คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
ประกาศคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
ที่ กด. 29/2540
เรื่อง หลักเกณฑ์ เงื่อนไข และวิธีการประกอบกิจการ
การยืมและให้ยืมหลักทรัพย์
___________________
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 14 แห่งพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 และข้อ 5 แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2540) ออกตามความในพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 คณะกรรมการ ก.ล.ต. ออกข้อกำหนดไว้ดังต่อไปนี้
ข้อ 1 ในประกาศนี้
"การขายชอร์ต" หมายความว่า การขายหลักทรัพย์ที่ต้องยืมหลักทรัพย์มาเพื่อการส่งมอบ
"ผู้ประกอบกิจการ" หมายความว่า ผู้ได้รับใบอนุญาตประกอบธุรกิจหลักทรัพย์ประเภทกิจการการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์
"ศูนย์รับฝากหลักทรัพย์" หมายความว่า ศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ตามกฎหมายว่าด้วยหลักพรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
"ผู้ฝาก" หมายความว่า บุคคลที่ศูนย์รับฝากหลักทรัพย์หรือธนาคารแห่งประเทศไทยอนุญาตให้ใช้บริการฝาก ถอนหรือโอนหลักทรัพย์ หรือใช้บริการหักบัญชีโอนหลักทรัพย์ เพื่อการส่งมอบและรับมอบหลักทรัพย์ที่ซื้อขาย แล้วแต่กรณี
"สำนักงาน" หมายความว่า สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
ข้อ 2 ในการจัดให้มีการยืมหรือให้ยืมหลักทรัพย์ ผู้ประกอบกิจการ ไม่ว่าในฐานะผู้ยืมหรือตัวแทนของผู้ยืม หรือในฐานะผู้ให้ยืมหรือตัวแทนของผู้ให้ยืม ต้องทำด้วยความเข้าใจว่าเป็นการยืมหรือให้ยืมหลักทรัพย์เพื่อวัตถุประสงค์ข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้
(1) เพื่อให้ผู้ยืมหรือบุคคลอื่นสามารถส่งมอบหลักทรัพย์ที่ได้มีการขายหรือจะมีการขายในประเทศไทย
(2) เพื่อให้ผู้ยืมหรือบุคคลอื่นสามารถคืนหลักทรัพย์ที่เคยยืมมาก่อน
ข้อ 3 ผู้ประกอบกิจการ ไม่ว่าในฐานะผู้ยืมหรือตัวแทนของผู้ยืม ต้องไม่ยืมหรือจัดให้มีการยืม หลักทรัพย์เพื่อนำไปเสนอขายในคำเสนอซื้อหลักทรัพย์ตามกฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
ข้อ 4 หลักทรัพย์ที่ยืมหรือให้ยืมตามข้อ 2 ต้องเป็นหลักทรัพย์ที่อยู่ในระบบรับฝากหลักทรัพย์ของศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ของศูนย์รับฝากหลักทรัพย์หรือหลักทรัพย์ที่ธนาคารแห่งประเทศไทยทำหน้าที่เป็นนายทะเบียนหลักทรัพย์
ข้อ 5 การยืมหลักทรัพย์ใด ๆ จะต้องไม่ยืมติดต่อกันเกินระยะเวลาที่สำนักงานประกาศทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการยืมครั้งเดียวหรือหลายครั้งติดต่อกันจากผู้ให้ยืมรายเดียวหรือหลายราย
ข้อ 6 ในการจัดให้มีการยืมหรือให้ยืมหลักทรัพย์ ผู้ประกอบกิจการ ไม่ว่าในฐานะผู้ยืมหรือตัวแทนของผู้ยืม หรือในฐานะผู้ให้ยืมหรือตัวแทนของผู้ให้ยืมหรือตัวแทนของผู้ให้ยืม ต้องดำเนินการดังนี้
