15. ส่วนของผู้ถือหุ้น (Shareholders' equity)
15.1 ทุนเรือนหุ้น (Share capital)
15.1.1 ทุนจดทะเบียน (Authorized share capital)
หมายถึง ทุนของบริษัทที่จดทะเบียนตามกฎหมาย ให้แสดงชนิดของหุ้น จำ
นวนหุ้น และมูลค่าที่ตราไว้ ตามที่จดทะเบียนแต่ละชนิด
15.1.2 ทุนที่ออกและชำระแล้ว (Issued and paid - up share capital)
หมายถึง จำนวนหุ้นและมูลค่าหุ้นที่ได้นำออกจำหน่ายและเรียกให้ชำระมูลค่า
หุ้นแล้วให้แสดงเป็นหุ้นแต่ละชนิด
ในกรณีที่มีการให้สิทธิพิเศษใดแก่หุ้นบุริมสิทธิ ให้เปิดเผยไว้ด้วย
15.2 ใบสำคัญแสดงสิทธิที่จะซื้อหุ้น (Stock rights, warrants and options)
หมายถึง มูลค่าของสิทธิที่บริษัทออกให้แก่ผู้ถือในการซื้อหุ้นสามัญหรือหุ้นบุริมสิทธิให้เปิด
เผยจำนวนสิทธิทั้งหมด และจำนวนคงเหลือ ตลอดจนเงื่อนไขของการใช้สิทธิและภาระผูกพันต่าง ๆ ที่
เกี่ยวข้องด้วย นอกจากนี้ ถ้าเป็นใบสำคัญแสดงสิทธิที่จะซื้อหุ้นเพิ่มทุนที่ออกให้แก่ผู้ถือหุ้นเดิมให้เปิดเผยจำ
นวนสิทธิทั้งหมดและจำนวนคงเหลือ ตลอดจนเงื่อนไขของการใช้สิทธิและภาระผูกพันต่าง ๆ ที่เกี่ยว
ข้องด้วย
15.3 ส่วนเกินมูลค่าหุ้น (Premium on share capital)
หมายถึง ส่วนล้ำมูลค่าหุ้นหรือเงินที่ได้จากการขายหุ้นสูงกว่ามูลค่าที่ตราไว้ตามที่จดทะ
เบียนของหุ้นสามัญและหุ้นบุริมสิทธิ
15.4 ส่วนเกินทุนจากการตีราคาทรัพย์สิน (Appraisal surplus)
หมายถึง ส่วนเกินจากราคาทุนหรือราคาตามบัญชีของทรัพย์สิน ทั้งนี้ ต้องเป็นไปตาม
เกณฑ์ที่สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ประกาศกำหนด
15.5 กำไรสะสม (Retained earnings)
15.5.1 จัดสรรแล้ว (Appropriated)
15.5.1.1 สำรองตามกฎหมาย (Legal reserve)
หมายถึง สำรองที่กันไว้จากกำไรสุทธิประจำปีตามประมวลกฎ
หมายแพ่งและพาณิชย์ และพระราชบัญญัติบริษัทมหาชนจำกัด พ.ศ.2535
15.5.1.2 อื่น ๆ (Others)
หมายถึง จำนวนที่จัดสรรจากกำไรสะสมเพื่อการใด ๆ ตามมติ
ที่ประชุมผู้ถือหุ้น ทั้งนี้ ให้แสดงเป็นแต่ละประเภท เช่น เพื่อรักษาระดับเงินปันผล เพื่อขยายกิจการ หรือ
ตามเงื่อนไขของภาระผูกพัน
15.5.2 ยังไม่ได้จัดสรร (Unappropriated)
หมายถึง กำไรสะสมและกำไรสุทธิของรอบระยะเวลาบัญชีปัจจุบันที่คงเหลือ
หลังจากการจัดสรร
ในกรณีที่มียอดดุลสุทธิเป็นผลขาดทุนสะสม ให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่อง
หมายวงเล็บและเรียกเป็น "ขาดทุนสะสม"
15.6 ขาดทุนสุทธิที่ยังไม่เกิดจากหลักทรัพย์เพื่อการลงทุน (Unrealized loss on
securities for investment)
หมายถึง ส่วนต่างของเงินลงทุนในหลักทรัพย์เพื่อการลงทุนที่มีราคาทุนรวมหรือราคา
ตามบัญชีรวมสูงกว่าราคาตลาดรวม
รายการนอกงบดุล - ภาระผูกพันทั้งสิ้น (Off-balance sheet items-
contingencies)
หมายถึง ภาระผูกพันทางการเงินของบริษัทตามสัญญาที่มีต่อลูกค้าหรือคู่สัญญาที่อาจทำให้
