จากการรวบรวมแนวความคิดในการออกแบบชิ้นงานต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่นำมาเป็นของใช้ ของประดับตกแต่ง ของที่ระลึก หรือการออกแบบอะไรก็ตาม โดยผู้ออกแบบอันได้แก่ นักวิชาการ ผู้ชำนาญการ อาจารย์ผู้สอน ผู้ผลิต ผู้ประกอบการ ฯลฯ บุคคลเหล่านี้ได้มีความคิดที่หลากหลายถึงแนวคิดในการออกแบบชิ้นงานของตนเอง ซึ่งมีหลักการที่แตกต่างกันบ้างในแต่ละชิ้นงานและในแต่ละบุคคล จึงขอสรุปแนวคิดหรือหลักการออกแบบของบุคคลดังกล่าวเพื่อเป็นตัวอย่าง ดังนี้
1. แนวคิดนักออกแบบงานเซรามิค
- ให้ทำใจกับการโดนลอกเลียนแบบ เนื่องจากงานประเภทนี้เลียนแบบกันได้ง่าย และมีการเลียนแบบกันมาก
- พยายามค้นให้พบว่าตนเองมีความถนัดอย่างไหนมากที่สุด และสามารถทำได้ดีที่สุดคือ ต้องมีทักษะเพื่อเป็นตัวกำหนดรูปแบบของตนเอง
- เริ่มต้นความคิดอย่างมีระบบ และมีระเบียบในความคิดเป็นของตนเองในงานออกแบบเซรามิคมีกระบวนการผลิตตั้งแต่เริ่มออกแบบจนกระทั่งเผาเสร็จ จะต้องมีความประณีตทุกขั้นตอน ในทุก
ขั้นตอนนั้นนักออกแบบอาจมีเทคนิคพิเศษที่ไม่เหมือนใครให้ไว้ในผลงานของตนเอง เพื่อให้เกิด เอกลักษณ์เฉพาะ
- แสวงหาความรู้ใหม่ ๆ เพิ่มเติมสิ่งที่มีอยู่ให้ดีขึ้น สวยขึ้น มีประโยชน์มากขึ้น และมีความเหมาะสมกับสภาวะแวดล้อมในปัจจุบัน
- ขอให้มองสิ่งที่อยู่รอบตัวเรา ต้นไม้ ใบหญ้า สัตว์ คน เท่านี้อาจจะเพียงพอ อย่าไปมองสิ่งที่อยู่ไกลตัวมาก ซึ่งอาจจะมองไม่เห็นเลยก็ได้
- เมื่อได้มีแนวความคิดแล้วก็มาถ่ายทอดเป็นรูปทรง โดยอาจจะให้ความสวยงามเป็นหลักมากกว่าประโยชน์ใช้สอยหรือให้ประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญที่สุด แต่มีความงามเพื่อความลงตัวในผลิตภัณฑ์เป็นส่วนประกอบก็ได้
- การสร้างรูปทรง จะใช้กรรมวิธีใดก็ได้อย่ายึดติดกับวิธีเดิมที่เคยทำอยู่ เพราะจะทำให้รูปแบบและรูปทรงพัฒนายาก
2. แนวคิดนักออกแบบงานบรรจุภัณฑ์เพื่อลดต้นทุนการผลิต
บรรจุภัณฑ์เป็นต้นทุนทางตรงที่สำคัญตัวหนึ่งในการผลิตสินค้ารองลงมาจากตัววัตถุดิบ ถ้าสามารถลดค่าใช้จ่ายบรรจุภัณฑ์ให้ต่ำลงได้ ก็จะทำให้ต้นทุนสินค้าต่อหน่วยต่ำลงด้วย หนึ่งในวิธีการที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการบรรลุผลกำไรที่มากกว่า คือ การลดต้นทุนของวัสดุบรรจุภัณฑ์ แนวคิดในการลดต้นทุนของบรรจุภัณฑ์เพื่อเพิ่มผลกำไร ได้แก่
- การลดระดับคุณสมบัติทางกายภาพของวัสดุบรรจุภัณฑ์ให้ต่ำลง เช่น ลดความหนา ลดน้ำหนัก โดยจะต้องพิจารณาว่า เมื่อลดแล้วยังมีความเหมาะสมหรือไม่ และการประหยัดที่เกิดขึ้นจะคุ้มหรือไม่
