คำกล่าวเปิด การประชุมนโยบายการพัฒนาและการเพิ่มประสิทธิภาพรัฐวิสาหกิจ

                                   คำกล่าวเปิด
                การประชุมนโยบายการพัฒนาและการเพิ่มประสิทธิภาพรัฐวิสาหกิจ
                             ของนายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์
                            รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
                           ณ ห้องประชุมใหญ่  กรมสรรพากร
                               16 กุมภาพันธ์ 2548
          ก่อนอื่นต้องขอขอบคุณทุกท่าน ทั้งท่านประธานกรรมการ ทั้งท่านกรรมการผู้จัดการใหญ่ของรัฐวิสาหกิจทุกท่าน  ขอต้อนรับสู่กระทรวงการคลัง   จริง ๆ แล้วตึกนี้ผมก็ไม่ค่อยได้มาเท่าไหร่  แต่เป็นตึกที่ผมเชื่อว่าฮวงจุ๊ยดีที่สุดในบรรดาตึกที่มีอยู่ในกระทรวงการคลัง ฮวงจุ๊ยดีมาก ภาษีรายได้มาด้วยดีโดยตลอด
          ต้องขอขอบคุณจริง ๆ ที่วันนี้สละเวลามา และผมตั้งใจว่าจะไม่รบกวนเวลาพวกท่านมากนัก แล้วสิ่งที่ผมตั้งใจจะมาเรียนต่อท่านในวันนี้ไม่มีใครสั่งมา  แต่ผมอยากจะมาหารือจริง ๆ ด้วยความตั้งใจจริง  ผมอยากจะช่วยท่านนายกรัฐมนตรีพัฒนาและยกระดับรัฐวิสาหกิจของประเทศให้แข็งแรง และก็อยากให้กระทรวงการคลังเป็นพันธมิตรที่ใกล้ชิดกับทุก ๆ รัฐวิสาหกิจ  ไม่ใช่เพียงเฉพาะแค่ว่าถือหุ้นและก็คุมคน อย่างนั้นผมไม่ต้องการ  ผมต้องการให้เราเป็นแนวร่วมที่ใกล้ชิดกัน เพื่อดูว่าจะทำอย่างไรที่จะแก้ปัญหาให้พวกท่านได้ จะทำอย่างไรที่จะทำให้แต่ละรัฐวิสาหกิจดีขึ้นได้  เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่มาก ๆ และผมเชื่อว่าถ้าหากเรายังไม่สามารถทำภายในเวลา 4 ปีข้างหน้าได้  โอกาสที่จะทำได้ในอนาคตข้างหน้าจะไม่มีแล้ว เพราะ 4 ปีข้างหน้านี้เป็น 4 ปีที่เสถียรภาพทางการเมืองจะแข็งแรง   ฉะนั้นการพัฒนาต้องการอาศัยพลังร่วมที่แข็งแรง พลังการเมืองที่เข้มแข็ง ผมก็เลยมองว่าจะใช้โอกาสนี้มาหารือและตระเตรียมแนวทาง เพื่อเตรียมเรื่องสำหรับรัฐบาลใหม่ เมื่อมีรัฐมนตรีท่านใหม่เข้ามาแล้วจะดำเนินการต่อไปได้เลย ขณะนี้อะไรที่เป็นเรื่องหลัก ๆ ผมจะไม่เซ็น อะไรที่เป็นเรื่องสำคัญผมจะไม่ลงนาม แต่จะพยายามเตรียมเรื่องเอาไว้ เมื่อรัฐบาลใหม่ Form มาแล้วจะได้ไม่เสียเวลาที่จะทำ
          ผมมีตัวเลขบางตัวที่ผมขอข้อมูลจากทาง สคร. (สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ) มาดู จะเห็นชัดว่ามีช่องว่าอีกเยอะที่เราจะทำอะไรกันได้   ในขณะนี้ถ้าเราดูจำนวนรัฐวิสาหกิจที่กระทรวงการคลังดูแลอยู่  ก็มีประมาณสัก 60 แห่ง ใน 60 แห่งนี้ทรัพย์สินรวมทั้งสิ้นตกแล้วประมาณ  5.3  ล้านล้านบาท  ในทรัพย์สิน 5.3 ล้านล้านบาท เป็นส่วนที่เป็นหนี้สินประมาณ 4 ล้านล้านบาท ใกล้เคียงกันมาก  รายได้ทั้ง 60 แห่งนี้ ที่สามารถสร้างขึ้นมาได้ตกแล้วประมาณ 1.76 ล้านล้านบาท ที่เป็นกำไรสุทธิประมาณ 199,000  ล้านบาท พูดง่ายๆ  ก็คือประมาณ  200,000 ล้านบาท
          พอดูตัวเลขนี้แล้วจะเห็นว่าปกติที่เป็นข่าวออกไปส่วนใหญ่แล้วจะเป็นตัวหนี้สิน ว่ามีหนี้สินเยอะแยะ 4 ล้านล้านบาท  นี่มันไม่น้อยนะ  แต่ในขณะเดียวกันนี้ Asset ทรัพย์สินเราก็มีเยอะ 5. 3 ล้านล้านบาท นี่มหาศาลเลย   ผมว่าประมาณเกือบ 80% ของ GDP  ถือว่าใหญ่มาก  รายได้ที่สร้างขึ้นมาได้ 1.76 ล้านล้านบาทก็ถือว่าพอใช้ได้  ไม่ใช่ว่าน่าเกลียดจนเกินไป  กำไรประมาณ 200,000 ล้านบาท  ถ้าเทียบกับตัวรายได้ก็ตกประมาณ 11%  ประมาณ 10 หรือ 11% แถวนั้น  ก็ถือว่าไม่เป็นไร