บริษัทต้องปฏิบัติตามสัญญาในการจ่ายชำระหรือชดใช้เงินหรือทรัพย์สิน ทั้งเพื่อตนเองและเพื่อลูกค้าในภาย
หน้า ได้แก่ รายการ 16 และ 17
16. การรับอาวัลตั๋วเงินและการค้ำประกันการกู้ยืมเงิน (Aval to bills and guarantees)
หมายถึง
16.1 การรับอาวัลตั๋วเงิน (Aval to bills)
หมายถึง ภาระผูกพันของบริษัทจากการรับอาวัลตั๋วเงิน
16.2 การค้ำประกันการกู้ยืม (Guarantees)
หมายถึง ภาระผูกพันของบริษัทอันเกิดจากการค้ำประกันการกู้ยืมเงินของลูกค้าจาก
บุคคลอื่นทุกประเภท
17. ภาระผูกพันอื่น (Other contingencies)
หมายถึง
17.1 การขายลูกหนี้ตั๋วเงินที่ผู้ซื้อมีสิทธิไล่เบี้ย (Commercial papers sold with recourse)
หมายถึง การขาย ขายลดหรือขายช่วงลดตั๋วสัญญาใช้เงิน หรือตั๋วแลกเงินที่บริษัทรับซื้อ
ซื้อลดหรือรับช่วงซื้อลดไว้ แบบผู้ซื้อมีสิทธิไล่เบี้ย ซึ่งมีธนาคารพาณิชย์หรือบริษัทเงินทุนรับรองหรือรับอาวัล
17.2 ภาระผูกพัน (Other contingencies)
หมายถึง ภาระผูกพันอื่นที่ไม่อยู่ในรายการข้างต้น
ในกรณีภาระผูกพันอื่นรายการใด มีจำนวนตั้งแต่ร้อยละ 20 ของยอดรวมภาระผูกพันอื่น
ให้แสดงภาระผูกพันนั้นเป็นรายการแยกต่างหาก
บัญชีกำไรขาดทุน
รายการในบัญชีกำไรขาดทุนให้ใช้ความหมายตามที่กำหนด ดังต่อไปนี้
1. รายได้ดอกเบี้ยและเงินปันผล (Interest and dividend income)
1.1 เงินให้กู้ยืมและเงินฝาก (Loans and deposits)
หมายถึง ดอกเบี้ย ส่วนลด และค่าธรรมเนียมจากการให้กู้ยืม ซื้อ ซื้อลด หรือรับช่วงซื้
อลดตั๋วเงิน รวมทั้งดอกเบี้ยจากเงินฝากธนาคารและสถาบันการเงิน ดอกเบี้ยจากการซื้อหลักทรัพย์โดยมี
สัญญาขายคืน และกำไรขาดทุนจากการขายลูกหนี้ตั๋วเงิน
1.2 หลักทรัพย์ (Securities)
หมายถึง ดอกเบี้ยและเงินปันผลหรือผลประโยชน์อื่นใดที่ได้รับเนื่องจากการลงทุนในหลักทรัพย์
2. ค่าใช้จ่ายในการกู้ยืมเงิน (Expenses on borrowings)
2.1 ดอกเบี้ยและส่วนลดจ่าย (Interest and discounts)
หมายถึง ดอกเบี้ยและส่วนลดที่จ่ายให้แก่ผู้ให้กู้ยืม รวมทั้งดอกเบี้ยเงินเบิกเกินบัญชี
ดอกเบี้ยจากการขายหลักทรัพย์โดยมีสัญญาซื้อคืน
2.2 ค่าธรรมเนียมในการกู้ยืมเงิน (Fees and charges)
หมายถึง ค่าธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่บริษัทต้องจ่ายไปเพื่อการกู้ยืมเงินนั้น
โดยตรง
3. หนี้สูญและหนี้สงสัยจะสูญ (Bad debt and doubtful accounts)
หมายถึง เงินที่ให้กู้ยืมและดอกเบี้ยค้างรับที่ได้ติดตามทวงถามจนถึงที่สุดแล้ว แต่ไม่ได้รับชำระ
หนี้ รวมทั้งจำนวนที่กันไว้สำหรับหนี้สงสัยจะสูญเพื่อให้เพียงพอกับเงินให้กู้ยืมและดอกเบี้ยค้างรับส่วนที่
คาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชี
เงินให้กู้ยืมและดอกเบี้ยค้างรับที่ไม่สามารถเรียกเก็บได้หลังจากได้ดำเนินการตามสมควร
เพื่อให้ได้รับชำระหนี้แล้ว ให้นำไปหักจาบัญชีค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ ในกรณีเงินให้กู้ยืมและดอกเบี้ยค้างรับ
