ทริสเรทติ้งยืนยันอันดับเครดิตองค์กรของสหกรณ์ออมทรัพย์โรงพยาบาลตำรวจ จำกัด (สอ.รพ.) ที่ระดับ “BBB+” ด้วยแนวโน้ม “Stable” หรือ “คงที่” โดยอันดับเครดิตสะท้อนถึงสถานะของ สอ.รพ. ในการเป็นผู้ให้บริการทางการเงินแก่สมาชิกสหกรณ์ซึ่งเป็นข้าราชการหรือลูกจ้างประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อันดับเครดิตยังได้รับแรงหนุนจากสถานะทางเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจในฐานะเป็นหน่วยงานราชการ ตลอดจนคุณภาพที่ดีของสินเชื่อ และความสามารถของคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. ซึ่งสร้างผลประกอบการทางการเงินในระดับที่น่าพอใจ โดยสิทธิพิเศษทางกฎหมายที่ให้แก่สหกรณ์ออมทรัพย์ช่วยให้ สอ.รพ. มีคุณภาพสินเชื่อที่ดี อีกทั้งยังมีความได้เปรียบในการแข่งขันเหนือสถาบันการเงินทั่วไป อย่างไรก็ตาม ความแข็งแกร่งของ สอ.รพ. ลดทอนลงบางส่วนจากนโยบายเชิงรุกในการระดมเงินทุนที่ค่อนข้างพึ่งพิงเงินฝากจากสมาชิกสมทบ รวมถึงความเสี่ยงที่ต้องพึ่งพิงบุคคลสำคัญเพียงรายเดียวในคณะผู้บริหาร และโครงสร้างเงินทุนที่ค่อนข้างอ่อนแอเมื่อเทียบกับสหกรณ์ออมทรัพย์ขนาดใหญ่ที่ก่อตั้งมานาน
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงการคาดการณ์ว่า สอ.รพ. จะสามารถรักษาฐานเงินฝากและมีผลประกอบการที่สามารถสร้างผลตอบแทนให้แก่สมาชิกสามัญได้ในระดับที่น่าพอใจ
การปรับเพิ่มอันดับเครดิตมีข้อจำกัดจากขนาดของหน่วยงานต้นสังกัดที่จะทำให้ สอ.รพ. สามารถขยายขนาดของสินทรัพย์เพื่อให้ได้ประโยชน์จากการประหยัดต่อขนาด และความเป็นไปได้ค่อนข้างสูงที่จะยังคงต้องพึ่งพิงบุคลากรหลักในคณะผู้บริหารอีกต่อไปในระยะกลาง ในทางตรงกันข้าม การเปลี่ยนแปลงบุคลากรหลักในคณะผู้บริหารหรือการเปลี่ยนแปลงใดใดที่ทำให้นโยบายการดำเนินงานเป็นไปในเชิงรุกมากขึ้น หรือการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายที่จะลดสิทธิพิเศษแก่สหกรณ์ออมทรัพย์ลงอาจมีผลกระทบต่ออันดับเครดิตทั้งสิ้น
สอ.รพ. ก่อตั้งในปี 2545 เพื่อให้เป็นสหกรณ์ออมทรัพย์สำหรับบุคลากรของโรงพยาบาลตำรวจ สอ.รพ. ให้บริการแก่สมาชิกด้วยบริการทางการเงินที่จำกัดเฉพาะการรับฝากเงินและการให้เงินกู้ สหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไปมีข้อได้เปรียบเหนือกว่าสถาบันการเงินอื่น ๆ จากการได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี โดยสหกรณ์และสมาชิกจะได้รับการยกเว้นภาษีหลัก ๆ ทุกประเภท นอกจากนี้ เงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญซึ่งมีคุณภาพเครดิตที่ค่อนข้างดีนั้นก็ยังเป็นผลจากการให้กู้ภายใต้ข้อตกลงกับนายจ้างหรือหน่วยงานต้นสังกัดซึ่งเป็นหลักปฏิบัติโดยทั่วไปของสหกรณ์ออมทรัพย์ด้วยเช่นกัน การชำระคืนเงินกู้ใช้วิธีหักจากเงินเดือนของสมาชิกสามัญ ตามกฎหมายสหกรณ์ออมทรัพย์ นอกเหนือจากภาระหนี้ที่มีตามกฎหมายเฉพาะต่าง ๆ แล้ว สหกรณ์ยังมีบุริมสิทธิ์เป็นลำดับแรกก่อนเจ้าหนี้อื่น ๆ ด้วย สิทธิประโยชน์ด้านกฎหมายช่วยลดความเสี่ยงด้านเครดิตของเงินที่ให้กู้แก่สมาชิกสามัญของสหกรณ์และยังช่วยดำรงกระแสเงินสดรับจากการชำระคืนเงินกู้อีกด้วย นอกจากนี้ คุณภาพเครดิตที่แข็งแกร่งของโรงพยาบาลตำรวจ รวมถึงความมั่นคงในหน้าที่การงานของสมาชิกในฐานะเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการยังช่วยให้จำนวนสมาชิกสามัญของสหกรณ์มีเสถียรภาพด้วย ทั้งนี้ จำนวนสมาชิกที่มีเสถียรภาพจะช่วยเพิ่มทุนให้แก่สหกรณ์จากการที่สมาชิกสามัญมีภาระผูกพันรายเดือนที่จะต้องซื้อหุ้นของสหกรณ์เพิ่มเติมทุกเดือน
