ทริสเรทติ้งลดอันดับเครดิตองค์กรของ บริษัท โทเทิ่ล แอ็คเซ็ส คอมมูนิเคชั่น จำกัด (มหาชน) เป็นระดับ “AA” จาก “AA+” ด้วยแนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” โดยการทบทวนอันดับเครดิตในครั้งนี้สะท้อนถึงสถานะทางการเงินของบริษัทที่อ่อนแอลงจากค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นจากการชำระค่าตอบแทนเพื่อระงับข้อพิพาทที่มีกับ บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) (กสท.) จำนวน 9,510 ล้านบาทและจากภาระการชำระค่าคลื่นความถี่ใหม่ที่บริษัทประมูลมาได้เมื่อปีที่แล้ว ทั้งนี้ ภาระทางการเงินจำนวนมากดังกล่าวมีผลทำให้สถานะทางการเงินของบริษัทอ่อนแอลงจนไม่สอดคล้องกับสถานะอันดับเครดิตในระดับก่อนหน้านี้
อันดับเครดิตยังคงสะท้อนถึงสถานะทางการตลาดของบริษัทในฐานะผู้ประกอบธุรกิจโทรศัพท์ เคลื่อนที่รายใหญ่ของประเทศ ตลอดจนความสามารถในการสร้างกระแสเงินสดจากการดำเนินงานที่แข็งแกร่งและสภาพคล่องที่เพียงพอของบริษัท นอกจากนี้ อันดับเครดิตยังได้รับการเสริมความแข็งแกร่งบางส่วนจากการสนับสนุนที่บริษัทได้รับจากผู้ถือหุ้นรายใหญ่คือ Telenor ASA (Telenor) อีกด้วย อย่างไรก็ตาม อันดับเครดิตก็ถูกลดทอนลงจากการแข่งขันที่รุนแรงในตลาดและการลงทุนในระดับสูงสำหรับการขยายโครงข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ภายใต้เทคโนโลยีใหม่ ๆ
เมื่อวันที่ 10 มกราคม 2562 บริษัทได้ประกาศว่าบริษัทจะระงับข้อพิพาททางกฎหมายภายใต้สัญญาสัมปทานที่มีกับ กสท. ซึ่งยาวนานถึง 27 ปี ทั้งบริษัทและ กสท. ได้ตกลงร่วมกันที่จะระงับข้อพิพาทที่มีอยู่ในหลายกรณีซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการตีความข้อสัญญาที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ ข้อตกลงดังกล่าวครอบคลุมในส่วนของข้อพิพาทเกี่ยวกับส่วนแบ่งรายได้ที่เพิ่มเติมและข้อกล่าวหาที่ว่าบริษัทไม่ปฏิบัติตามข้อกำหนดบางประการที่ระบุไว้ในสัญญาสัมปทาน อย่างไรก็ตาม ข้อตกลงดังกล่าวไม่รวมไปถึงข้อพิพาทต่อเนื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับภาษีสรรพสามิตและส่วนแบ่งรายได้ที่เกี่ยวกับค่าเชื่อมต่อโครงข่าย (Interconnection Charge -- IC)
การตกลงระงับข้อพิพาทดังกล่าวต้องผ่านความเห็นชอบจากผู้ถือหุ้นของบริษัทซึ่งคาดว่าจะเกิดขึ้นในการประชุมผู้ถือหุ้นสามัญประจำปีครั้งต่อไป ทริสเรทติ้งคาดว่าบริษัทจะชำระเงินเพื่อระงับข้อพิพาทงวดแรกจำนวน 6,840 ล้านบาทหลังจากที่ประชุมผู้ถือหุ้นมีมติเห็นชอบแล้ว ส่วนจำนวนที่เหลือนั้นจะทยอยชำระเป็นงวดเมื่อกระบวนการถอนคดีที่ค้างอยู่ในศาลเสร็จสิ้นลง
