ทริสเรทติ้งยืนยันอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” โดยแนวโน้มยังคง “Stable” หรือ “คงที่” ทั้งนี้ อันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนคุณภาพที่ดีของสินเชื่อ และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ซึ่งสร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจจนทำให้ สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาต สิทธิพิเศษทางกฎหมายที่ให้แก่สหกรณ์ออมทรัพย์ช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไป อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากสถิติผลงานที่ยังมีไม่มากในการดำรงและบริหารจัดการสินทรัพย์ขนาดใหญ่ที่มีอยู่ในปัจจุบัน รวมถึงนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่ค่อนข้างพึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบ ความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหาร และโครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอ ในขณะที่แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ การเปลี่ยนแปลงบุคลากรหลักในคณะผู้บริหารซึ่งมีความสามารถน้อยกว่าบุคคลในปัจจุบัน หรือการเปลี่ยนแปลงใดใดที่ทำให้นโยบายการดำเนินงานเป็นไปในเชิงรุกมากขึ้น หรือการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายที่จะลดสิทธิพิเศษแก่สหกรณ์ออมทรัพย์ลง อาจมีผลกระทบต่ออันดับเครดิตทั้งสิ้น อย่างไรก็ตาม ทริสเรทติ้งคาดว่าการเปลี่ยนแปลงในเชิงลบดังกล่าวจะยังไม่เกิดขึ้นในระยะสั้นถึงระยะกลาง
สอ.รพ. ก่อตั้งในปี 2545 เพื่อให้เป็นสหกรณ์ออมทรัพย์สำหรับบุคลากรของโรงพยาบาลตำรวจ สอ.รพ. ให้บริการแก่สมาชิกด้วยบริการทางการเงินที่จำกัดเฉพาะการรับฝากเงินและการให้เงินกู้ เช่นเดียวกับสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ สอ.รพ. ยังจัดระบบสวัสดิการต่าง ๆ ให้แก่สมาชิกด้วย เช่น สวัสดิการการรักษาพยาบาล เงินสงเคราะห์งานศพ และทุนการศึกษา สอ.รพ. ได้เพิ่มสวัสดิการต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องให้แก่สมาชิกเช่นเดียวกับสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ ที่ก่อตั้งมานาน ทั้งนี้ เพื่อดึงดูดให้สมาชิกทั้งหลายคงสถานะความเป็นสมาชิกไว้ สหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไปมีข้อได้เปรียบกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ จากการได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี โดยสหกรณ์และสมาชิกจะได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท เช่น ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาจากดอกเบี้ยเงินฝากออมทรัพย์ที่ได้รับจากสหกรณ์ และภาษีเงินได้ในเงินปันผลที่ได้รับจากสหกรณ์ นอกจากนี้ เงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็เป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติโดยทั่วไปของสหกรณ์ออมทรัพย์ด้วยเช่นกัน การชำระคืนเงินให้กู้ใช้วิธีหักออกจากเงินเดือนของสมาชิกสามัญ ตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ นอกเหนือจากภาระหนี้ที่มีตามกฎหมายเฉพาะต่าง ๆ แล้ว สหกรณ์ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วย สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้แก่สหกรณ์ นอกจากนี้ คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจ รวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการยังช่วยให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์มีเสถียรภาพด้วย ทั้งนี้ จำนวนสมาชิกที่มีเสถียรภาพจะช่วยเพิ่มทุนให้แก่สหกรณ์จากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
ในปี 2555 สอ.รพ. จัดอยู่ในลำดับที่ 93 จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งสิ้น 1,326 แห่งในประเทศไทย เพิ่มขึ้นจากลำดับที่ 103 จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งสิ้น 1,297 แห่งเมื่อปี 2554 สินทรัพย์ของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากสิ้นสุดรอบปีบัญชี 2554 (ณ เดือนกันยายน 2554) โดยปรับเพิ่มขึ้นเป็น 4,666 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2555 และ 5,777 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 แม้ว่า สอ.รพ. จัดเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์เกือบ 1,300 แห่ง แต่ขนาดสินทรัพย์ของ สอ.รพ. ในปัจจุบันยังถือว่ามีขนาดค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับสหกรณ์ออมทรัพย์ขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งที่ก่อตั้งมานานและมีสินทรัพย์รวมมากกว่า 60,000 ล้านบาท การเพิ่มขึ้นของสินทรัพย์รวมที่ค่อนข้างมากในช่วง 3 ปีที่ผ่านมาเป็นผลมาจากการที่ สอ.รพ. เปิดรับสมาชิกสมทบ
เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ แต่คุณสมบัติไม่เข้มงวดเท่า โดยสมาชิกสมทบของ สอ.รพ. เป็นการเปิดรับโดยทั่วไปสำหรับผู้ที่ทำคุณประโยชน์แก่โรงพยาบาลตำรวจ ดังนั้น ด้วยอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับ สอ.รพ. จึงสามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ โดย ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 สอ.รพ. มีเงินฝากจำนวน 4,547 ล้านบาท ทั้งนี้ 91% เป็นเงินฝากจากสมาชิก และอีก 9% เป็นเงินฝากจากสหกรณ์อื่น เงินฝากจากสมาชิกจำนวน 4,132 ล้านบาทเป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบถึง 79% ในขณะที่เพียง 21% เป็นเงินฝากจากสมาชิกสามัญ ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์ใดใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยที่ได้รับจากเงินฝากเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบัน ความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของสหกรณ์ยังอยู่ในระดับต่ำเนื่องจากสถานะของสมาชิกสามัญของสหกรณ์ที่มีการเงินเข้มแข็งอยู่แล้ว เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ. รักษาระดับอยู่ที่ 45% ในรอบปีบัญชี 2555 และปรับเพิ่มขึ้นเป็น 51% ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 โดย 87% ของเงินให้กู้ยืมจำนวน 2,650 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิก สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นโดยการขยายฐานลูกค้าเงินกู้สหกรณ์ เงินให้กู้คงค้างจากลูกหนี้สหกรณ์ 3 ลำดับแรกคิดเป็น 23% ของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2556 อัตราส่วนดังกล่าวลดลงอย่างมากจากมากกว่า 40% ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2555 สอ.รพ. ไม่มีสินเชื่อที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญ
แม้ว่าเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นมากตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 แต่อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมต่อเงินฝากปรับปรุงรวมยังคงอยู่ในระดับต่ำที่ 46.1% ในรอบปีบัญชี 2555 สอ.รพ. มีผลประกอบการที่ดีในด้านกำไรสุทธิ โดยกำไรสุทธิปรับเพิ่มขึ้นจาก 13.4 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2551 เป็น 32.7 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2552 และ 60.1 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2553 การปรับเพิ่มขึ้นเป็นผลมาจากกำไรจากการจำหน่ายเงินลงทุนในช่วง 2 ปีดังกล่าว กำไรสุทธิของ สอ.รพ. ปรับลดลงเป็น 31.8 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2554 เนื่องจาก สอ.รพ. ได้กลับมาเน้นธุรกิจปกติของสหกรณ์ในการรับฝากและการให้กู้เงินในขณะที่ยังคงดำรงเงินลงทุนไว้เป็นสินทรัพย์สภาพคล่องและรับผลตอบแทนตามปกติ แม้ว่าผลประกอบการของ สอ.รพ. จะปรับลดลงในรอบปีบัญชี 2554 แต่ผลการดำเนินงานดังกล่าวก็อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเมื่อพิจารณาจากอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของทุนเฉลี่ยของสหกรณ์ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลจากการที่ สอ.รพ. มีฐานทุนที่ต่ำ กำไรสุทธิปรับเพิ่มขึ้นเป็น 58.7 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2555 และ 42.1 ล้านบาทสำหรับครึ่งแรกของรอบปีบัญชี 2556 ด้วยผลประกอบการที่ดีและฐานทุนที่ต่ำ ส่งผลให้ สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาต คือ 10% ของทุนชำระแล้ว ทุนของ สอ.รพ. จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยอัตโนมัติจากระบบการซื้อหุ้นรายเดือนของสมาชิก หาก สอ.รพ. มีนโยบายเชิงรุกในการขยายฐานเงินฝากจากสมาชิกสมทบเพิ่มเติมก็จะทำให้อัตราส่วนโครงสร้างเงินทุนถดถอยลงอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งซึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. นโยบายและทิศทางของ สอ.รพ. โดยส่วนใหญ่จะมาจากการริเริ่มของสมาชิกรายดังกล่าว อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามจะใช้นโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐาน รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2231-3011 ต่อ 500 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2556 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือแต่เพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยมิได้รับอนุญาต การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/ratinginformation/rating_criteria.html