          แต่พอเราดึงรัฐวิสาหกิจบางกลุ่มออกไป  เช่น  กลุ่มธนาคารพาณิชย์ดึงออกไป  กลุ่มที่เข้ามาจดทะเบียนตลาดหลักทรัพย์แล้วออกไป   ทั้งหมดก็ประมาณ 14  แห่ง  ดึงออกไป เหลือ  46  แห่ง  ทรัพย์สินจริงๆ จาก  5.3  ล้านล้านบาท เหลือเพียง 1.73 ล้านล้านบาท ตัวหนี้สินเหลือ 1.04  ล้านล้านบาท  ก็ใกล้เคียงกัน  Asset กับ Liability พอ ๆ กัน  แต่รายได้นี้เห็นชัด คือจาก 1.76 ล้านล้านบาท เหลือประมาณ 0.8 ก็คือเหลือประมาณ  800,000 กว่าล้านบาท พูดง่ายๆ ว่า รายได้ที่สามารถสร้างขึ้นมาได้จากรัฐวิสาหกิจ 46 แห่ง เหลือเพียงครึ่งเดียว  ถ้าเราเอาสถาบันการเงินกับบริษัทที่ List ไปแล้ว ออกมา เหลือประมาณครึ่งหนึ่ง
          กำไรสุทธิจากที่เดิมประมาณ 199,000 ล้านบาท หรือประมาณ 200,000 ล้านบาท  เหลือประมาณ 66,000 กว่าล้านบาท คือเหลือประมาณ 1 ใน 3 ของกำไรสุทธิที่มีอยู่  รายได้เหลือครึ่งเดียว กำไรสุทธิเหลือประมาณ 1 ใน 3  ถ้าเทียบกำไรสุทธิกับรายได้ก็เหลือประมาณ 7% กว่าๆ  ตรงนี้เป็นเรื่องที่พอเอาตัวเลขมาดูแล้ว  เราจะรู้เลยว่ามีช่องที่เราจะสามารถพัฒนาได้  ที่สำคัญก็คือว่าในปี 2545 เรามีรัฐวิสาหกิจที่ขาดทุนประมาณ 12 แห่ง  มาปี 2547 มีที่ขาดทุนประมาณ 13 แห่ง ขาดทุนทั้งหมดรวมแล้วประมาณ  13,000 ล้านบาท  ถ้าเราดูตัวเลขเหล่านี้แล้วมาดูอนาคต  ขณะนี้รัฐวิสาหกิจทั้งหมด 60 แห่ง มีงบลงทุนประมาณ 300,000 กว่าล้าน  เราตีประมาณ 400,000 ล้านบาท  แต่ในอีก 5 ปีข้างหน้า มันไม่ใช่ 400,000 ล้านบาท  300,000 กว่าล้าน  400,000 ล้านบาท  เทียบแล้วประมาณ 70% ของงบลงทุนของภาครัฐทั้งหมด แปลว่างบอะไรก็แล้วแต่ที่รัฐบาลไปลงทุน มันไม่ใช่ไปลงทุนในงบประมาณเป็นหลักใหญ่  แต่เป็นการลงทุนผ่านรัฐวิสาหกิจเป็นส่วนใหญ่   ฉะนั้นเมื่อเรามองไปในอีก 4 —  5 ปีข้างหน้า  นโยบายรัฐบาลชัดเจน  ท่านนายกรัฐมนตรีประกาศออกมาชัดเจนแล้วว่า การลงทุนนี้เป็นเรื่องใหญ่
          เมื่อวันก่อนนี้มีทีมที่ปรึกษาทีมหนึ่งเขามา Brief ตัวเลขให้ฟังน่าสนใจมาก  เขาไปเดินสายรอบโลก พบกับ Foreign investor เยอะมาก แล้วเขาก็ Present สิ่งที่เขาพบจาก Foreign investor  ที่เล่าให้ฟัง  คือขณะนี้นักลงทุนต่างชาติมีความเชื่อมั่นในรัฐบาลค่อนข้างสูงทีเดียว และก็เชื่อว่าสิ่งที่รัฐบาลทำมาในอดีตถูกต้อง  และก็เชื่อว่าการลงทุนโดยเฉพาะอย่างยิ่งการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ หรือการลงทุนในการศึกษาทั้งหลายเป็นสิ่งจำเป็นที่จะต้องทำ  คือเขาไม่ได้มีอะไรรังเกียจเลยว่าการลงทุน  มีงบทั้งหมด 5 -  6 ปีข้างหน้า 2 ล้านล้านกว่านี้  เขาบอกต้องทำ และเป็น Strategic move ที่ถูกต้องด้วย   ถ้าคุณมัวแต่ทำทีละชิ้นทีละอันกว่าจะครบทั้งหมดคนอื่นเขาไปถึงไหนแล้ว