- พิจารณาทางเลือกอื่นของวัสดุบรรจุภัณฑ์ ควรเลือกวัสดุทำบรรจุภัณฑ์ชนิดใหม่ที่ราคาถูกกว่าแทนวัสดุเดิม เช่น บรรจุภัณฑ์พลาสติกควรแทนที่บรรจุภัณฑ์แก้ว เป็นต้น
- ใช้ประโยชน์จากวัสดุบรรจุภัณฑ์ให้ได้ผลคุ้มค่ากว่าเดิม เป็นการนำวัสดุบรรจุภัณฑ์มาใช้ให้คุ้มค่าขึ้น จะประหยัดต้นทุนได้มากขึ้น เช่น การเปลี่ยนแปลง dimension เพียงเล็กน้อยของกล่องกระดาษ อาจจะทำให้การจัดวางภาพ คลี่บนกระดาษมาตรฐาน 1 แผ่น ได้จำนวนกล่องมากขึ้นโดยเสียเศษน้อยที่สุด ทำให้โรงพิมพ์สามารถพิมพ์กล่องได้จำนวนมากขึ้น
- พิจารณาทางเลือกอื่นของรูปแบบบรรจุภัณฑ์ เช่น การนำบรรจุภัณฑ์ของสินค้าเดิมในท้องตลาดมาดัดแปลงให้อยู่ในรูปแบบบรรจุภัณฑ์ใหม่ที่สามารถประหยัดค่าใช้จ่ายและเพิ่มผลกำไรได้
- การลดส่วนประกอบของบรรจุภัณฑ์ให้น้อยลง เช่น กรณีของฝาปิดแบบติดกันเป็นชิ้นเดียว ซึ่งมีต้นทุนการผลิตค่อนข้างสูง อาจแทนที่ได้ด้วยการใช้ฝาพลาสติกแยกชิ้นกันได้สำหรับขวดพลาสติก
- การเปลี่ยนรูปทรงจากทรงกลมมาเป็นทรงสี่เหลี่ยม เนื่องจากทรงกลมหรือทรงกระบอกมีปริมาตรน้อยกว่าทรงเหลี่ยม (จัตุรัส) ประมาณ 25-27 % และทรงเหลี่ยมยังง่ายต่อการบรรจุลงในกล่องขนส่งและสะดวกในการขนส่ง และประหยัดเนื้อที่ในการจัดวางแสดงสินค้าด้วย
- การเพิ่มปริมาณบรรจุต่อกล่องให้มากขึ้น เช่น เคยบรรจุสินค้ากล่องหนึ่ง จำนวน12 ชิ้น เพิ่มปริมาณบรรจุเป็นกล่องละ 18 ชิ้นหรือ 24 ชิ้น จะทำให้ขายสินค้าได้เพิ่มขึ้น และประหยัดค่าขนส่ง
- การลดจำนวนขนาดให้น้อยลง หากสินค้ามีขนาดที่หลากหลายจะสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการบรรจุมาก การลดจำนวนขนาดให้เหลือน้อยที่สุด ย่อมจะลดค่าใช้จ่ายดีกว่าการมีหลาย ๆ ขนาด และขนาดที่ควรตัดออกไปน่าจะเป็นขนาดที่เล็กที่สุด
- การลดขนาดพื้นที่ด้านกว้างของบรรจุภัณฑ์ พบว่าบรรจุภัณฑ์ที่มีด้านกว้างน้อยที่สุดจะมีต้นทุนถูกที่สุดเพราะใช้เนื้อที่กระดาษน้อยกว่า ถ้าด้านกว้างเพิ่มมากขึ้นก็จะสิ้นเปลืองกระดาษมาก นอกจากนี้ยังมีความสะดวกในการบรรจุ และบรรจุภัณฑ์มีความมั่นคงแข็งแรง
- การลดจำนวนสีที่พิมพ์และเลือกใช้คู่สีที่เหมาะสม การออกแบบกราฟฟิกมีส่วนช่วยในการจำหน่ายสินค้าและเสริมสร้างความแข็งแกร่งของตราสินค้า ในบางกรณีอาจสำคัญกว่าทางเลือกอื่น ๆ ที่มีค่าใช้จ่ายสูงแต่ได้ผลน้อยกว่า การออกแบบกราฟฟิกง่าย ๆ ใช้สีเพียง 1-2 สี อาจให้ผลลัพธ์ที่ดี และประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าการใช้สีในการพิมพ์ที่มากเกินไป เช่น 4-5 สี ซึ่งเป็นการสิ้นเปลืองโดยเปล่าประโยชน์ เนื่องจากผู้บริโภคมักคำนึงถึงคุณภาพสินค้าเป็นหลัก มากกว่าจำนวนสีที่พิมพ์ลงบนบรรจุภัณฑ์ นักออกแบบที่ดีจึงมักใช้สีจำนวนน้อย แต่อาจใช้เทคนิคการพิมพ์หรือเทคนิคสกรีน รวมทั้งการเลือกใช้คู่สีที่เหมาะสมเข้าช่วย
