แนวทางในการพิจารณาการประกอบการที่ถือเป็นตลาดหลักทรัพย์หรือศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์

                 ประกาศสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
                                     ที่ นย. 2/2547
                   เรื่อง  แนวทางในการพิจารณาการประกอบการที่ถือเป็น
                         ตลาดหลักทรัพย์หรือศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์
                             ______________________
          ที่มา
          1.  โดยที่รัฐบาลมีนโยบายที่จะพัฒนาตลาดตราสารหนี้ให้เป็นแหล่งระดมทุนที่สำคัญสำหรับภาครัฐและเอกชนตลอดจนให้เกิดการเชื่อมโยงกันระหว่างตลาดตราสารหนี้ในระดับภูมิภาค  การดำเนินนโยบายให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าวได้นั้นจำเป็นต้องพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในด้านต่าง ๆ ที่จะเอื้ออำนวยให้เกิดการซื้อขายได้อย่างสะดวก รวดเร็ว และมีข้อมูลที่เพียงพอสำหรับผู้ลงทุน  ทั้งนี้ ระบบการซื้อขายตราสารหนี้ที่มีประสิทธิภาพก็เป็นโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นประการหนึ่ง 
          2.  โดยทั่วไปการซื้อขายตราสารหนี้ในตลาดรองทั้งในประเทศและต่างประเทศเป็นการซื้อขายระหว่างผู้ค้าตราสารหนี้และผู้ลงทุนสถาบันซึ่งมีมูลค่าต่อธุรกรรมสูง จึงต้องอาศัยการเจรจาต่อรองเพื่อให้ได้ราคาซื้อขายที่ดีที่สุด ลักษณะการซื้อขายดังกล่าวจึงไม่เหมาะกับระบบการซื้อขายของตลาดหลักทรัพย์ (exchange) ที่ทำการจับคู่คำเสนอซื้อเสนอขายให้ ประกอบกับในช่วงที่ผ่านมาได้มีวิวัฒนาการของการให้บริการเพื่อการซื้อขายตราสารหนี้ในต่างประเทศที่เรียกโดยทั่วไปว่า ระบบอิเล็กทรอนิกส์เพื่อการซื้อขายหลักทรัพย์ (electronic trading platform หรือ ETP) ซึ่งเป็นระบบที่จัดช่องทางการสื่อสารระหว่างคู่ค้าเพื่อให้เกิดการเจรจาต่อรองซื้อขายหลักทรัพย์ระหว่างกันได้ รวมทั้งให้ข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับหลักทรัพย์ แต่จะไม่มีการจับคู่คำเสนอซื้อเสนอขาย
หลักทรัพย์ให้ หรือจัดให้มีระบบซึ่งกำหนดเกี่ยวกับวิธีการในการซื้อขายหลักทรัพย์ไว้เป็นการล่วงหน้าช่วยให้ผู้ร่วมตลาดได้รับข้อมูลการซื้อขายที่เป็นปัจจุบันและทำให้ผู้ลงทุนมีข้อมูลประกอบการตัดสินใจลงทุนที่ดีขึ้น  
            3.  ตามแนวทางที่เป็นสากล การประกอบการที่จะถือเป็นตลาดหลักทรัพย์ (exchange) จะต้องมีองค์ประกอบสำคัญสองประการ คือ มีการรวบรวมคำเสนอซื้อเสนอขายจากผู้เสนอซื้อและผู้เสนอขายหลายราย และมีการกำหนดหลักเกณฑ์หรือจัดให้มีระบบซึ่งกำหนดเกี่ยวกับวิธีการในการซื้อขายหลักทรัพย์ไว้เป็นการล่วงหน้าโดยผู้ให้บริการไม่อาจใช้ดุลยพินิจในการจัดการซื้อขายเป็นประการอื่น  ดังนั้น การให้บริการระบบ ETP ในหลายประเทศจึงมิได้ถูกกำกับดูแลในลักษณะเดียวกับตลาดหลักทรัพย์  นอกจากนี้ การกำกับดูแลระบบ ETP ในทำนองเดียวกับตลาดหลักทรัพย์จะเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาระบบการซื้อขายหลักทรัพย์ในรูปแบบใหม่ ๆ อีกด้วย
