ประกาศคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
ที่ กด. 18/2553
เรื่อง หลักเกณฑ์เกี่ยวกับการเป็นทรัสตีในธุรกรรมที่เกี่ยวกับศุกูก
______________________
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 8 มาตรา 11 มาตรา 12(3) มาตรา 13 มาตรา 37(4) มาตรา 54 มาตรา 55(3) มาตรา 56 มาตรา 58 และมาตรา 59 วรรคสี่ แห่งพระราชบัญญัติทรัสต์ เพื่อธุรกรรมในตลาดทุน พ.ศ. 2550 อันเป็นพระราชบัญญัติที่มีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา 29 ประกอบกับมาตรา 32 มาตรา 33 มาตรา 41 และมาตรา 43 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย บัญญัติให้กระทำได้โดยอาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย คณะกรรมการ ก.ล.ต. ออกข้อกำหนดไว้ดังต่อไปนี้
ข้อ 1 ในประกาศนี้
(1) “ศุกูก” หมายความว่า ตราสารทางการเงินที่มีลักษณะดังต่อไปนี้
(ก) เป็นใบทรัสต์ที่ออกโดยทรัสตีผู้ออกศุกูก
(ข) มีการกำหนดโครงสร้างของการทำธุรกรรมของกองทรัสต์เพื่อนำเงินที่ได้จากการออกตราสารไปหาประโยชน์ในรูปแบบที่เป็นไปตามหลักศาสนาอิสลาม และ
(ค) มีการกำหนดไว้ล่วงหน้าอย่างชัดเจนเกี่ยวกับเงื่อนไขการคืนเงินลงทุนและอัตราหรือสัดส่วนการจ่ายผลประโยชน์ตอบแทนที่กองทรัสต์จะได้รับจากผู้ระดมทุนเพื่อประโยชน์ของผู้ถือตราสาร และมีการกำหนดเงื่อนไขการคืนเงินลงทุนและอัตราหรือสัดส่วนการจ่ายผลประโยชน์ตอบแทนที่กองทรัสต์จะจ่ายให้แก่ผู้ถือตราสารด้วย ซึ่งการกำหนดอัตราหรือสัดส่วนการจ่ายผลประโยชน์ตอบแทนดังกล่าวเป็นไปตามหลักศาสนาอิสลาม
(2) “ผู้ระดมทุน” (Originator หรือ Obligor) หมายความว่า กิจการที่ได้ใช้ประโยชน์จากเงินที่ได้จากการขายศุกูกซึ่งอาจเป็นบุคคลเดียวกันกับทรัสตีผู้ออกศุกูกก็ได้
(3) “ผู้ถือศุกูก” หมายความว่า ผู้ถือหลักทรัพย์ประเภทใบทรัสต์ที่จะได้รับประโยชน์จากกองทรัสต์เนื่องจากการออกศุกูก
(4) “ทรัสตีผู้ออกศุกูก” (Asset trustee) หมายความว่า ทรัสตีที่เป็นผู้ออกและเสนอขายศุกูกตามประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูก และเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์หรือมีสิทธิในทรัพย์สินของกองทรัสต์ตามกฎหมายเพื่อประโยชน์ของผู้ถือศุกูก
(5) “ศุกูกทรัสตี” (Sukuk trustee) หมายความว่า ทรัสตีที่ทำหน้าที่ดูแลรักษาสิทธิประโยชน์ของผู้ถือศุกูก
(6) “ผู้ก่อตั้งทรัสต์” หมายความว่า ผู้ที่โอนทรัพย์สินหรือก่อทรัพยสิทธิหรือสิทธิใด ๆ ที่จะเป็นกองทรัสต์ให้แก่ทรัสตีผู้ออกศุกูก
(7) “ผู้ขออนุญาต” หมายความว่า ผู้ที่ประสงค์จะขออนุญาตเป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกตามประกาศฉบับนี้
(8) “ประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูก” หมายความว่า ประกาศคณะกรรมการกำกับตลาดทุนว่าด้วยข้อกำหนดที่เกี่ยวกับการออกและเสนอขายศุกูก และการเปิดเผยข้อมูล
(9) “ประกาศอนุญาตให้ประกอบธุรกิจทรัสตีเป็นการทั่วไป” หมายความว่า ประกาศคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ว่าด้วยหลักเกณฑ์ในการขออนุญาตและการอนุญาตให้ประกอบธุรกิจเป็นทรัสตี