นอกจากนี้ สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งคือ ความเข้าใจในขั้นตอนของกระบวนการพิมพ์ และระบบการพิมพ์ที่เหมาะสมกับวัสดุและการตลาด รวมทั้งข้อจำกัดของการพิมพ์แต่ละประเภทจะช่วยสร้างภาพลักษณ์ในแง่คุณภาพให้กับตัวสินค้าได้
การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อลดต้นทุนการผลิตเป็นสิ่งจำเป็นแต่ในขณะเดียวกันก็ต้องให้ความสำคัญของการออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อการตลาดด้วย การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อการตลาดปัจจุบันเริ่มมีความชัดเจนถึงกลุ่มเป้าหมาย และมีกลยุทธ์ในการแข่งขันทางการตลาดอย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นด้านตราสินค้า บรรจุภัณฑ์ และการใช้เทคโนโลยีผลิตขั้นที่เหนือกว่า การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อเป็นหนึ่งในการครองตลาดนั้น ไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการออกแบบที่หนีจากคู่แข่งขันไปเรื่อย ๆ แต่การสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์คิดค้นขั้นที่เหนือกว่า และใช้เทคโนโลยีขั้นที่สูงกว่า ก็เป็นอีกกลยุทธ์หนึ่งซึ่งนักออกแบบเริ่มให้ความสำคัญ
--กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม--
-พห-
1. แนวคิดนักออกแบบงานเซรามิค
- ให้ทำใจกับการโดนลอกเลียนแบบ เนื่องจากงานประเภทนี้เลียนแบบกันได้ง่าย และมีการเลียนแบบกันมาก
- พยายามค้นให้พบว่าตนเองมีความถนัดอย่างไหนมากที่สุด และสามารถทำได้ดีที่สุดคือ ต้องมีทักษะเพื่อเป็นตัวกำหนดรูปแบบของตนเอง
- เริ่มต้นความคิดอย่างมีระบบ และมีระเบียบในความคิดเป็นของตนเองในงานออกแบบเซรามิคมีกระบวนการผลิตตั้งแต่เริ่มออกแบบจนกระทั่งเผาเสร็จ จะต้องมีความประณีตทุกขั้นตอน ในทุก
ขั้นตอนนั้นนักออกแบบอาจมีเทคนิคพิเศษที่ไม่เหมือนใครให้ไว้ในผลงานของตนเอง เพื่อให้เกิด เอกลักษณ์เฉพาะ
- แสวงหาความรู้ใหม่ ๆ เพิ่มเติมสิ่งที่มีอยู่ให้ดีขึ้น สวยขึ้น มีประโยชน์มากขึ้น และมีความเหมาะสมกับสภาวะแวดล้อมในปัจจุบัน
- ขอให้มองสิ่งที่อยู่รอบตัวเรา ต้นไม้ ใบหญ้า สัตว์ คน เท่านี้อาจจะเพียงพอ อย่าไปมองสิ่งที่อยู่ไกลตัวมาก ซึ่งอาจจะมองไม่เห็นเลยก็ได้