ที่ตัดบัญชีเป็นสูญไปแล้วภายหลังได้รับชำระคืน ให้นำไปเพิ่มในบัญชีค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ
สำหรับลูกหนี้ที่เกิดจากการทุจริตของพนักงาน และลูกหนี้ที่แสดงเป็นสินทรัพย์อื่นในงบดุลที่ไม่
สามารถเรียกเก็บได้ ให้ถือเป็นค่าใช้จ่ายอื่นแสดงไว้ในรายการ 5.5
4. รายได้ที่มิใช่ดอกเบี้ย (Noninterest income)
4.1 กำไร (ขาดทุน) จากการซื้อขายหลักทรัพย์ (Gain (loss) on trading in
securities)
หมายถึง กำไรจากการซื้อขายหลักทรัพย์ ในกรณีที่มีค่าใช้จ่ายหรือขาดทุนจากการขาย
หลักทรัพย์ หรือมีผลกำไรขาดทุนจากการตีราคาหลักทรัพย์ ให้นำมาปรับปรุงรายการนี้เพื่อแสดงยอดสุทธิ
หากมียอดสุทธิเป็นผลขาดทุนให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
4.2 ค่าธรรมเนียมและบริการ (Fees and services income)
หมายถึง ค่าธรรมเนียมและบริการที่ได้รับจากการให้บริการแก่ลูกค้า เช่น ค่าธรรม
เนียมในการจัดหาแหล่งเงินทุนให้แก่บริษัทหลักทรัพย์ ค่าธรรมเนียมในการให้บริการวิเคราะห์โครงการ
ค่าธรรมเนียมอาวัลตั๋วเงิน เป็นต้น
4.3 กำไร (ขาดทุน) จากการปริวรรต (Gain (loss) on exchange)
หมายถึง กำไร (ขาดทุน) จากการซื้อขายเงินตราต่างประเทศ และจากการแปลงค่า
ของสินทรัพย์และหนี้สินที่เป็นเงินตราต่างประเทศเป็นเงินบาท โดยให้แสดงยอดสุทธิของผลกำไรหรือขาดทุน
4.4 รายได้อื่น (Other income)
หมายถึง รายได้จากการดำเนินงานนอกจากที่กำหนดให้แสดงไว้ในรายการ 1 และ
รายการ 4.1 ถึง 4.3
ทั้งนี้ ให้รวมกำไรอื่นที่ไม่จัดเป็นรายการพิเศษ เช่น กำไรจากการขายอาคารสถานที่
ของบริษัท ทรัพย์สินรอการขาย ที่ดิน อาคาร อุปกรณ์และทรัพย์สินอื่น ในกรณีที่มีค่าใช้จ่ายในการขายหรือ
ขาดทุนจากการขายทรัพย์สินดังกล่าว ให้นำมาหักจากรายการนี้เพื่อแสดงยอดสุทธิ กรณีที่ยอดสุทธิเป็นผล
ขาดทุน ให้นำไปแสดงไว้ในรายการ 5.5
ในกรณีรายได้อื่นรายการใดมีจำนวนตั้งแต่ร้อยละ 20 ของยอดรวมรายได้อื่น ให้
แสดงรายได้อื่นนั้นเป็นรายการแยกต่างหาก โดยแสดงไว้ในลำดับต่อจากรายการ 4.3
5. ค่าใช้จ่ายการดำเนินงาน (Operating expenses)
5.1 ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับพนักงาน (Personnel expenses)
หมายถึง เงินเดือน ค่าจ้าง ค่าล่วงเวลา โบนัส เงินบำเหน็จ เงินเพิ่มค่าครองชีพ
เงินทุนสำรองเลี้ยงชีพพนักงานส่วนที่บริษัทเป็นผู้จ่ายให้ เงินช่วยเหลือเพื่อสวัสดิการ ภาษีเงินได้ที่
บริษัทออกให้และเงินอื่นที่บริษัทจ่ายให้แก่พนักงานและลูกจ้าง
5.2 ค่าใช้เกี่ยวกับอาคารสถานที่และอุปกรณ์ (Premises and equipment expenses)
หมายถึง ค่าเสื่อมราคา ค่าเช่า ค่าซ่อมแซม ค่าบริการในการบำรุงรักษา ค่าเบี้ยประ
กันภัย ค่าภาษีที่ดินและโรงเรือน ค่าน้ำประปา ค่าไฟฟ้า ค่าโทรศัพท์ ค่าวัสดุของใช้ และค่าใช้จ่ายอื่น
เฉพาะส่วนที่เกี่ยวกับอาคารสถานที่ อุปกรณ์ เครื่องใช้สำนักงาน เครื่องคอมพิวเตอร์ เครื่องตกแต่งติดตั้ง
และยานพาหนะ