          แต่เขาสนใจอย่างเดียวคือว่าใครเป็นคนลงทุน จะดูแลเม็ดเงินลงทุนเหล่านั้นให้มันเกิดประสิทธิภาพสูงสุดได้อย่างไร  และการลงทุนทั้งหมดนั้นจะกระทบต่อดัชนีเศรษฐกิจของเราในกรอบกว้าง   จะกระทบเสถียรภาพไหม  มีปัญญาจ่ายหนี้ไหม เสมือนครั้งหนึ่งที่ผมเคยถูกต่างประเทศถามตลอดเวลาเมื่อ 4 ปีที่แล้ว  ว่าปีหน้าภาระหนี้ต่อ GDP เป็นเท่าไหร่  ภาระหนี้ต่องบประมาณเป็นเท่าไร  จะ Financing หนี้ได้ไหม  เพราะฝรั่งคิดอย่างเดียวว่าคุณมีปัญญาในการใช้หนี้หรือไม่  เขาไม่สนใจเลยตอนนั้น ไม่สนใจเลยว่าคุณจะเอาเงินมาทำอะไรพัฒนาอะไร  คุณทำแล้วมีปัญญาใช้หนี้ที่ติดหนี้ผมอยู่หรือเปล่า  ในขณะนั้นเราได้ Develop framework  ออกมาตัวหนึ่ง  4 - 5  ปีบอกว่า Indicator ต่างๆ ไม่ว่าหนี้ต่อ GDP หรือหนี้ต่ออะไรต่างๆ  นี้  เราไปได้ พอจากจุดนั้นเราสามารถบรรลุเป้าอันนั้นได้  ความเชื่อถือมันก็เกิด
          มาขณะนี้โจทย์เปลี่ยนไป  แต่คำถามเก่าเริ่มกลับมา  โจทย์ในขณะนี้คือว่าเราพ้นแล้ว เราแข็งแล้วแต่เราจะลงทุนไปสู่ข้างหน้า ฝรั่งก็บอกว่าเขาเชื่อคุณทำได้ เมื่อก่อนไม่เชื่อ ตอนนี้มองว่าที่ผ่านมาเราทำได้จริงนี่นา อนาคตเราเชื่อว่าคุณทำได้ แต่จะมีผลต่อเสถียรภาพอย่างไร  คำถามเก่า  พอเป็นอย่างนี้ท่านนายกรัฐมนตรีก็ได้มอบหมายและตั้งใจเลยว่า
          1.ทำอย่างไรที่จะทำให้การใช้งบลงทุนเหล่านั้นไม่กระทบเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ  ผมก็มีคณะกรรมการชุดหนึ่ง ท่านปลัดกระทรวงการคลังเป็นประธาน และก็มีทีมงานทั้งหมดและองค์กรที่ที่เกี่ยวข้องมาดู  อย่างน้อยๆ มีกรอบว่าแต่ละปีนั้นเราไปได้ไม่กระทบเลย
          2.  เมื่อเราวาง  Framework ทางการเงินแล้วทำอย่างไรที่จะทำให้พวกเรารัฐวิสาหกิจทั้งหลายสามารถเตรียมความพร้อมสำหรับในการลงทุนในขณะนั้นได้  เตรียมความพร้อม ผมหมายถึง
          1) Capability ความสามารถของบุคลากรที่มีอยู่ เป็นเรื่องแปลกมาก เวลาเราพูดถึงเรื่องรัฐวิสาหกิจที่ไรคนมักนึกถึงเรื่องการแปรรูป  การเอารัฐวิสาหกิจเข้าตลาดหลักทรัพย์ อันนั้นเป็นเรื่องท้ายสุดที่จะพูด  แต่หัวใจสำคัญก็คือว่าความพร้อมความสามารถของบุคลากรที่จะรองรับใน 4 — 5 ปีข้างหน้า  เราเตรียมพร้อมหรือยัง  เราจะทำกันอย่างไร  สมมุติว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย  จากเงินการลงทุน Exact X ล้านบาท  กำลังคนที่มีอยู่นี่พร้อมไหม คนบริหารการเงิน  คนบริหาร Operation ทุกอย่างพร้อมไหม  การท่าเรื่อ  อีกหน่อย Logistic  นี้สำคัญมาก พร้อมไหม แล้วเรื่อง Capability ตัวนี้ที่ผมสนใจที่สุด ว่าจะทำอย่างไร
          2) แน่นอนคุณลงทุนไปแล้ว คุณต้องสร้างรายได้ ทำอย่างไรที่จะเพิ่มรายได้เข้ามา  เพราะเมื่อสักครู่นี้เราบอกตัวเลขคร่าวๆ แล้ว รวมทั้งหมดรายได้  60 แห่ง เราสร้างรายได้ ประมาณ 1.76 ล้านล้านบาท ต่อไปข้างหน้าลงทุนอีก X ล้านล้านบาท  ความสามารถในการสร้างรายได้เป็นอย่างไร   การลดค่าใช้จ่ายทำอย่างไร  การลดการค่าใช้จ่ายไม่ใช่หมายความว่าเอาคนงานออก ไม่ใช่ ไม่มีเลย   แต่ว่าคุณจะเพิ่ม Efficiency ของการทำงานนี้ได้อย่างไร  การบริหารหนี้ บริหารเงินให้ต้นทุนต่ำที่สุดทำอย่างไร  ถ้าคุณมีหนี้ 100 ล้านบาท  ยังไม่เป็นไร แต่ถ้ามีหนี้เป็นพันล้านบาท  การบริหารโครงสร้างหนี้ถ้าบริหารได้ดีพอ Cost มันหล่นต่ำมาก เป็นตัว Save cost มหาศาลเลย  จะทำอย่างไร