ทริสเรทติ้งเห็นว่าข้อตกลงในการระงับข้อพิพาทดังกล่าวจะช่วยบรรเทาความกังวลเกี่ยวกับภาระผูกพันที่จะเกิดขึ้นภายใต้สัญญาสัมปทานลงได้ นอกจากนี้ ทริสเรทติ้งยังเห็นว่าบริษัทมีสภาพคล่องมากเพียงพอที่จะชำระค่าตอบแทนเพื่อระงับข้อพิพาทนี้ได้ โดยบริษัทมีเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดจำนวน 26,025 ล้านบาท ณ เดือนกันยายน 2561
ในช่วงครึ่งหลังของปี 2561 บริษัทได้ทำการประมูลและชนะการประมูลใบอนุญาตคลื่นความถี่ (Spectrum) 1800 เมกะเฮิร์ทซ์ (Megahertz -- MHz) และ 900 เมกะเฮิร์ทซ์ โดยคลื่นความถี่เหล่านี้ได้ช่วยเสริมความแข็งแกร่งให้แก่บริษัทเพิ่มเติมจากจำนวนคลื่นความถี่ที่มีอยู่เดิมและยังเสริมสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ลูกค้าของบริษัทอีกด้วย อย่างไรก็ตาม คลื่นความถี่ใหม่นี้ก็มีต้นทุนที่สูงกว่า 50,000 ล้านบาท นอกจากนี้ ทริสเรทติ้งยังคาดว่าบริษัทจะต้องทำกิจกรรมส่งเสริมการตลาดเชิงรุกมากยิ่งขึ้นและขยายโครงข่ายเพิ่มเติมเพื่อฟื้นสถานะทางการตลาดของบริษัทให้กลับคืนมา ทั้งนี้ ภายใต้สมมติฐานขั้นพื้นฐานของทริสเรทติ้งคาดว่าบริษัทจะใช้เงินลงทุนอีกประมาณ 17,000-20,000 ล้านบาทต่อปีในช่วงปี 2562 และปี 2563
การจ่ายชำระค่าตอบแทนเพื่อระงับข้อพิพาทดังกล่าวเมื่อรวมกับค่าใบอนุญาตคลื่นความถี่และเงินลงทุนก้อนใหญ่แล้วจะส่งผลทำให้สถานะทางการเงินของบริษัทอ่อนแอลง ทริสเรทติ้งประมาณการว่าในปี 2562 บริษัทจะตั้งสำรองจำนวน 9,510 ล้านบาทเพื่อการชำระค่าตอบแทนเพื่อระงับข้อพิพาทกับ กสท. ซึ่งจะส่งผลทำให้อัตราส่วนหนี้สินทางการเงินต่อเงินทุนของบริษัทเพิ่มสูงขึ้นเกิน 70% เมื่อเปรียบเทียบกับที่ระดับประมาณ 60% ที่ทริสเรทติ้งคาดการณ์ไว้ในคราวก่อน ในขณะที่อัตราส่วนหนี้สินทางการเงินต่อกำไรก่อนดอกเบี้ยจ่าย ภาษี ค่าเสื่อมราคาและค่าตัดจำหน่ายคาดว่าจะเพิ่มสูงขึ้นไปอยู่ที่ระดับ 2.4 เท่าในปี 2562 และปี 2563 จากระดับ 1 เท่า ณ เดือนกันยายน 2561 อัตราส่วนเงินทุนจากการดำเนินงานต่อหนี้สินทางการเงินจะลดลงไปอยู่ที่ระดับ 35%-40% ระหว่างปี 2562 และปี 2563 เมื่อเปรียบเทียบกับระดับที่สูงกว่า 70% ในช่วงตั้งแต่ปี 2559 จนถึงช่วง 9 เดือนแรกของปี 2561 ทำให้สัดส่วนหนี้สินและความสามารถในการชำระหนี้ของบริษัทไม่สอดคล้องกับอันดับเครดิตในระดับก่อนหน้านี้อีกต่อไป
ผลการดำเนินการของบริษัทในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2561 ยังคงลดลงอย่างต่อเนื่องและด้อยกว่าคู่แข่ง โดยรายได้รวมของบริษัทลดลง 3.8% เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ส่วนรายได้จากการให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ที่ไม่รวมค่าเชื่อมต่อโครงข่ายนั้นลดลง 2% มาอยู่ที่ 47,741 ล้านบาท กำไรจากการดำเนินงานก่อนดอกเบี้ยจ่ายและภาษีลดลง 64% จากช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อน ในขณะที่กำไรสุทธิลดลงมาอยู่ที่ 572 ล้านบาทในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2561 ซึ่งเป็นการลดลงอย่างต่อเนื่องในช่วง 2-3 ปีหลัง