ข้อ 2 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับกับเรื่องดังต่อไปนี้
(1) การอนุญาตให้เป็นทรัสตีผู้ออกศุกูก ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในหมวด 1
(2) ผู้ก่อตั้งทรัสต์และการประกาศตั้งทรัสต์โดยทรัสตีที่เกี่ยวกับการออกศุกูก ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในหมวด 2
(3) การทำหน้าที่ของศุกูกทรัสตี ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในหมวด 3
(4) การจัดทำทะเบียนผู้ถือศุกูกและรายการในใบศุกูก ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในหมวด 4
หมวด 1
การอนุญาตให้เป็นทรัสตีผู้ออกศุกูก
__________________________
ข้อ 3 ผู้ที่ประสงค์จะเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่ที่ยังไม่ได้รับอนุญาตให้เป็นทรัสตี อาจยื่นคำขออนุญาตเป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกตามประกาศฉบับนี้ต่อคณะกรรมการ ก.ล.ต. โดยยื่นผ่านสำนักงาน ก.ล.ต. ตามแนวทางและวิธีการที่จัดไว้บนเว็บไซต์ของสำนักงาน ก.ล.ต. และให้ยื่นคำขออนุญาตตามหลักเกณฑ์ดังนี้
(1) ในกรณีที่ประสงค์จะเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่แก่ประชาชนทั่วไปหรือต่อผู้ลงทุนในต่างประเทศตามที่ประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูกกำหนด ให้ยื่นคำขออนุญาตเป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกมาพร้อมกับการยื่นคำขออนุญาตเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่ตามประกาศดังกล่าว
(2) ในกรณีที่ประสงค์จะเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่ในวงจำกัดในประเทศไทยตามที่ประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูกกำหนด ให้ยื่นคำขออนุญาตเป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกมาพร้อมกับการยื่นขอจดข้อจำกัดการโอนศุกูกตามประกาศดังกล่าว
ข้อ 4 ผู้ยื่นคำขออนุญาตตามข้อ 3 ที่มีลักษณะเป็นไปตามหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้ ให้ถือว่าได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการ ก.ล.ต. ให้เป็นทรัสตีผู้ออกศุกูก
(1) เป็นนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย
(2) เป็นผู้ที่ได้รับอนุญาตให้เสนอขายศุกูกที่ออกใหม่ตามประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูก
(3) ในกรณีที่ผู้ขออนุญาตเป็นนิติบุคคลแยกต่างหากจากผู้ระดมทุน ผู้ขออนุญาตต้องมีลักษณะดังต่อไปนี้
(ก) ต้องไม่มีวัตถุประสงค์ในการประกอบธุรกิจอื่นใดนอกจากการออกและจำหน่ายศุกูก และการทำธุรกรรมที่เกี่ยวข้องกับการออกศุกูกเท่านั้น
(ข) ผู้ขออนุญาตต้องเป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกเพื่อการระดมทุนของผู้ระดมทุนรายใดรายหนึ่งเพียงรายเดียว โดยต้องระบุชื่อผู้ระดมทุนไว้ในคำขออนุญาตอย่างชัดเจน
(4) มีส่วนของทุนไม่น้อยกว่าห้าพันบาท และ