          เมื่อเราบอกว่าเราต้องการเพิ่มรายได้  ลดต้นทุนค่าใช้จ่าย เพิ่ม Efficiency เพิ่ม Capability ของทรัพยากรมนุษย์ของรัฐวิสาหกิจ   ก็เกิดคำถามว่าอย่างนี้บทบาทของ สคร. ขณะนี้ถูกต้องหรือไม่  เพียงพอหรือไม่  ผมก็หารือกับท่านปลัดกระทรวงการคลัง  ว่าไม่เพียงพอแล้ว  ต้องไปด้วยกัน ต้องดึงพันธมิตรร่วมกัน ก็ได้หารือกับท่านนายกรัฐมนตรีว่าจากวันนี้เป็นต้นไปต้องมีความใกล้ชิดกันระหว่างกระทรวงการคลังกับรัฐวิสาหกิจ ท่านนายกรัฐมนตรีสั่งมาเลยว่าต้องเข้าไปดูใกล้ชิดเลยแต่ละรัฐวิสาหกิจ  ไปช่วยเขา ไป Turn around เขา ไปร่วมกับกระทรวงที่เขาดูแลอยู่  ทำอย่างไรที่จะยกระดับเขาขึ้นมาให้ได้  ให้พัฒนาได้  เพราะเชื่อว่าทุกคนมีความตั้งใจ  บางรัฐวิสาหกิจหนี้สินบานทะโร่เลย  แค่เห็นตัวเลขหนี้ผมก็ไม่รู้จะทำอย่างไรแล้ว เป็น 10 ปี ต้องหาทางเอาตรงนี้ออกมาให้ได้ เพื่อลด Burden เขา  เขาจะได้เริ่มต้นชีวิตใหม่สักที  ไม่อย่างนั้นชีวิตมันเริ่มต้นใหม่ไม่ได้  มันแบกหลังแอ่นอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ  อย่างไรก็ไม่มีทางเกิด  รัฐวิสาหกิจที่กำไรแล้วจะทำอย่างไรให้เขาแข็งแรงมากขึ้น
          ดูตัวอย่างง่ายๆ เลย ดูอย่าง  ปตท.วันนี้  ย้อนกลับไป 10 — 20 ปีที่แล้ว ปตท. มีอะไร  วันนี้เป็นหนึ่งในไม่กี่รายยักษ์ใหญ่ที่มุดเข้าไปอยู่ใน Fortune 500   นี่คือรัฐวิสาหกิจ  เราก็อยากให้รัฐวิสาหกิจของเราเป็นอย่างนั้นทุกแห่ง  คือแข็งแรง คนเก่ง มีความสามารถ เงินเดือนสูง  มันไปได้หมด  ก็รับ Mandate ท่านนายกรัฐมนตรีมา แล้วก็มานั่งคิด สิ่งแรกเลยที่ผมคิดจะทำ แต่คงทำผ่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังท่านใหม่  เมื่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังท่านใหม่มาแล้วผมก็อยากมอบนโยบายให้กับท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง คือ
          1. สิ่งที่เราพูดกันมามากคือCorporatization เราไม่ได้พูดPrivatization   Corporatization  คือทำให้มี Corporatization ลักษณะการบริหารแบบบริษัทจำกัด  สมือนหนึ่งบริษัทเอกชน  พอมาดูวิถีแบบไทยๆ  พอบอก Corporatization คนมองถึงอะไร เปลี่ยนจากรัฐวิสาหกิจเป็นบริษัทจดทะเบียน บริษัทมีหุ้นเท่านั้นเอง  ตรงนี้ไม่ใช่  การแปลงรัฐวิสาหกิจมาเป็นบริษัทจำกัด  และก็มีโครงสร้างการถือหุ้น  อันนั้นเป็นเพียงเปลือก แต่ Corporatization คือทำอย่างไร  ที่จะให้รัฐวิสาหกิจ  ก. ไก่ พอเป็นบริษัทแล้วสามารถบริหารแบบเอกชนไม่ใช่แบบราชการ
          เมื่อเช้านี้ผมทานข้าวกับปลัดกระทรวงการคลัง แล้วก็ สคร.  เรื่องสำคัญที่ถัดมาจากเรื่องการจดทะเบียนเป็นบริษัทก็คือว่าทำอย่างไรถึงเข้าไปดูเรื่องกฎระเบียบของรัฐวิสาหกิจ  อะไรที่เป็นตัวผูกมัดมือมัดเท้าจนเขาไม่สามารถขยับ  พวกนี้ไม่เคยมีใครดู  ผ่อนคลายให้หมดที่จะผ่อนคลายได้  คือเราจะให้เขาวิ่งได้เราต้องไม่ไปมัดเขาจนเขาทำอะไรไม่ได้  ผมไม่รู้ว่ามีว่ามีกฎระเบียบอะไรบ้าง  กฎระเบียบที่ทำให้การทำอะไรงุ่มง่ามต้องขออนุมัติเล็กๆ น้อยๆ อย่าให้มี
          2. กฎระเบียบอะไรที่ทำให้รัฐวิสาหกิจไม่ทำงานแล้วไม่ผิด  คิดอย่างนั้นขอให้หายไป  คือมันกลายเป็นว่าระบบราชการรัฐวิสาหกิจ   ใครไม่ทำถือว่าไม่ผิด  ใครแกล้งโง่ถือว่าฉลาดด้วยซ้ำ  Attitude อย่างนี้น่ากลัวมาก คือไม่ทำไม่ผิด ก็แปลว่าทำไปมีแต่ผิด  ถูกฟ้องอย่างเดียว  ความชอบไม่มี  พลาดแล้วติดคุก อย่างนี้ใครที่ไหนจะทำงาน ข้อ 2.  แกล้งโง่แล้วเจริญ  ฉลาดแล้วตกต่ำ อย่างนี้ต้องให้มันหายไปจากวงการ  ต่อไปนี้ให้ใครทำดีใครกล้าทำใครคิดอะไรมันต้องมี Visionary ฉะนั้นกฎระเบียบบางเรื่องต้องไปดูแล้ว กฎที่มันออกมาเพี้ยน ๆ ทำให้ทุกอย่างทำให้มันยากขึ้นๆ จนกระทั่งว่าป้องกันหมดเลยจนกระทั่งทำอะไรไม่ได้เลย  ฉะนั้นสคร.ต้องไปผลักดันให้มีการแก้ไข  ไม่อย่างนั้นรัฐวิสาหกิจไม่มีทางเจริญ  คิดอย่างเดียวคือว่าทำอย่างไรไม่ผิด  แท้ที่ว่าจะทำอย่างไรให้ถูกต้อง  เสร็จเลย  อันนี้เห็นใจคนที่ทำงาน