มูลค่ารวมของรายได้ในอุตสาหกรรมโทรศัพท์เคลื่อนที่ของไทยที่ไม่รวมค่าเชื่อมต่อโครงข่ายโทรคมนาคมในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2561 เติบโต 2% เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อน โดยมาอยู่ที่ประมาณ 195,000 ล้านบาท ตลาดมีอัตราการเติบโตโดยเฉลี่ยที่ระดับ 4.4% ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ในทางกลับกัน รายได้จากการให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ที่ไม่รวมค่าเชื่อมต่อโครงข่ายโทรคมนาคมของบริษัทกลับลดลงโดยเฉลี่ย 3% ต่อปีในช่วงเวลาเดียวกัน ทั้งนี้ ณ เดือนกันยายน 2561 บริษัทมีลูกค้าจำนวน 21.3 ล้านราย ลดลงจาก 22.7 ล้านราย ณ สิ้นปี 2560 ซึ่งส่งผลทำให้บริษัทมีส่วนแบ่งทางการตลาดเมื่อคิดจากรายได้อยู่ที่ 24.5% ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2561 ซึ่งลดลงจาก 25.4% ในปี 2560 และ 26.7% ในปี 2559
ในอนาคตทริสเรทติ้งคาดว่าบริษัทจะต้องใช้เวลาอีกสักระยะหนึ่งในการฟื้นฟูสถานะทางการตลาดและค่อย ๆ ปรับปรุงผลการดำเนินงานให้ดีขึ้น ทริสเรทติ้งคาดว่าเงินทุนจากการดำเนินงานของบริษัทจะยังคงอยู่ในระดับสูงประมาณ 25,000-27,000 ล้านบาทต่อปีในช่วงปี 2562 และปี 2563 อย่างไรก็ตาม ระดับภาระหนี้ของบริษัทอาจจะขึ้นสู่ระดับสูงสุดและจะคงอยู่ในระดับสูงต่อไปอีกในช่วง 2-3 ปีข้างหน้า
แนวโน้มอันดับเครดิต
แนวโน้มอันดับเครดิต “Stable” หรือ “คงที่” สะท้อนถึงความคาดหมายของทริสเรทติ้งว่าสถานะทางการตลาดของบริษัทจะฟื้นตัวดีขึ้นและบริษัทจะมีผลการดำเนินงานที่ดีขึ้น แม้ว่าบริษัทจะมีค่าใช้จ่ายในการลงทุนขยายโครงข่าย แต่ทริสเรทติ้งก็คาดว่าสถานะทางการเงินของบริษัทจะยังอยู่ในระดับที่ทริสเรทติ้งประมาณการไว้ โดยอัตราส่วนหนี้สินทางการเงินต่อเงินทุนจะค่อย ๆ ลดลงเมื่อบริษัทเริ่มมีรายได้จากการใช้ประโยชน์จากคลื่นความถี่ใหม่ นอกจากนี้ อัตราส่วนหนี้สินทางการเงินต่อกำไรก่อนดอกเบี้ยจ่าย ภาษี ค่าเสื่อมราคาและค่าตัดจำหน่ายจะไม่เพิ่มสูงขึ้นไปกว่าที่ประมาณการไว้
ปัจจัยที่อาจทำให้อันดับเครดิตเปลี่ยนแปลง
โอกาสในการปรับเพิ่มอันดับเครดิตของบริษัทในช่วง 12-18 เดือนข้างหน้ายังมีจำกัด ในขณะที่การปรับลดอันดับเครดิตและ/หรือแนวโน้มอันดับเครดิตของบริษัทจะเกิดขึ้นได้หากบริษัทมีผลการดำเนินงานด้อยกว่าที่คาด และ/หรือความสามารถในการสร้างกระแสเงินสดเพื่อการชำระหนี้ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้ อันดับเครดิตของบริษัทอาจเปลี่ยนแปลงได้เช่นกันในกรณีที่ทริสเรทติ้งเห็นว่าระดับความช่วยเหลือที่บริษัทได้รับจาก Telenor เปลี่ยนแปลงไป