(5) มีระบบงานที่มีความพร้อมในการทำหน้าที่เป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกตามประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูกและตามที่ได้ระบุไว้ในสัญญาก่อตั้งทรัสต์ที่จะจัดทำขึ้นเนื่องจากการออกศุกูก ทั้งนี้ การจัดให้มีระบบงานดังกล่าวจะจัดให้มีโดยตนเองหรือโดยการมอบหมายให้ศุกูกทรัสตีก็ได้
ข้อ 5 การอนุญาตให้เป็นทรัสตีผู้ออกศุกูกเป็นอันสิ้นสุดลง เมื่อมีกรณีดังต่อไปนี้
(1) ทรัสตีผู้ออกศุกูกไม่มีคุณลักษณะตามข้อ 4(2) (3) (4) หรือ (5)
(2) ทรัสตีผู้ออกศุกูกไม่มีการออกศุกูกอีกในช่วงสองปีนับแต่วันที่ครบอายุศุกูกรุ่นที่ครบกำหนดอายุหลังสุด
(3) เมื่อผู้ระดมทุนสิ้นสภาพนิติบุคคลไม่ว่าด้วยเหตุใด หรือมิได้เป็นสาขาธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศซึ่งได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจธนาคารพาณิชย์ตามกฎหมายว่าด้วยธุรกิจสถาบันการเงินอีกต่อไป (ในกรณีที่ทรัสตีผู้ออกศุกูกเป็นนิติบุคคลแยกต่างหากจากผู้ระดมทุน)
หมวด 2
ผู้ก่อตั้งทรัสต์และการประกาศตั้งทรัสต์โดยทรัสตี
ที่เกี่ยวกับการออกศุกูก
__________________________
ข้อ 6 เพื่อประโยชน์ในการออกศุกูก ให้บุคคลดังต่อไปนี้เป็นผู้ก่อตั้งทรัสต์เนื่องจากการออกศุกูกได้
(1) ผู้ระดมทุน
(2) ทรัสตีผู้ออกศุกูก
(3) ทรัสตีที่ได้รับอนุญาตตามประกาศอนุญาตให้ประกอบธุรกิจทรัสตีเป็นการทั่วไป ไม่ว่าโดยตนเองหรือร่วมกับทรัสตีผู้ออกศุกูก เพื่อให้ทรัสตีดังกล่าวสามารถทำหน้าที่เป็นศุกูกทรัสตีได้
ข้อ 7 ในกรณีที่ทรัสตีตามข้อ 6(2) และ (3) เป็นผู้ก่อตั้งทรัสต์ตามมาตรา 11 วรรคสอง ให้ทรัสตีดังกล่าวยื่นคู่ฉบับของหนังสือแสดงเจตนาก่อตั้งทรัสต์ต่อสำนักงาน ก.ล.ต. ก่อนการเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่
หมวด 3
การทำหน้าที่ของศุกูกทรัสตี
____________________________
ข้อ 8 ผู้ได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจเป็นทรัสตีตามประกาศอนุญาตให้ประกอบธุรกิจทรัสตีเป็นการทั่วไป จะรับเป็นศุกูกทรัสตีได้ต่อเมื่อทรัสตีดังกล่าวไม่มีความสัมพันธ์กับทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนแล้วแต่กรณี ในลักษณะใดลักษณะหนึ่งดังต่อไปนี้ เว้นแต่เป็นกรณีตามข้อ 9
(1) เป็นผู้ค้ำประกันการชำระหนี้ของทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนที่เกี่ยวข้องกับการออกศุกูกที่จะทำหน้าที่เป็นศุกูกทรัสตี
(2) เป็นผู้ถือหุ้นในทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุน โดยมีสิทธิออกเสียงเกินร้อยละห้าของจำนวนสิทธิออกเสียงของหุ้นที่จำหน่ายได้แล้วทั้งหมดที่มีสิทธิออกเสียงของทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนนั้น ทั้งนี้ หุ้นของศุกูกทรัสตีดังกล่าวที่ห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทดังต่อไปนี้ถืออยู่ให้นับเป็นหุ้นของศุกูกทรัสตีด้วย
(ก) ห้างหุ้นส่วนสามัญที่กรรมการหรือผู้บริหารของศุกูกทรัสตีเป็นหุ้นส่วน
(ข) ห้างหุ้นส่วนจำกัดที่กรรมการหรือผู้บริหารของศุกูกทรัสตีเป็นหุ้นส่วนจำพวกไม่จำกัดความรับผิด หรือเป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดรวมกันเกินร้อยละสิบของทุนทั้งหมดของห้างหุ้นส่วนจำกัดนั้น