          เรื่องกฎระเบียบแล้ว  เรื่องของบทบาทคณะกรรมการ เดี๋ยวจะพูดตอนท้าย ต่อจากนี้ไปบทบาทของคณะกรรมการ กับ CEO เป็นบทบาทที่ฝ่ายรัฐบาลคาดหวังไว้มาก คือเราจะพยายามช่วยเหลือคณะกรรมการ แต่คณะกรรมการกับ CEO ต้องเป็นผู้รับผิดชอบเรื่องของการกำหนดแผนงาน  การกำหนดยุทศาสตร์แล้วก็จะต้องมีการวัดผล  แต่ในระหว่างนั้นหากมีอะไรให้ช่วยบอกเลย  อุปสรรคมีอะไรขอให้พูดเลย  ผมได้เรียนท่านปลัดว่าเราอยากจะมี Pool ของ ทีมที่ปรึกษาทั้งกลุ่มเลย  เอาผู้หลักผู้ใหญ่ในวงการ  ทั้งที่เคยเป็นผู้ใหญ่ในวงการราชการรัฐวิสาหกิจส่วนหนึ่ง กับผู้ที่มีความรู้ความสามารถในเอกชนอีกส่วนหนึ่ง  มา Pool เป็น Advisor กลางของสำนักรัฐ  เพื่อว่าจะแบ่งเลยว่าคนๆ นี้ และทีมให้ไปช่วยที่ไหน  เป็นการช่วยเสริม เป็นต้น   ทุกปีๆ  สมัยก่อนคณะกรรมการทำแผนออกมาแล้ว  CEO ส่งผ่านทางสภาพัฒน์  สภาพัฒน์ Pool รวมเป็นงบลงทุนเสร็จแล้ว  ก็ไป Set ในครม.  จากนี้ไปไม่ใช่
          จากนี้ไปคณะกรรมการและ CEO กำหนดแผนงานทุกอย่างออกมาแล้วจะต้อง Present ต่อใครเราต้องคุยกัน  Present  ออกมาว่าเป้าหมายปีนี้เป็นอย่างนี้  ว่าต้องใช้ Budget เท่าไร อย่างไร  คิดออกมา ไปช่วยกันหา  พูดง่ายๆ คือว่า Pro-active จะไม่ใช่ Reactive แล้ว  คือไม้ส่งไปเลยที่รัฐวิสาหกิจ  แต่ในขณะเดียวกันนี้ Burden ต่างๆ ที่เขามีอยู่นี้  กระทรวงการคลังต้องเข้าไปช่วยเขา 
          การทำ Training อันนี้จะทุ่มกันสุดๆ  เพราะเราบอกแล้วว่าอีก 4 ปี  ข้างหน้า  การลงทุนเยอะแน่  เพราะฉะนั้นการฝึกฝนบุคลากรเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด  จัดงบประมาณครั้งต่อไปนี้  จะให้มีสิ่งเหล่านี้  ทั้งจากทางสคร.ส่งไป  หรือว่าทางท่านจัดขึ้นมา  และกระทรวงการคลังจะช่วย Defend ให้  หรือของบพัฒนา  พัฒนาคน  พัฒนาเครื่องมือ  ทุกอย่างให้มันมีเหตุมีผล  เราจะช่วยเต็มที่
          ฉะนั้นคำว่า Corporatization ของผม มันเริ่มตั้งแต่การปรับทัศนคติ  ว่าผมไม่ใช่ราชการ  ผมทำงานมีเป้าหมายนะ  ผมหวังที่เหตุผล  และก็สร้างคนขึ้นมา  สร้างระบบขึ้นมาทำงานและต้องการความช่วยเหลืออะไรบอกเลย  สคร. จะต้องไม่ใช่ผู้คุมกฎ  สคร.มีหน้าที่เข้าไปช่วยประสานงาน  ช่วยเป็นพี่เลี้ยง  ช่วยทำให้สิ่งที่เป็นอุปสรรคหายไป   ถ้าเราสามารถวางระบบได้  มอบหมายอำนาจ  มอบหมายความรับผิดชอบกับคณะกรรมการ CEO งานมันก็จะมีเจ้าภาพ  อันนั้นคือ Corporatization ไม่ใช่แค่จดทะเบียนบริษัท