- เมื่อได้มีแนวความคิดแล้วก็มาถ่ายทอดเป็นรูปทรง โดยอาจจะให้ความสวยงามเป็นหลักมากกว่าประโยชน์ใช้สอยหรือให้ประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญที่สุด แต่มีความงามเพื่อความลงตัวในผลิตภัณฑ์เป็นส่วนประกอบก็ได้
- การสร้างรูปทรง จะใช้กรรมวิธีใดก็ได้อย่ายึดติดกับวิธีเดิมที่เคยทำอยู่ เพราะจะทำให้รูปแบบและรูปทรงพัฒนายาก
2. แนวคิดนักออกแบบงานบรรจุภัณฑ์เพื่อลดต้นทุนการผลิต
บรรจุภัณฑ์เป็นต้นทุนทางตรงที่สำคัญตัวหนึ่งในการผลิตสินค้ารองลงมาจากตัววัตถุดิบ ถ้าสามารถลดค่าใช้จ่ายบรรจุภัณฑ์ให้ต่ำลงได้ ก็จะทำให้ต้นทุนสินค้าต่อหน่วยต่ำลงด้วย หนึ่งในวิธีการที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการบรรลุผลกำไรที่มากกว่า คือ การลดต้นทุนของวัสดุบรรจุภัณฑ์ แนวคิดในการลดต้นทุนของบรรจุภัณฑ์เพื่อเพิ่มผลกำไร ได้แก่
- การลดระดับคุณสมบัติทางกายภาพของวัสดุบรรจุภัณฑ์ให้ต่ำลง เช่น ลดความหนา ลดน้ำหนัก โดยจะต้องพิจารณาว่า เมื่อลดแล้วยังมีความเหมาะสมหรือไม่ และการประหยัดที่เกิดขึ้นจะคุ้มหรือไม่
- พิจารณาทางเลือกอื่นของวัสดุบรรจุภัณฑ์ ควรเลือกวัสดุทำบรรจุภัณฑ์ชนิดใหม่ที่ราคาถูกกว่าแทนวัสดุเดิม เช่น บรรจุภัณฑ์พลาสติกควรแทนที่บรรจุภัณฑ์แก้ว เป็นต้น
- ใช้ประโยชน์จากวัสดุบรรจุภัณฑ์ให้ได้ผลคุ้มค่ากว่าเดิม เป็นการนำวัสดุบรรจุภัณฑ์มาใช้ให้คุ้มค่าขึ้น จะประหยัดต้นทุนได้มากขึ้น เช่น การเปลี่ยนแปลง dimension เพียงเล็กน้อยของกล่องกระดาษ อาจจะทำให้การจัดวางภาพ คลี่บนกระดาษมาตรฐาน 1 แผ่น ได้จำนวนกล่องมากขึ้นโดยเสียเศษน้อยที่สุด ทำให้โรงพิมพ์สามารถพิมพ์กล่องได้จำนวนมากขึ้น
- พิจารณาทางเลือกอื่นของรูปแบบบรรจุภัณฑ์ เช่น การนำบรรจุภัณฑ์ของสินค้าเดิมในท้องตลาดมาดัดแปลงให้อยู่ในรูปแบบบรรจุภัณฑ์ใหม่ที่สามารถประหยัดค่าใช้จ่ายและเพิ่มผลกำไรได้
- การลดส่วนประกอบของบรรจุภัณฑ์ให้น้อยลง เช่น กรณีของฝาปิดแบบติดกันเป็นชิ้นเดียว ซึ่งมีต้นทุนการผลิตค่อนข้างสูง อาจแทนที่ได้ด้วยการใช้ฝาพลาสติกแยกชิ้นกันได้สำหรับขวดพลาสติก
- การเปลี่ยนรูปทรงจากทรงกลมมาเป็นทรงสี่เหลี่ยม เนื่องจากทรงกลมหรือทรงกระบอกมีปริมาตรน้อยกว่าทรงเหลี่ยม (จัตุรัส) ประมาณ 25-27 % และทรงเหลี่ยมยังง่ายต่อการบรรจุลงในกล่องขนส่งและสะดวกในการขนส่ง และประหยัดเนื้อที่ในการจัดวางแสดงสินค้าด้วย
- การเพิ่มปริมาณบรรจุต่อกล่องให้มากขึ้น เช่น เคยบรรจุสินค้ากล่องหนึ่ง จำนวน12 ชิ้น เพิ่มปริมาณบรรจุเป็นกล่องละ 18 ชิ้นหรือ 24 ชิ้น จะทำให้ขายสินค้าได้เพิ่มขึ้น และประหยัดค่าขนส่ง