(ค) บริษัทที่ศุกูกทรัสตี กรรมการหรือผู้บริหารของศุกูกทรัสตี หรือห้างหุ้นส่วนตาม (ก) หรือ (ข) ถือหุ้นโดยมีสิทธิออกเสียงรวมกันเกินร้อยละสามสิบของจำนวนสิทธิออกเสียงของหุ้นที่จำหน่ายได้แล้วทั้งหมดที่มีสิทธิออกเสียงของบริษัทนั้น
(ง) บริษัทที่ศุกูกทรัสตี กรรมการหรือผู้บริหารของศุกูกทรัสตี หรือห้างหุ้นส่วนตาม (ก) หรือ (ข) หรือบริษัทตาม (ค) ถือหุ้นโดยมีสิทธิออกเสียงรวมกันเกินร้อยละสามสิบของจำนวนสิทธิออกเสียงของหุ้นที่จำหน่ายได้แล้วทั้งหมดที่มีสิทธิออกเสียงของบริษัทนั้น
(จ) บริษัทที่มีกรรมการหรือผู้บริหารเป็นบุคคลเดียวกับกรรมการหรือผู้บริหารของศุกูกทรัสตี
(3) มีทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนเป็นผู้ถือหุ้นโดยมีสิทธิออกเสียงในศุกูกทรัสตีเกินร้อยละห้าของจำนวนสิทธิออกเสียงของหุ้นที่จำหน่ายได้แล้วทั้งหมดที่มีสิทธิออกเสียงของศุกูกทรัสตีนั้น ทั้งนี้ หุ้นของศุกูกทรัสตีที่ห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทตาม (2) (ก) ถึง (จ) ถืออยู่ ให้นับรวมเป็นหุ้นที่ถือโดยทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนด้วยโดยอนุโลม
(4) มีผู้ถือหุ้นซึ่งเป็นบุคคลเดียวกันถือหุ้นโดยมีสิทธิออกเสียงตั้งแต่ร้อยละห้าของจำนวนสิทธิออกเสียงของหุ้นที่จำหน่ายได้แล้วทั้งหมดที่มีสิทธิออกเสียง ทั้งในศุกูกทรัสตี และในทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุน เว้นแต่เป็นการถือหุ้นของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ ตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ กองทุนเพื่อการฟื้นฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน หรือนิติบุคคลที่มีกฎหมายเฉพาะจัดตั้งขึ้น
(5) มีกรรมการหรือผู้บริหารเป็นบุคคลเดียวกับกรรมการหรือผู้บริหารของทรัสตี ผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุน เว้นแต่บุคคลนั้นเป็นกรรมการที่ไม่มีอำนาจในการจัดการของศุกูกทรัสตี และทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุน ซึ่งมีจำนวนไม่เกินหนึ่งคน และเฉพาะกรณีที่ศุกูกทรัสตี และทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนมีกรรมการของบริษัทไม่น้อยกว่าเก้าคน
(6) มีความเกี่ยวข้องหรือมีส่วนได้เสียในทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมในลักษณะอื่นที่อาจเป็นเหตุให้ศุกูกทรัสตีขาดความเป็นอิสระในการดำเนินงาน
เพื่อประโยชน์ตามวรรคหนึ่ง คำว่า “ผู้บริหาร” ให้หมายถึง ผู้จัดการ หรือผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหารสี่รายแรกนับต่อจากผู้จัดการลงมา ผู้ซึ่งดำรงตำแหน่งเทียบเท่ากับผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหารรายที่สี่ทุกราย และให้หมายความรวมถึงตำแหน่งระดับบริหารในสายงานบัญชีหรือการเงินที่เป็นระดับผู้จัดการฝ่ายขึ้นไปหรือเทียบเท่า