          4.  เนื่องจากมาตรา 155 และมาตรา 209 แห่งพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 กำหนดห้ามมิให้บุคคลใดประกอบกิจการตลาดหลักทรัพย์หรือกิจการที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันนอกจากตลาดหลักทรัพย์ที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมาย และห้ามมิให้บุคคลใดให้บริการเป็นศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์หรือกิจการที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันนอกจากศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์ที่ได้รับใบอนุญาตจากคณะกรรมการ ก.ล.ต.  ดังนั้น หากการให้บริการระบบ ETP เป็นการประกอบกิจการตลาดหลักทรัพย์หรือศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์หรือกิจการที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ก็จะต้องอยู่
ภายใต้บังคับของบทบัญญัติข้างต้น จึงมีประเด็นที่จะต้องพิจารณาว่าการให้บริการในลักษณะใดจะถือเป็นการประกอบกิจการตลาดหลักทรัพย์หรือการให้บริการเป็นศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์ภายใต้พระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535
          แนวทางการกำกับดูแลของสำนักงาน
          1.  หลักการ
               เนื่องจากพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 มิได้กำหนดความหมายของคำว่า การประกอบกิจการตลาดหลักทรัพย์หรือการให้บริการเป็นศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์ไว้ สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์จึงเห็นควรกำหนดหลักเกณฑ์เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพิจารณาการประกอบการที่จะถือเป็นการประกอบกิจการตลาดหลักทรัพย์หรือการให้บริการเป็นศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์ไว้ โดยยึดถือหลักการดังต่อไปนี้เป็นสำคัญ
               (1)  การสนับสนุนให้เกิดระบบการซื้อขายหลักทรัพย์ทั้งตราสารหนี้และตราสารทุนที่หลากหลายอันจะช่วยให้โครงสร้างพื้นฐานของตลาดทุนไทยมีความสมบูรณ์และสามารถแข่งขันได้ในระดับสากล
               (2)  การสร้างความสมดุลระหว่างการดำรงไว้ซึ่งเสถียรภาพของตลาดหลักทรัพย์และศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์ การสนับสนุนให้เกิดนวัตกรรมการซื้อขายหลักทรัพย์ในรูปแบบใหม่ และการคุ้มครองผู้ลงทุน
         2.  แนวทางการพิจารณาจากหลักการข้างต้นประกอบกับแนวทางในการกำหนดความหมายของ
ตลาดหลักทรัพย์ (exchange) ที่เป็นสากล สำนักงานจึงเห็นว่า การประกอบการที่จะถือเป็นการประกอบกิจการเป็นตลาดหลักทรัพย์หรือการให้บริการเป็นศูนย์ซื้อขายหลักทรัพย์ภายใต้พระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535  ได้แก่ ศูนย์กลางหรือเครือข่ายใด ๆ ที่จัดให้มีขึ้นเพื่อการซื้อขายหลักทรัพย์ในลักษณะดังต่อไปนี้ 
                (1)  มีการรวบรวมคำเสนอซื้อเสนอขายหลักทรัพย์จากผู้เสนอซื้อหลายรายและผู้เสนอขายหลายราย และ
                (2)  มีการกำหนดหลักเกณฑ์หรือจัดให้มีระบบ ซึ่งกำหนดเกี่ยวกับวิธีการในการ
ซื้อขายหลักทรัพย์ไว้เป็นการล่วงหน้า โดยผู้ให้บริการไม่อาจใช้ดุลยพินิจในการจัดการซื้อขายเป็นประการอื่น และผู้เสนอซื้อเสนอขายยินยอมที่จะผูกพันตามหลักเกณฑ์หรือระบบนั้น
        สำนักงานโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ ก.ล.ต. จึงขอประกาศให้ทราบโดยทั่วกัน
        ประกาศ  ณ  วันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2547       
                                         (นายธีระชัย  ภูวนาถนรานุบาล)
                                                 เลขาธิการ
                                   สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์