- การลดจำนวนขนาดให้น้อยลง หากสินค้ามีขนาดที่หลากหลายจะสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการบรรจุมาก การลดจำนวนขนาดให้เหลือน้อยที่สุด ย่อมจะลดค่าใช้จ่ายดีกว่าการมีหลาย ๆ ขนาด และขนาดที่ควรตัดออกไปน่าจะเป็นขนาดที่เล็กที่สุด
- การลดขนาดพื้นที่ด้านกว้างของบรรจุภัณฑ์ พบว่าบรรจุภัณฑ์ที่มีด้านกว้างน้อยที่สุดจะมีต้นทุนถูกที่สุดเพราะใช้เนื้อที่กระดาษน้อยกว่า ถ้าด้านกว้างเพิ่มมากขึ้นก็จะสิ้นเปลืองกระดาษมาก นอกจากนี้ยังมีความสะดวกในการบรรจุ และบรรจุภัณฑ์มีความมั่นคงแข็งแรง
- การลดจำนวนสีที่พิมพ์และเลือกใช้คู่สีที่เหมาะสม การออกแบบกราฟฟิกมีส่วนช่วยในการจำหน่ายสินค้าและเสริมสร้างความแข็งแกร่งของตราสินค้า ในบางกรณีอาจสำคัญกว่าทางเลือกอื่น ๆ ที่มีค่าใช้จ่ายสูงแต่ได้ผลน้อยกว่า การออกแบบกราฟฟิกง่าย ๆ ใช้สีเพียง 1-2 สี อาจให้ผลลัพธ์ที่ดี และประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าการใช้สีในการพิมพ์ที่มากเกินไป เช่น 4-5 สี ซึ่งเป็นการสิ้นเปลืองโดยเปล่าประโยชน์ เนื่องจากผู้บริโภคมักคำนึงถึงคุณภาพสินค้าเป็นหลัก มากกว่าจำนวนสีที่พิมพ์ลงบนบรรจุภัณฑ์ นักออกแบบที่ดีจึงมักใช้สีจำนวนน้อย แต่อาจใช้เทคนิคการพิมพ์หรือเทคนิคสกรีน รวมทั้งการเลือกใช้คู่สีที่เหมาะสมเข้าช่วย
นอกจากนี้ สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งคือ ความเข้าใจในขั้นตอนของกระบวนการพิมพ์ และระบบการพิมพ์ที่เหมาะสมกับวัสดุและการตลาด รวมทั้งข้อจำกัดของการพิมพ์แต่ละประเภทจะช่วยสร้างภาพลักษณ์ในแง่คุณภาพให้กับตัวสินค้าได้
การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อลดต้นทุนการผลิตเป็นสิ่งจำเป็นแต่ในขณะเดียวกันก็ต้องให้ความสำคัญของการออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อการตลาดด้วย การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อการตลาดปัจจุบันเริ่มมีความชัดเจนถึงกลุ่มเป้าหมาย และมีกลยุทธ์ในการแข่งขันทางการตลาดอย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นด้านตราสินค้า บรรจุภัณฑ์ และการใช้เทคโนโลยีผลิตขั้นที่เหนือกว่า การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อเป็นหนึ่งในการครองตลาดนั้น ไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการออกแบบที่หนีจากคู่แข่งขันไปเรื่อย ๆ แต่การสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์คิดค้นขั้นที่เหนือกว่า และใช้เทคโนโลยีขั้นที่สูงกว่า ก็เป็นอีกกลยุทธ์หนึ่งซึ่งนักออกแบบเริ่มให้ความสำคัญ
--กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม--
-พห-