(1) วิเคราะห์ความเสี่ยงของคู่สัญญา และดำเนินการให้มีการวางหรือเรียกหลักประกันจากผู้ยืมตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในข้อ 9 ตลอดจนจัดให้มีการประมวลผลและรายงานข้อมูลให้ผู้บริหารของตนได้รับทราบถึงระดับความเสี่ยงในธุรกรรมการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์ ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามระเบียบวิธีปฏิบัติในการควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยงในการประกอบธุรกิจการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์ที่ได้กำหนดไว้เป็นลายลักษณ์อักษร และได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการของผู้ประกอบกิจการ
(2) จัดให้มีสัญญายืมและให้ยืมหลักทรัพย์ที่มีลักษณะและสาระสำคัญตามที่สำนักงานประกาศกำหนด
(3) ในกรณีที่มีการโอนหลักทรัพย์ ไม่ว่าจะเป็นการโอนจากบัญชีของผู้ฝากรายหนึ่งไปยังบัญชีของผู้ฝากอีกรายหนึ่ง หรือการโอนระหว่างบัญชีของผู้ฝากเพื่อตนเองกับบัญชีของผู้ฝากเพื่อลูกค้าของตนเอง ให้ผู้ประกอบกิจการแจ้งศูนย์รับฝากหลักทรัพย์หรือธนาคารแห่งประเทศไทย แล้วแต่กรณีว่าเป็นการโอนเพื่อการให้ยืมหลักทรัพย์ การคืนหลักทรัพย์ การวางหลักประกัน หรือการคืนหลักประกัน
(4) เก็บรักษาข้อมูลและจัดทำรายงานเกี่ยวกับการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์ตามหลักเกณฑ์ที่สำนักงานประกาศกำหนด
ข้อ 7 ในกรณีที่ผู้ประกอบกิจการจัดให้มีการให้ยืมหลักทรัพย์ในฐานะตำแหน่งของผู้ให้ยืมผู้ประกอบกิจการต้องดำเนินการเพิ่มเติมดังนี้
(1) ดูแลรักษาหลักประกัน และเรียกหลักประกันเพิ่มจากผู้ยืม ในกรณีที่จำเป็นต้องรักษาสัดส่วนระหว่างหลักประกันกับหลักทรัพย์ที่ให้ยืมเพื่อให้เป็นไปตามข้อ 9(3)
(2) จัดให้มีระบบติดตามการที่ผู้ออกหลักทรัพย์ให้สิทธิประโยชน์ในหลักทรัพย์ที่ให้ยืมเพื่อดูแลให้ผู้ยืมได้รับการชดเชยสำหรับสิทธิประโยชน์ดังกล่าว
(3) จัดให้มีกระบวนการในการจัดสรรการให้ยืมหลักทรัพย์โดยลูกค้าแต่ละรายอย่างเป็นธรรมและโปร่งใส เมื่อปรากฏว่าผู้ประกอบกิจการมีลูกค้าหลายรายที่พร้อมจะให้ยืมหลักทรัพย์อย่างเดียวกัน ในเวลาเดียวกัน
ข้อ 8 ในกรณีที่ผู้ประกอบกิจการเป็นผู้ดูแลรักษาหลักทรัพย์ของลูกค้า และต้องการยืม หลักทรัพย์จากลูกค้า หรือต้องการนำหลักทรัพย์ของลูกค้าไปให้ยืมแก่บุคคลอื่น ผู้ประกอบกิจการต้องได้รับความยินยอมล่วงหน้าจากลูกค้าเป็นลายลักษณ์อักษร และหากหลักประกันที่ผู้ประกอบกิจการวางหรือได้รับไว้เพื่อประโยชน์ของลูกค้าเป็นเงินสด ให้ผู้ประกอบกิจการนำหลักประกันดังกล่าวไปลงทุนในทรัพย์สินได้ เฉพาะภายในขอบเขตที่ระบุไว้ในข้อตกลงที่ได้ทำไว้กับลูกค้าเป็นลายลักษณ์อักษร โดยข้อตกลงดัง กล่าวอย่างน้อยต้องระบุประเภททรัพย์สินที่จะลงทุน และข้อจำกัดในการลงทุน