5.3 ค่าภาษีอากร (Taxes and duties)
หมายถึง ค่าภาษีอากรต่าง ๆ เช่น ภาษีธุรกิจเฉพาะ ภาษีป้าย อากรแสตมป์ แต่ไม่
รวมถึงภาษีเงินได้นิติบุคคลซึ่งกำหนดให้แสดงไว้ในรายการ 7 ภาษีที่ดินและโรงเรือนสำหรับที่ทำการซึ่งกำ
หนดให้แสดงไว้ในรายการ 5.2 และภาษีเงินได้ที่บริษัทออกให้แก่กรรมการ พนักงานและลูกจ้างซึ่งกำ
หนดให้แสดงไว้ในรายการ 5.1 และ 5.4 แล้ว
5.4 ค่าตอบแทนกรรมการ (Directors' remuneration)
หมายถึง เงินหรือทรัยพ์สินอื่นใดที่จ่ายให้กรรมการ
5.5 ค่าใช้จ่ายอื่น (Other expenses)
หมายถึง ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานนอกจากที่กำหนดให้แสดงไว้ในรายการ 2 และ
รายการ 5.1 ถึง 5.4
ทั้งนี้ ให้รวมถึงขาดทุนอื่นที่ไม่จัดเป็นรายการพิเศษ เช่น ผลเสียหายจากการทุจริต
ของพนักงาน ผลขาดทุนจากการขายทรัพย์สินรอการขาย ที่ดิน อาคาร อุปกรณ์และทรัพย์สินอื่น ในกรณีที่
มีรายได้จากการขายทรัพย์สินดังกล่าวให้นำมาหักจากรายการนี้เพื่อแสดงยอดสุทธิ หากยอดสุทธิเป็นผลกำ
ไร ให้นำไปแสดงไว้ในรายการ 4.4
ในกรณีที่ค่าใช้จ่ายอื่นรายการใดมีจำนวนตั้งแต่ร้อยละ 20 ของยอดรวมค่าใช้จ่ายอื่นให้
แสดงค่าใช้จ่ายอื่นนั้นเป็นรายการแยกต่างหาก โดยแสดงไว้ในลำดับต่อจากรายการ 5.4
6. กำไร (ขาดทุน) ก่อนภาษีเงินได้และก่อนรายการพิเศษ (Income (loss) before income
tax and extraordinary items)
หมายถึง ยอดรวมรายได้หักด้วยยอดรวมค่าใช้จ่ายแต่ก่อนหักภาษีเงินได้และก่อนรายการพิ
เศษหากมีเหตุผลขาดทุนให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
7. ภาษีเงินได้ (Income tax expenses)
หมายถึง ภาษีเงินได้นิติบุคคลที่คำนวณขึ้นตามวิธีการบัญชีหรือตามบทบัญญัติแห่งประมวลรัษฎากร
8. กำไร (ขาดทุน) ก่อนรายการพิเศษ (Income (loss) before extraordinary items)
หมายถึง กำไร (ขาดทุน) หลังจากหักภาษีเงินได้แต่ก่อนรายการพิเศษ หากมีผลขาดทุน
ให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
9. รายการพิเศษ (Extraordinary items)
หมายถึง รายการที่มิได้เกิดขึ้นจากการดำเนินงานตามปกติของบริษัทและไม่อาจคาดได้ว่า
จะเกิดขึ้นอีก เช่น ค่าเสียหายที่เกิดจากไฟไหม้ น้ำท่วม หรืออภัยธรรมชาติอย่างอื่น รายการพิเศษนี้
ให้แสดงเป็นยอดสุทธิหลังจากหักภาษีเงินได้ที่เกี่ยวข้องแล้ว และให้แสดงจำนวนภาษีเงินได้ที่เกี่ยวข้อง
ไว้ด้วย
ในกรณีที่รายการพิเศษเป็นผลขาดทุน ให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
10. กำไร (ขาดทุน) สุทธิ (Net income (loss))
หมายถึง กำไรหรือขาดทุนหลังจากหักหรือรวมรายการพิเศษแล้ว หากมีผลขาดทุนสุทธิให้
แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
11. กำไรต่อหุ้น (Earnings per share)
วิธีการคำนวนให้เป็นไปตามมาตรฐานการบัญชีว่าด้วยเรื่องกำไรต่อหุ้น โดยแสดงแยกเป็น
11.1 กำไร (ขาดทุน) ก่อนรายการพิเศษ (Income (loss) before
extraordinary items)