สินทรัพย์ของ สอ.รพ. เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเพิ่มขึ้นจาก 3,635 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2554 (สิ้นสุด 30 กันยายน) เป็น 6,126 ล้านบาท ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2557 สินทรัพย์รวมของ สอ.รพ. เพิ่มขึ้นอย่างมากเป็น 9,601 ล้านบาท ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2558 แม้ว่า สอ.รพ. จะจัดเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จากจำนวนสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งหมดประมาณ 1,400 แห่ง แต่ขนาดสินทรัพย์ของ สอ.รพ. ในปัจจุบันยังถือว่ามีขนาดค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับสหกรณ์ออมทรัพย์ขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งที่ก่อตั้งมานานซึ่งมีสินทรัพย์รวมมากกว่า 80,000 ล้านบาท
เฉพาะข้าราชการและเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาลตำรวจและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้นที่สามารถเป็นสมาชิกสามัญของ สอ.รพ. ได้ โดยเงื่อนไขดังกล่าวเป็นเรื่องปกติสำหรับสหกรณ์ออมทรัพย์โดยทั่วไป นอกจากนี้ สอ.รพ. ยังมีสมาชิกสมทบเหมือนสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ เช่นกัน ด้วยอัตราดอกเบี้ยที่ดึงดูดใจและการยกเว้นภาษีเงินได้จากดอกเบี้ยรับ สอ.รพ. จึงสามารถระดมเงินทุนจำนวนมากด้วยเงินฝากออมทรัพย์จากสมาชิกสมทบ หากพิจารณาจากเงินฝากจากสมาชิกทั้งหมด ประมาณ 80% จะเป็นเงินฝากจากสมาชิกสมทบและอีก 20% มาจากสมาชิกสามัญ ความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของ สอ.รพ. ขึ้นอยู่กับอัตราการฝากต่อของเงินฝากเมื่อครบกำหนด โดยเฉพาะเงินฝากที่มาจากสมาชิกสมทบซึ่งไม่มีความสัมพันธ์ใดใดกับทั้ง สอ.รพ. และโรงพยาบาลตำรวจ และไม่มีผลประโยชน์อื่นใดนอกเหนือจากอัตราดอกเบี้ยที่ได้รับจากเงินฝากเท่านั้น ดังนั้น สอ.รพ. จึงยังคงมีความเสี่ยงด้านสภาพคล่องอยู่ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. ได้พยายามลดทอนความเสี่ยงดังกล่าวลงโดยการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องให้เพียงพอและคงวงเงินกู้ยืมที่มีกับสถาบันการเงินอื่น ๆ เอาไว้โดยยังไม่เบิกใช้ ทริสเรทติ้งคาดว่าตราบใดที่ สอ.รพ. ยังคงมีสิทธิพิเศษทางภาษีที่สามารถเสนออัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ดึงดูดใจและยังคงนโยบายการลงทุนที่ระมัดระวังเพื่อที่จะดำรงสัดส่วนสินทรัพย์สภาพคล่องให้อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงเอาไว้ได้ ตราบนั้นระดับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องก็จะอยู่ในระดับที่ยอมรับได้