จาก Corporatization สิ่งที่สอนให้ผมมองว่าสำคัญนั้นคือเรื่องของ Cluster   Cluster ไม่ใช่เพียงแค่เฉพาะ Cluster  ผู้ว่าการจังหวัดที่เราเคยทำ  ต่อจากนี้ไปรัฐวิสาหกิจใดที่เป็นตัวเขาเองโดดๆ ได้  ก็อยู่โดดๆ ไป  แต่ถ้าหากว่าเกี่ยวข้องใกล้เคียงกับรัฐวิสาหกิจอื่นๆ   เราก็พยายามที่จัดให้มี Clusterของเขาโดยเฉพาะ  เพื่ออะไร  เพื่อว่าเวลาเขาวางยุทธศาสตร์  เขาจะได้วางยุทศาสตร์ร่วมกัน  ไม่ซ้ำซ้อนกัน  ประสานการลงทุนร่วมกัน  งบประมาณสามารถ Set ร่วมกันได้ด้วยซ้ำไป  แทนที่จะเป็นคู่แข่งกันต่างคนต่างไป  ให้เป็น Cluster เสีย และใน Cluster  นี้ถ้าหากมีความจะเป็นและมีประโยชน์ในการสร้าง Sector holding หมายความว่าเป็นอีกบริษัทหนึ่งขึ้นมาแล้วก็ถือรัฐวิสาหกิจที่เกี่ยวข้อง 2-3  แห่ง ที่มีจุดร่วมเชิงยุทศาสตร์  ก็ Form ขึ้นมาเป็น Cluster แล้วก็อาจจะมีคณะกรรมการรวมอยู่ที่ Cluster, sector   จะได้เป็นคนประสานงานเพื่อไม่ให้รัฐวิสาหกิจ  2 - 3  อันนั้น  ต้องมาทะเลาะกัน มาตีกัน  คือผู้ใหญ่ต้องไปอยู่ตรงนั้นเลย  มานั่งคุยกันก่อนว่า  4 - 5  ปีข้างหน้าจะต้องมียุทศาสตร์อย่างนี้ Logistic ต้องไปทางนี้   ฉะนั้นท่าเรือไปทางนี้  อันนี้ไปทางนี้  จะได้มีการวางแผนร่วมกัน  มันก็เกิด Economy of scale, economy of scope  มันก็จะประหยัดขนาดได้ นี้คือที่มาของ Sub holding  ฉะนั้นความเข้าใจที่ชอบมีข่าวว่ามี Sub holding แล้ว เพื่อเอาเข้าตลาดหลักทรัพย์   ผมก็ไม่รู้ว่าเอาข่าวมาได้อย่างไร  คือเรื่องผู้เข้าตลาดถูกบิดเบือนจนกระทั่งเสียหายหมดแล้ว คนเข้าใจผิดหมดเลย  การมี Holding ก็เพื่อให้มีการประชุมร่วมกันเป็นเหมือนหนึ่งเดียว  ก็คือ Concept   SBU ธุรกิจ  กลุ่มซึ่งมียุทศาสตร์ใกล้เคียงกัน  สอดคล้องกันเป็นแนวร่วมกันให้มาอยู่ด้วยกัน  แต่ว่าเนื่องจากแต่ละองค์กรมี Culture ของตัวเอง ก็ไม่ต้องเอามารวมกัน  ก็เอามาเป็นแนวร่วมจุดยุทศาสตร์ จะวางแผน จะพัฒนาบุคลากร  มาหารือกัน  จะกู้เงินเป็น Package จะทำอย่างไร  มันก็เกิดประโยชน์ขึ้นมา  แล้วทีหลังถ้าใครพร้อมจะเข้าตลาดหลักทรัพย์ก็มาว่ากัน  ถ้าตัวรัฐวิสาหกิจคนเดียวเข้าได้ ก็เข้าที่รัฐวิสาหกิจนั้น  ถ้าบอกว่าเข้าตรงนั้นไม่เหมาะ  น่าจะเข้าที่ Holding  ก็เข้าที่ Holding  แต่ว่าอย่างไงก็เป็นผู้ถือหุ้นใหญ่  ไม่มีคำว่าขายสมบัติของชาติ ไม่รู้เอาที่ไหนมาพูดกัน  
          จากตรงนี้ Concept ของ Cluster อีกหน่อยจะมีที่ปรึกษา Cluster  ผมขอจาก สคร. หาให้เลยว่าส่วนหนึ่ง สคร. จัดหาให้เลย  บริษัทที่ปรึกษาไป Attach ที่ Cluster เขาจะได้ช่วยวางแผนให้เลยว่าจะฟื้นฟูอย่างไร  จะพัฒนาทำอย่างไร  เป็นอีกสมองหนึ่งที่ช่วยรัฐวิสาหกิจ  ส่วนรัฐวิสาหกิจจะมีที่ปรึกษาเดิมของตัวเองอยู่หรือไม่ไม่เป็นไร  มีของเขาได้  แต่เราอยากจะมีทีมอันนี้ที่จะไปช่วยเขาโดยเฉพาะ  ไป Attach ที่ Cluster  อันนี้เป็นความตั้งใจ
          แต่จุดที่จะมีความสำคัญมากก็คือจุดสุดท้าย  คือเรื่องของการปรับปรุงโครงสร้างการกำกับดูแล  ตรงนี้สิ่งที่นายกรัฐมนตรีต้องการเห็นก็คือว่าต้องมีเจ้าภาพที่ชัดเจน   แต่เดิมมี กนร. เรากำลังคิดว่าเราจะให้มีสิ่งที่เรียกว่า “คณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจแห่งชาติ”  นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน  เป็น Body ใหญ่  เป็น Super body  ขึ้นมา  นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน  และก็มีรัฐมนตรีหรือผู้ทรงคุณวุฒิอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง  ถือเป็น Body กลาง  จากนั้นก็จะมีการจัดตั้งที่เราเรียกว่า Super holding  หรือว่า  State holding  คือพูดง่ายๆ  คือว่าองค์กรใหญ่ตรงกลางนี้  ที่จะมีระบบกลางบริหารจัดการ คอยดูแล   แต่เดิมเราบอกว่ากระทรวงดูแลแต่จริงๆแล้วกระทรวงไม่ค่อยดูแลเท่าไร  เพราะเวลาไม่ค่อยมี ต่างคนต่างก็ทำงานไป แต่เราต้องการให้มี Body กลางอันหนึ่ง