เกณฑ์การจัดอันดับเครดิตที่เกี่ยวข้อง
- อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญและการปรับปรุงตัวเลขทางการเงิน, 5 กันยายน 2561
- Group Rating Methodology, 10 กรกฎาคม 2558
- วิธีการจัดอันดับเครดิตธุรกิจทั่วไป, 31 ตุลาคม 2550
บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด/ www.trisrating.com ติดต่อ santaya@trisrating.com โทร. 0-2098-3000 อาคารสีลมคอมเพล็กซ์ ชั้น 24 191 ถ. สีลม กรุงเทพฯ 10500 ? บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2562 ห้ามมิให้บุคคลใด ใช้ เปิดเผย ทำสำเนาเผยแพร่ แจกจ่าย หรือเก็บไว้เพื่อใช้ในภายหลังเพื่อประโยชน์ใดๆ ซึ่งรายงานหรือข้อมูลการจัดอันดับเครดิต ไม่ว่าทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน และไม่ว่าในรูปแบบ หรือลักษณะใดๆ หรือด้วยวิธีการใดๆ โดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ก่อน การจัดอันดับเครดิตนี้มิใช่คำแถลงข้อเท็จจริง หรือคำเสนอแนะให้ซื้อ ขาย หรือถือตราสารหนี้ใดๆ แต่เป็นเพียงความเห็นเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความน่าเชื่อถือของตราสารหนี้นั้นๆ หรือของบริษัทนั้นๆ โดยเฉพาะ ความเห็นที่ระบุในการจัดอันดับเครดิตนี้มิได้เป็นคำแนะนำเกี่ยวกับการลงทุน หรือคำแนะนำในลักษณะอื่นใด การจัดอันดับและข้อมูลที่ปรากฏในรายงานใดๆ ที่จัดทำ หรือพิมพ์เผยแพร่โดย บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้จัดทำขึ้นโดยมิได้คำนึงถึงความต้องการด้านการเงิน พฤติการณ์ ความรู้ และวัตถุประสงค์ของผู้รับข้อมูลรายใดรายหนึ่ง ดังนั้น ผู้รับข้อมูลควรประเมินความเหมาะสมของข้อมูลดังกล่าวก่อนตัดสินใจลงทุน บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด ได้รับข้อมูลที่ใช้สำหรับการจัดอันดับเครดิตนี้จากบริษัทและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่เชื่อว่าเชื่อถือได้ ดังนั้น บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด จึงไม่รับประกันความถูกต้อง ความเพียงพอ หรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใดๆ ดังกล่าว และจะไม่รับผิดชอบต่อความสูญเสีย หรือความเสียหายใดๆ อันเกิดจากความไม่ถูกต้อง ความไม่เพียงพอ หรือความไม่ครบถ้วนสมบูรณ์นั้น และจะไม่รับผิดชอบต่อข้อผิดพลาด หรือการละเว้นผลที่ได้รับหรือการกระทำใดๆโดยอาศัยข้อมูลดังกล่าว ทั้งนี้ รายละเอียดของวิธีการจัดอันดับเครดิตของ บริษัท ทริสเรทติ้ง จำกัด เผยแพร่อยู่บน Website: http://www.trisrating.com/th/rating-information-th2/rating-criteria.html