สอ.รพ. ได้ขยายปริมาณเงินให้กู้ยืมแก่สหกรณ์อื่นมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 โดยคาดหวังว่าเงินให้กู้ยืมดังกล่าวจะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินลงทุนของ สอ.รพ. เอง เนื่องจากจวบจนถึงปัจจุบัน ความต้องการเงินกู้ยืมจากสมาชิกของสหกรณ์ยังอยู่ในระดับต่ำเนื่องจากสถานะของสมาชิกสามัญของสหกรณ์ที่มีการเงินเข้มแข็งอยู่แล้ว เงินให้กู้รวมของ สอ.รพ. รักษาระดับอยู่ที่ 45% ของสินทรัพย์รวมในช่วงรอบปีบัญชี 2553-2555 และปรับเพิ่มขึ้นเป็น 52% และ 54% ณ สิ้นรอบปีบัญชี 2556 และ 2557 ตามลำดับ โดย 91% ของเงินให้กู้ยืมจำนวน ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2558 เป็นเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเงินให้กู้แก่สมาชิก สอ.รพ. สามารถจัดการกับความเสี่ยงจากการกระจุกตัวของเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นได้โดยการขยายฐานลูกค้าเงินกู้สหกรณ์ สอ.รพ. ไม่มีสินเชื่อที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (ค้างชำระมากกว่า 90 วัน) มาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2550 ทั้งจากเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นและเงินให้กู้แก่สมาชิกสามัญ จากปัญหาการผิดนัดชำระหนี้ของสหกรณ์เครดิตยูเนียนที่ใหญ่ที่สุดรายหนึ่งเนื่องจากกรณีการทุจริตนั้น สอ.รพ. ไม่มีธุรกรรมกับสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนรายดังกล่าว
แม้ว่าเงินให้กู้แก่สหกรณ์อื่นจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นมากตั้งแต่รอบปีบัญชี 2553 แต่อัตราส่วนเงินให้กู้ยืมต่อเงินฝากปรับปรุงรวมยังคงอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำที่ 56.4% ในรอบปีบัญชี 2557 แม้ว่าจะเพิ่มขึ้นจาก 46.1% และ 54% ในรอบปีบัญชี 2555 และ 2556 ตามลำดับก็ตาม สอ.รพ. ยังคงมีผลประกอบการที่ดีในด้านกำไรสุทธิ โดยกำไรสุทธิปรับเพิ่มขึ้นมากจาก 73 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2556 เป็น 148 ล้านบาทในรอบปีบัญชี 2557 ซึ่งเป็นผลจากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยรับและจ่ายที่มากขึ้นจากผลตอบแทนที่ดีขึ้น อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมถัวเฉลี่ยปรับเพิ่มขึ้นจาก 1.5% ในรอบปีบัญชี 2556 เป็น 2.6% ในรอบปีบัญชี 2557 ในขณะที่อัตราผลตอบแทนต่อทุนของสหกรณ์ถัวเฉลี่ยก็ปรับเพิ่มขึ้นจาก 16.3% ในรอบปีบัญชี 2556 เป็น 23.8% ในรอบปีบัญชี 2557 สอ.รพ. สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่สมาชิกที่ถือหุ้นในระดับสูงสุดเท่าที่กฎหมายอนุญาตคือ 10% ของทุนชำระแล้วมาตั้งแต่รอบปีบัญชี 2552 สถานะทางการเงินและผลประกอบการของ สอ.รพ. ค่อนข้างขึ้นอยู่กับสมาชิกสำคัญรายหนึ่งในคณะผู้บริหารของ สอ.รพ. อย่างไรก็ตาม สอ.รพ. พยายามพัฒนาและปรับใช้นโยบายและกระบวนการดำเนินงานที่เป็นมาตรฐาน รวมทั้งใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการสนับสนุนกิจกรรมของธุรกิจหลักทั้งหมดของ สอ.รพ. ซึ่งจะช่วยลดทอนความเสี่ยงจากการต้องพึ่งพิงบุคคลใดบุคคลหนึ่งมากเกินไป
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2231-3011 ต่อ 500 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2558 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือแต่เพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยมิได้รับอนุญาต การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html