไปประเทศของตนจึงหาอาหารไทยรับประทาน ปัจจัยดังกล่าวคาดว่าจะเอื้อต่อการส่งออกอาหารไทยพร้อมรับประทานซึ่งมีคุณภาพและมีรสชาติได้มาตรฐานอาหารไทยดั้งเดิม
ร้านอาหารไทยในต่างประเทศขาดแคลนพ่อครัว/แม่ครัวที่มีฝีมือ ทำให้อาหารไทยมีรสชาติผิดเพี้ยนไปเพราะใช้พ่อครัว/แม่ครัวชาวต่างชาติเป็นผู้ปรุง จึงคาดว่าจะมีส่วนช่วยกระตุ้นการส่งออกเนื่องจากร้านอาหารไทยสามารถนำอาหารไทยพร้อมรับประทานที่มีรสชาติดีและได้มาตรฐานไปอุ่นและจัดตกแต่งให้บริการแก่ลูกค้า นอกจากนี้ ยังช่วยลดขั้นตอนในการเตรียมอาหารรวมทั้งลดต้นทุนค่าจ้างแรงงานลงได้มาก
การขาดแคลนวัตถุดิบที่ใช้ประกอบอาหารของร้านอาหารไทยในต่างประเทศ ซึ่งเป็นผลจากกฎระเบียบนำเข้าที่เข้มงวดและการกระจายวัตถุดิบในต่างประเทศทำได้ค่อนข้างลำบากโดยเฉพาะในเมืองเล็ก ส่งผลให้การปรุงอาหารไทยในต่างประเทศให้ได้ตรงตามสูตรดั้งเดิมทำได้ค่อนข้างลำบาก อาหารไทยพร้อมรับประทานจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งของผู้ประกอบการร้านอาหารไทย
แม้ว่าอาหารไทยพร้อมรับประทานจะเป็นสินค้าที่มีศักยภาพสูงในการขยายตัว แต่ยังมีอุปสรรคบางประการที่ทำให้การส่งออกในช่วงที่ผ่านมาไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เนื่องจาก
อาหารที่ส่งออกส่วนใหญ่เป็นประเภทแกงซึ่งมีรสชาติค่อนข้างจัด จึงอาจไม่ตรงกับรสนิยมของผู้บริโภคบางประเทศแหล่งจำหน่ายส่วนใหญ่เป็นซูเปอร์มาร์เกตของชาวเอเชีย ในขณะที่ชาวเอเชียกลับนิยมซื้อของสดมาประกอบอาหารเอง
การเจาะตลาดทำได้ยาก เพราะซูเปอร์มาร์เกตในต่างประเทศนิยมจำหน่ายสินค้าที่ได้รับความนิยมสูง ขณะที่อาหารไทยพร้อมรับประทานยังไม่เป็นที่รู้จักมากนัก
เพื่อให้อาหารไทยพร้อมรับประทานถึงมือผู้บริโภคตรงกลุ่มและขยายตลาดได้กว้างขวางขึ้น ผู้ผลิตและผู้ส่งออกไทยควรเน้นผลิตและส่งออกอาหารให้สอดคล้องกับรสนิยมของผู้บริโภคในประเทศต่างๆ อาทิ ตลาดญี่ปุ่นควรเน้นอาหารประเภททอดและรสชาติไม่จัด รวมทั้งเน้นวิจัยตลาดและส่งเสริมการขายด้วยการให้ลูกค้าทดลองชิมอาหาร เพิ่มเมนูอาหารให้หลากหลาย เน้นคุณภาพของอาหาร ความสะอาด และมาตรฐานของสินค้า ตลอดจนพัฒนาคุณภาพและรูปแบบผลิตภัณฑ์ให้ทันสมัย น่ารับประทาน และคงความสดใหม่อยู่เสมอ นอกจากนี้ ตลาดใหญ่ที่จะละเลยไม่ได้คือร้านอาหารไทยในต่างประเทศซึ่งอาจต้องการสินค้าที่มีหีบห่อใหญ่ขึ้นเพื่อให้บริการลูกค้าได้อย่างเพียงพอ
--ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย กุมภาพันธ์ 2548--
-พห-