หมายถึง ส่วนเฉลี่ยของกำไรหรือขาดทุนก่อนรายการพิเศษต่อหุ้นสามัญหนึ่งหุ้นหากมี
ผลขาดทุนก่อนรายการพิเศษให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
11.2 รายการพิเศษ (Extraordinary items)
หมายถึง ส่วนเฉลี่ยของรายการพิเศษต่อหุ้นสามัญหนึ่งหุ้น หากรายการพิเศษนั้นเป็น
ผลขาดทุน ให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
11.3 กำไร (ขาดทุน) สุทธิ (Net income (loss))
หมายถึง ส่วนเฉลี่ยของกำไรสุทธิหรือขาดทุนสุทธิต่อหุ้นสามัญหนึ่งหุ้น หากมีผลขาด
ทุนสุทธิ ให้แสดงจำนวนเงินไว้ในเครื่องหมายวงเล็บ
คำอธิบายความหมายของรายการงบกระแสเงินสด
รายการในงบกระแสเงินสดให้ใช้ความหมายตามที่กำหนดดังนี้
กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน
หมายถึง เงินสดที่เกิดจากกิจกรรมหลักที่ก่อให้เกิดรายได้ของกิจการ หรือจากกิจกรรมอื่นที่มิ
ใช่กิจกรรมลงทุนหรือกิจกรรมจัดหาเงิน เช่น เงินสดรับหรือจ่าย ค่าดอกเบี้ย ค่าธรรมเนียม เงินสดที่รับ
จากเงินปันผลและรายได้อื่น เงินสดที่จ่ายไปหรือรับชำระคืนเงินให้กู้ยืมจากธนาคาร และ สถาบันการเงิน
ในประเทศและต่างประเทศ เงินสดรับหรือจ่ายที่เกิดจากการซื้อขายหลักทรัพย์ระยะสั้นเงินสดรับจาก
การขายทรัพย์สินรอการขาย เป็นต้น
กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน
หมายถึง เงินสดที่เกิดจากการซื้อและจำหน่ายทรัยพ์สินและเงินลงทุนในกิจการอื่นระยะยาว
เช่น เงินสดรับหรือจ่ายจากการขายหรือซื้อที่ดิน อาคาร อุปกรณ์ ค่าสิทธิ และทรัพย์สินอื่น เงินสดรับหรือ
จ่ายจากการขายหรือซื้อหุ้นทุน ใบสำคัญแสดงสิทธิที่จะซื้อหุ้นทุน หุ้นกู้ ตราสารแสดงสิทธิในหนี้ที่มีลักษณะ
คล้ายทุน ตราสารหนี้ด้อยสิทธิระยะยาวของกิจการอื่น เป็นต้น ทั้งนี้ ไม่รวมถึงกระแสเงินสดจากดอกเบี้ย
รับและเงินปันผลรับซึ่งจัดเป็นกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน
กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน
หมายถึง เงินสดที่เกิดจากหนี้สินและส่วนของเจ้าของ หรือจากกิจกรรมอื่นใด ซึ่งก่อให้เกิด
การเปลี่ยนแปลงในขนาดและโครงสร้างของส่วนของเจ้าของและส่วนของการกู้ยืมของกิจการ เช่น เงิน
สดที่ได้รับจากการเพิ่มทุนหรือออกหุ้นทุน ใบสำคัญแสดงสิทธิที่จะซื้อหุ้นทุน หุ้นกู้ ตราสารแสดงสิทธิในหนี้
ตราสารหนี้ด้อยสิทธิ หรือเงินสดจ่ายเพื่อการไถ่ถอนหุ้นกู้ ตราสารแสดงสิทธิในหนี้ที่มีลักษณะคล้ายทุน ตรา
สารหนี้ด้อยสิทธิ เงินปันผลจ่าย เป็นต้น ทั้งนี้ ไม่รวมถึงกระแสเงินสดจากดอกเบี้ยจ่ายซึ่งจัดเป็นกระแส
เงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน
เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด
หมายถึง เงินสดในมือ เงินฝากธนาคารทุกประเภท แต่ไม่รวมบัตรเงินฝาก
หมายเหตุ
ความหมายของรายการต่าง ๆ ในงบกระแสเงินสด ใช้ตามที่กำหนดในแบบงบดุลและบัญชีกำ
ไรขาดทุนโดยอนุโลม
(ยังมีต่อ)