          สมัยหนึ่งอาจารย์สังเวียนนี้เคยร่างอะไรบางอย่างขึ้นมา  แล้วก็ใช้ชื่อว่า “รัฐวิสาหกิจแห่งชาติ” หรือที่ปลัดคลังผมเรียกว่า Super holding จะเรียกอะไรก็แล้วแต่ไม่สำคัญ  แต่คือองค์กรตรงกลางเป็นหน่วยงานกลางที่มาดูเรื่องการบริหารจัดการโดยเฉพาะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเงินการทอง   ฉะนั้นใน Super holding  ตัวนี้ก็จะมีคณะกรรมการชุดหนึ่งและก็มี CEO ซึ่งทั้งหมดนี้สรรหาแต่งตั้งโดย Super body  คือคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจมาดูแล  แล้ว  Holding อันนี้จะเป็นคนถือหุ้นรัฐวิสาหกิจทั้งหมดแทนกระทรวงการคลัง   และกระทรวงการคลังก็ไปถือหุ้น 100%  ของตัว Super holding  พูดง่าย ๆ ก็คือว่ากระทรวงการคลังแต่เดิมถือหุ้น  และก็ Suppose ว่าจะไปช่วยดู
          ตอนนี้ไม่ใช่แล้ว  นี่ก็คือว่ากระทรวงการคลังเป็นผู้ถือหุ้น 100%  แต่จะมีบริษัทเขาเรียกว่าเป็น Super holding  เป็นคนดูแล  การแต่งตั้งคณะกรรมการ  ก็จะแต่งตั้งโดยคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ Super body  อันนั้น  โดยปรึกษาหารือร่วมกับกระทรวงที่เกี่ยวข้องว่ารัฐวิสาหกิจนี้ คุณจะมีใครเป็นกรรมการบ้าง   คือไม่ใช่ทั้งจากกระทรวงการคลัง  ไม่ใช่ทั้งจากกระทรวงที่เกี่ยวข้อง แต่เป็นการปรึกษาหารือร่วมกันโดยที่มี Super body คณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจแห่งชาติ  ที่มีนายกรัฐมนตรีเป็นประธานเป็นคนสรรหามา   ฉะนั้นถ้าท่านดูตามอันนี้ก็คือว่า ก็จะมีคณะกรรมการใหญ่  มี สคร. เป็นสำนักเลขาฯ มี Holding กลาง  หรือที่เรียกว่า State holding นี้ อยู่ตรงกลางหรือจะเรียกบริษัทรัฐวิสาหกิจแห่งชาติ หรือก็แล้วแต่   อันนี้ที่สิงคโปร์เขาเรียกว่า Temasak  เอามืออาชีพเข้ามาดูเลย  และตรงนี้เขาก็จะถือหุ้นรัฐวิสาหกิจทั้งหลาย จะถือหุ้นรัฐวิสาหกิจโดยตรง  ถือหุ้น Sub holding  และอนาคตข้างหน้าถ้าเกิดมีโครงการรัฐบาลไปลงทุน  พอลงทุนปั๊บคนที่ถือหุ้นคือใคร  ก็คือบริษัทนี้แหละ ซึ่งกระทรวงการคลังถือ 100% ไปถือหุ้น ขณะที่อะไรๆ กระทรวงการคลังก็ถือหุ้น อีกหน่อยก็คือถือผ่านองค์กรอันนี้ซึ่งกระทรวงการคลังถือหุ้น 100 % อยู่แล้ว  ฉะนั้นตัวใหญ่นี้จะไม่มีการดันร่วมหุ้นเด็ดขาด  กระทรวงการคลังถือ 100% อย่างไรก็อย่างนั้น  ไม่มีการเข้าตลาดไม่มีอะไรทั้งสิ้น  เพราะว่านี้คือการ Control ทรัพย์สมบัติของชาติทั้งหมด  ต่อจากนี้ไปใครจะมาบอกว่าขายทรัพย์สมบัติของของชาติ ไม่ต้องมาพูดกันเลย  คนละเรื่อง
          ฉะนั้นแนวทางของการดูแล ก็จะมีผู้ที่รับผิดชอบ  การแต่งตั้งอะไรก็แล้วแต่ก็หารือร่วมกันระหว่างคณะกรรมการกับรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง  ซึ่งในคณะกรรมการใหญ่ก็มีรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องนั่งอยู่เป็นกรรมการอยู่แล้ว ก็หารือกัน   ฉะนั้นก็มีคนที่คอยดูแล  อำนาจการทำงานก็อยู่ที่คณะกรรมการของรัฐวิสาหกิจ  กระทรวงการคลัง หรือ สคร. ก็จะพยายามหาทีมที่ปรึกษาไปช่วย  ช่วยกัน Set  เป้าหมาย  ช่วยกันทำแผน  ช่วยกันพัฒนาบุคลากร  ยกระดับขึ้นมา   ส่วนแผนของการเข้าตลาดหลักทรัพย์ก็เหมือนเดิม  ขึ้นอยู่กับความพร้อม  แต่ว่าต้องให้มีเรื่องของ Regulatory ให้เรียบร้อยก่อน  มันจะได้ไม่มีปัญหา  อะไรที่เกี่ยวกับสังคม  ไม่ใช่เกี่ยวกับเชิงพาณิชย์  ก็อยู่ต่างหาก อะไรที่ว่าต้องเข้าตามนโยบายรัฐบาลก็ทำไป  อันนี้อยู่สุดท้าย แต่ก็ไม่เข้าใจว่าเวลาพูดที่ไรอันนี้อยู่หน้าทุกที