ข้อ 9 ให้ศุกูกทรัสตีที่มีความสัมพันธ์กับทรัสตีผู้ออกศุกูกหรือผู้ระดมทุนในลักษณะที่อาจทำให้เกิดความขัดแย้งทางผลประโยชน์ตามข้อ 8 ได้รับการผ่อนผันจากสำนักงาน ก.ล.ต. ให้เป็นศุกูกทรัสตีได้ หากเป็นการเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่ในวงจำกัดในประเทศไทยตามที่ประกาศเกี่ยวกับการออกศุกูกกำหนดให้การผ่อนผันตามวรรคหนึ่งเป็นอันสิ้นสุดลง หากในการเสนอขายศุกูกที่ออกใหม่ ทรัสตีผู้ออกศุกูกไม่ได้เปิดเผยความสัมพันธ์ที่อาจทำให้เกิดความขัดแย้งทางผลประโยชน์ให้ผู้ลงทุนที่จะซื้อศุกูกทราบก่อนการซื้อขายศุกูกนั้น
ข้อ 10 ให้ศุกูกทรัสตีดูแลให้การแก้ไขเปลี่ยนแปลงสัญญาก่อตั้งทรัสต์เป็นไปตามวิธีการและเงื่อนไขที่กำหนดไว้ในสัญญาก่อตั้งทรัสต์ และเป็นไปตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยทรัสต์เพื่อธุรกรรมในตลาดทุน ในกรณีที่การแก้ไขเปลี่ยนแปลงสัญญาก่อตั้งทรัสต์ไม่เป็นไปตามที่สัญญาก่อตั้งทรัสต์ หรือกฎหมายกำหนด ให้ศุกูกทรัสตีดำเนินการให้เป็นไปตามอำนาจหน้าที่ที่ระบุไว้ในสัญญาก่อตั้งทรัสต์เพื่อดูแลรักษาสิทธิประโยชน์ของผู้ถือศุกูก
ข้อ 11 ในกรณีที่ศุกูกทรัสตีและทรัสตีผู้ออกศุกูกร่วมกันประกาศตั้งทรัสต์เนื่องจากการออกศุกูก หากศุกูกทรัสตีประสงค์จะเป็นผู้รับประโยชน์ของกองทรัสต์ที่จัดตั้งนั้นโดยการเข้าถือศุกูก ให้ศุกูกทรัสตีเข้าถือศุกูกได้ไม่เกินร้อยละยี่สิบห้าของจำนวนศุกูกที่จำหน่ายได้แล้วทั้งหมด
ข้อ 12 ในกรณีที่ศุกูกทรัสตีเป็นผู้ถือศุกูกในกองทรัสต์ที่ตนทำหน้าที่เป็นศุกูกทรัสตีด้วย ตามข้อ 11 การออกเสียงหรือการดำเนินการใด ๆ ในฐานะผู้ถือศุกูกของศุกูกทรัสตี ต้องคำนึงถึง และรักษาผลประโยชน์สูงสุดให้แก่ผู้ถือศุกูก และตั้งอยู่บนหลักแห่งความซื่อสัตย์สุจริตและความรอบคอบระมัดระวัง รวมถึงไม่ก่อให้เกิดความขัดแย้งหรือกระทบต่อการปฏิบัติหน้าที่ในฐานะศุกูกทรัสตีของกองทรัสต์ดังกล่าว
ข้อ 13 ในกรณีที่การออกศุกูกใดที่ศุกูกทรัสตีต้องประกาศตั้งทรัสต์โดยตนเอง เพื่อให้สามารถทำหน้าที่เป็นศุกูกทรัสตีได้ ให้ศุกูกทรัสตีดังกล่าวได้รับยกเว้นไม่ต้องจัดทำงบการเงินตามประกาศคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ว่าด้วยระบบงาน การติดต่อผู้ลงทุน และการประกอบธุรกิจโดยทั่วไปของทรัสตีสำหรับกองทรัสต์นั้น
หมวด 4
การจัดทำทะเบียนผู้ถือศุกูกและรายการในใบศุกูก
__________________________
ข้อ 14 ให้ทรัสตีผู้ออกศุกูกจัดให้มีการจัดทำทะเบียนผู้ถือศุกูก โดยทรัสตีผู้ออกศุกูกอาจมอบหมายให้บุคคลอื่นดำเนินการแทนได้ ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ เงื่อนไข และวิธีการที่สำนักงาน ก.ล.ต. ประกาศกำหนด
ข้อ 15 ในกรณีที่มีการออกใบศุกูกเป็นหลักฐานแสดงสิทธิให้แก่ผู้ถือ ใบศุกูกดังกล่าวต้องมีรายการขั้นต่ำตามที่สำนักงาน ก.ล.ต. ประกาศกำหนด
หมวด 5
วันมีผลใช้บังคับของประกาศ
____________________________
ข้อ 16 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2553 เป็นต้นไป
ประกาศ ณ วันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553
(นายวิจิตร สุพินิจ)
ประธานกรรมการ
คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
กลไกที่ทำให้มีทรัสตีเข้ามาทำหน้าที่ดูแลสิทธิประโยชน์ของผู้ลงทุน จึงจำเป็นต้องออกประกาศนี้