ข้อ 9 เว้นแต่กรณีที่กำหนดไว้ในวรรคสอง ผู้ประกอบกิจการต้องดำเนินการให้มีการวางหรือเรียกหลักประกันจากผู้ยืมหลักทรัพย์ตามหลักเกณฑ์ดังนี้
(1) หลักประกันต้องเป็นเงินสดสกุลบาท เล็ตเตอร์ออฟเครดิต พันธบัตรรัฐบาลไทยหรือทรัพย์สินอื่นตามที่สำนักงานประกาศกำหนด และการคำนวณมูลค่าหลักประกันให้เป็นไปตามที่สำนักงานประกาศกำหนด
(2) การวางหลักประกันที่เป็นหลักทรัพย์ให้ทำโดยการโอนหลักประกันจากผู้ยืมไปให้แก่ผู้ให้ยืม
(3) สัดส่วนของมูลค่าหลักประกันต่อมูลค่าหลักทรัพย์ที่ให้ยืม ณ ขณะใดขณะหนึ่งต้องไม่ต่ำกว่าที่สำนักงานประกาศกำหนด
(4) จัดให้มีระบบติดตามการเปลี่ยนแปลงมูลค่าตามราคาตลาดของหลักทรัพย์และหลักประกันเป็นประจำทุกวันทำการ
ในกรณีที่ผู้ประกอบกิจการเป็นผู้ให้ยืมหลักทรัพย์แก่ลูกค้าผ่านบัญชีมาร์จิ้นตามประกาศคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ว่าด้วยการขายหลักทรัพย์ โดยที่บริษัทหลักทรัพย์ยังไม่มีหลักทรัพย์นั้นอยู่ในครอบครอง การวางหรือเรียกหลักประกันจากลูกค้าดังกล่าวให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่สำนักงานประกาศกำหนดโดยอาศัยอำนาจตามความในประกาศฉบับเดียวกันนั้น
ข้อ 10 เพื่อป้องกันความขัดแย้งทางผลประโยชน์อันอาจเกิดขึ้นเนื่องจากการประกอบกิจการการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์ ในกรณีที่ผู้ประกอบกิจการมีการบริหารกองทรัพย์สินของตนเองโดยการลงทุนในหลักทรัพย์ (proprietary account) ให้ผู้ประกอบกิจการแยกหน่วยงานที่บริหารกองทรัพย์สินของตนเองออกจากหน่วยงานที่ให้บริการการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์แก่ลูกค้า
ในกรณีที่ผู้ประกอบกิจการตามวรรคหนึ่งประสงค์จะยืมหลักทรัพย์หรือให้ยืมหลักทรัพย์เพื่อบริหารกองทรัพย์สินของตนเอง (proprietary securities borrowing or lending) ให้ผู้ประกอบกิจการปฏิบัติ ดังนี้
(1) ยืมหรือให้ยืมหลักทรัพย์เพื่อบริหารกองทรัพย์สินของตนเองผ่านหรือกับบุคคลอื่นที่เป็นผู้ประ กอบกิจการหรือศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ หรือ
(2) ยืมหรือให้ยืมหลักทรัพย์เพื่อบริหารกองทรัพย์สินของตนเองผ่านการจัดการของหน่วยงานที่มีหน้าที่ในการให้บริการการยืมและให้ยืมหลักทรัพย์แก่ลูกค้า และในส่วนที่เกี่ยวกับการจัดสรรการให้ยืมหลักทรัพย์ ให้หน่วยงานที่ให้บริการแก่ลูกค้าปฏิบัติต่อหน่วยงานที่บริหารกองทรัพย์สินของตนเอง (proprietary account) เสมือนว่าเป็นลูกค้ารายหนึ่ง
ข้อ 11 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
ประกาศ ณ วันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2540
(นายทนง พิทยะ)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
ประธานกรรมการ คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์