ถ้าทำอย่างนี้ได้ผมเชื่อว่าภายใน 3 - 4  ปี  ยกตัวอย่างง่ายๆ เลยอย่างรัฐวิสาหกิจ ก. ไก่  หนี้สินเขาเยอะแยะเลยแต่จำเป็นมาก  สคร.  กับที่ปรึกษาต้องไปช่วยเขา  ทำอย่างไรจะพักหนี้สินเหล่านี้ให้เขาสามารถหายใจและเติบโตได้  ต้องคิดเลย ไม่อย่างนั้น ถ้าเขาต้องแบกหนี้ตลอดไป  และถ้าเขาต้องลงทุนเพิ่ม  เขาจะเอาเงินที่ไหนไปพัฒนาบุคลากร  ไปสร้างองค์กรของเขา  มันเป็นไปไม่ได้  ฉะนั้นเราพยายามคิดในสิ่งที่เป็นไปได้  และก็ขอแรงพวกท่าน  ช่วยกันสื่อความให้พนักงานเข้าใจ  เมื่อเขาเข้าใจเขาจะรู้เจตนาของรัฐบาลทำเหล่านี้เพื่ออะไร  และถ้าเรานึกภาพดูว่าถ้าทำแบบนี้  ถ้าท่านสามารถเพิ่ม Return of access  แค่ 1% หรือ 2% ต่อปี  มันเป็นเงินเท่าไร
          การที่ทุกคนเวลาไปพูดมีแต่หนี้สิน แต่พอพูดถึงทรัพย์สิน  ทรัพย์สินที่มี Valueมาก แต่ไม่ได้ขาย  เป็นทรัพย์สินที่เราสามารถ Generate revenue ในเชิงของการทำงานนี้มหาศาล  แต่ถ้าเราเป็นอย่างนี้  ท่านจะเห็นเลยว่าเรื่องตั้งแต่ Corporatization ตั้งแต่การให้มีระบบ Cluster  ช่วยเหลือกัน  ตั้งแต่การที่ยังไม่มีการปรับโครงสร้างขบวนการองค์กรและขบวนการจัดการ  ผมยังอยากจะเห็นเลยว่าแต่ละรัฐวิสาหกิจปรับปรุงโครงสร้าง  อะไรที่มันทันสมันเปลี่ยนได้เลย  ไม่ต้องมีกฎระเบียบมา Lock ไว้  โลกพัฒนาไปถึงไหนแล้ว Set โครงสร้าง ยัง Function  ตามฝ่ายกำกับ  ฝ่ายเจ้าหน้าที่  ฝ่ายธุรการ  ฝ่ายที่มันยังล้าสมัย  40 ปีให้หลังแล้ว ทำได้อย่างไร  ฉะนั้นเรื่องของการ  Set โครงสร้าง  อย่าว่าแต่รัฐวิสาหกิจเลย  กระทรวงการคลังก็ต้องเปลี่ยน  เพื่อให้มันคล่องตัว เร็ว   และถ้าเราร่วมกันทำอย่างนี้  เข้าใจอย่างนี้  
          ผมเชื่อว่า  อีก  3-4 ปี ข้างหน้า  เราสามารถพลิกรัฐวิสาหกิจได้  ศักยภาพมันมี  คนรัฐวิสาหกิจก็มี แต่มันมีน้ำหนักที่ทิ้งอยู่ แบกอยู่ข้างหลัง น้ำหนักมันเยอะ  ก็เลยเชิญพวกท่านมาพูดคุย  และพวกผมจะพยายามเตรียมการให้พร้อม  จากนี้ไปผมตั้งใจเลยว่าจะหาโอกาสพบปะเป็นรายรัฐวิสาหกิจ ไปพูดคุยกัน  มีอะไรบอกจะได้ช่วยกันได้  เตรียมงานกันได้  อยากให้ดึงมหาวิทยาลัยมาช่วย  มหาวิทยาลัยเป็น Resource ที่สำคัญมาก  ดึงมหาวิทยาลัยมาช่วยและพัฒนา  และถ้าเราเปลี่ยนได้อย่าง ปตท. อ.ส.ม.ท.  อ.สม.ท. ช่วงนี้ไปได้ดี  อีกหน่อยได้ทุกอันเลย  องค์การโทรศัพท์, ก.ส.ท.   มันสามารถทำให้เป็นองค์กรซึ่งทรงพลัง  ภาษาอังกฤษเขาเรียกว่า High performance  organization  ไม่ใช่ High profit นะ  การมีกำไรอย่างเดียวไม่ได้ช่วยทำอะไรได้  แต่ High performance นี้มันผลักดันการพัฒนา  ผลักดันให้เกิดการพัฒนาประเทศที่สำคัญมาก ๆ  ฉะนั้นผมจะพูดหลักการใหญ่ ๆ เท่านี้  เดี๋ยวท่านปลัดกระทรวงการคลังจะสานต่อ พูดในบางเรื่อง และก็รายละเอียดบางอย่าง  จากนั้นเราค่อยพูดจาคุยกัน
          กลุ่มการประชาสัมพันธ์ สำนักงานปลัดกระทรวงการคลัง